ئەخلاق گۈللىرىڭىز ياشناۋاتامدۇ؟

مەنبەسى: ئۆزۈم R `  
j"1#n? 0  
ئەخلاق ئەزەلدىن تارتىپلا ئىنسانىيەت جەمئىيىتىنىڭ ھەركىتىنى قېلىپلاشتۇرۇش ئۈچۈن خىزمەت قىلىپ كەلدى.  بىراق، شۇئار توۋلاپ قويۇش بىلەن ئەخلاقلىق بولغىلى، داۋراڭ سېلىش بىلەن جەمئىيەتنى تۈزىگىلى بولمايدۇ. R.^ Y'TLyc  
@Jr:+|v3B  
نېمە ئۈچۈن ياخشىلىق قىلغۇچىلار بەزى كىشىلەرنىڭ مەسخىرە ئوبيېكتى بولۇپ قالىدۇ؟  بۇ دەل كىشىلەردىكى نومۇس قارىشىنىڭ سۇسلاپ كېتىۋاتقانلىقىنىڭ ئىپادىسى. شۇنىڭدەك كىشىلەرنىڭ ئەخلاق ساپاسىنىڭ تۆۋەنلەپ نومۇسسىزلىقلارنى نومۇسسىزلىق دەپ قارىمايدىغان غەلىتە پىسخىكىغا گىرىپتار بولغانلىقىنىڭ ئىپادىسى. Y`3V&8X  
*3 8 u ~n  
مۇنداق ئىككى كۆرۈنۈشنى سېلىشتۇرۇپ باقايلى.بەزىدە كوچىدا ئىنتايىن پوزۇر كىيىنگەن ياش قىز- يىگىتلەرنىڭ سېغىز كەمپۈتنى قاراسلىتىپ چايناپ، كارنىيىنى قىرىپ ئەينەكتەك پارقىراق چاقچۇقلارغا تۈكۈرۈپ ئۆتۈپ كېتىۋاتقانلىقىنى كۆرگىلى بولىدۇ.يەنە بەزىلەر ئېسىل پىكاپلىرىنى پىيادىلەر يولى ۋە چىملىقلارغا توختىتىۋالغان بولىدۇ. KDxqz$14-  
VH M&Y-G  
باشقا بىر جايدا ئوخشاش ماكان، ئوخشاش زاماندا ياشاۋاتقان، لېكىن ئۈستىبېشى ئىنتايىن ئاددىي بىر بوۋاي بولسا يەرگە چۈشۈپ قالغان نان ئۇۋىقىنى ئاۋايلاپ تېرىپ، يولدىكى خىش پارچىسىنى ئېلىۋەتتى. بىر ئوقۇغۇچى ئاپتوبۇستا بىر مومايغا ئورۇن بوشۇتۇپ بەردى. maTQ0G
X  
/F@CrNFb(  
ئىككى كۆرۈنۈشنى سېلىشتۇرۇپ كۆرسەكلا بوۋاي بىلەن بالىنىڭ ئاددىي سىياقىغا يوشۇرۇنغان ئەخلاق - پەزىلەتنىڭ جۇلاسىنى كۆرۈۋالغىلى بولىدۇ. ئىنسانىيەتنىڭ كىيىم كىيىشنى بىلگەنلىكى دەل ئەخلاق دەۋرىگە كىرىشنىڭ مۇقەددىمىسى ھېسابلىنىدۇ. ئەخلاقىي ساپانى دەرسلىك كىتابلار ئارقىلىق ھازىرلىغىلى بولمايدۇ. ئۇ شۇ كىشىنىڭ ئائىلە تەربىيىسى، جەمئىيەت تەربىيىسى ، كەچۈرمىشلىرى ، ئېتىقادى تەرىپىدىن بەلگىلەنگەن بولىدۇ. #|8Ia:=s
 
C8Ja>o
2'  
ئۇنداقتا نېمە ئۈچۈن ماددىي شارائىت تەل قىلىنغان بۈگۈنكى كۈندە كىشىلەرنىڭ ئەخلاق ساپاسى ، ئەڭ مۇھىمى شەرەپ ۋە نومۇس قارىشى تۆۋەنلەپ كەتتى؟  ھەتتا يېقىن قېرىنداشلار ئارا مەنپەئەت ئۈچۈن بىر- بىرىدىن كېچىشىدىغان، ئاتا-ئانىدىن ئادا-جۇدا بولىدىغان ، قەدىناس ئاغىنىسىغا قارا سانايدىغان ئەھۋاللارنىمۇ كۆرۈپ تۇردۇق. جىنايەت ئۆتكۈزۈش يېشىنىڭ كىچىكلىشى،  نىكاھىسىز ھامىلدار بولۇپ قېلىش قاتارلىق ئىجتىمائىي مەسىلىلەر ئەزەلدىن بۈگۈنكىدەك گەۋدىلىك بولغان ئەمەس. lWPh2k  
ANWfRt iU#  
بۇ ھەقىقەتەن ئويلىنىشقا تېگىشلىك مەسىلە. y~Z7sx0  
6U9FvPJ  
بىر ماتېرىيالدىن كۆرۈشۈمچە، مەلۇم بىر ئىجتىمائىي تەشكىلات كىشىلەرنىڭ ئەخلاق سۈپىتىنى باھالاش ئۈچۈن بىر قانچە شەھەردە كىشىلەرنىڭ تېپىۋالغان نەرسىلەرنى تېپىۋېلىش ئەھۋالىنى كۈزەتكەن.تەكشۈرۈش نەتىجىسىدىن ئىنتايىن ئاز ساندىكى كىشىلەرنىڭلا تېپىۋالغان نەرسىسىنى ساقچىغا تاپشۇرۇپ بەرگەنلىكى مەلۇم بولغان.كىشىلەرنىڭ ئەخلاق سۈپىتىنىڭ تۆۋەنلەپ كەتكەنلىكى بۇ تەشكىلاتنى قاتتىق بىئارام قىلغان. vB<9M-sa0  
j[CXIz?c  
ئەخلاق ئەلمىساقتىن ھازىرغىچە ئىجتىمائىي تەڭپۇڭلۇقنى ساقلاش ئۈچۈن خىزمەت قىلىپ كەلگەن.بىراق كىشىلەر ماددىي تەرەققىياتتا يۈكسەك پەللىگە يەتكەن بۈگۈنكى كۈندىكى تىك سىزىق بويىچە تۆۋەنلەپ كېتىۋاتقان ئەخلاق سۈپىتى پاجىئەسى رىئاللىققا كەسكىن سۇئال قويماقتا.ئاتا- بالىلىق پەردىشەپنىڭ بۇزۇلۇشى،ئۇرۇغ-تۇغقانچىلىق رىشتىنىڭ سۇسلىشىشى، قۇرت چۈشكەن ۋىجدان،بەرباد بولغان ئەقىدە، چاك كەتكەن كىشىلىك مۇناسىۋەت ئادەملەرنى ئادەم قىلىپ تۇرغان ئاخىرقى پەردىنى يىرتىۋېتىشكە ئۇرۇنماقتا.ئىلگىرى بىز يىرگەنگەن غەرب جەمئىيىتىدىكى چاكىنا كۆرۈنۈش ،كارتىنىلار ئەتراپىمىزدىلا كۆزىمىزگە قادىلىپ تۇرماقتا.كىشىلەر لىۋىنىسكىي سەتچىلىكىگە شۇنچىلىك قىزىقتىكى ،ئەتراپىكى لىۋىنىسكىي سەتچىلىكىدىن قېلىشمايدىغان سەتچىلىكلەرنى ئۇنتۇپ قالدى.ئامېرىكا پرېزدېنتى بولغان كلىنتون چېغىدا خەلقىدىن بولسىمۇ نومۇس قىلىپ، لېۋىنىسكىي سەتچىلىكى ئۈچۈن ئامېرىكا خەلقىدىن كەچۈرۈم سورىدى.ۋاھالەنكى، بىزدىكى خەلقىنى شۈلۈپ يېگەن تالاي ئەمەلدارلار ۋىجدانى ئالدىدا ئۇيۇلۇش تۈگۈل تېلۋىزىيە چولپىنى بولۇپ ماختىلىپ يەنە پەسكەشلىكنى داۋام قىلىۋاتمامدۇ؟ شەرم -ھايالىق قىزلىرىمىز بەزمىخانىنىڭ گۈللىرىگە ئايلاندى.ق** شەھىرىدە تولۇق ئوتتۇرا مەكتەپنى پۈتتۈرۈش ئالدىدا تۇرغان بىر سىنىپنىڭ قىز ئوقۇغۇچىلىرى سالامەتلىك تەكشۈرگەندە 12نەپىرىنىڭ تۇغۇت ئۈزۈكى سالدۇرىۋالغانلىقى مەلۇم بولغان.ئىچكىرىدىكى تولۇق ئوتتۇرا مەكتىگە قوبۇل قىلىنغان بىر قىز سالامەتلىك تەكشۈرۈشتە ھامىلدارلىقى ئىسپاتلانغان.دېمەك،شىنجاڭدىن مېڭىش ئالدىدا سۆيگۈنى يوللۇق قىلغان سۆيگۈ «يالدامىسى» ئۇيغۇرنىڭ نومۇسىنى تۆكۈشتە ئوبدان خىزمەت قىلغان. 0hg4y  
56o(gCj?y  
تېخى يېقىندىلا ، بىر تونۇشۇم نۇرغۇن پۇل تېپىۋېلىپ ساقچىغا تاپشۇرۇپ بەرگەن ئىدى، نۇرغۇن كىشىلەر ئۇنى ئەيىبلەشتى. ۋىجدانىنىڭ بۇيرۇقى بىلەن ئىش كۆرگەن بۇ يىگىت باشقىلار نەزەرىدە ئەخمەقكە، ئىشنىڭ ئېپىنى بىلمەيدىغان بايقۇشقا ئايلانغانئىدى.  كىشىنى چوڭقۇر ئەندىشىگە سالىدىغىنى، بۇ نەسىھەتچىلەرنىڭ ئىچىدە  زىيالىيلار، ئوقۇتقۇچىلارمۇ بار ئىدى. بۇ يىگىتنى  توغرا ئىش قىلىپتۇ، ئوغۇل بالىكەن دېگەن بىر ئېغىز گەپنى ئاڭلاشنى شۇنچىلىك ئارزۇ قىلاتتىم.ئىنسان تەربىيلەشتىن ئىبارەت بۈيۈك مەسئۇلىيەتنى ئۈستىگە ئالغان سەركىلەردىكى ۋىجدانىي پۈچەكلىك بىر قەۋمنىڭ ئەخلاق تىراگىدىيىسىدىن دالالەت بېرىپ تۇراتتى.   G,!{Q''w  
X4eo
E  
كوچىدا كېتىۋاتاتتىم، ئىككى چوكاننىڭ بىرى يەنە بىرىنىڭ 4-5ياشلار چامىسىدىكى بالىسىغا :ئەمدى ئانىڭىزنى رېستۇرانغا ئاپىرىپ، تانسا- ئۇسسۇل ئوينىتىپ، ئەر تېپىپ بېرىمىز. دەپ تېرىكتۈرۈشكە باشلىدى. بالا بۇ بىزەپ چاقچاقنى راست دەپ چۈشىنىۋالغان ئىدى. [[#zB-|  
بۇلاق سۈيى لايلاشماقتا، گۈل بەرگىگە چىۋىن قونماقتا ئىدى.مۇشۇنداق ساپاسىز مۇھىتتا تەربىيلىنىدىغان بالىلارنىڭ كېلەچىكى كىشىنى ۋەھىمىگە سالماي قالمايتتى. 9+#BU$*v  
mor[AJ  
نەچچە يىلنىڭ ئالدىدا ئوقۇغۇچىلار مەكتەپتىن قايتسا ئوغۇللار بىلەن ئوغۇللار، قىزلار بىلەن قىزلارنىڭ پاراڭلىشىپ كېتىۋاتقانلىقىنى كۆرگىلى بولاتتى. ئۇلار چوڭلارنىڭ ئالدىدىن ئۆتكەندە يۈزلىرى ھايادىن قىزىرىپ كېتەتتى.ھازىر بىر قىز بىلەن بىرئوغۇل ئوقۇغۇچى بىرگە ماڭمىسا كۆڭلى ئۇنىمايدىغان بولدى. خەنزۇچىدا ئوقۇغان بىر قىز بىلەن بىر يىگىتنىڭ تويى بوپتۇ. توي كۈنى ئاخشمى يەڭگە قائىدە بويىچە قىزغا زۆرۈر قائىدىلەرنى ئۈگىتىشكە باشلىغان ئىكەن. ھېلىقى قىز : بولدى، ئۈگەتمەڭلار، بىز ئۇنداق ئىشنى باشتىن ئۆتكۈزۈپ بولغان. دەپ يەڭگىلەرنى ئۆيدىن چىقىرىۋېتىپتۇ. يەڭگىلەر نومۇستىن كىرگىلى يەر تاپالماي قاپتۇ. T*z*x=<5  
qh|fq b  
بۇنىڭدىن سەل بۇرۇن، ئىككى بوۋاينىڭ يېزىلىق ھۆكۈمەتكە كېلىپ، ئوغۇللىرىنىڭ ئۆزلىرىنى ئۇرىدىغانلىقى ئۈستىدە شىكايەت قىلغانلىقىنى ئاڭلىغان ئىدىم.
u-M Td  
V3Ep&<=/  
ھەرقانداق دۆلەتنىڭ چېگرىسى بولغاندەك ئەركىنلىكنىڭمۇ چېگرىسى بار. جىنسىي ئەركىنلىك ئەۋج ئېلىپ كېتىۋاتقان جەمئىيەتكە ياراتقۇچى ئەيدىزنى جازا سۈپىتىدە ئەۋەتتى. ماتېرىيالدىن <شىنجاڭدا ئەيدىز ئافرىقىلاشماقتا>دېگەن قۇرلارنى كۆرۈپ بەدىنىم تىكەنلىشىپ كەتتى.ماتېرىيالدا دېيىلىشىچە، غ شەھرىدە ئەيدىز ھامىلدار ئاياللار ۋە بوۋاقلارغا كۆچۈشكە باشلىغان.ھەر يۈز ئايالنىڭ بىرى ئەيدىز بىلەن يۇقۇملانغان بولۇش ئېھتىماللىقى بار ئىكەن. ھايۋان چېغىدا جۈپتىگە سادىق ياشايدۇ. ئەمدىلەتىن قورسىقى تويۇشقا باشلىغان بىر قەۋم ئەجەللىك خەۋپكە دۇچ كەلمەكتە.بۇنىڭ يىلتىزىنى ئىزدىسەك ، ئاخىرى يەنە ئەخلاققا تاقىلىدۇ.  ئەخلاقنىڭ بىر جەمئىيەت ئۈچۈن قانچىلىك مۇھىم رولى بارلىقىنى بىلگەن كىلاسسىكلىرىمىز  توم- توم ئەسەرلەرنى يېزىپ قالدۇرغان ئىدى.  ";jKTk7  
mWF\h>]|.  
سىز ئەر ئىكەنسىز ئايالىڭىزنىڭ مەنىۋىي ئېھتىياجىغا كۆڭۈل بۆلۈپ قويۇڭ. ئەرنىڭ ئەرلىكى قەھرىدە ئەمەس، ئادىمىيلىك ساپاسى ۋە مەسئۇلىيەتچانلىقىدا تېخىمۇ جۇلالىنىدۇ. ئەكسىچە سىز بىر كوچىدا، ئايالىڭىز يەن بىر كوچىدا كۆڭۈل خوشى قىلىپ يۈرسىڭىز ، كەچتە ئايالىڭىزنىڭ <ئېغىزى بىلەن بۇرنى جايىدا بولسىلا> شۈكرى دەپ خورەكنى باشلىۋەتسىڭىز. ئاخىرى مەڭگۈلۈك نادامەتتە قالىسىز. {ub'   
Ax6zx  
قۇلىقىمىزغا ھەردائىم كىرىپ تۇرىدىغان «خەقنىڭ ۋېلىسپىتىنى ئايىما،تېشىلسە يامىما.»،«ئاجرىشىڭلار ئاتا- ىانىلار،كونىراپ قالدى خوتۇن بالىلار.» دېگەن يېڭى ماقال -تەمسىللەرگە نېمە دېگۈلۈك؟! ئەجىبا،كىشىلەر ئاشۇ جاپالىق يىللاردىمۇ يوقاتمىغان ئېسىل ئەخلاق دۇردانىلىرىنى يوقىتىپ قويغانمىدۇ؟ بىزگە يەنە بىر قېتىملىق توپان زۆرۈرمۇ؟ ka@yQ
V  
r:M0# 2   
ئاڭلىشىمچە،ئورانگوتانلار يېمەكلىك تەقسىم قىلغاندا ئالدى بىلەن ئەڭ قېرىلىرى ۋە ئەڭ كىچىكلىرىگە تەقسىم قىلىدىكەن.بۇ بىزدىكى مەنپەئەت ئالدىدا چۆجە خورازدەك بازلىشىۋاتقان بىچارىلىك بىلەن روشەن سېلىشتۇرما .سورۇنلاردا بازىرى چىقىۋاتقان غەيۋەت،پۇتلاش قۇربانىغا ئايلانغان كىشىلەرنىڭ ئاھۇ -زارلىرى چەكلەنگەن مېۋىنى يېگەندىن كېيىن رەڭگى ئۆڭگەن شەرم- ھايانىڭ ئادەم ئەۋلادلىرى قولىدىكى يېپيېڭى قىسمىتىنى ئايان قىلماقتا. (&-I-#i  
87F]a3  
ئەخلاق سۈپىتىنىڭ تۆۋەنلىشىنىڭ ئىش ئۈنۈمىگىمۇ بىۋاستە تەسىرى بولىدىغانلىقىنى تەتقىقاتلار ئىسپاتلىماقتا.دېمەك ئەخلاق ھەققىدە ئويلىنىش ئىنتايىن تەخىرسىز تېما. v}\Fbe  
u"MfxW`  
قىستۇرما:يېقىندا بىر تونۇشۇم بىلەن پاراڭلىشىپ تۇراتتىم.ئۇنىڭ 12-13 ياشلاردىكى ئوغلى مەكتەپتىن قايتىپ كېلىپ دادىسى بىلەن «ئەسسالامۇ ئەلەيكۇم دادا.» دەپ بىر چىرايلىق كۆرۈشكىنىدە بۇ ئاددى ئەمما تەسىرلىك كۆرۈنۈشتىن ۋۇجۇدۇم يايراپ كەتتى.كونىلاردا «ئىناق ئۆيگە بەرىكەت ياغىدۇ.» دېگەن گەپ بار.مەن دەيمەن،شەرم -ھايانى ئۆزىگە مەنبەئە قىلغان،ۋۇجۇدىدىكى ئەخلاق گۈللىرىنى پەرۋىش قىلىشنى ئۇنتۇمىغان كىشىلەرنىڭ ئائىلىسىگە  دۇنيادىكى ياخشى نېمەتلەرنىڭ ھەممىسى ياغىدۇ . 1,Jy+1G0w  
Wcbm,O4u  
كونىلاردا ئادىمىيلىك بىلەن ھايۋانىيلىقنىڭ ئارىسى بىر قەدەم ، دېگەن گەپ بار. ئەخلاق شۇنداق ئېسىل بايلىقكى ، ئۇ ئارقىلىق باي بولالىشىڭىز ناتايىن . لېكىن بۇ بايلىقنىڭ كۈچى بىلەن شەرەپلىك ھالدا  بىر ئۆمۈر ئادەم دېگەن ماركىدا ياشىيالايسىز. ئىشنى مۇرەككەپلەشتۈرمەي ئاددىي ئىشلاردىن باشلاش كېرەك. سىز ناۋادا بىر قۇرۇلۇشچى بولسىڭىز ھەر بىر پارچە خىشىڭىز مەسئۇلىيەت بىلەن قوپۇرۇلسۇن.  سىزنى ھېچكىم ماختىمىسمۇ مەيلى.  يىقىلىپ چۈشكەن بىراۋنى يۆلەپ تۇرغۇزۇپ قويغان بولسىڭىز رەھمەت تەمە قىلىپ كەتمەڭ. چۈنكى سىز مەسئۇلىيىتىڭىزنى ئادا قىلدىڭىز-دە! 0v#p4@Z  
3:<[;yo  
دۇنيا ئەنە شۇنداق كىچىك ئىشلار بىلەن گۈزەللىشىدۇ.  چۈمۈلە ماختانمىسىمۇ ئۇنى ھەركىم ھۈرمەت قىلىدۇ. ھەر بىرىمىزگە ساختىپەزلىك، نائەھلىلىكنى كۆرگەندە ئىككى ئېغىز لىللا گەپ قىلىپ قارشىلىق كۆرسىتەلەيدىغان، نومۇسلۇق ئىشلارنى كۆرگەندە نومۇس قىلالايدىغان، شەرەپلىك ئىشلارنى كۆرگەندە سۆيۈنەلەيدىغان ھەم شەرەپلىك ئىشلارنى قىلىپ ۋىجدانىمىزنى راھەتلەندۈرەلەيدىغان روھ ھەمراھ بولسۇن. Gzp*Vr  
)Y`ybADd3  
; Fd1:"1pP  

ھارمىغايسىز  قىرىندىشىم ،  دوپپىمىزنى ئالدىمىزغا ئىلىپ قويۇپ  ئويلىنىشقا تىگىىشلىك بولغان ماقالىنى يوللاپسىز .

ناھايىتىمۇ توغرا كىشىلىك قاراش بولۇپتۇ ... دىمسىمۇ ئىنسان بولغان ئىكەنمىز شۇنداق بولۇشىمىز كىرەك ...

مۇشۇنداق تىملارلا ئادەمنىڭ چاڭقىغان يىرىگە بارامدۇ نىمە؟

ئېسىل تىمىڭىز بىلەن يۈز كۆرۈشتگنىڭىزگە  كۆپ رەھمەت . k[1w] l8  
بۇنىڭ سەۋەبى _ ئائىلىدىكى تەربىيە مەسىلىسى ، ئاتا-ئانىلارنىڭ بالىلىرىنى ئىسلام تەربىيسىگە  بىپەرۋا قارشى ، ھەم جەمىئىيەتتكى ھەر خىل قەۋىملەرنىڭ بىزنىڭ ئەخلاقىمىزغا خىرس ئىلىپ كىلىشى ۋە يامان تەسىر بىرىشى قاتارلىق سەۋەبلەر بولۇشى مۇمكىن .

ياخشى ماقالە يوللاپسىز ........................

ھەقىقەتەن ئەھمىيەتلىك تېمە يوللاپسىز، قولىڭىز دەرت كۆرمىسۇن .

رەھمەت جاپا تارتىپسىز      

ئەسلى مۇنازىرە مۇنبىرى بولغانىكەن مۇشۇنداق تىمىلار كۆپرەك يوللىنىشى كىرەك ئىدى.كىشىنى ئويغا سېلىش بىلەن بىرگەھەممىزگە تەربىيەۋى ئەھمىيىتى بۇلىدۇ. _zm<[0(  
9LJ/m\bi  
e@^}y4 C  
ئەمەلىيەتتە ،ئەخلاق قارشىىنىڭ سۇسلىشىپ قېلىشىغا ھېچكىم سەۋەپچى ئەمەس .بۇنىڭغا يەنىلا  يۇپۇرىلىپ كىرىۋاتقان چەتئەل مەدىنىيەتلىرى،ھەرخىل ئالاقە ۋە تەشۋىقات بۇيۇملىرى ....كونكىرىت قىلىپ ئېيىتقاندا دەۋىرنىڭ تەرەققىيات تەلىپى سەۋەپچى بۇلىۋاتىدۇ.بۇنى نۇقۇللا بىرەر شەيئى ياكى ھادىسىدىن كۆرۇشكىمۇ ھەم بولمايدۇ. چۈنكى كىشىلەرنىڭ ئىدىيىسى ۋە ئايدىڭلاشقانسىرى يەنىلا ئەسلىمىزگە قايتىۋاتىمىز.قىزىقىش ئىستىكىدە مانتا كۆرمىگەن تاز قاسقانغا دۇم چۈشتى دىگەندەك بىر مەھەل ئىسىمىزنى يۇقىتىپ ئېقىمغا ئەگىشىشى مودا بۇلۇپ كىتىۋاتقان بولسا ،مانا كۆرۈپ تۇرۋاتىمىز چىرىكلىككە بارا- باراتەبىئىتىنى يۇقىتىشقا ئاز قالغان بىز  مانا بىلىمىمىزنىڭ ئەقلىمىزنىڭ ئۇسۇشىگە ئەگىشىپ ئۆز ئەسلىمىزگە قايتىشقا يۈزلىنىۋاتىدۇ.كوچىلارغا قارايدىغان بولساق بىر ئىككى يىلنىڭ ئالدىدىكى دىن يەنلا كۆپ ياخشى.پەقەت يەنە ئاز ۋاقىتلاردىن كىيىن ،ئىشىنىمەنكى يۇقاپ كىتىشكا ئاز قالغان ئەخلاقىمىز ئەقىل ئىدراكلىرىمىزنى چۇقۇم مۇكەممەل ئەسلىگە كەلتۇرەلەيمىز.ۋاقىت مەسىلىسى،تىرىشىش،بىلىم ئىگەللەش ،ئۇزىنى بىلىم ئىدراك ۋە ئەقىل پاراسەت بىلەن كۈچلەندۇرۇش بۇنىڭ تۇپكى نىگىزى. 0#*\o1r\p  
a9jY^E'|n  
تىما ئىگىسىغا تەشەككۇر..كۆزۈمدىن

كۆچەتنىمۇ كىچىك ۋاقتىدا ئېگىپ چاتاپ پەرۋىش قىلسىڭىز، مىۋىگە كىرگەندە چىرايلىق تۈستە مىۋە بېرىدۇ. ئادەم بالىسىمۇ شۇنداق. -dvDAs{X  
بۇ ئىش قەتئىي ئېسىمدىن چىقمايدۇ : %MjPQ  
____ ئۈرۈمچىدە خىزمەت قىلىۋاتقان نەۋرە ھەدەم ئادەتتە باللىلىرىنى ئادەتتە كورلىغا  چوڭ ئۆيگە ئەكىلىپ قويىدۇ،بىر كۈنى تاغامنىڭ ئۆيىگە بارسام نەۋرە ھەدەممۇ كەپتۇ تەتىل قىلىپ، تۆت ياشلىق ئوغلىمۇ بار. ھەدەم بىردەمدىلا تۇخۇم قورۇپ چىقتى،قۇرۇق چايدىن ياخشى دەپ. شۇنداقلا داستىخانغا بىر تەخسە تۇخۇم قورۇمىسىنى قويسا، ئۇكام ئالدىغا تارتىۋالدى. ھەدەم بەك ئاچچىقلاپ: )$]+R
?v  
___ ھۇيت،نەدە ئاچ قالغان سەن ؟ ساڭا بىرنەرسە بەرمەي چوڭ قىلدۇقما بىز؟  نىمە سەت قىلىق بۇ؟ يەمسە ياق دىگەندەك قىلىپ باقساق ،كۆرمەمدىغان ئەدەپسىزلىكىنى..... a  
دېۋىدى، ھېلىقى كىچىك ئۇكام ماڭا قاراپ،ھەدەمگە قاراپ،يىغلىۋەتتىدە، قىزىرىپمۇ كەتتى، خىجىل بولدى قىلغان قىلىقىدىن قىسقىسى... c~tSt.^WX  
ھەدەم: KqS 2  
___ ئوتتۇرغا قويۇڭە ،ھەممىمىز تەڭ يەيمىز ،_دىسە ،ئىتتىكلا ئوتتۇرغا قويدى،ھەمدە بىزنى يېيىشكە تەكلىپ قىلدى. fFd9D=EW.  
................................ i Lm1l  
مەن خېلى بىر ۋاققىچە شۇنداق ئويلىدىم بۇ ئىشنى، نۇرغۇن ئاتا-ئانىلار باردە، بالىسى مىھمان ئالدىدا كەپسىزلىك قىلسا، بىر بولسا گەپ قىلمايدۇ ھاي بالام دەپ قويۇپ،بىر بولسا قاتتىق تىللاپ كېتىدۇ. شۇنچىلىك بىر كىچىك بالا ئۆزىنىڭ قىلغان قىلىقىدىن خىجىل بولدى ئانىسىنىڭ تەربىيسىدىن. ئەمدى ،ھە بوپتۇ دەپ بىز ئۆتكۈزۋەتسەك،بىزغۇ ئۆز، يات ئادەملەر مىھمان بوپ كەلسە، شۇنداق قىلىق چىقارسا ،بۇنىڭغا نىمە دىگۈلۈك؟؟؟ 9e1 6 g  
كىچىك ئۇكامغۇ 4 ياشكەن، ئۇنىڭدىن چوڭ بالىلارنى ھاي دىسىمۇ پەرۋايىغا كەلمەيدىغانلىرى بار. شۇڭا تەربىيەنى كىچىك ۋاقتىدىن باشلاپ قىلىش كېرەككەن دەپ ئويلاپ قالدىم. بولۇپمۇ ئوغۇل بالىنى كىچىكىدىن مەرد،مۇنداق قولى ئوچۇق قىلىپ يېتىلدۈرۈش كېرەككەن.ئۆزىدىن باشقا ھېچكىمگە پايدىسى تەگمەيدىغان ئادەم بوپ قالمىسۇن خۇدايىم. @B'Mu:|f  
نۇرغۇن مىساللىرىم بار ئىدى، مۇشۇنچىلىكلا يازاي مەن.

ئاتا-ئانىلار ئەڭ ئاۋال بالىلىرىنى تۆۋەندىكى تۆت تۈرلۈك تەربيسىدىن مەسئۇلدۇر . 
bJ|?5  
1- بالىلارنى ئىتىقادى جەھەتتىن تەربىيلەپ چىقشقا مەسئۇل . Hk]BC
 
2-بالىلارنى ئەخلاقى جەھەتتىن تەربيلەپ چىقىشقا مەسئۇل . UPKi/)C;  
3- بالىلارنى ئەقىلى جەھەتتىن تەربىيلەپ چىقىشقا مەسئۇل . lk +K+Ra/  
4- بالىلارنى جسىمانى جەھەتتىن تەربىيلەپ چىقشقا مەسئۇل . N}Ks[ 2  
z9ShP&^4[  

y"\,%.  
1- بالىلارنى ئېتىقادى جەھەتتىن تەربىيلەپ چىقىشتىن مەقسەت ؛ ئۇلار ئەقىل ئىدراكقا ئىگە بولغىندىن باشلاپ ، ئۇلارغا ئىسلامىنىڭ ئەقىدىلىرىنى ئۆگىتىپ ، قەلىبلىرىگە ئورنىتىش ، ئىسلام شەرئىتىدە بۇيرۇلغان پەرز ، ۋاجىپ ، سۈننەت ۋە باشقا ئەمەللەرگە كۆندۈرۈش . gOyY#]g  
مەنئى قىلنغان بارلىق ھارام ئىشلاردىن ئۇلارنى ئۇزاقلاشتۇرۇش ۋە ئىسلام پىرىنسىپلىرىنى چۈشەندۈرۈش دېمەكتۇر . vSYKe  
ئېتىقاد ئەڭ مۇھىم مەسىلىدۇر ، شۇڭا ئېتىقاد توغرا بولمىغان كىشنىڭ قىلغان پۈتۈن ئىبادەتلىرى ۋە ياخشى ئەمەللىرى پايدىسىزدۇر . e(#IewKp  
بالىلارنىڭ ئەڭ ئاۋال ئۆگىنىدىغان نەرسىسى توغرا ئېتىقاد بولۇشى كېرەك . h_~|O[5|)  
پەيغەمبەر ئەلەيھسسالام بۇ مەنىنى ئىپادىلەپ مۇنداق دىگەن ؛ << بوۋاقلىرىڭلارنىڭ تىلىنى ( لا ئىلاھە ئىللەھۇ ، مۇھەممەدۇن رەسۇلۇللاھ ) دېگەن كەلمە بىلەن ئېچىڭلار .>> تىزمىزرىۋايىتى z"K( bw6  
b;L>%;  
بۇنىڭدىكى سىر شۇكى ، بۇۋاقلارنىڭ پاك قەلىبلىرى ۋە تىللىرى ئەڭ ئاۋال ئىمان بىلەن بېزەلسۇن ۋە پارلىسۇن ، كېيىنمۇ ئۇلار چوڭ بولغانلىرىدا ،ەڭ ئاۋال تىلى ۋە دىلى ئېچىلغان شۇ ئىمان بىلەن دۇنيا ۋە ئاخىرەتلىك بەخىت - سائادەت يولىدا داۋام قىلىش ئۈچۈن ئىدى . naIv=  
y5/6nvH_6  
پەيغەمبەر ئەلەيھسسالام مۇنداق دىگەن << بالىلىرىڭلارنى ئاللاھ بۇيرۇغان ئىشلارنى  ئۇرۇنلاشقا ، ئاللاھ مەنئى قىلغان ئىشلاردىن قېچىشقا بۇيرۇڭلار . بۇ سىلەرنى ۋە بالىلىرىڭلارنى دۇزاختىن ساقلاپ قالدىغان قالقاندۇر >>. ( ئىبىنى جەزىر رىۋايىتى ) d>, V  
{KDgK  
بۇنڭىدىكى سىر شۇكى ، بالىلارنىڭ كۆزلىرى كىچىكىدىنلا ئاللاھىنىڭ ئەمىر - پەرمانلىرىغا ئېچىلىشى ، خۇددى كۈندىلىك يېمەك - ئىچىمەكلىرىگە تەبىئى ئىشتىھاسى بولغاندەك ، ئاللاھىنىڭ ئەمىر -پەرمانلىرىنى ئۇرۇنلاشقىمۇ شۇنداق تەبىئى ھىرسىمەن بولۇپ ، ئۆزلىرىنىڭ مەنىۋى غىزالىرىنى ئاللاھقا مۇناجات قىلشتىن تاپىدىغان ، گۇناھ -يامان ئىشلاردىن خۇددى ئوتتىن قاچقاندەك قاچىدىغان بولۇپ يېتىشىپ چېقىشى ، كىيىن ئۇلار بالاغەتكە يەتكەندىن كىيىنمۇ ، شەرىئەتنىڭ بارلىق تەكلىپلىرىنى ھېچ ئىغىر كۆرمەستىن ، تولۇق ئادا قىلىدىغان ، گۇناھ - يامان ئىشلارغا يېقىنلاشمايدىغان ئادەتلىنشلىرى ئۆچۈن ئىدى .

ئاللاھ رەھمەت قىلسۇن قېرىندىشىم رەھمەت . K\P!a@>1