مىسرانىم مۇنبىرى

كۆرۈش: 4252|ئىنكاس: 41

ئۇيغۇرلار بىلمەيدىغان ‹‹ تارانچى ›› [ئۇلانما كۆچۈرۈش]

ئەزا ئۇچۇرى
تىزىم نۇمۇرى: No. 6665
يازما سانى: 206
نادىر تېمىسى: 1
مۇنبەر پۇلى : 11701
تۆھپە نۇمۇرى: 770
توردا: 2280 سائەت
تىزىم: 2010-8-18
ئاخىرقى: 2015-3-22
يوللىغان ۋاقتى 2011-6-22 11:51:12 AM |ھەممە قەۋەتنى كۆرۈش |


كۆپىنچە ئۇيغۇرلار ‹‹ تارانچى ›› سۆزىنى ئاڭلىسا، ‹‹ ئىلى دىياردىكى يەرلىك ئۇيغۇرلار ›› دەپ چۈشىنىدۇ. لېكىن ئۇلار قۇمۇل ۋىلايىتىنىڭ تەۋەسىدە ‹‹ تارانچى ›› دەپ ئاتىلىدىغان مۇھىم كۆمۈر سانائەت بازىسىنىڭ بارلىقىنى بىلمەسلىكى مۇمكىن.
تارانچى كۆمۈر كانى غەربىي شىمالدىكى ئەڭ چوڭ كانلارنىڭ بىرى بولۇپ، 1-كان، 2-كان ۋە ئۈستى ئوچۇق كاندىن ئىبارەت 3 كاندىن تەشكىل تاپقان. ‹‹ ئۈستى ئوچۇق كان ›› شىنجاڭ ھەتتاكى غەربىي شىمال بويىچە ئەڭ چوڭ ئۈستى ئوچۇق كان بولۇپ، كۆمۈر قېزىلغان ئازگالنىڭ ئايلانمىسى 20 كىلومېتىردىن ئاشىدۇ. تارانچىنىڭ خەنزۇچە نامى 三道岭 بولۇپ، بۇ نام 1960-يىللاردىن كېيىن قويۇلغان ئىكەن. ئەپسۇسلىنارلىقى شۇكى، نەچچە يۈز يىللاردىن بېرى ‹‹ تارانچى ›› دەپ نام ئېلىۋاتقان بۇ يۇرتنىڭ نامى تا ھازىرغىچە ئۇيغۇرلار تەرىپىدىن لۇغەتكە، يۇرتلار نامى قاتارىغا ياكى خەرىتىگە ئېلىنغىنى يوق. ‹‹ تارانچى ›› سۆزىنى لۇغەتتىن ئاختۇرسىڭىز، ‹‹ ئىلى دىيارىدىكى تارانچىلار ›› نى چۈشەندۈرىدۇ، شىنجاڭدىكى يۇرتلار نامى قاتارىدا ‹‹ تارانچى ›› دىگەن سۆزنى قەتئىي تاپالمايسىز، ئۇيغۇرچە ئىشلەنگەن خەرىتىدىمۇ بۇ مۇھىم ئورۇننى تاپالمىغاننىڭ ئۈستىگە، تارانچى ئەتراپىدىكى نۇرغۇن جاي ناملىرى خاتا يېزىلغان. مەسىلەن: ‹‹ جىگدە ›› (جىگدىلىك) نى خەنزۇچە ‹‹沙枣泉 ›› سۆزىگە ئاساسەنلا  ‹‹ جىگدە بۇلاق ›› دەپ ئالغان. ‹‹ ئۆردەكلىك ›› نى بولسا ‹‹ يازىچۈەن›› دەپ ئالغان.

قۇمۇلدىكى ‹‹ تارانچى ››
قۇمۇل (قامىل) دىيارىغا نىسبەتەن، تارانچىنىڭ ئومومىي نوپۇسى 32 مىڭدىن ئارتۇق  ( 2010 -يىللىق نوپۇس تەكشۈرۈشتە 40 مىڭدىن ئاشقان ) بولۇپ، قۇمۇل شەھىرى، بارىكۆل (بالىكۆل) ناھىيەسىدىن قالسىلا، نوپۇس جەھەتتە 3-ئورۇندا تۇرۇپ، قۇمۇل ۋىلايىتىدىكى چوڭ بازارلاردىن ھېسابلىنىدۇ. تارانچىدا 5000 غا يېقىن ئۇيغۇر نوپۇسى بار بولۇپ، ئومومىي ئاھالىنىڭ %14 ئەتراپىدا ئىگىلەيدۇ. ئۇنىڭدىن باشقا 25 مىڭ خەنزۇ، 1000 دىن ئارتۇق تۇنگان، 1000 دىن ئارتۇق مانجۇ، قازاق قاتارلىق باشقا ئاز سانلىق مىللەتلەرنى ئۆز ئىچىگە ئالىدۇ. ئۇيغۇر ئاھالىسىنىڭ يېرىمىدىن كۆپرەكى جەنۇبىي شىنجاڭدىن كەلگەنلەر بولۇپ، يەرلىك قۇمۇللۇقلار بىلەن ئارىلىشىپ، شىنجاڭ ئۇيغۇرلىرىنىڭ كىچىكلىتىلگەن كارتىنىسىنى ھاسىل قىلغان. بۇ يەردىن ھەر قايسى يۇرتتىكى كىشىلەرنى تاپقىلى بولىدۇ. بۇ ئۇيغۇرلار ئۆلكە ئازات بولۇپ، 1960-يىلدىن كېيىن دۆلەتنىڭ مەبلەغ سېلىشى بىلەن قۇرۇلغان زامانىۋى كانغا ئىشچى بولۇپ كەلگەنلەر ھېساپلىنىدۇ.
تارانچىدا ئۇيغۇر نوپۇسىنىڭ ئاز بولۇشىغا قارىماي، مائارىپ سەۋىيىسى قۇمۇل دىيارى بويىچە ئالدىنقى قاتاردا تۇرىدۇ. تارانچىدا باشلانغۇچتىن تولۇققىچە بىر گەۋدىلەشكەن بىرلا ئۇيغۇرچە مەكتەپ بار بولۇپ، ئالىي مەكتەپكە ئۆتۈش نىسبىتى %90 تىن ئاشىدۇ. ھەتتا ئاپتونوم رايون بويىچە ئالدىنقى 100نىڭ ئىچىگە كىرگەنلەردىن جەمئىي 45 ئوقۇغۇچى چىققان. ئۇيغۇرلار ئاساسەن باللىرىنى ئۇيغۇرچە مەكتەپتە ئوقۇتىشىدۇ. شۇنداقتىمۇ، ئۇيغۇرچە مەكتەپتە ئوقۇغانلىكى بالىنىڭ خەنزۇچە سەۋىيىسى بىر قەدەر يۇقىرى چىقىدۇ.  مۆلچەرىمچە، %30-%40 كىچە بولغان ئوقۇغۇچى ئالىي ئوقۇللارغىچە ئوقۇيالايدۇ. قالغانلىرى باشلانغۇچ، تولۇقسىز ۋە تولۇق ئوتتۇرا مەكتەپلەردە مەلۇم سەۋەبلەر بىلەن چۈشۈپ قالىدۇ.

قۇمۇلدىكى ‹‹ تارانچى ›› نامىنىڭ كېلىپ چىقىش سەۋەبى
‹‹ تارانچى ›› نامىنىڭ كېلىپ چىقىشى ھەققىدە مەن بىلگەن مۇنداق ئىككى خىل كۆز قاراش بار.
1. بۇ يۇرتتىكىلەرنىڭ كۆپىنچىسى باشقا يۇرتلاردىن تارىلىپ كەلگەنلىكتىن، ”تارانچى“ دەپ ئاتالغان. بۇ قاراش تارانچىنىڭ ھازىرقى ئەمەلىي ئەھۋالىغا ماس كەلگەنلىكتىن، كۆپىنچە كىشىلەر شۇنداق دەپ قارىشى مۇمكىن.
2. بۇرۇنقى چاغلاردا، بىر قانچە ئۆيلۈك تارانچىلار ئىلىدىن كېلىپ، مۇشۇ رايون تەۋەسىدە بوز يەر ئېچىپ، تېرىقچىلىق قىلغان ئىكەن. كىشىلەر ‹‹ نەگە ماڭدىڭ ›› دەپ سورىسا، ‹‹ تارانچىلار چۈشكەن يەرگە ›› دىگەندەك سۆزلەشمىلەر ئارقلىق، بۇ يەرنىڭ ئىسمى بارا- بارا ‹‹ تارانچى ›› بولۇپ قالغان ئىكەن.
مېنىڭ قارىشىمچە، 2-خىل كۆزقاراش تارىخىي پاكىت ۋە ئەمەلىيەتكە بىر قەدەر ئۇيغۇن. چۈنكى، باشقا يۇرت خەلقلىرى تارانچىغا ”تارىلىپ“ كەلمەستىن بۇرۇنلا، بۇ يەر ”تارانچى“ دەپ ئاتىلىدىكەندۇق.

قۇمۇلدىكى ‹‹ تارانچى ›› نىڭ قىسقىچە تارىخى
يازما تارىخىي ماتېرىياللارغا ئاساسلانغاندا، تارانچى كۆمۈر كانى ئەڭ دەسلەپ 1761-يىللىرى (چيەنلوڭنىڭ 26-يىلى) تەشكىللىك قېزىلىشقا باشلىغان بولۇپ، دەسلەپتە چىڭ سۇلالىسىنىڭ قۇمۇلدا تۇرۇشلۇق ئورگانلىرى باشقۇرغان، ھەمدە ئاساسەن قۇمۇلدىكى چىڭ قوشۇنى ۋە ئۇلارنىڭ ئائىلە-تاۋاباتلىرىنىڭ ئېھتىياجىنى قامداپ كەلگەن. 1884-يىلى، قۇمۇل خان ئامبالى بىكار قىلىنىپ، قۇمۇلدا تۇرۇشلۇق قوشۇن ئۈرۈمچىگە يۆتكىلىپ كەتكەندىن كېيىن، ھۆكۈمەتنىڭ كومتروللىقىدىن شەخىسنىڭ قولىغا ئۆتۈپ، جاۋ فامىلىلىك بىر خەنزۇ سودىگەرگە تەۋە بولغان. 1895-يىلى شامەخسۇت ۋاڭ 3000 سەر كۆمۈشكە تارانچى كۆمۈر كانىنى پۈتۈن ئەسلىھەلىرى بىلەن سېتىۋالغان. 1930-يىللىرىغا كەلگەندە، يولۋاسنىڭ باشقۇرۇشىغا ئۆتكەن. يېڭى جۇڭگو قۇرۇلغاندىن كېيىنكى 1960-يىللىرى، ھۆكۈمەت مەبلەغ سېلىپ، شەرقىي شىمالدىكى ئۆلكىلەردىن خەنزۇ ئىشچىلارنى تارانچىغا ئېلىپ كەلگەن، ھەمدە جەنۇبىي شىنجاڭ ۋە قۇمۇل ئەتراپىدىكى رايونلاردىنمۇ ئۇيغۇر ئىشچىلارنىمۇ يىغقان. شۇنداق قىلىپ، تارانچى كۆپ مىللەت ئولتۇراقلاشقان يېڭى يۇرت بولۇپ قالغان. 2007-يىلى، تارانچى كۆمۈر كانى شەنشى ئۆلكىسىنىڭ لۇئەن (山西潞安) كۆمۈرچىلىك گۇرۇھىغا سېتىۋېتىلىدۇ.

خەرىتە لايىھەلىگۈچى: كۆكتاش
ماقالە ئاپتورى: كۆكتاش

بۇلارنىڭ ھەممىسىنى ئۆزەم ياسىغان ۋە ئۆزەم يازغان. ئاپتورلۇق ھوقۇقى ئۆزەمدە. شۇڭا باشقۇرغۇچىلار خاتىرجەم تەستىقلاۋەرسەڭلار بولىدۇ!

ھازىرغىچە 3 ئادەم باھالىدىياخشى باھا يىغىش سەۋەبى
شاتمان + 100 كۆپ ئەجىر قىپسىز ،
tarimjan102 + 50 بىلمىگەن بىلدۇردىڭىز ،،رەخمەت سىزگە.
sapdil + 100

ھەممە باھا نومۇرى : ياخشى باھا + 250   باھا خاتىرىسى

بىلىم - كۈچ !

يېتىلىۋاتقان ئەزا

ئەزا ئۇچۇرى
تىزىم نۇمۇرى: No. 22010
يازما سانى: 238
نادىر تېمىسى: 0
مۇنبەر پۇلى : 5636
تۆھپە نۇمۇرى: 213
توردا: 1570 سائەت
تىزىم: 2010-12-12
ئاخىرقى: 2015-3-19
يوللىغان ۋاقتى 2011-6-22 01:18:52 PM |ھەممە قەۋەتنى كۆرۈش |
تارانچى دىگەن بۇغداي تېرىغۇچى دېھقان دىگەن سۆز ، ئۇلارنىڭ يۇرتى غۇلجا شەھىرىنىڭ 20 ، 30 كىلومېتىر نېرىسىدىكى قاينۇق ۋە جاغىستايدىن ئىبارەت . تارانچىلار مۇنۇنى ، ئۇنۇنى دىگەنگە ئوخشاش ئىبارىلەرنى ئىشلىتىدۇ ، ئاڭلىماققا بەكمۇ كۈلكىلىك ........

سۇمبۇل چاشلار، چولپان كۆزلەر ، ئات - ئېشەكتىمۇ بار، نوچى بولساڭ تۆمۈردىن قۇشۇقچىلىك نەرسە ياساپ كۆر ، دۇنيا شۇ چاغدا سېنى ئېتىراپ قىلىدۇ .

تارازا بارمۇ ؟

مەستانە ئـــەزا

ئەزا ئۇچۇرى
تىزىم نۇمۇرى: No. 36554
يازما سانى: 2125
نادىر تېمىسى: 0
مۇنبەر پۇلى : 14868
تۆھپە نۇمۇرى: 787
توردا: 4695 سائەت
تىزىم: 2011-4-5
ئاخىرقى: 2014-1-12
يوللىغان ۋاقتى 2011-6-22 01:18:55 PM |ھەممە قەۋەتنى كۆرۈش |
شىنجاڭدىكى چوڭ كانلار ئاساسەن حەرىتىگە چۉشمەيدۇ

گەپ ئېغىزدىن چىق

دائىملىق ئــەزا

ئەزا ئۇچۇرى
تىزىم نۇمۇرى: No. 3629
يازما سانى: 1875
نادىر تېمىسى: 0
مۇنبەر پۇلى : 76205
تۆھپە نۇمۇرى: 90
توردا: 0 سائەت
تىزىم: 2010-7-9
ئاخىرقى: 2011-12-28
يوللىغان ۋاقتى 2011-6-22 01:24:36 PM |ھەممە قەۋەتنى كۆرۈش |
رەھمەت سىزگە ، بىلمىگەن بىر بىلىمنى بىلىۋالدۇق.
شىنجاڭنىڭ ئۇيغۇرچە خەرىتىسىنى ئىزلەۋاتاتتىم. بىراق سەل كىچىكتەك تۇرىدۇ، خەتلىرىنى ئېنىق كۆرەلمىدىم.  چوڭىراقى بولسا ، يوللاپ بەرسەڭلار.............

گەپ ئېغىزدىن چىققۇچە ئادەم باشقۇرىدۇ، ئېغىزدىن چىققان گەپ ئادەمنى باشقۇرىدۇ!

سالام ئانا ۋەتەن

دائىملىق ئــەزا

ئەزا ئۇچۇرى
تىزىم نۇمۇرى: No. 8827
يازما سانى: 1261
نادىر تېمىسى: 0
مۇنبەر پۇلى : 12285
تۆھپە نۇمۇرى: 831
توردا: 1032 سائەت
تىزىم: 2010-9-1
ئاخىرقى: 2014-12-12
يوللىغان ۋاقتى 2011-6-22 01:31:46 PM |ھەممە قەۋەتنى كۆرۈش |
شىنجاڭنىڭ بىز بىلمەيدىغان بايلىق كانلىرى ھەددى -ھىساپسىز...بىلسەكمۇ نىمە پايدىسى.. ئوز بايلىقىمىزدىن ئۆزىمىز پايدىلىنالمىغاندىكىن باشقىلار پايدىلانسا كۆزىمىزنى پاقىرتىپ تۇرىمىز شۇ....

بىر-ئىككى -ئۈچ! ئىتتىپاقلىق كۈچ! سالام ئۇيغۇر ئوغلانلىرى

ئەزا ئۇچۇرى
تىزىم نۇمۇرى: No. 40217
يازما سانى: 99
نادىر تېمىسى: 0
مۇنبەر پۇلى : 4472
تۆھپە نۇمۇرى: 696
توردا: 1793 سائەت
تىزىم: 2011-5-9
ئاخىرقى: 2013-12-4
يوللىغان ۋاقتى 2011-6-22 01:48:18 PM |ھەممە قەۋەتنى كۆرۈش |
غولجىدىمۇ شۇنداق غايەت زۇر ئۈستى ئوچوق كۆمۆر كان بار .(پىلچى).ئاڭلىشىمچە يەر يۈزنى يەتتە مىتىر كۇلاپلا كۈمۈر چىقىپتىكەن...

دۇنيا ناھايتى ئاددى، مۇرەككەپ بۇلغنى ئادەم...
monster بۇ ئەزا ئۆچۈرۈلگەن
يوللىغان ۋاقتى 2011-6-22 01:57:37 PM |ھەممە قەۋەتنى كۆرۈش |
ئەسكەرتىش : يوللىغۇچى چەكلەنگەن . مەزمۇننى كۆرەلمەيسىز .

شۈكىرى ئاللاھ

مەستانە ئـــەزا

ئەزا ئۇچۇرى
تىزىم نۇمۇرى: No. 2267
يازما سانى: 2189
نادىر تېمىسى: 0
مۇنبەر پۇلى : 19518
تۆھپە نۇمۇرى: 360
توردا: 5359 سائەت
تىزىم: 2010-6-3
ئاخىرقى: 2015-3-21
يوللىغان ۋاقتى 2011-6-22 02:09:25 PM |ھەممە قەۋەتنى كۆرۈش |
بۇ تىمىنى كۆرۈپ ئىلگىركى تارانچى مۇنبىرى ئىسىمگە كەلدى ،

غىمىمىزنى ئاخىرەت قىلساق بۇ دۇنيادىكى غىمىمىزنى  ئاللاھ ئۆز ئۈستىگە ئالدۇ.

ئەزا ئۇچۇرى
تىزىم نۇمۇرى: No. 40479
يازما سانى: 108
نادىر تېمىسى: 0
مۇنبەر پۇلى : 3793
تۆھپە نۇمۇرى: 94
توردا: 630 سائەت
تىزىم: 2011-5-12
ئاخىرقى: 2012-1-28
يوللىغان ۋاقتى 2011-6-22 03:01:31 PM |ھەممە قەۋەتنى كۆرۈش |
مانا ماۋۇ تىمىنىڭ خىلى جىنى بار!

باھانىنىڭ كېرىگى يوق!

ئەزا ئۇچۇرى
تىزىم نۇمۇرى: No. 44594
يازما سانى: 10
نادىر تېمىسى: 0
مۇنبەر پۇلى : 3019
تۆھپە نۇمۇرى: 90
توردا: 455 سائەت
تىزىم: 2011-6-16
ئاخىرقى: 2014-2-24
يوللىغان ۋاقتى 2011-6-22 03:03:35 PM |ھەممە قەۋەتنى كۆرۈش |
تارانچى دىسىڭىىز بۇ ناخشا ئېسىمگە كىلىپ قالدى       ئىلى باللىرى دەيدۇ تەڭدىن تولىسى تارانچى تارانچىنىڭ باللارى خويمۇ مۇڭلۇخ پاراڭچى   لىكىن مەن تارانچى ئەمەس

كىرگەندىن كىيىن ئىنكاس يازالايسىز كىرىش | تىزىملىتىش

مۇنبەر باش بېتىگە قايتىش|يانفۇن|مىسرانىم مۇنبىرى
Powered by Discuz! X2(NurQut Team)© 2001-2011 Comsenz Inc. For misranim.com ( 苏ICP备:11007730号 )
چوققىغا قايتىش