قىزغىن مۇھەببەت قاينىمىغا كىرمەكچى شۇنداقلا كىرگەن بارلىق تورداشلارغا ئاتاپ،لايىق ئىزدەش ئۇسۇلى توغرىسىدا ئۆزۈمنىڭ
قىسقىچە چۈشەنچىمنى سىلەر بىلەن ئورتاقلىشىش مەقسىتىدە تىما قىلىپ يوللىدىم.توغرا قارىشىڭلارنى سورايمەن.
z% 8`F%2 بارلىق ئۇيغۇر نامىدىكى قېرىنداشلار ھەممەيلەنگە ئايان بىزدە قەدىم تارىخدىن تارتىپ قىز-يىگىتلەر ئارا پەردەشەپ، ئەخلاق،
ھۆرمەت، ئاسراش، قوغداش، ئاشىق(قىز)-مەشۇق(يىگىت) دىگەنلەر بولۇپ كەلگەن، كىلىۋاتىدۇ، لىكىن ھازىرغا كىلەلمىدى.
چۈنكى بىزگە ئۆمۈرلۈك لايىقلارنى قەدىمدىن تارتىپلا(مۇنداق قىلىش پۈتۈنلەي خاتا دىگەنلىك ئەمەس) ئاتا-ئانىلار بالا كىچىك ۋاقتىدىلا ۋەدىلىشىپ قويىدىغان(دىيارىمىزنىڭ جەنۇبىدا ھازىرمۇ قىسمەن ساقلانماقتا)، ھەتتا تېخى كۆرۈشۈپ باقمىغان
قىز-يىگىتلەرنى ئۆزئارا تويلاشتۇرىدىغان(يەنىلا ئاشۇ كۆپ قىسىم يېزىلىرىمىزدا يەنىلا داۋانلاشماقتا) ئەھۋاللار بەكلا ئىغىر. گەرچە شەھەرلىرىمىزدە ئەخلاق قائىدىسى بويىچە مۇھەببەتلىشىش قىسمەنلىك ئىچىدە بولسىمۇ يەنىلا ئومۇملىشىپ كىتەلمىدى.
ئۆرپ-ئادەتتىكى خاسلىقنى ساقلاش مۇھىم، بىراق ئىلمىيلاشتۇرۇش تېخىمۇ مۇھىم. ھازىرقى ئىقتىساد، مۇھىت، شارائىت،
ۋەزىيىت، قىز-يىگىتلەرنىڭ تۇرمۇش قاراش، كىشلىك قاراش، ئىجتىمائىي مۇناسىۋەت، ئىقتىدار، خاراكتىر، ئارزۇ-قىزىقىش،
بىلىم سەۋىيە قاتارلىق نۇرغۇن تەرەپلەرگە بىۋاستە چېتىشلىق بولغان ئەمىلىي ئامىللار، ئۇلارنىڭ مۇھەببەت ئوبىكتىنى تاللاش
جەھەتتە باشقىلارنىڭ رايىغا بوي سۇنماسلىقى مۇمكىن. چۈنكى مىنىڭچە مۇھەببەت پۈتۈنلەي ئىشىنىش، چۈشىنىش، ھۆرمەتلەش،
كۆيۈنۈش، ئاسراش، قوغداش، يول قويۇش دىگەنلەرنىڭ ئۈستىگە قۇرۇلۇشى كېرەك، پەقەت مۇشۇنداق بولغاندىلا مۇھەببەتنىڭ
ئۇرۇقىدىن مىۋىسىگىچە بولغان بارلىق جەريان مۇستەھكەم ھەم نەتىجىلىك بولىدۇ. بۇلار ھەرگىزمۇ كىتاۋى سۆزلەر بۇلۇپ
قالغىنى يوق، پەقەت قىز-يىگىتلەرنىڭ ئاڭ- ئىدىيىسىكى مەسىلە.
ئۆزىڭىز ئويلاپ كۆرۈڭ بىزنىڭ تارىخىمىزدىكى پەرھات-شىرىن، تاھىر- زۆھرە....... قاتارلىقلارنىڭ قايسىسى ئۆز دەۋرىدە
ئەمەلگە ئېشىپ مۇراد مەقسىدىگە يەتتى، چۈنكى ئۇلارنىڭ جەمئىيەتتىكى ئورنى، ئىقتىسادى ئەھۋالى..... دىگەنلەر
پەقەتلا يول قويمىدى،بىزگە پەقەت ئۇلارنىڭ باتۇرلىقى، مۇھەببەتكە سادىقلىغى، كۆيۈمچانلىغى.. ۋاھاكازالار يىتىپ كەلدى، ئۇلارنىڭ
مۇھەببىتى بىز ئۈچۈن رىۋايەت، تەربىيە-ساۋاق، يەتمەكچى بولغان گۈزەل نىشان، ئىجابى چاقىرىق بولۇپلا قالدى خالاس.
ھازىر كۆپىنچە ياشلاردا باشقىلار تونۇشتۇرۇش، ئاتا-ئانىلار تېپىشتۇرۇش، ئۆزلىرى تونۇشۇش قاتارلىق ئۇسۇللار
ئارقىلىق دوستلۇق مۇناسىۋەتتىن باشلاپ مۇھەببەتلىشىۋاتقانلار كۆپ ساننى ئىگەللەيدۇ.چۈنكى يۇقۇردا دىگەندەك ئامىللار
ئىككى ياشنىڭ مۇۋاپىق ئۇچرىشىشى سەۋەبىدىن ئاشكارلىنىپ كەلگۈسىگە مۇھىم ئاساس بولىدۇ.چۈنكى
يىگىتلەرگە ئىشچان، تىرىشچان، ئۆز-ئۆزگىنى ھۆرمەتلەش، چىچەن چاققان قىزچاقلار مۇھەببەت ئوبىكتى
بولسا، قىزچاقلار مەسئۇلىيەتچان، كۆيۈمچان، ئائىلىگە سادىق يىگىتلەر مۇھەببەت ئوبىكتى بولۇپ توي قىلىپ ئائىلە
قۇرۇش ئۆمۈردە بىرلا بولىدۇ.( ئىنتايىن ئازساندىكى سەۋەبدىن باشقا)
مۇھەببەتلىشىش ئۇسۇلىنىڭ تەرەققى قىلىپ زامانلىشىشى گەرچە كۆپ تەرەپلەپ ياخشى ئىشلارنى مەيدانغا كەلتۈرگەن بولسىمۇ،
تەڭلا يامان ئامىللارنىمۇ پەيدا قىلدى.دۇنيا زىددىيەت ئارقىلىق تەرەققى قىلىپ ئۆزگىرىپ تۇرىدۇ،يېڭىلىنىدۇ.مەنچە پەقەت
كۆزقاراشنى يېڭىلىغاندىلا ئاندىن نۇرغۇنلىغان يېڭى شەيئى، يېڭى ئۇقۇملار بىلەن ئۇچرىشىپ، ئىھتىياج ئۈچۈن خىزمەت
قىلدۇرۇپ پايدىلانغىلى بولىدۇ. لىكىن بىز يېڭىلىقنى قۇبۇل قىلغاندا سەلبى تەرەپلىرىنى قۇبۇل
قىلىشىمىز بەك تىز، ئاسانلا قوللايمىز.مەسلەن 90-يىللارنىڭ باشلىرىدا چىگىرىنى ئېچىۋىتىش بىلەن تەڭلا«ئاق تاماكا» چىكىش
كۆپىيىپ، قالايمىقان يات جىنىسلارغا «يۈگرەپ» ئەيدىزنى يۇقتۇرۇپ ئۆزىمىزنى ۋەيران قىلدۇق. يېڭى بارلىقا كەلگەن رىستۇرانلارنى
قىزىتىپ، كىتابخانلارنى قاقاسلاندۇرۇپ قويۇپ، كىتاب ئوقۇغانلارنى كەمسىتىپ كىتابپەرەسكە چىقىرۋەتتۇق........
ھازىر قسمەن چوڭ شەھەرلىرىمىزدە(باشقىلاردا ئاللىبۇرۇن تۇرمۇشىنىڭ مەلۇم بۆلىكى بولۇپ بولغان،لىكىن بىز تېخىچە
زاڭلىق قىلىپ تۇرۇۋاتقان) يىڭىدىن لايىق تۇنۇشتۇرۇش كەسپى بارلىققا كىلىپ نۇرغۇنلىغان تۇرمۇش رېتىمى تىز،
خىزمەت بېسىمى جىددى، رىقابەت كۈچلۈك، ئىجىتىمائىي مۇناسىۋىتى بىكىنمە بولۇپ قالغان ياشلارغا مۇئەييەن شارائىت
يارىتىپ بىرىدىغان كەسپىي ئورۇنلار بارلىققا كەلدى. لىكىن بىز «خوتۇن چىقماس ئەر،ئەر چىقماس خوتۇن» دىگەندەك قاراشلاردا
ئۇنداق يېڭى ئىشلارنى ھازىرچە«قەبرە»گە كۆمۈپ قويدۇق. (مۇشۇنداق مۇھەببەت ئۇسۇلىنى تاللاڭ دىگەنلىك ئەمەس)
قاچانمۇ ھەرقانداق يىڭى شەيئىنىڭ ئۆزىمىزگە مەس كەلگىنىنى قۇبۇل قىلىپ خىزمەت قىلدۇرىدىغان بولارمىز، بىز داۋاملىق
باشقىلار قوللىنىپ شاللىغان ۋاقىتلاردا ئاندىن ئويغىنىش بولۇپ ئۆزلەشتۈرۈپ ئىشلىتىشبولىدۇ. قايسى يېڭىلىق قايسى دەۋردە
مۇشۇنداق بولمىغان . شۇڭا قاتمال، خۇراپى ئاڭنى تۈگىتىپ ئۆزىمىزنىڭ كەلگۈسى جۆرىسى ئۈچۈن قايسى خىل
مۇھەببەتلىشىشنى مۇۋاپىق كۆرسەك،ئاشۇ خىلنى تاللاڭ!
قانۇن، ئەخلاق نوقتىسىدىن ھەر كىمنىڭ،ھەر قانداق ئىشىنى قانداق ئۇسۇلدا قىلىش ئۆز ئىشىدۇر.
مەنبەسى: مىنىڭ قاراشلىرىم
ئالدىنقى تىماكىيىنكى
تىما