-
تىزىم نۇمۇرى:6527
-
- تىزىم ۋاقتى:2010-08-16
- ئاخىرقى كىرگىنى2011-06-29
- تور ۋاقتى:83سائەت
-
- تېمىسى146
- تېمىلىرىنى ئىزدەش
- نادىرلانغىنى0
- مۇنبەر پۇلى5924
- ياخشى باھا218
- تۆھپىسى297
- سودا پۇلى0
-
بىلوگدوستلاشقورال
|
|
|
|
|
ھايۋانات ئارقىلىق جازا ئىجرا قىلىشنىڭ تارىخى ئىنسانلارنىڭ مەدەنىيەت تارىخىغا ئوخشاشلا ئۇزۇن. ھەممەيلەنگە ئايانكى ، ئاسسۇرى بونىپال مىلادىيدىن ئىلگىركى 7- ئەسىردە ئۆتكەن ئاسسۇرى دۆلىتىنىڭ تازا گۈللەنگەن دەۋىردىكى پادىشاھى ، بۇ پادىشاھ جىنايەتچىلەرنىڭ تايغان ئىتلارغا تالاشقا تاشلاپ بەرگەن . مىسىرلىقلارمۇ شۇنىڭغا ئۇخشاش ئۇسۇلنى قوللانغان، ئەمما ئۇلار تىمساھقا يەم قىلىپ بىرىشكە ئەڭ ئامراق ئىدى. 5qkG~YO- ماداغاسقار خانىشى رانىۋارونو ۋەھشىلىكتە داڭ چىقارغان بولۇپ ، «ئايال چايان»دەپ نام ئالغان ، ئۇ كەسلەنچۈك تۈرىدىكى ھايۋانلارغا بەك ئامراق ئىكەن، ئۇ تاكى 1861- يىلى ئۆلۈپ كەتكەنگە قەدەر بولغان ئارلىقتا يىلىغا ئوتتۇرا ھېساب بىلەن 10 مىڭ جىنايەتچىنى ئۆلۈمگە بۇيرۇغان بولۇپ ، ئۇلارنىڭ كۆپىنچىسىنى تىمساھ بىلەن تولغان دەريادا سۇ ئۈزۈشكە مەجبۇرلاش ئارقىلىق تىمساھقا يەم قىلىپ بەرگەن. نەچچە ئون ئەسىردىن بىرى جىنايەتچىلەر ھايۋانلارغا يەم قىلىپ بىرىلگەن ياكى پۈتۈن تېنى ھايۋان ئارقىلىق پارچىلۋىتىلگەن ، ھەتتا ھايۋانغا دەسسىتىپ ئۆلتۈرۈلگەن. Z~^)B8 ھىندىستاندا جىنايەتچىلەر پىلغا دەسسىتىلىپ تىتما – تالاڭ قىلۋىتىلگەن . 19- ئەسىرنىڭ باشلىرىدىكى سەيياھ دۇمۇنت «دۇنياغا ساياھەت» دىگەن ئەسىردە ئۆزىنىڭ سىرلانكىدا جىنايەتچىلەرنىڭ پىل بىلەن قانداق دەسسەپ – چەيلىندىغانلىغىنى ئۆز كۆزى بىلەن كۆرگەنلىگىنى خاتىرلىگەن. ئۇ پىلنىڭ جىنايەتچىنى خارتۇمىغا يۆگەپ ، ئاسمانغا ئىتىپ ئۇنى يەنە چىشىغا تاشلايدىغانلىقى ، پىلنىڭ چىشىنىڭ بۇ جىنايەتچىنىڭ بەدىننى تېشىپ ئۆتۈپ ئۆلتۈردىغانلىغىنى تەسۋىرلىگەن. ئەڭ قەبىھ جازا ئىتقا تالىتىش بولۇپ ، بۇ جازا دۇنيا بويىچە كەڭ تارقالغان. بۇ جازالاش ئۇسۇلى ئوتتۇرا شەرىق ، ياپۇنىيە ، ئافرىقا ھەتتا ياۋرۇپادىمۇ قوللىنىلغان. :ND5po#( گىرمانلاردا بىر خىل جازالاش ئۇسۇلى بار بولۇپ ، ئۇلار بۇ ئۇسۇلنى تۈرمىدىكى ئايال مەھبۇسلارغا قوللانغان ، يەنى تۈرمىدىكى ئاياللارنى ياۋا ئاتقا سۆرىتىپ ئۆلتۈرگەن. بۇ جازادا ئادەمنىڭ پۇت –قولى تۆت ئاتقا باغلىنىپ ، ئاتنى تۆت تەرەپكە چاپتۇرۇش ئارقىلىق ئادەمنىڭ بەدىنى پارچىلاپ تاشلىنىدۇ. بۇمۇ ھايۋان ئارقىلىق جازالاشنىڭ بىر خىل ئۇسۇلى بولغان . ھىندىستاندا ئاتنىڭ ئورنىغا كالا ياكى پىل ئىشلىتىلگەن ، ئاسىيا ، ئوتتۇرا شەرىق ۋە ئافرىقىلاردا تاق لوكىلىق تۆگە ئىشلىتىلگەن. قىرغىزلار ، ھونلار ، مۇڭغۇللارمۇ جىنايەتچىلەرنى ئاتقا سۆرىتىپ ئۆلتۈرۈش جازاسىنى ئۇزاق مۇددەت قوللانغان. 0
;$[ ھايۋانلار ئارقىلىق جازالاشقا ئەڭ مەپتۇن بولغانلار رىملىقلار بولۇپ ، بۇ جەھەتتە ھېچكىم ئۇلارغا يەتمىسە كېرەك . رىمدا « بوغۇپ ئۆلتۈرۈش » دېيىلدىغان بىر خىل جازا كەڭ تارقالغان . بۇ بۇرۇختۇم قىلىپ ئۆلتۈرۈش بولۇپ ، ئۆلتۈرۈش ئالدىدا جىنايەتچىنى بىر مايمۇن ، بىر خوراز، بىر ئىت ، بىر مۈشۈك ۋە بىر يىلان بىلەن قوشۇپ خۇرۇم تاغارغا سولاپ ، تاغارنىڭ ئاغزىنى چىڭ ئىتىۋىتىلىگەن. بۇ ئارقىلىق بۇ ھايۋانلار ئارقىلىق جىنايەتچىنىڭ بەدىنىدە چوڭقۇر جاراھەت ئىزىنى قالدۇرۇش مەقسەت قىلىنغان. [*U6L قەدىمكى رىمدا پۈتكۈل ئىمپىرىيە دەۋىردە يىرتقۇچ ھايۋانلارنىڭ ئادەمنى يىيىشىنى تاماشا قىلىش كەڭ ئەۋج ئالغا . بۇنىڭغا قانۇنمۇ يول قويغان ھەم گىلادىئاتۇرلار مەيدانى كىشىلەرنى ئەڭ جەلىب قىلىدىغان ئورۇنغا ئايلانغان. ئادەتتە جىنايەتچىلەر ھايۋانلارغا تاشلاپ بىرىلىشتىن ئىلگىرى خالايىق ئالدىدا سازايى قىلدۇرۇلغان ، بوينىغا ھۆكۈمنامە ئىسىلغان تاختا ئىسىپ قويۇلغان . ھايۋان ئارقىلىق جازالاشتا بارلىق يىرتقۇچ ھايۋانلارنىڭ ھەممىسى ئىشلىتىلگەن . بۇلارنىڭ ئىچىدە شىر ، قاپلان ، يولۋاس ، ئېيىق قاتارلىقلارمۇ بولغان . كىشىلەر يەنە سىرتلان ، بۆرە قاتارلىقلارنىمۇ ئىشلەتكەن. بۇنىڭ ئۈچۈن ھايۋانلار قاتتىق ئاچ قويۇلغان ياكى قەپەزگە سولاپ قويۇلۇپ غالجىرلاشتۇرۇلغان ، ئاندىن ئۇلارمەيدانغا قويۇپ بىرىلگەن. ھەممە ئىش ئۆز تەرتىپى بويىچە ئىلىپ بىرىلغان ، ھايۋانلارنىڭ ئادەم يىيىشىنى كۆرىدىغانلارنىڭ سانى ھەر قېتىمدا 10 مىڭدىن كەم بولمىغان. تاماشىبىنلار ئۆز خاھىشى بويىچە كۆرگەن ، يولۋاش ھەش – پەش دىگۈچە جىنايەتچىنى پاك – پاكىز يەۋەتكەچكە ، بەزىلەر يولۋاسىنىڭ ئادەم يىيىشىنى كۆرگەن ، ئېيىق دەل بۇنىڭ ئەكسىچە ئالدىرماي چايناپ يىگەچكە ، بەزىلەر بۇنى تاماشا قىلغان. بەزىلەر بۆرە ، سىرتلان ، جەڭ ئىتلىرىنىڭ ئادەم يىيىشىنى كۆرۈشكە ئامراق بولغان ، چۈنكى بۇ ھايۋانلار ئىنتايىن يىرتقۇچ ، ۋەھشىي بولۇپ ، جىنايەتچىنى ئالدىرماي قىيناپ ، پۈتۈن بەدىننى تىتما – تالاڭ قىلىۋىتىدىكەن . /
%}Xiqlrd ئادەتتە يىرتقۇچ ھايۋانلار جىنايەتچىنىڭ يىرىمىنى يەپلا تويۇپ قالغاچقا ، نىم جان بولۇپ جان تالىشىۋاتقان «ئولجا»نى تاشلاپ قويۇپ كىتىپ قالىدىكەن ، بۇنداق چاغلاردا جىنايەتچى قىلىچ سىلىپ ئۆلتۈرۈلىدىكەن. rvZXK<@#+ شۇنىڭدىمۇ بۇ خىل جازالاش ئۇسۇللىرىدا گۆرنىڭ ئاغزىدىن يىنىپ چىققانلارمۇ بولغان. لېكىن بۇنداق جازاغا تارتىلىپ ئۆلتۈرۈلگەنلەرنىڭ سانى زادى قانچە؟ بۇنىڭدا كىشىلەرنىڭ مۆلچەرى يوق ، كۆپىنچە تارىخشۇناسلار ئۇلار تەخمىنەن 100 مىڭ ئەتراپىدا بولۇشى مۈمكىن دەپ قارايدۇ. 59:Xu%Hp رىم ئىمپىرىيەسى ۋەھشى گۆشخۇر ھايۋانلارنى ناھايتتى كۆپ باققان بولۇپ، بۇنى دۇنيادىكى ھەر قانداق رايۇن بىلەن سېلىشتۇرغىلى بولمايتتى. ھەتتا ۋەھشىي قۇشلارمۇ قارا نىيەت كىشىلەرنىڭ پايدىلنىشىدىن قېچىپ قۇتۇلالمىغان . چۈنكى بۇنداق كىشلەر ئولتۇرسا – قوپسا كىشىلەر قوللىنىپ باقمىغان غەلىتە ، ئۆزگىچە جازا ئۇسۇللىرىنى قوللىنىشنى ئارزۇ قىلغان. @K; 4'b~ ئىنسانلار ئۆز قېرىنداشلىرىنى قولىدىن كىلىدىغانلىكى ۋەھشىي ۋاستىلەر بىلەن قېيناپ ئۆلتۈرگەن . ئىنسانلار بىز يۇقۇردا سۆزلەپ ئۆتكەن ئۇسۇللاردىن سىرىت ، يەنە كەسلەنچۈك ، يىلان ، غاجىلغۇچى ھايۋانلار ھەتتا ھاشارەتلەردىنمۇ پايدىلانغان. |Id0+-V
? لاتىن ئامېركىسى، ئوتتۇرا ئامېركا ۋە ئافرىقىنىڭ بەزى رايۇنلىرىدا ئەڭ قورقۇنۇچلۇق جازانىڭ بىر جىنايەتچىنى پەردە قاناتلىق ھاشارەتلەر يەنى چۈمۈلىلەرگە تاشلاپ بىرىش بولغان. چۈمۈلىلەر دائىم توپ بولۇپ يۆتكۈلۈپ يۈرۈيدۇ. ئۇلار ئۆتكەن يەرنى پۈتۈنلەي قۇرۇتۇپ ماڭىدۇ. بىر ئاتنى 48 سائەت ئىچىدىلا ئىسكىلىتقا ئايلاندۇرۇپ قويالايدۇ. بۇ خىل جازا ئۇسۇلى تاكى 19- ئەسىرنىڭ ئاخىرغىچە داۋاملاشقان . Q?KWiFA}' بىز ياشاۋاتقان بۇ دۇنيا ھازىر نۇرغۇنلىغان ئەگىر – توقايلىقلارنى باشتىن ئۆتكۈزۈپ ئۇچۇرلاشقان ، تەرەققىيات يولىدا ئۇچقاندەك كىىتپ بارغان ، كائىناتقا يۈزلەنگەن ئۇچۇر دەۋرى ، ئىنسانلار ئۆزىنىڭ مەۋجۇتلۇقى يولىدا ئىزدىنىۋاتقان ، ۋەھشىلىك – ياۋۇزلۇققا خاتىمە بىرىۋاتقان ، ئىنسانى ھوقۇق كاپالەتكە ئىرىشىۋاتقان بىر دەۋىر . لېكىن ھازىرمۇ دۇنيانىڭ قايسى بۇلۇڭ – پۇشقاقلىرىدا يۇقارقىدەك ۋەھشى – ياۋۇزلۇق خاراكتېرىنى ئالغان ئىنسان قىلېىپدىن چىققان كۆرۈنۈشلەر يۈز بىرىۋاتامدىغاندۇ ؟... بۇنىسى بىزگە قاراڭغۇ ، يىغىپ ئېيتقاندا ھازىرقى مەدەنىيەتلىك بۇ ھايات يولىمىز ئاسان قولغا كەلمىگەن ، شۇڭا بۇ ھەر بىر ئادەم ھەر بىر ئىنساننىڭ قەتئى قوغداشقا تىگىشلىك بۇرچى ،شۇنىڭدەك ھەر بىرىمىز بۇخىلدىكى ئىنسانىيەتكە قارىشى دۈشمەنلىك قىلىش ھەركىتىنى توسۇشتىكى ئاۋانگارت جەڭچىلەردىن بولۇشىمىز زۆرۈر. A{mv[x-XN مەنبە: ئەدەبىي تەرجىمىلەردىن 6m_
fEkS[
|
|
|
|
|
|