" جان بېقىش پەرز" نىڭ سايىسىدا...
(چاتما مۇلاھىزە)
مىسرانىم تورى ،ھازىر كۈندىلىك ئېقىم مىدارى ئۈچ يۈز مىڭدىن ھالقىغان مۇكەممەل توربەتكە ئايلاندى تور بېكىتىمىزنىڭ تەرەققىياتى مىسرانىمنى قوللىغانلارنىڭ تۆھپىسىدىن ئايرىپ قارىغىلى بولمايدۇ مىسرانىمدىن ھەرقانداق ئىجادىي تېما كۆچۈرسىڭىز ئاپتور بىلەن مەنبە ،ئۇلىنىش ئادىرسى قاتارلىقلارنى چوقۇم قوشۇپ مېڭىڭ مودا ناخشىلارنى ئاڭلىماقچى بولسىڭىز مىسرانىم تور بېكىتى مۇزىكا سەھىپىسىگە كىرىڭ مۇھەببەت لىرىكىلىرى مىسرانىمنىڭ ئۆزگىچە خاس بىر سەھىپىسى!مەن مىسرانىم تورىنى ياخشى كۆرىمەن مىسرانىم تور بېكىتى بەك ياخشى مىسرانىمنى گۈللەندۈرۈشكە تېرىشايلى بۇ تېما مىسرانىمدىن بۇ يەرگە كۆچۈرۈپ كېلىندى. تېمىنىڭ ئەسلى كېلىش مەنبەسى مىسرانىم تورى تور ئادىرسى بۇ تېمىنى كۆچۈرۈپ ھەممە توربەتنىڭ خاسلىقىغا تەسىر يەتكۈزمەڭ . ئەگەر تېمىنى ئىشلەتمەكچى بولسىڭىز ئەسلى ھەقىقىي مەنبەنى ئەسكەرتكەن ھالدا ئىشلىتىڭ مىسرانىم تورىنى راۋاجلاندۇرۇش ئۈچۈن مەڭگۈ تېرىشايلى مىسرانىم تورى ،ھازىر كۈندىلىك ئېقىم مىدارى ئۈچ يۈز مىڭدىن ھالقىغان مۇكەممەل توربەتكە ئايلاندى تور بېكىتىمىزنىڭ تەرەققىياتى مىسرانىمنى قوللىغانلارنىڭ تۆھپىسىدىن ئايرىپ قارىغىلى بولمايدۇ مىسرانىمدىن ھەرقانداق ئىجادىي تېما كۆچۈرسىڭىز ئاپتور بىلەن مەنبە ،ئۇلىنىش ئادىرسى قاتارلىقلارنى چوقۇم قوشۇپ مېڭىڭ مودا ناخشىلارنى ئاڭلىماقچى بولسىڭىز مىسرانىم تور بېكىتى مۇزىكا سەھىپىسىگە كىرىڭ مۇھەببەت لىرىكىلىرى مىسرانىمنىڭ ئۆزگىچە خاس بىر سەھىپىسى!مەن مىسرانىم تورىنى ياخشى كۆرىمەن مىسرانىم تور بېكىتى بەك ياخشى مىسرانىمنى گۈللەندۈرۈشكە تېرىشايلى بۇ تېما مىسرانىمدىن بۇ يەرگە كۆچۈرۈپ كېلىندى. تېمىنىڭ ئەسلى كېلىش مەنبەسى مىسرانىم تورى تور ئادىرسى بۇ تېمىنى كۆچۈرۈپ ھەممە توربەتنىڭ خاسلىقىغا تەسىر يەتكۈزمەڭ . ئەگەر تېمىنى ئىشلەتمەكچى بولسىڭىز ئەسلى ھەقىقىي مەنبەنى ئەسكەرتكەن ھالدا ئىشلىتىڭ مىسرانىم تورىنى راۋاجلاندۇرۇش ئۈچۈن مەڭگۈ تېرىشايلى مىسرانىم تورى ،ھازىر كۈندىلىك ئېقىم مىدارى ئۈچ يۈز مىڭدىن ھالقىغان مۇكەممەل توربەتكە ئايلاندى تور بېكىتىمىزنىڭ تەرەققىياتى مىسرانىمنى قوللىغانلارنىڭ تۆھپىسىدىن ئايرىپ قارىغىلى بولمايدۇ مىسرانىمدىن ھەرقانداق ئىجادىي تېما كۆچۈرسىڭىز ئاپتور بىلەن مەنبە ،ئۇلىنىش ئادىرسى قاتارلىقلارنى چوقۇم قوشۇپ مېڭىڭ مودا ناخشىلارنى ئاڭلىماقچى بولسىڭىز مىسرانىم تور بېكىتى مۇزىكا سەھىپىسىگە كىرىڭ مۇھەببەت لىرىكىلىرى مىسرانىمنىڭ ئۆزگىچە خاس بىر سەھىپىسى!مەن مىسرانىم تورىنى ياخشى كۆرىمەن مىسرانىم تور بېكىتى بەك ياخشى مىسرانىمنى گۈللەندۈرۈشكە تېرىشايلى بۇ تېما مىسرانىمدىن بۇ يەرگە كۆچۈرۈپ كېلىندى. تېمىنىڭ ئەسلى كېلىش مەنبەسى مىسرانىم تورى تور ئادىرسى بۇ تېمىنى كۆچۈرۈپ ھەممە توربەتنىڭ خاسلىقىغا تەسىر يەتكۈزمەڭ . ئەگەر تېمىنى ئىشلەتمەكچى بولسىڭىز ئەسلى ھەقىقىي مەنبەنى ئەسكەرتكەن ھالدا ئىشلىتىڭ مىسرانىم تورىنى راۋاجلاندۇرۇش ئۈچۈن مەڭگۈ تېرىشايلى سۆز بېشى: كۇللى كائىناتنىڭ جەۋھىرى بولمىش ئىنسانغا ،ئەقىل ئاتا قىلىنىشىنىڭ ئۆزى ئىنساننىڭ ھەقىقەتەن ئىززەتلەنگەنلىكىنىڭ دەلىلىدۇر. ۋاھالەنكى، ھاياتلىق دۇنياسىغا ئاپىرىدە قىلىنغان ئىنساننىڭ ئۆمرى ئۇنىڭ ئېتىقادى، ئائىلە تەربىيىسى،تاشقى مۇھىت... قاتارلىق ئوبيېكتىپ، سۇبيېكتىپ سەۋەبلەر تۈپەيلى پەرقلىق ئۆتىدۇ.ئىنساننىڭ ۋۇجۇدىدىكى دۇنيانى ئۆزگەرتىش قۇدرىتى ئاستا- ئاستا خوراپ كېتىدۇ.نادانلىق دالاسىدىن بۈيۈكلۈك سەيناسىغا قەدەم قويۇش شەرىپى. دەل ئاشۇ قۇدرەتنى تونىغان ھەم ئۆز رىئاللىقىغا ئەقىل كۆزى بىلەن نەزەر سالالىغانلارغا مەنسۇپ. مىسرانىم تورى ،ھازىر كۈندىلىك ئېقىم مىدارى ئۈچ يۈز مىڭدىن ھالقىغان مۇكەممەل توربەتكە ئايلاندى تور بېكىتىمىزنىڭ تەرەققىياتى مىسرانىمنى قوللىغانلارنىڭ تۆھپىسىدىن ئايرىپ قارىغىلى بولمايدۇ مىسرانىمدىن ھەرقانداق ئىجادىي تېما كۆچۈرسىڭىز ئاپتور بىلەن مەنبە ،ئۇلىنىش ئادىرسى قاتارلىقلارنى چوقۇم قوشۇپ مېڭىڭ مودا ناخشىلارنى ئاڭلىماقچى بولسىڭىز مىسرانىم تور بېكىتى مۇزىكا سەھىپىسىگە كىرىڭ مۇھەببەت لىرىكىلىرى مىسرانىمنىڭ ئۆزگىچە خاس بىر سەھىپىسى!مەن مىسرانىم تورىنى ياخشى كۆرىمەن مىسرانىم تور بېكىتى بەك ياخشى مىسرانىمنى گۈللەندۈرۈشكە تېرىشايلى بۇ تېما مىسرانىمدىن بۇ يەرگە كۆچۈرۈپ كېلىندى. تېمىنىڭ ئەسلى كېلىش مەنبەسى مىسرانىم تورى تور ئادىرسى بۇ تېمىنى كۆچۈرۈپ ھەممە توربەتنىڭ خاسلىقىغا تەسىر يەتكۈزمەڭ . ئەگەر تېمىنى ئىشلەتمەكچى بولسىڭىز ئەسلى ھەقىقىي مەنبەنى ئەسكەرتكەن ھالدا ئىشلىتىڭ مىسرانىم تورىنى راۋاجلاندۇرۇش ئۈچۈن مەڭگۈ تېرىشايلى
تارىخنىڭ بۇرۇلۇش نۇقتىلىرىدا كۆپ ھاللاردا لۈكچەك مىجەز مەردانىلەر بىلەن دانىشمەن سۈپەت سەركىلەرنىڭ سىماسىنى چېلىقتۇرۇپ قالىمىز. تارىخ بىراۋ يازمىسىمۇ ئۆزى يېزىلىۋېرىدۇ. ئېقىن بىراۋ بۇيرۇق بەرمىسىمۇ ئۆز مەنزىلى تامان ئېقىۋېرىدۇ.ھاياتقا بولغان قىزغىنلىق ۋە سۆيگۈ ئىنسانغا تۇرمۇشتىكى ھەر بىر ئاچالغا بىردىن مۇنار تىكلەش قۇدرىتىنى ئاتا قىلىدۇ. ۋاھالەنكى، نەپسى بالاسى ئىنساننىڭ پاكپاكىز روھىيەت دالاسىغا بىھۇشلۇق ۋە غۇرۇرسىزلىق تۇغلىرىنى قاداپ بىر پارچە نان ئۈچۈن ھەممىدىن كېچەلەيدىغان ساياقلارغا ئايلاندۇرۇۋېتىدۇ. مىسرانىم تورى ،ھازىر كۈندىلىك ئېقىم مىدارى ئۈچ يۈز مىڭدىن ھالقىغان مۇكەممەل توربەتكە ئايلاندى تور بېكىتىمىزنىڭ تەرەققىياتى مىسرانىمنى قوللىغانلارنىڭ تۆھپىسىدىن ئايرىپ قارىغىلى بولمايدۇ مىسرانىمدىن ھەرقانداق ئىجادىي تېما كۆچۈرسىڭىز ئاپتور بىلەن مەنبە ،ئۇلىنىش ئادىرسى قاتارلىقلارنى چوقۇم قوشۇپ مېڭىڭ مودا ناخشىلارنى ئاڭلىماقچى بولسىڭىز مىسرانىم تور بېكىتى مۇزىكا سەھىپىسىگە كىرىڭ مۇھەببەت لىرىكىلىرى مىسرانىمنىڭ ئۆزگىچە خاس بىر سەھىپىسى!مەن مىسرانىم تورىنى ياخشى كۆرىمەن مىسرانىم تور بېكىتى بەك ياخشى مىسرانىمنى گۈللەندۈرۈشكە تېرىشايلى بۇ تېما مىسرانىمدىن بۇ يەرگە كۆچۈرۈپ كېلىندى. تېمىنىڭ ئەسلى كېلىش مەنبەسى مىسرانىم تورى تور ئادىرسى بۇ تېمىنى كۆچۈرۈپ ھەممە توربەتنىڭ خاسلىقىغا تەسىر يەتكۈزمەڭ . ئەگەر تېمىنى ئىشلەتمەكچى بولسىڭىز ئەسلى ھەقىقىي مەنبەنى ئەسكەرتكەن ھالدا ئىشلىتىڭ مىسرانىم تورىنى راۋاجلاندۇرۇش ئۈچۈن مەڭگۈ تېرىشايلى
نەپسىنىڭ تىزگىنىنى قولىداتۇتالىغان، ئۆزىنىڭ ئىنسانلىق بەختى ھەم تەختىنى ھېس قىلالىغان ئويغاقلارنىڭ كۆپىيىشى ماھىيەتتە بىر قەۋمنىڭ كېلەچەكتىكى مەۋجۇتلۇق خەرىتىسىنى لايىھىلىگۈچىلەرنىڭ كۆپىيىشىدۇر. سىز بەزىدە ئاڭسىز يوسۇندا نەپسىنىڭ كونتىروللۇقىغا چۈشۈپ قالىسىز. ئۇ سىزنى شۇنداق كويلارغا سالىدۇكى، غۇرۇرىڭىز، كېلەچىكىڭىزنىمۇ دوغا تىكىشكەمەجبۇر بولغانلىقىڭىزنى ھېس قىلىسىز. بۇ دەل ئىنسانلىق بىلەن خارلىقنىڭ پاسىلىدۇر. مىسرانىم تورى ،ھازىر كۈندىلىك ئېقىم مىدارى ئۈچ يۈز مىڭدىن ھالقىغان مۇكەممەل توربەتكە ئايلاندى تور بېكىتىمىزنىڭ تەرەققىياتى مىسرانىمنى قوللىغانلارنىڭ تۆھپىسىدىن ئايرىپ قارىغىلى بولمايدۇ مىسرانىمدىن ھەرقانداق ئىجادىي تېما كۆچۈرسىڭىز ئاپتور بىلەن مەنبە ،ئۇلىنىش ئادىرسى قاتارلىقلارنى چوقۇم قوشۇپ مېڭىڭ مودا ناخشىلارنى ئاڭلىماقچى بولسىڭىز مىسرانىم تور بېكىتى مۇزىكا سەھىپىسىگە كىرىڭ مۇھەببەت لىرىكىلىرى مىسرانىمنىڭ ئۆزگىچە خاس بىر سەھىپىسى!مەن مىسرانىم تورىنى ياخشى كۆرىمەن مىسرانىم تور بېكىتى بەك ياخشى مىسرانىمنى گۈللەندۈرۈشكە تېرىشايلى بۇ تېما مىسرانىمدىن بۇ يەرگە كۆچۈرۈپ كېلىندى. تېمىنىڭ ئەسلى كېلىش مەنبەسى مىسرانىم تورى تور ئادىرسى بۇ تېمىنى كۆچۈرۈپ ھەممە توربەتنىڭ خاسلىقىغا تەسىر يەتكۈزمەڭ . ئەگەر تېمىنى ئىشلەتمەكچى بولسىڭىز ئەسلى ھەقىقىي مەنبەنى ئەسكەرتكەن ھالدا ئىشلىتىڭ مىسرانىم تورىنى راۋاجلاندۇرۇش ئۈچۈن مەڭگۈ تېرىشايلى
ئابدۇقادىر جالالىدىن مۇنداق دېگەن ئىدى: «مەن بىر پارچە شاپاق ئۈستىدىن جۇغراپىيىلىك ئورۇن تالىشىپ گىژىلدىشىۋاتقان چىۋىنلەردىن تولىمۇ بىزار.»
مىسرانىم تورى ،ھازىر كۈندىلىك ئېقىم مىدارى ئۈچ يۈز مىڭدىن ھالقىغان مۇكەممەل توربەتكە ئايلاندى تور بېكىتىمىزنىڭ تەرەققىياتى مىسرانىمنى قوللىغانلارنىڭ تۆھپىسىدىن ئايرىپ قارىغىلى بولمايدۇ مىسرانىمدىن ھەرقانداق ئىجادىي تېما كۆچۈرسىڭىز ئاپتور بىلەن مەنبە ،ئۇلىنىش ئادىرسى قاتارلىقلارنى چوقۇم قوشۇپ مېڭىڭ مودا ناخشىلارنى ئاڭلىماقچى بولسىڭىز مىسرانىم تور بېكىتى مۇزىكا سەھىپىسىگە كىرىڭ مۇھەببەت لىرىكىلىرى مىسرانىمنىڭ ئۆزگىچە خاس بىر سەھىپىسى!مەن مىسرانىم تورىنى ياخشى كۆرىمەن مىسرانىم تور بېكىتى بەك ياخشى مىسرانىمنى گۈللەندۈرۈشكە تېرىشايلى بۇ تېما مىسرانىمدىن بۇ يەرگە كۆچۈرۈپ كېلىندى. تېمىنىڭ ئەسلى كېلىش مەنبەسى مىسرانىم تورى تور ئادىرسى بۇ تېمىنى كۆچۈرۈپ ھەممە توربەتنىڭ خاسلىقىغا تەسىر يەتكۈزمەڭ . ئەگەر تېمىنى ئىشلەتمەكچى بولسىڭىز ئەسلى ھەقىقىي مەنبەنى ئەسكەرتكەن ھالدا ئىشلىتىڭ مىسرانىم تورىنى راۋاجلاندۇرۇش ئۈچۈن مەڭگۈ تېرىشايلى
بۇ يازمامدا ئۆتمۈش بىلەن بۈگۈن، روھىيەت بىلەن ماددىيەتنىڭ كېسىشمە نۇقتىلىرىدا تۇرۇپ، رىئاللىقىمىزغا نەزەر تاشلىدىم. جالالىدىن رۇمىنىڭ سۆزى بويىچە ، تەندىن ئىبارەت ئاتنى توغرا يولغا سالالىغانلارغا مەدھىيەئوقۇسام، ئۇنى ئوقۇرغا باشلىغانلارغا مەرسىيە ئوقۇدۇم. تارىختىن ئىبارەت كۆرۈنمەس يىپنى بويلاپ ئۆتكۈزۈلگەن ئادىمىيلىك جاۋاھىراتلىرىنى سۈزۈلدۈرۈشكە تىرىشتىم. مىسرانىم تورى ،ھازىر كۈندىلىك ئېقىم مىدارى ئۈچ يۈز مىڭدىن ھالقىغان مۇكەممەل توربەتكە ئايلاندى تور بېكىتىمىزنىڭ تەرەققىياتى مىسرانىمنى قوللىغانلارنىڭ تۆھپىسىدىن ئايرىپ قارىغىلى بولمايدۇ مىسرانىمدىن ھەرقانداق ئىجادىي تېما كۆچۈرسىڭىز ئاپتور بىلەن مەنبە ،ئۇلىنىش ئادىرسى قاتارلىقلارنى چوقۇم قوشۇپ مېڭىڭ مودا ناخشىلارنى ئاڭلىماقچى بولسىڭىز مىسرانىم تور بېكىتى مۇزىكا سەھىپىسىگە كىرىڭ مۇھەببەت لىرىكىلىرى مىسرانىمنىڭ ئۆزگىچە خاس بىر سەھىپىسى!مەن مىسرانىم تورىنى ياخشى كۆرىمەن مىسرانىم تور بېكىتى بەك ياخشى مىسرانىمنى گۈللەندۈرۈشكە تېرىشايلى بۇ تېما مىسرانىمدىن بۇ يەرگە كۆچۈرۈپ كېلىندى. تېمىنىڭ ئەسلى كېلىش مەنبەسى مىسرانىم تورى تور ئادىرسى بۇ تېمىنى كۆچۈرۈپ ھەممە توربەتنىڭ خاسلىقىغا تەسىر يەتكۈزمەڭ . ئەگەر تېمىنى ئىشلەتمەكچى بولسىڭىز ئەسلى ھەقىقىي مەنبەنى ئەسكەرتكەن ھالدا ئىشلىتىڭ مىسرانىم تورىنى راۋاجلاندۇرۇش ئۈچۈن مەڭگۈ تېرىشايلى
رىۋايەت قىلىنىشىچە، قارلىغاچ دېڭىزدىن بىر تامچە ، بىر تامچىدىن سۇنى توشۇپ دەۋزەقنىڭ ئوتىنى ئۆچۈرۈشكە ھەركەت قىلىدىكەن. بىراۋ سوراپتۇكى:- ئەي قارلىغاچ.سەن ئاشۇ بىر تامچە سۇ بىلەن دەۋزەق ئوتىنى ئۆچۈرەلەمسەن؟
قارلىغاچ مۇنداق جاۋاپ بېرىپتۇ: - مەن دەۋزەق ئوتىنى ئۆچۈرەلمەيدىغانلىقىمنى ياخشى بىلىمەن. لېكىن مەن ئۆز مەسئۇلىيىتىمنى ئادا قىلىۋاتىمەن.
مىسرانىم تورى ،ھازىر كۈندىلىك ئېقىم مىدارى ئۈچ يۈز مىڭدىن ھالقىغان مۇكەممەل توربەتكە ئايلاندى تور بېكىتىمىزنىڭ تەرەققىياتى مىسرانىمنى قوللىغانلارنىڭ تۆھپىسىدىن ئايرىپ قارىغىلى بولمايدۇ مىسرانىمدىن ھەرقانداق ئىجادىي تېما كۆچۈرسىڭىز ئاپتور بىلەن مەنبە ،ئۇلىنىش ئادىرسى قاتارلىقلارنى چوقۇم قوشۇپ مېڭىڭ مودا ناخشىلارنى ئاڭلىماقچى بولسىڭىز مىسرانىم تور بېكىتى مۇزىكا سەھىپىسىگە كىرىڭ مۇھەببەت لىرىكىلىرى مىسرانىمنىڭ ئۆزگىچە خاس بىر سەھىپىسى!مەن مىسرانىم تورىنى ياخشى كۆرىمەن مىسرانىم تور بېكىتى بەك ياخشى مىسرانىمنى گۈللەندۈرۈشكە تېرىشايلى بۇ تېما مىسرانىمدىن بۇ يەرگە كۆچۈرۈپ كېلىندى. تېمىنىڭ ئەسلى كېلىش مەنبەسى مىسرانىم تورى تور ئادىرسى بۇ تېمىنى كۆچۈرۈپ ھەممە توربەتنىڭ خاسلىقىغا تەسىر يەتكۈزمەڭ . ئەگەر تېمىنى ئىشلەتمەكچى بولسىڭىز ئەسلى ھەقىقىي مەنبەنى ئەسكەرتكەن ھالدا ئىشلىتىڭ مىسرانىم تورىنى راۋاجلاندۇرۇش ئۈچۈن مەڭگۈ تېرىشايلى
دەرھەقىقەت، بىر قېتىملىق نەسىھەت ئارقىلىق بىر ناداننى ئوڭشىۋالغىلى، بىر پارچە ئەسەر ئارقىلىق بىر قەۋمنى قۇتقۇزۇپ قالغىلى بولمايدۇ.مەنمۇ ھەم ئاشۇ قارلىغاچنىڭ ئاغزىدىكى بىر تامچە سۇ كەبى بۇ يازما ئارقىلىق نىمجانلارغا ئاز تولا ئۈمىد ئاتا قىلالىسام، خارلىق ئازگىلىدا ئىڭراپ ياتقان ئاۋارە ئىنسانغا ئۆزىنىڭ ئادىمىيلىك قىممىتىنى تونۇش ھەققىدە بىر كەلىمە سۆزلەش مەسئۇلىيىتىمنى ئادا قىلالىغان بولسام ، شۇنىڭ ئۆزى يېتەرلىك.
مىسرانىم تورى ،ھازىر كۈندىلىك ئېقىم مىدارى ئۈچ يۈز مىڭدىن ھالقىغان مۇكەممەل توربەتكە ئايلاندى تور بېكىتىمىزنىڭ تەرەققىياتى مىسرانىمنى قوللىغانلارنىڭ تۆھپىسىدىن ئايرىپ قارىغىلى بولمايدۇ مىسرانىمدىن ھەرقانداق ئىجادىي تېما كۆچۈرسىڭىز ئاپتور بىلەن مەنبە ،ئۇلىنىش ئادىرسى قاتارلىقلارنى چوقۇم قوشۇپ مېڭىڭ مودا ناخشىلارنى ئاڭلىماقچى بولسىڭىز مىسرانىم تور بېكىتى مۇزىكا سەھىپىسىگە كىرىڭ مۇھەببەت لىرىكىلىرى مىسرانىمنىڭ ئۆزگىچە خاس بىر سەھىپىسى!مەن مىسرانىم تورىنى ياخشى كۆرىمەن مىسرانىم تور بېكىتى بەك ياخشى مىسرانىمنى گۈللەندۈرۈشكە تېرىشايلى بۇ تېما مىسرانىمدىن بۇ يەرگە كۆچۈرۈپ كېلىندى. تېمىنىڭ ئەسلى كېلىش مەنبەسى مىسرانىم تورى تور ئادىرسى بۇ تېمىنى كۆچۈرۈپ ھەممە توربەتنىڭ خاسلىقىغا تەسىر يەتكۈزمەڭ . ئەگەر تېمىنى ئىشلەتمەكچى بولسىڭىز ئەسلى ھەقىقىي مەنبەنى ئەسكەرتكەن ھالدا ئىشلىتىڭ مىسرانىم تورىنى راۋاجلاندۇرۇش ئۈچۈن مەڭگۈ تېرىشايلى مىسرانىم تورى ،ھازىر كۈندىلىك ئېقىم مىدارى ئۈچ يۈز مىڭدىن ھالقىغان مۇكەممەل توربەتكە ئايلاندى تور بېكىتىمىزنىڭ تەرەققىياتى مىسرانىمنى قوللىغانلارنىڭ تۆھپىسىدىن ئايرىپ قارىغىلى بولمايدۇ مىسرانىمدىن ھەرقانداق ئىجادىي تېما كۆچۈرسىڭىز ئاپتور بىلەن مەنبە ،ئۇلىنىش ئادىرسى قاتارلىقلارنى چوقۇم قوشۇپ مېڭىڭ مودا ناخشىلارنى ئاڭلىماقچى بولسىڭىز مىسرانىم تور بېكىتى مۇزىكا سەھىپىسىگە كىرىڭ مۇھەببەت لىرىكىلىرى مىسرانىمنىڭ ئۆزگىچە خاس بىر سەھىپىسى!مەن مىسرانىم تورىنى ياخشى كۆرىمەن مىسرانىم تور بېكىتى بەك ياخشى مىسرانىمنى گۈللەندۈرۈشكە تېرىشايلى بۇ تېما مىسرانىمدىن بۇ يەرگە كۆچۈرۈپ كېلىندى. تېمىنىڭ ئەسلى كېلىش مەنبەسى مىسرانىم تورى تور ئادىرسى بۇ تېمىنى كۆچۈرۈپ ھەممە توربەتنىڭ خاسلىقىغا تەسىر يەتكۈزمەڭ . ئەگەر تېمىنى ئىشلەتمەكچى بولسىڭىز ئەسلى ھەقىقىي مەنبەنى ئەسكەرتكەن ھالدا ئىشلىتىڭ مىسرانىم تورىنى راۋاجلاندۇرۇش ئۈچۈن مەڭگۈ تېرىشايلى لاچىن تاپ گۆشىنى يېمەيدۇ
مىسرانىم تورى ،ھازىر كۈندىلىك ئېقىم مىدارى ئۈچ يۈز مىڭدىن ھالقىغان مۇكەممەل توربەتكە ئايلاندى تور بېكىتىمىزنىڭ تەرەققىياتى مىسرانىمنى قوللىغانلارنىڭ تۆھپىسىدىن ئايرىپ قارىغىلى بولمايدۇ مىسرانىمدىن ھەرقانداق ئىجادىي تېما كۆچۈرسىڭىز ئاپتور بىلەن مەنبە ،ئۇلىنىش ئادىرسى قاتارلىقلارنى چوقۇم قوشۇپ مېڭىڭ مودا ناخشىلارنى ئاڭلىماقچى بولسىڭىز مىسرانىم تور بېكىتى مۇزىكا سەھىپىسىگە كىرىڭ مۇھەببەت لىرىكىلىرى مىسرانىمنىڭ ئۆزگىچە خاس بىر سەھىپىسى!مەن مىسرانىم تورىنى ياخشى كۆرىمەن مىسرانىم تور بېكىتى بەك ياخشى مىسرانىمنى گۈللەندۈرۈشكە تېرىشايلى بۇ تېما مىسرانىمدىن بۇ يەرگە كۆچۈرۈپ كېلىندى. تېمىنىڭ ئەسلى كېلىش مەنبەسى مىسرانىم تورى تور ئادىرسى بۇ تېمىنى كۆچۈرۈپ ھەممە توربەتنىڭ خاسلىقىغا تەسىر يەتكۈزمەڭ . ئەگەر تېمىنى ئىشلەتمەكچى بولسىڭىز ئەسلى ھەقىقىي مەنبەنى ئەسكەرتكەن ھالدا ئىشلىتىڭ مىسرانىم تورىنى راۋاجلاندۇرۇش ئۈچۈن مەڭگۈ تېرىشايلى قىسمەت بورانلىرىدا يوپۇرماقتەك ئۇچۇپ يۈرگەنكۈنلىرىمدە دوپپا كىيىۋالغان، قوي كۆزلۈك خېلى كۆپ كىشىلەرنىڭ ئاغزىدىن 》جان بېقىش پەرز《 دېگەن ئىبارىنى كۆپ ئۇچراتتىم. بىر قىسىم كىشىلەر غۇرۇرى يەرگە ئۇرۇلغان ئەھۋالدىمۇ يەنە مۇشۇ ئىبارىنى دەستەك قىلىپ، يالغان كۈلۈپ ياشاۋاتاتتى. ئۇلار دېمەسلىككە تېگىشلىك سۆزنى، قىلماسلىققا تېگىشلىك ئىشنى قىلىپ تۇرۇپ، قىلچە بىئاراملىق ھېس قىلمايتتى.تېرىلەر يىڭنە سانجىلىۋەرسە قېلىنداپ كەتكىنىدەك ، ئۇلارنىڭ سەزگۈلىرى گاللىشىپ كېتىۋاتاتتى. تامدەك بەستى بار بىر ئەركەك جان بېقىش ئۈچۈن ، توغرىسىنى ئېيتقاندا ئۇنۋانى ئۈچۈن ئايالىنىڭ يات ئەر بىلەن ئاشنا بولۇشىغا يول قويدى. بىر ئەر قىيامەتلىك دۈشمىنىدىن ياردەم تەمە قىلىۋاتاتتى.
دېمەك، نۇرغۇن كىشىلىرىمىز ئەقلىمىز بىلەن ئەمەس،بۇزۇلغان ئەقىدە بىلەن مەسىلىلەرگە يۈزلىنىۋېتىپتىمىز. ھۆكمى ئېنىق ئىشتىنمۇ يوچۇق ئىزدەش ساغلام ئەقىدىنىڭ ئورنىغا شۈبھە ئۇرۇقلىرىنى چاچماقتا. مۇناپىقانە ياشاش مەنتىقىسى جان بېقىش ئۈچۈن ھەممىنى قىلىدىغان، ھەممىنى توغرا چۈشىنىدىغان بىر توپ ساياقنى يېتىشتۈرۈپ چىقاردىكى،ئۇلار ۋەتەن، ئەل ئۇقۇمىدىن خالىي ھالدا ئۆزىنىڭ ئىت نەپسى ئۈچۈن ھەر تەرەپكە قاتراپ سۆڭەك ئىزدىمەكتە. چوغدەك يېلىنجاپ تۇرىدىغان تىلەكلەرنىڭ ئورنىغا قۇرت يېگەن ئىستەكلەرنى دەسسەتمەكتە ئىدى. ئاكاممۇ ھەم جان بېقىش ئۈچۈن ئۆزۈم خالىمىغان ئىشنى قىلىشقا تەكلىپ قىلىۋاتاتتى. شەكسىزكى مەن ھەرقانداق ئىشقا «باش لىڭشىتىشىم»، بويۇن تولغىماسلىقىم كېرەك ئىدى.
مەن ياۋاش پۇقرامەن. لېكىن، مېنىڭ جان بېقىش ئۈچۈن توغرا يول ئىزدەش ھوقۇقۇم بار. مەن بويسۇنغۇچىمەن. لېكىن غۇرۇرۇمنى قوغداپ قېلىش ئۈچۈن شىرەك ھۆكۈرىيەلەيمەن. يەنە بىر قۇتۇپتا بىر توپ كىشى بىر ۋاقلىق تائام ئۈچۈنمۇ ئاھانەتكە رازى بولىۋاتاتتى. مەن مۇھتاجلىقتىن پاناھ تىلەيمەن. لېكىن،مۇھتاجلىقتىنمۇ بەك غۇرۇرسىزلىقتىن پاناھ تىلەيمەن.
تارىخ بەتلىرىنى ئاختۇرۇپ، گۈلدەك سىمالارنى ھەم تاغدەك ئېغىر گۇناھلارنى چېلىقتۇردۇم. خۇاڭخې ۋادىسىدا چۈيۈەن «جۇدالىق زارى» نى يېزىپ ئۆزىنى دەرياغا تاشلىدى. تارىم ۋادىسىدا ئابدۇخالىق، تەۋپىق، ئابدۇقادىرداموللىلار تىغ ئاستىغا مەردانە كەلدى. ئۇلارمۇ جان بېقىش ئۈچۈن «قۇرغۇيۇڭ بولاي،ئىتىڭ بولاي» دەپ كۈچۈكلەنگەن بولسا بەلكىم ھايات قالغانمۇ بولاتتى. لېكىن، يولۋاس ھېچقاچان ئەركىلىمەيدۇ. ئۇ شۇنىڭ ئۈچۈن يولۋاس. ئىت ئەركىلەيدۇ. شۇڭا دۇنيادا ئىت كۆپ. ئۇنىڭ ھايات قېلىش پۇرسىتىگە ئېرىشكەنلىكى ئۇنىڭ جان بېقىش پەرز، دېگەن ئەقىدىگە مەھكەم يېپىشقانلىقى بىلەن مۇناسىۋەتلىك. مىسرانىم تورى ،ھازىر كۈندىلىك ئېقىم مىدارى ئۈچ يۈز مىڭدىن ھالقىغان مۇكەممەل توربەتكە ئايلاندى تور بېكىتىمىزنىڭ تەرەققىياتى مىسرانىمنى قوللىغانلارنىڭ تۆھپىسىدىن ئايرىپ قارىغىلى بولمايدۇ مىسرانىمدىن ھەرقانداق ئىجادىي تېما كۆچۈرسىڭىز ئاپتور بىلەن مەنبە ،ئۇلىنىش ئادىرسى قاتارلىقلارنى چوقۇم قوشۇپ مېڭىڭ مودا ناخشىلارنى ئاڭلىماقچى بولسىڭىز مىسرانىم تور بېكىتى مۇزىكا سەھىپىسىگە كىرىڭ مۇھەببەت لىرىكىلىرى مىسرانىمنىڭ ئۆزگىچە خاس بىر سەھىپىسى!مەن مىسرانىم تورىنى ياخشى كۆرىمەن مىسرانىم تور بېكىتى بەك ياخشى مىسرانىمنى گۈللەندۈرۈشكە تېرىشايلى بۇ تېما مىسرانىمدىن بۇ يەرگە كۆچۈرۈپ كېلىندى. تېمىنىڭ ئەسلى كېلىش مەنبەسى مىسرانىم تورى تور ئادىرسى بۇ تېمىنى كۆچۈرۈپ ھەممە توربەتنىڭ خاسلىقىغا تەسىر يەتكۈزمەڭ . ئەگەر تېمىنى ئىشلەتمەكچى بولسىڭىز ئەسلى ھەقىقىي مەنبەنى ئەسكەرتكەن ھالدا ئىشلىتىڭ مىسرانىم تورىنى راۋاجلاندۇرۇش ئۈچۈن مەڭگۈ تېرىشايلى
بىر بولكا ئۈچۈن قەدىرسىز بولغان تالاي ئاۋارىلەر ئادىمىزات بىنا بولغاندىن بېرى ئۈزۈلۈپ قالمىدى. قەبرىستانداچوقچىيىپ تۇرغان قەبرىلەرگە نۇرغۇن سۇئال كۆمۈكلۈك. ئۇلارنىڭ بەزىلىرى جان بېقىش ئۈچۈن بارلىق ئاھانەتلەرگە چىداپ، كۆرپىدە جان بەرگەنلەر. بەزىلىرى ئۆلۈم ئارقىلىق ئۆلۈمنى يۈكسەلدۈرگەنلەر. مىسرانىم تورى ،ھازىر كۈندىلىك ئېقىم مىدارى ئۈچ يۈز مىڭدىن ھالقىغان مۇكەممەل توربەتكە ئايلاندى تور بېكىتىمىزنىڭ تەرەققىياتى مىسرانىمنى قوللىغانلارنىڭ تۆھپىسىدىن ئايرىپ قارىغىلى بولمايدۇ مىسرانىمدىن ھەرقانداق ئىجادىي تېما كۆچۈرسىڭىز ئاپتور بىلەن مەنبە ،ئۇلىنىش ئادىرسى قاتارلىقلارنى چوقۇم قوشۇپ مېڭىڭ مودا ناخشىلارنى ئاڭلىماقچى بولسىڭىز مىسرانىم تور بېكىتى مۇزىكا سەھىپىسىگە كىرىڭ مۇھەببەت لىرىكىلىرى مىسرانىمنىڭ ئۆزگىچە خاس بىر سەھىپىسى!مەن مىسرانىم تورىنى ياخشى كۆرىمەن مىسرانىم تور بېكىتى بەك ياخشى مىسرانىمنى گۈللەندۈرۈشكە تېرىشايلى بۇ تېما مىسرانىمدىن بۇ يەرگە كۆچۈرۈپ كېلىندى. تېمىنىڭ ئەسلى كېلىش مەنبەسى مىسرانىم تورى تور ئادىرسى بۇ تېمىنى كۆچۈرۈپ ھەممە توربەتنىڭ خاسلىقىغا تەسىر يەتكۈزمەڭ . ئەگەر تېمىنى ئىشلەتمەكچى بولسىڭىز ئەسلى ھەقىقىي مەنبەنى ئەسكەرتكەن ھالدا ئىشلىتىڭ مىسرانىم تورىنى راۋاجلاندۇرۇش ئۈچۈن مەڭگۈ تېرىشايلى
ئۆلۈم ئىككى قاتلاملىق مەنىگە ئىگە. بىرى، ئۆلمەسلىك ئۈچۈن ئادىمىيلىكنى ئۆلتۈرۈش كېرەك. يەنە بىرى، ئىنسانىي قىممەت ئۈچۈن ئۆلۈمگەيۈزلىنىش كېرەك. بىزدە ھامىنى ئالدىنقىلار كېيىنكىلەردىن كۆپ بولۇپ كەلدى. زالالەت قۇتراپ، جاھالەت ئەدەپ، رەسۋايى بۇزۇقلار جاھان سورىغان قەدىم زاماندا بىز ئۈچۈن ياقا يىرتقان ،دىيانەتتە يىگانە ئىنسان بولغان ئابدۇقادىر داموللام ھالقىلىق پەيتتە «جان بېقىش پەرز» دېگەن بولسا، بۇخارا، مەككە مۇكەررەملەرگە بېرىپ پاناھلىنىشقا تامامەن قۇربى يېتەتتى. لېكىن، ھەقنى تەۋسىيە قىلىش، دىلى كور ئىنسانلارنىڭ دىلىنى ئېچىشتىن ئىبارەت مۇقەددەس ئىش ئالدىدا ئۇ ئۆلۈمگە كەينىنى قىلمىدى.بەدبەخت ئۇنىڭغا تىغ ئۇردى. جاھالەتنىڭ پەيلى شۇنداق ئىدى. ئابدۇغۇپۇر شاپتۇلداموللىنى شىڭشىسەينى پەيغەمبەر دەرىجىسىدە سۈپەتلەشكە مەجبۇر قىلغىنىمۇ دەل «جان بېقىش پەرز» دېگەن ئەقىدىنىڭ كۈچى ئىدى. ئابدۇخالىقتەك ئەينى زاماننىڭ ھەم زىيالىي ھەم سودىگىرى قېچىپ كېتىشكە تامامەن قادىر تۇرۇقلۇق ئۆلۈم ھېدى يېقىنلىغاندا يېقىنلىرىنىڭ ئۆزىنى چەتكە ئېلىش ھەققىدىكى نەسىھىتىنى نېمىشقا رەت قىلدى؟ئۇ مۆكۈۋالغان بولسا ئابدۇخالىق ئۇيغۇر بولۇپ بۈگۈنگىچە ياشىمىغان بولاتتى. پەقەت بىر ئېغىز سۆز بىلەن ھاياتى ساقلىنىپ قېلىش ئېھتىمالى بولغان تالاي شىرمەتلەر ئاشۇ بىر جۈملە سۆزنى دېمەسلىك بىلەن ھاياتىنى تاماملىدى. چۈنكى بۇ جۈملە سۆز ھەممىدىن ۋاز كېچىشتىن دېرەك بېرەتتى. دۈشمەنگە كېرەكلىك ئاشۇ سۆز ئۆز ئۈچۈن جان ئىدى.قىلىچ ئالدىدا مەغرۇر جان بەرگەن ئەركەكلەرگە سالام!
غوجىمۇھەممەت «كالىنىڭ سامان ئۈچۈن سۆرەمگە رازى بولۇشى نېمە ئۈچۈن» دەپ بىزگە سۇئال قويغاندا نۇرغۇنلىرىمىز تەڭقىسلىقتا قالدۇق. غۇرۇر پايخان بولىۋاتاتتى. قىممەت چۆكۈۋاتاتتى. يۈكسەك قىممەت بىلەن يارىتىلغان ئادەم ئۆزىنى ئۆزى خورلاۋاتاتتى. بەش تەڭگىگە سېتىلغان ۋىجدان مىڭ تەڭگىلىك ئاپەت ئەپكېلىدۇ. ئاتا- بوۋىلىرىمىز «جان بېقىش پەرز» دېگەن ھېكمەت بويىچە بىر ئۆمۈر ئەترەت باشلىقىنىڭ بۇيرۇقلىرى ئىچىدە ھاياتىنى تاماملىدى. يەرگە كېۋەز تېرىغۇسى بولسىمۇ بۇيرۇق بويىچە قوناق تېرىدى. ئۇلار كەلگۈسىنى ئەترەت ياكى كەنت باشلىقىنىڭ بۇيرۇقلىرىغا باغلىغان ئىدى. ئاتىنىڭ بالىسى بولمىش بۈگۈنكى پەرزەنتلەر ھەم باشلىقنىڭ چىرايىدىن قىممىتىمىزنى بەلگىلەپ، ئۇ بەلگىلىگەن پىرىنسىپقا مەھكەم ئېسىلىپ، يېرىم ئۆمرىمىزنى تاماملىدۇق. چۈنكى بىز «جان بېقىش پەرز» دېگەن «ھېكمەت»نىڭ ۋارىسى ئىدۇق. مىسرانىم تورى ،ھازىر كۈندىلىك ئېقىم مىدارى ئۈچ يۈز مىڭدىن ھالقىغان مۇكەممەل توربەتكە ئايلاندى تور بېكىتىمىزنىڭ تەرەققىياتى مىسرانىمنى قوللىغانلارنىڭ تۆھپىسىدىن ئايرىپ قارىغىلى بولمايدۇ مىسرانىمدىن ھەرقانداق ئىجادىي تېما كۆچۈرسىڭىز ئاپتور بىلەن مەنبە ،ئۇلىنىش ئادىرسى قاتارلىقلارنى چوقۇم قوشۇپ مېڭىڭ مودا ناخشىلارنى ئاڭلىماقچى بولسىڭىز مىسرانىم تور بېكىتى مۇزىكا سەھىپىسىگە كىرىڭ مۇھەببەت لىرىكىلىرى مىسرانىمنىڭ ئۆزگىچە خاس بىر سەھىپىسى!مەن مىسرانىم تورىنى ياخشى كۆرىمەن مىسرانىم تور بېكىتى بەك ياخشى مىسرانىمنى گۈللەندۈرۈشكە تېرىشايلى بۇ تېما مىسرانىمدىن بۇ يەرگە كۆچۈرۈپ كېلىندى. تېمىنىڭ ئەسلى كېلىش مەنبەسى مىسرانىم تورى تور ئادىرسى بۇ تېمىنى كۆچۈرۈپ ھەممە توربەتنىڭ خاسلىقىغا تەسىر يەتكۈزمەڭ . ئەگەر تېمىنى ئىشلەتمەكچى بولسىڭىز ئەسلى ھەقىقىي مەنبەنى ئەسكەرتكەن ھالدا ئىشلىتىڭ مىسرانىم تورىنى راۋاجلاندۇرۇش ئۈچۈن مەڭگۈ تېرىشايلى
جان بېقىش ئۈچۈن سۈكۈت قىلىشىم كېرەك. سۈكۈت قىلىش رازى بولۇش دېمەكتۇر. پەقەت سۈكۈت قىلغاندىلا ئاۋارىچىلىق ئاز بولىدۇ. ناننى كۆپرەك يېگىلىبولىدۇ. مەن قوشنامنى پايلىشىم كېرەك، چۈنكى كەنت كۈتۈلمىگەن ئەھۋاللارنىڭ يۈز بېرىشىنىڭ ئالدىنى ئېلىش ئۈچۈن بىزنى ئۆزئارا نازارەت قىلىشقا ئورۇنلاشتۇرغان.ئۇمۇ ھەم مېنى كۆزەتمەكتە. بىز جان بېقىش ئۈچۈن قوشنىدارچىلىق ئىشەنچكە دەز سالماقتىمىز. جان بېقىش ئۈچۈن ئاتام مىنگەن ئېشەكنى مىنگەن پېتىم جاڭگاللاردىن ئوتۇن تېرىمەن. مەن بۇ يەردە ئاۋازىمنى قويىۋېتىپ ناخشا ئېيتالايمەن. مېنى قوشنىلار دەم ئېلىشىمىزغا تەسىر يەتكۈزدى، دەپ ئەرز قىلالمايدۇ.
يۇرتىمىزدىن باياۋانغا ئىككى ئوغلىنى ئېلىپ ماشىنا بىلەن بايلىق ئىزدەپ كىرگەن بىر ئادەم گىياھسىز دەشتى- چۆلدە يولدىن ئادىشىپ قالىدۇ. يەيدىغان يېمەكلىكى، ئىچىدىغان ئۇسسۇزلۇقى تۈگەپ قېلىپ، ئاخىرى ماشىنىنىڭ سوغۇقتىن ساقلاش سۇيۇقلۇقىنى ئىچىدۇ. خۇرۇم چاپىنىنىڭ بىر پېشىنى، ھەتتا ماشىنىنىڭ كامىرىنىمۇ يەۋېتىدۇ . ئامالسىز قالغانداسۈيدۈكىنى ئىچىدۇ . ئاتا ۋەسىيەتنامە قالدۇرۇپ ئىككى ئوغلى بىلەن بىر- بىرىنى يۆلىشىپ خالىغان بىر تەرەپنى نىشانلاپ ئىلگىرلەيدۇ. ئاچلىق دەردىدە بۇ ئادەم ئاخىرقى قارارنى چىقىرىدۇ. ئىككى ئوغلىغا ئۆزىنىڭ ياشىنىپ قالغانلىقىنى، شۇڭا ئۆزىنى ئۆلتۈرۈپ يېيىشنى ئېيتىدۇ. ئىككى ئوغۇل بولسا ئاتىسىغا ئۆزىنى ئۆلتۈرۈپ جېنىنى ساقلاپ قېلىشنى ئېيتىدۇ. ئاشۇنداق قىيىن شارائىتتا ئۇلار قۇتقۇزۇۋېلىنىدۇ. «جان ساقلاش پەرز» بۇ يەردە ھەقىقىي يۇسۇندا مەنىسىنى تاپقان. ئاتىلىق مېھىر،پەرزەنتلىك مەجبۇرىيەت كۆمۈلۈپ قالغان جامالىنى قايتىدىن ئاشكارە قىلغان.ئوغۇللارنىڭ ئاتا ئۈچۈن جېنىنى سېلىپ بېرىشكە رازى بولۇشى ئىسمائىل ئەلەيھىسسالامنىڭ ياراتقۇچىنىڭ ئەمرى بويىچە قۇربانلىق ئۈچۈن ئۆزىنى ئاتىغانلىقىدەك پىداكارلىقىنى كىشىگە ئەسلىتىدۇ. ھالقىلىق پەيتتە ئاشكارىلىنىدىغان بۇ خىلدىكى قۇربان بېرىش روھى ئىنساننى ئىنسانقىلىپ تۇرىدىغان مېھىرلىك چوغنىڭ بىر مەرتە چاقنىشى، خالاس.
ئۇزۇن يىللارئىلگىرى بۇ قەۋم تۇرمۇش ھەلەكچىلىكىدە چېگرا ئاتلاپ، تالاي شەھەرلەرنى كەزگەن. جان ساقلاشنى ئەمەس، غۇرۇرىنى ساقلاشنى ھاياتلىقنىڭ كاپالىتى دەپ تونۇغان. مىسرانىم تورى ،ھازىر كۈندىلىك ئېقىم مىدارى ئۈچ يۈز مىڭدىن ھالقىغان مۇكەممەل توربەتكە ئايلاندى تور بېكىتىمىزنىڭ تەرەققىياتى مىسرانىمنى قوللىغانلارنىڭ تۆھپىسىدىن ئايرىپ قارىغىلى بولمايدۇ مىسرانىمدىن ھەرقانداق ئىجادىي تېما كۆچۈرسىڭىز ئاپتور بىلەن مەنبە ،ئۇلىنىش ئادىرسى قاتارلىقلارنى چوقۇم قوشۇپ مېڭىڭ مودا ناخشىلارنى ئاڭلىماقچى بولسىڭىز مىسرانىم تور بېكىتى مۇزىكا سەھىپىسىگە كىرىڭ مۇھەببەت لىرىكىلىرى مىسرانىمنىڭ ئۆزگىچە خاس بىر سەھىپىسى!مەن مىسرانىم تورىنى ياخشى كۆرىمەن مىسرانىم تور بېكىتى بەك ياخشى مىسرانىمنى گۈللەندۈرۈشكە تېرىشايلى بۇ تېما مىسرانىمدىن بۇ يەرگە كۆچۈرۈپ كېلىندى. تېمىنىڭ ئەسلى كېلىش مەنبەسى مىسرانىم تورى تور ئادىرسى بۇ تېمىنى كۆچۈرۈپ ھەممە توربەتنىڭ خاسلىقىغا تەسىر يەتكۈزمەڭ . ئەگەر تېمىنى ئىشلەتمەكچى بولسىڭىز ئەسلى ھەقىقىي مەنبەنى ئەسكەرتكەن ھالدا ئىشلىتىڭ مىسرانىم تورىنى راۋاجلاندۇرۇش ئۈچۈن مەڭگۈ تېرىشايلى
بۇ غۇرۇر،بۇ تىرىكچىلىك مەنتىقىسى بىلەن تالاي شەھەرلەر بىنا قىلىندى، بىر ئىككى ناننى بېلىگە تۈگۈپ تەۋەككۇل دەرياسىغا ئات سالغان ئاتا- بوۋىلىرىمىز جان بېقىشنى ئەمەس،ئىلىم ئېلىشنى پەرز ، دەپ بىلىپ شۇ دەۋردىكى ئىلىم گۈلزارىدىكى ئەڭ خۇشبۇي رەيھانلارنى ھېدلاشقا مۇيەسسەر بولالىغان ئىدى. نە سەۋەبكى، بۇ قەۋم يىراق قەدىم دەۋرلەردىكى«قەھرىماندەك تۇغۇلۇپ ،قەھرىماندەك ئۆلۈش» ئەنئەنىسى بىلەن ئۈن- تىنسىز ۋىدالاشماقتا ئىدى.
«كولتېگىن مەڭگۈ تېشى» شۇنداق خىتاپ قىلىۋاتاتتى:...تۈرك خەلقى، سىلەر قانائەتچانسىلەر، ئاچ - توق قالىدىغانلىقىڭلارنى ئويلىمايسىلەر،تويغان ۋاقتىڭلاردا ئاچ قالىدىغانلىقىڭلارنى ئويلىمايسىلەر، شۇنداق قىلغانلىقىڭلارئۈچۈن، ئۆزەڭلارنى بېقىۋاتقان خاقانىڭلارنىڭ سۆزىنى ئالماي، ھەر تەرەپكە پىتراپ كەتتىڭلار، نەتىجىدە ئۇ يەرلەردە ھالسىزلاندىڭلار، جېنىڭلاردىن ئايرىلدىڭلار،قالغانلىرىڭلار سەرگەردان بولۇپ، ئۆلۈم گىرداۋىغا كېلىپ قالدىڭلار...
-------
«كولتېگىن مەڭگۈ تېشى» جەنۇب تەرەپ، 8 -، 9 - قۇرلار
تاشتەك ئۆم ياشىغان بىر قەۋم ئىتتىپاقلىقنى تەرك ئېتىپ، ھەممىسى «جان بېقىش پەرز» دېگەن ئەقىدىگە يېپىشقانلىقى ئۈچۈن ھالاكەتكە يۈز تۇتتى، بىر ئەقىدىگە ئۇيۇشمىغان قەۋمنىڭ خارۇ- زارلىقتا قالىدىغانلىقى، ھەممە ئۆز قايغۇسىدا قالغان ئەلنىڭ ئىلگىرى كەلمەيدىغانلىقىنى قانچە ئەسىر ئىلگىرىلا ئەجدادلار تاش ئابىدىلەرگە چېكىپ قالدۇرغان ئىدى.
دوقمۇشقا باردىم، ياپ ياش بىر يىگىت پۇل تىلەۋاتاتتى.ئۇنىڭ نەزىرىدە «جان بېقىش پەرز» ، يەنە كېلىپ تىلەمچىلىك قىلىپ جان بېقىش پەرز ئىدى. بىزگە تارىختا مۇھەببەت ،نەپرىتى تۆت پەسىلدەك ئېنىق سىمالار نېسىپ بولغان.بىراۋنىڭ بېغىدىن چۈشكەن بىر ئالمىنى ئۇقۇشماي يەپ سېلىپ، شۇنىڭ ھەققىنى ئاداقىلىش ئۈچۈن، باغۋەننىڭ ئېغىر شەرتىگە ماقۇل بولۇپ، باغدا ھەقسىز ئىشلىگەن يىگىتتىكى مەردانىلىك ئۇيغۇر يىگىتلىرىدە بولۇشى زۆرۈر بولغان سۈپەت ئىدى. ئۇ ئاشۇ مەردۇ- مەردانىلىكى بىلەن باغۋەننىڭ نۇرانە جامال قىزىنىڭ ۋىسالىغا ئېرىشتى.ناۋادا يىگىت جان بېقىشنى پەرز بىلگەن بولسىدى، يەنە تالاي باغلارنىڭ شورىسىدىن ماراپ ئۆمرىنى ئۆتكۈزگەن بولۇر ئىدى. مىسرانىم تورى ،ھازىر كۈندىلىك ئېقىم مىدارى ئۈچ يۈز مىڭدىن ھالقىغان مۇكەممەل توربەتكە ئايلاندى تور بېكىتىمىزنىڭ تەرەققىياتى مىسرانىمنى قوللىغانلارنىڭ تۆھپىسىدىن ئايرىپ قارىغىلى بولمايدۇ مىسرانىمدىن ھەرقانداق ئىجادىي تېما كۆچۈرسىڭىز ئاپتور بىلەن مەنبە ،ئۇلىنىش ئادىرسى قاتارلىقلارنى چوقۇم قوشۇپ مېڭىڭ مودا ناخشىلارنى ئاڭلىماقچى بولسىڭىز مىسرانىم تور بېكىتى مۇزىكا سەھىپىسىگە كىرىڭ مۇھەببەت لىرىكىلىرى مىسرانىمنىڭ ئۆزگىچە خاس بىر سەھىپىسى!مەن مىسرانىم تورىنى ياخشى كۆرىمەن مىسرانىم تور بېكىتى بەك ياخشى مىسرانىمنى گۈللەندۈرۈشكە تېرىشايلى بۇ تېما مىسرانىمدىن بۇ يەرگە كۆچۈرۈپ كېلىندى. تېمىنىڭ ئەسلى كېلىش مەنبەسى مىسرانىم تورى تور ئادىرسى بۇ تېمىنى كۆچۈرۈپ ھەممە توربەتنىڭ خاسلىقىغا تەسىر يەتكۈزمەڭ . ئەگەر تېمىنى ئىشلەتمەكچى بولسىڭىز ئەسلى ھەقىقىي مەنبەنى ئەسكەرتكەن ھالدا ئىشلىتىڭ مىسرانىم تورىنى راۋاجلاندۇرۇش ئۈچۈن مەڭگۈ تېرىشايلى
سۇ بويىدا جەم بولغان لىياڭشەن ئەزىمەتلىرى ھۆرلۈك ئۈچۈن ئاغا- ئىنە بولۇشۇپ، ئاجايىپ باتۇرلۇق بىلەن، جۇڭگو تارىخىدىكى قەھرىمانلىق دەۋرىنى يارىتىپ، نەچچە ئەۋلاد جۇڭگو ياشلىرىنىڭ روھىغا تەسىر كۆرسەتتى. لېكىن، ئاخىرقى ھېسابتا يەنە «جان بېقىش پەرز » دېگەن ئاختا پەلسەپىنىڭ كۈچى بىلەن شۇنچە قۇۋۋەتكە ئېرىشكەن قوشۇن تەسلىمچىلىك يولىنى تۇتۇپ، سۇڭجىياڭ باشچىلىقىدىكى سەركەردە، سەرۋازلار خانلىق بەرگەن زەھەرنى ئۆزى خالاپ ئىچىۋەتتى. مىسرانىم تورى ،ھازىر كۈندىلىك ئېقىم مىدارى ئۈچ يۈز مىڭدىن ھالقىغان مۇكەممەل توربەتكە ئايلاندى تور بېكىتىمىزنىڭ تەرەققىياتى مىسرانىمنى قوللىغانلارنىڭ تۆھپىسىدىن ئايرىپ قارىغىلى بولمايدۇ مىسرانىمدىن ھەرقانداق ئىجادىي تېما كۆچۈرسىڭىز ئاپتور بىلەن مەنبە ،ئۇلىنىش ئادىرسى قاتارلىقلارنى چوقۇم قوشۇپ مېڭىڭ مودا ناخشىلارنى ئاڭلىماقچى بولسىڭىز مىسرانىم تور بېكىتى مۇزىكا سەھىپىسىگە كىرىڭ مۇھەببەت لىرىكىلىرى مىسرانىمنىڭ ئۆزگىچە خاس بىر سەھىپىسى!مەن مىسرانىم تورىنى ياخشى كۆرىمەن مىسرانىم تور بېكىتى بەك ياخشى مىسرانىمنى گۈللەندۈرۈشكە تېرىشايلى بۇ تېما مىسرانىمدىن بۇ يەرگە كۆچۈرۈپ كېلىندى. تېمىنىڭ ئەسلى كېلىش مەنبەسى مىسرانىم تورى تور ئادىرسى بۇ تېمىنى كۆچۈرۈپ ھەممە توربەتنىڭ خاسلىقىغا تەسىر يەتكۈزمەڭ . ئەگەر تېمىنى ئىشلەتمەكچى بولسىڭىز ئەسلى ھەقىقىي مەنبەنى ئەسكەرتكەن ھالدا ئىشلىتىڭ مىسرانىم تورىنى راۋاجلاندۇرۇش ئۈچۈن مەڭگۈ تېرىشايلى
«جان بېقىش پەرز » مۇرەسسە بىلەن قوشماق كېلىدۇ. مۇرەسسە ئەركەكلىك بىلەن سىغىشالمايدۇ.ئەركەك مىشىلداپ يىغلاپ دۈشمەندىن نېسىۋە تەمە قىلمايدۇ. ۋەتەننىڭ بەختى ھەم تەختى«جان بېقىش پەرز » ئەمەس ۋەتەننى سۆيۈشنى پەرز ھېسابلىغان سەركىلەرنىڭ قىزغىنلىقىدا.
ئاتا- ئانىمىزنىڭ جەۋھىرى بولمىش بىزنىڭ ياشاشتىكى مۇددىئايىمىز ۋە يولىمىز نېمە بولۇشى كېرەك؟ مۇددىئاغا يېتىش ئۈچۈن بەدەل تۆلەشكېرەكمۇ ياكى...
تىكەن، ئازغانلار بىلەن تولغان بىر يول بار. ئۇ يولداسىز ھاياتىڭىزنى دوغا تىكىپ تۇرۇپ، تەنە، ئاچلىق، ئاغرىق دەستىدىن ئالدىڭىزغا ئىلگىرلەشكە مەجبۇرسىز. بۇ يول نىجادلىق يولى، يەنە بىر يول بار. بۇنىڭ ئۈچۈن سىز پەقەت غۇرۇرنىڭ پايخان قىلىنىشىغا رازى بولسىڭىزلا بولدى. تېنىڭىز ئازار يېمەيدۇ. سىز كىم بولسۇن ئوخشاشلا خىزمەت قىلىشقا كۆنگەنسىز. چۈنكى، «جان بېقىش پەرز» . قوي شۇنىڭ ئۈچۈن كۆپىيىپ كەتكەنكى، ئۇ ياۋاش، نېمىلا بەرسە يەيدۇ. لېكىن، كىملا بوغۇزلاپ يېسە بولىۋېرىدۇ. مىسرانىم تورى ،ھازىر كۈندىلىك ئېقىم مىدارى ئۈچ يۈز مىڭدىن ھالقىغان مۇكەممەل توربەتكە ئايلاندى تور بېكىتىمىزنىڭ تەرەققىياتى مىسرانىمنى قوللىغانلارنىڭ تۆھپىسىدىن ئايرىپ قارىغىلى بولمايدۇ مىسرانىمدىن ھەرقانداق ئىجادىي تېما كۆچۈرسىڭىز ئاپتور بىلەن مەنبە ،ئۇلىنىش ئادىرسى قاتارلىقلارنى چوقۇم قوشۇپ مېڭىڭ مودا ناخشىلارنى ئاڭلىماقچى بولسىڭىز مىسرانىم تور بېكىتى مۇزىكا سەھىپىسىگە كىرىڭ مۇھەببەت لىرىكىلىرى مىسرانىمنىڭ ئۆزگىچە خاس بىر سەھىپىسى!مەن مىسرانىم تورىنى ياخشى كۆرىمەن مىسرانىم تور بېكىتى بەك ياخشى مىسرانىمنى گۈللەندۈرۈشكە تېرىشايلى بۇ تېما مىسرانىمدىن بۇ يەرگە كۆچۈرۈپ كېلىندى. تېمىنىڭ ئەسلى كېلىش مەنبەسى مىسرانىم تورى تور ئادىرسى بۇ تېمىنى كۆچۈرۈپ ھەممە توربەتنىڭ خاسلىقىغا تەسىر يەتكۈزمەڭ . ئەگەر تېمىنى ئىشلەتمەكچى بولسىڭىز ئەسلى ھەقىقىي مەنبەنى ئەسكەرتكەن ھالدا ئىشلىتىڭ مىسرانىم تورىنى راۋاجلاندۇرۇش ئۈچۈن مەڭگۈ تېرىشايلى
بىر قاسساپنىڭ دېيىشىچە، قويلار قۇشخانىنىڭ بوغۇزلاش ئورنىغا كىرگۈزۈلىدىغان چاغدا بىر سەركە باشلاپ ماڭىدىكەن. قويلار بوغۇزلىنىدىغان جايغا كەلگەندە سەركە يەنە بىر ئىشىكتىن چىقىرىۋېتىلىدىكەن. سەركە ھەمراھلىرىنىڭ زىيانكەشلىككە ئۇچرايدىغانلىقىنى بىلىدۇ. چۈنكى، بۇ ئىش تالاي قېتىم تەكرارلانغان.بىراق، ئۇنىڭ ئۈچۈنمۇ «جان بېقىش پەرز» .
چوڭلارنىڭ ھېكايەت قىلىشىچە، ئادەم ئېيىقىنىڭ ئەركىكى ئاياللارنى، چىشىسى ئەرلەرنى ئەپقېچىپ ئۆزىگە جۈپ قىلىدىكەن. ئاشۇنداق ئاياللار دىن بىرى ئېيىق ئۆڭكۈرىدە ئېيقتىن بالىلىق بولۇپ ياشىغان. شۇڭا «ئۆڭكۈر بولسىمۇ ئۆيۈم بولسۇن، ئېيىق بولسىمۇ ئېرىم بولسۇن» دېگەن ماقال قالغان ئىكەن. سۈكۈتنىڭ ئۆزى رازى بولۇش دېمەكتۇر. ياۋايى ھايۋان بىلەن ئۆي تۇتۇشقا رازى بولۇشنىڭ ئارقىسىدىمۇ «جان بېقىش پەرز» دېگەن زەئىپ ئەقىدە چاقناپ تۇرۇپتۇ.
مىسرانىم تورى ،ھازىر كۈندىلىك ئېقىم مىدارى ئۈچ يۈز مىڭدىن ھالقىغان مۇكەممەل توربەتكە ئايلاندى تور بېكىتىمىزنىڭ تەرەققىياتى مىسرانىمنى قوللىغانلارنىڭ تۆھپىسىدىن ئايرىپ قارىغىلى بولمايدۇ مىسرانىمدىن ھەرقانداق ئىجادىي تېما كۆچۈرسىڭىز ئاپتور بىلەن مەنبە ،ئۇلىنىش ئادىرسى قاتارلىقلارنى چوقۇم قوشۇپ مېڭىڭ مودا ناخشىلارنى ئاڭلىماقچى بولسىڭىز مىسرانىم تور بېكىتى مۇزىكا سەھىپىسىگە كىرىڭ مۇھەببەت لىرىكىلىرى مىسرانىمنىڭ ئۆزگىچە خاس بىر سەھىپىسى!مەن مىسرانىم تورىنى ياخشى كۆرىمەن مىسرانىم تور بېكىتى بەك ياخشى مىسرانىمنى گۈللەندۈرۈشكە تېرىشايلى بۇ تېما مىسرانىمدىن بۇ يەرگە كۆچۈرۈپ كېلىندى. تېمىنىڭ ئەسلى كېلىش مەنبەسى مىسرانىم تورى تور ئادىرسى بۇ تېمىنى كۆچۈرۈپ ھەممە توربەتنىڭ خاسلىقىغا تەسىر يەتكۈزمەڭ . ئەگەر تېمىنى ئىشلەتمەكچى بولسىڭىز ئەسلى ھەقىقىي مەنبەنى ئەسكەرتكەن ھالدا ئىشلىتىڭ مىسرانىم تورىنى راۋاجلاندۇرۇش ئۈچۈن مەڭگۈ تېرىشايلى سۇسلىشىۋاتقان ئادىمىي روھ، قېنىقلىشىۋاتقان روھىي كىرىزىس
مىسرانىم تورى ،ھازىر كۈندىلىك ئېقىم مىدارى ئۈچ يۈز مىڭدىن ھالقىغان مۇكەممەل توربەتكە ئايلاندى تور بېكىتىمىزنىڭ تەرەققىياتى مىسرانىمنى قوللىغانلارنىڭ تۆھپىسىدىن ئايرىپ قارىغىلى بولمايدۇ مىسرانىمدىن ھەرقانداق ئىجادىي تېما كۆچۈرسىڭىز ئاپتور بىلەن مەنبە ،ئۇلىنىش ئادىرسى قاتارلىقلارنى چوقۇم قوشۇپ مېڭىڭ مودا ناخشىلارنى ئاڭلىماقچى بولسىڭىز مىسرانىم تور بېكىتى مۇزىكا سەھىپىسىگە كىرىڭ مۇھەببەت لىرىكىلىرى مىسرانىمنىڭ ئۆزگىچە خاس بىر سەھىپىسى!مەن مىسرانىم تورىنى ياخشى كۆرىمەن مىسرانىم تور بېكىتى بەك ياخشى مىسرانىمنى گۈللەندۈرۈشكە تېرىشايلى بۇ تېما مىسرانىمدىن بۇ يەرگە كۆچۈرۈپ كېلىندى. تېمىنىڭ ئەسلى كېلىش مەنبەسى مىسرانىم تورى تور ئادىرسى بۇ تېمىنى كۆچۈرۈپ ھەممە توربەتنىڭ خاسلىقىغا تەسىر يەتكۈزمەڭ . ئەگەر تېمىنى ئىشلەتمەكچى بولسىڭىز ئەسلى ھەقىقىي مەنبەنى ئەسكەرتكەن ھالدا ئىشلىتىڭ مىسرانىم تورىنى راۋاجلاندۇرۇش ئۈچۈن مەڭگۈ تېرىشايلى يۇرتىمىزدىكى خېلى پۇلدار بىر باي شەخسىي ماشىنىسى بىلەنسەپەرگە چىقىپ، قاتناش ھادىسىسىگە ئۇچراپتۇ. يولدىشىنىڭ ھادىسىگە ئۇچرىغانلىقىنى ئاڭلىغان ئايالىنىڭ تۇنجى بولۇپ دېگىنى «ماشىنا ساقمىكەن؟» دېگەن گەپ بوپتۇ. بۇگەپ خېلى كۇنلەرگىچە يۇمۇر تەرىقىسىدە سۆزلىنىپتۇ. مەنمۇ ئىچىمدە پۇلدىن باشقا ھېچنىمىسى قالمىغان بىچارە بايغا ئىچ ئاغرىتتىم ، ھەم بىر تومۇر - تەسەكچىلىكمۇ قەدرى قالمىغان ئادىمىي قىممەت، نىكاھنىڭ قىسمىتىگە قايغۇردۇم. بارغانسېرى يۇرۇشۇۋاتقان سالاسۇن، مۇداپىئە تورى، رىشاتكا ياساش تىجارىتى ماڭا مەلۇم نەرسىلەرنى دەپ بېرىۋاتقاندەك تۇيۇلىدۇ. مىسرانىم تورى ،ھازىر كۈندىلىك ئېقىم مىدارى ئۈچ يۈز مىڭدىن ھالقىغان مۇكەممەل توربەتكە ئايلاندى تور بېكىتىمىزنىڭ تەرەققىياتى مىسرانىمنى قوللىغانلارنىڭ تۆھپىسىدىن ئايرىپ قارىغىلى بولمايدۇ مىسرانىمدىن ھەرقانداق ئىجادىي تېما كۆچۈرسىڭىز ئاپتور بىلەن مەنبە ،ئۇلىنىش ئادىرسى قاتارلىقلارنى چوقۇم قوشۇپ مېڭىڭ مودا ناخشىلارنى ئاڭلىماقچى بولسىڭىز مىسرانىم تور بېكىتى مۇزىكا سەھىپىسىگە كىرىڭ مۇھەببەت لىرىكىلىرى مىسرانىمنىڭ ئۆزگىچە خاس بىر سەھىپىسى!مەن مىسرانىم تورىنى ياخشى كۆرىمەن مىسرانىم تور بېكىتى بەك ياخشى مىسرانىمنى گۈللەندۈرۈشكە تېرىشايلى بۇ تېما مىسرانىمدىن بۇ يەرگە كۆچۈرۈپ كېلىندى. تېمىنىڭ ئەسلى كېلىش مەنبەسى مىسرانىم تورى تور ئادىرسى بۇ تېمىنى كۆچۈرۈپ ھەممە توربەتنىڭ خاسلىقىغا تەسىر يەتكۈزمەڭ . ئەگەر تېمىنى ئىشلەتمەكچى بولسىڭىز ئەسلى ھەقىقىي مەنبەنى ئەسكەرتكەن ھالدا ئىشلىتىڭ مىسرانىم تورىنى راۋاجلاندۇرۇش ئۈچۈن مەڭگۈ تېرىشايلى
ئادەم تاشقى مۇھىتتىن خەۋپسىرىگەن چاغدا مەلۇم مۇداپىئە تەدبىرىنى قوللىنىدۇ. لېكىن بىز سۇنئىي ئۇسۇلدا بەرپا قىلغان توساق، قورشاۋ تاملار ئاللىقاچان تور باغلاپ كەتكەن قەلب دۇنيايىمىزنى تېخىمۇ بۇرۇقتۇملۇق ئىچىگە باشلاپ، بىز تۇتىيا بىلگەن مېھىر پەردىلىرىنى بىر - بىرلەپ يىرتىپ تاشلىماقتا. ئاتا - بالىنىڭ قەلبىنى چۇشەنمەيدىغان، شۇنچە يىل ھالال ئەر ـخوتۇن بولغانلار بىر - بىرىگە ئىشەنمەيدىغان، ئاسىيلىق قىلىشقا تەييار تۇرىدىغان بولۇپ كەتتى. مىسرانىم تورى ،ھازىر كۈندىلىك ئېقىم مىدارى ئۈچ يۈز مىڭدىن ھالقىغان مۇكەممەل توربەتكە ئايلاندى تور بېكىتىمىزنىڭ تەرەققىياتى مىسرانىمنى قوللىغانلارنىڭ تۆھپىسىدىن ئايرىپ قارىغىلى بولمايدۇ مىسرانىمدىن ھەرقانداق ئىجادىي تېما كۆچۈرسىڭىز ئاپتور بىلەن مەنبە ،ئۇلىنىش ئادىرسى قاتارلىقلارنى چوقۇم قوشۇپ مېڭىڭ مودا ناخشىلارنى ئاڭلىماقچى بولسىڭىز مىسرانىم تور بېكىتى مۇزىكا سەھىپىسىگە كىرىڭ مۇھەببەت لىرىكىلىرى مىسرانىمنىڭ ئۆزگىچە خاس بىر سەھىپىسى!مەن مىسرانىم تورىنى ياخشى كۆرىمەن مىسرانىم تور بېكىتى بەك ياخشى مىسرانىمنى گۈللەندۈرۈشكە تېرىشايلى بۇ تېما مىسرانىمدىن بۇ يەرگە كۆچۈرۈپ كېلىندى. تېمىنىڭ ئەسلى كېلىش مەنبەسى مىسرانىم تورى تور ئادىرسى بۇ تېمىنى كۆچۈرۈپ ھەممە توربەتنىڭ خاسلىقىغا تەسىر يەتكۈزمەڭ . ئەگەر تېمىنى ئىشلەتمەكچى بولسىڭىز ئەسلى ھەقىقىي مەنبەنى ئەسكەرتكەن ھالدا ئىشلىتىڭ مىسرانىم تورىنى راۋاجلاندۇرۇش ئۈچۈن مەڭگۈ تېرىشايلى
ئاڭلىشىمچە، قەدىمكى زامانلاردا ئاتا - بوۋىلىرىمىز جەڭگە ماڭسا ھېچقايسى ئۆيگە قۇلۇپ سېلىنمايدىكەن. ئوغرىلىقتىن خەۋپسىرەشنىڭ ھاجىتى يوقكەن،ئاياللار ئۇرۇشتا قازا قىلغان ئەرلىرى ئۇچۇن بىر ئومۇر قارىلىق تۇتۇپ ئۆتەر ئىكەن.تەسەۋۋۇرىمىزغا سىغمايدىغان بۇ كارتىنلار يەنىلا ئاشۇ قېنىمىزنىڭ يىلتىزى بولغان ئەجدادلىرىمىز ياشىغان دەۋرلەرگە خاس. مىسرانىم تورى ،ھازىر كۈندىلىك ئېقىم مىدارى ئۈچ يۈز مىڭدىن ھالقىغان مۇكەممەل توربەتكە ئايلاندى تور بېكىتىمىزنىڭ تەرەققىياتى مىسرانىمنى قوللىغانلارنىڭ تۆھپىسىدىن ئايرىپ قارىغىلى بولمايدۇ مىسرانىمدىن ھەرقانداق ئىجادىي تېما كۆچۈرسىڭىز ئاپتور بىلەن مەنبە ،ئۇلىنىش ئادىرسى قاتارلىقلارنى چوقۇم قوشۇپ مېڭىڭ مودا ناخشىلارنى ئاڭلىماقچى بولسىڭىز مىسرانىم تور بېكىتى مۇزىكا سەھىپىسىگە كىرىڭ مۇھەببەت لىرىكىلىرى مىسرانىمنىڭ ئۆزگىچە خاس بىر سەھىپىسى!مەن مىسرانىم تورىنى ياخشى كۆرىمەن مىسرانىم تور بېكىتى بەك ياخشى مىسرانىمنى گۈللەندۈرۈشكە تېرىشايلى بۇ تېما مىسرانىمدىن بۇ يەرگە كۆچۈرۈپ كېلىندى. تېمىنىڭ ئەسلى كېلىش مەنبەسى مىسرانىم تورى تور ئادىرسى بۇ تېمىنى كۆچۈرۈپ ھەممە توربەتنىڭ خاسلىقىغا تەسىر يەتكۈزمەڭ . ئەگەر تېمىنى ئىشلەتمەكچى بولسىڭىز ئەسلى ھەقىقىي مەنبەنى ئەسكەرتكەن ھالدا ئىشلىتىڭ مىسرانىم تورىنى راۋاجلاندۇرۇش ئۈچۈن مەڭگۈ تېرىشايلى
قىسقىسى، بىزدە ۋاپادارلىق ھەققىدىكى تالاي قىسسىلەر پۇتۇلگەن. يېقىننىڭياقى تورلاشتۇق، دېدۇق. تورخانىلاردا بىچارە «ئاشىق»لار ئۆزىمۇ كۆرمىگەن سۆيگۇنى بىلەن تۇنلەرنى تاڭلارغا ئۇلاپ تېتىقسىز سۆھبەتلىشىپ،ئىلىم سورۇنى بولۇشقا تېگىشلىك بۇ ساھەنىمۇ سېسىتىش ئالدىدا تۇرۇۋاتىدۇ. مانا بۇ «جان بېقىش پەرز» نىڭ تۇغۇندىلىرى. چۈنكى «ئۇلارنىڭ ھەق ئالدىدا ۋىجدانى نېسى،جەينامازدا ئىمانى نېسى.» شۇڭا «ساقال- بۇرۇت قويغانلارنىڭ ھەممىسى مەن ئەر دېمىسۇن»(1)(غوجىمۇھەممەت مۇھەممەتنىڭ «ئەرنىڭ ئىپپىتى» ناملىق نەسىرىدىن نەقىل)
ئۆزەمگە شۇنداق دەيمەن گاھىدا، «ئەرلەر ئەردەك بولالمىغان جەمئىيەتتە ئاياللار ئەرنىڭ رولىنى ئېلىشقا مەجبۇر بولىدۇ.»
مۇشۇ كۇندە قارىسىڭىز بىرمۇ بىكار ئادەمنى ئۇچرىتالمايسىز، لېكىن قىلىۋاتقان ئىشلارنىڭ نېمىشقا ئۇنۇمى يوق؟ ھالسىراپ قالغان ئارمان، ئۇزۇلگەن دەرمان، نىشانسىز سەپەر ...مانا بۇ رىئاللىق، بالىلىرىمىزدىن چوڭ بولغاندا نېمە بولىسەن دېسە «ئالىم، دوكتور، ئۇچقۇچى» دەپ بىزنى سۆيۇندۇرۇۋېتىدۇ. قاتارلىشىپ كېلىۋاتقان قاتار چايلار، ئورۇنسىز سورۇنلارغا ئۆمرىنى سەرپ قىلىۋاتقانئاتا - ئانىنىڭ بالىسى ئۇچۇن سىڭدۇرۇۋاتقان ئەجرى شۇنچىلىك بولسا، ئاشۇ يۇرەك پارىلىرىمىز كەلگۇسىدە يەنىلا تەۋەرۇك كالا ھارۋىسىنىڭ «ئۇچقۇچىسى» بولۇپ قالماسمۇ؟ مىسرانىم تورى ،ھازىر كۈندىلىك ئېقىم مىدارى ئۈچ يۈز مىڭدىن ھالقىغان مۇكەممەل توربەتكە ئايلاندى تور بېكىتىمىزنىڭ تەرەققىياتى مىسرانىمنى قوللىغانلارنىڭ تۆھپىسىدىن ئايرىپ قارىغىلى بولمايدۇ مىسرانىمدىن ھەرقانداق ئىجادىي تېما كۆچۈرسىڭىز ئاپتور بىلەن مەنبە ،ئۇلىنىش ئادىرسى قاتارلىقلارنى چوقۇم قوشۇپ مېڭىڭ مودا ناخشىلارنى ئاڭلىماقچى بولسىڭىز مىسرانىم تور بېكىتى مۇزىكا سەھىپىسىگە كىرىڭ مۇھەببەت لىرىكىلىرى مىسرانىمنىڭ ئۆزگىچە خاس بىر سەھىپىسى!مەن مىسرانىم تورىنى ياخشى كۆرىمەن مىسرانىم تور بېكىتى بەك ياخشى مىسرانىمنى گۈللەندۈرۈشكە تېرىشايلى بۇ تېما مىسرانىمدىن بۇ يەرگە كۆچۈرۈپ كېلىندى. تېمىنىڭ ئەسلى كېلىش مەنبەسى مىسرانىم تورى تور ئادىرسى بۇ تېمىنى كۆچۈرۈپ ھەممە توربەتنىڭ خاسلىقىغا تەسىر يەتكۈزمەڭ . ئەگەر تېمىنى ئىشلەتمەكچى بولسىڭىز ئەسلى ھەقىقىي مەنبەنى ئەسكەرتكەن ھالدا ئىشلىتىڭ مىسرانىم تورىنى راۋاجلاندۇرۇش ئۈچۈن مەڭگۈ تېرىشايلى
ئاتا- ئانىلارغا ئۆزلۈكىنى ھەم كىملىكىنى تونۇيدىغان ئەمەس، ئۆزىنى ئاۋارە قىلمايدىغان، جان باقالايدىغان پەرزەنت بولسا كۇپايە بولارمۇ؟ چىۋىنمۇ بىرئوبدان جېنىنى بېقىپ كېتىۋاتمامدۇ؟ ساپا ئالدىنقى شەرت قىلىنىۋاتقان جەمئىيەتتە 10 يىل بۇرۇنقى دىپلومنى كۆشەپ ئەقلى ئويغاق دېھقانچىلىكمۇ ياشىيالمايۋاتقان زىيالىي بىزدە كۆپقۇ؟ رېئاللىق بىزنى نوقۇپ تۇرسىمۇ ئەركە بالىدەك كۆپىنچىمىزنى تېخىمۇ مۇگدەك بېسىپ كېتىۋاتىدۇ. قەلبىمىز ناتونۇشلۇق ئىلكىدە تۇرغانسېرى تېخىمۇ كۆپلىگەن سالاسۇنلار ئورنىتىلماقتا. ئالدىدا كۇلۇپ، كەينىدىن يولىنى چىتلايدىغان، ئورىنى كولاپ قويۇپ، دەككە - دۈككىدەئوخلىيالمايدىغان كۇنلەر قاچان بىزگە «خوش» دەر؟
نۇرغۇن ئاتا- ئانىلارنىڭ ئەمدىلەتىن تىلى،ئايىغى چىقىشقا باشلىغان پەرزەنتلىرى ئازراقلا قەغىشلىك قىلسا«ئەسكىلىك قىلما،بولمىسا ئەنجان مومىغا بېرىۋېتىمەن»،«ھۈجۈ كەلدى»،«ئالۋاستى كەلدى،پالانچى ساراڭ كەلدى..»دېگەندەك سۆزلەر بىلەن ئۇلارنىڭ جىدىلىنى بېسىۋاتقانلىقىنى ،بۇ ئۇسۇلنىڭ خېلىلا ئومۇملىشىپ قالغانلىقىنى ئۇچراتتىم.
مۇشۇ خىلدىكى قورقۇتۇشنىڭ تەسىرىدىن بالىلاردىكى تەبئىي،شوخ،ئىنتىلىپ تۇرىدىغان خاراكتىر بۆشۈكىدىلا تۇنجۇقۇپ قورقۇنچاق،كەمسۆز،خىيالىي،بىچارە بىر ئەۋلاد دەككە-دۈككە ئىچىدە ئۆسۈپ يېتىلمەكتە. مىسرانىم تورى ،ھازىر كۈندىلىك ئېقىم مىدارى ئۈچ يۈز مىڭدىن ھالقىغان مۇكەممەل توربەتكە ئايلاندى تور بېكىتىمىزنىڭ تەرەققىياتى مىسرانىمنى قوللىغانلارنىڭ تۆھپىسىدىن ئايرىپ قارىغىلى بولمايدۇ مىسرانىمدىن ھەرقانداق ئىجادىي تېما كۆچۈرسىڭىز ئاپتور بىلەن مەنبە ،ئۇلىنىش ئادىرسى قاتارلىقلارنى چوقۇم قوشۇپ مېڭىڭ مودا ناخشىلارنى ئاڭلىماقچى بولسىڭىز مىسرانىم تور بېكىتى مۇزىكا سەھىپىسىگە كىرىڭ مۇھەببەت لىرىكىلىرى مىسرانىمنىڭ ئۆزگىچە خاس بىر سەھىپىسى!مەن مىسرانىم تورىنى ياخشى كۆرىمەن مىسرانىم تور بېكىتى بەك ياخشى مىسرانىمنى گۈللەندۈرۈشكە تېرىشايلى بۇ تېما مىسرانىمدىن بۇ يەرگە كۆچۈرۈپ كېلىندى. تېمىنىڭ ئەسلى كېلىش مەنبەسى مىسرانىم تورى تور ئادىرسى بۇ تېمىنى كۆچۈرۈپ ھەممە توربەتنىڭ خاسلىقىغا تەسىر يەتكۈزمەڭ . ئەگەر تېمىنى ئىشلەتمەكچى بولسىڭىز ئەسلى ھەقىقىي مەنبەنى ئەسكەرتكەن ھالدا ئىشلىتىڭ مىسرانىم تورىنى راۋاجلاندۇرۇش ئۈچۈن مەڭگۈ تېرىشايلى
يېقىنقى زامانلاردىن بۇيان مۇشۇ خىل تەربىيە ئۇسۇلى بىلەن ئاتا-ئانىلىرىمىز بىزنى ئۆستۈرگەن ئىكەن.بىزمۇ ھەم بۇ ئۇسۇل بىلەن بالىلىرىمىزنى تەربىيىلەۋېتىپتىمىز.شۇ ۋەجى تۇرمۇش قۇرۇپ بولغاندىن كېيىنمۇ ئايالىنى ھەمراھ قىلمىسا ھاجەتخانىغىمۇ چىقالمايدىغان،«ھۈجۈ»لەرنىڭ يەۋېتىشىدىن قورقۇپ كۆزئالدىدىكى بەختىنى تارتقۇزۇپ قويىدىغان ئەرلىرىمىز كۆپىيىۋاتىدۇ.
مەن ئوقۇغان پەرزەنت تەربىيىسىگە ئائىت كىتابلارنىڭ بىرەرسىدىنمۇ بالىلارنى قورقۇتۇپ تەربىيىلەشكە دائىر مەزمۇنلارنى كۆرمىدىم.ئەكسىچە،ئەجدادلىرىمىزنىڭ بالا تەربىيىلىشىمىزدە دەستۇر بولغىدەك تەربىيە ئۇسۇللىرىنى ئۇچراتتىم.بىزدە ئىلگىرى بالا يولۋاس،بۆرىگە ئوخشاش قورقۇمسىز بولسۇن دەپ بۆرە،يولۋاس چىشىنى،يىلاندەك سەزگۈر بولسۇن دەپ يىلان تېرىسىنى تۇمار قىلىپ بالىسىنىڭ بوينىغا ئېسىپ قويىدىغان ئادەت بار ئىكەنتۇق.ئۇرۇش-نىزا قاينىغان دەۋرلەردە بالىلار ئۆزىنى قوغدايدىغان،دۈشمىنىگە باش ئەگمەيدىغان جاسارەت ھەم ماھارەت يېتىلدۈرسۇن ،دەپ مەشقاۋۇلغا بېرىپ قىلىچ، كالتەك ئوينىتىشنى،چېلىشىشنى ئۈگەتكەن ئىكەن.شۇ ۋەجى بىزدىن پەرھات كەبى پالۋانلار،سادىر كەبى مەردانە ئەزىمەتلەر چىققان ئىكەن.جاسارەتلىك بولۇش تەربىيىسى قاچانلاردا بىزدىن يىراقلاشتى،بۇنىسى نامەلۇم.ئەمما شۇنىڭدىن باشلاپ بالىلىرىمىز«ھۈجۈ،ئالۋاستى،ئەنجان موما،ساراڭ » لارنىڭ قورشاۋىدا دېمىنىمۇ تۈزۈك چىقىرالمايدىغان،خەقنىڭ ئالدىدا يۈرەكلىك ھالدا ئىككى ئېغىز لىللا سۆزلىيەلمەيدىغان،سورۇنلاردا ئىككى سەر ئىچىۋالمىسا بىرەر قىزنى يۈرەكلىك ئۇسسۇلغىمۇ تەكلىپ قىلالمايدىغان،ناھەق ئىشلارغىمۇ سۈكۈت قىلالايدىغان ھالغا چۈشۈپ قاپتۇ. مىسرانىم تورى ،ھازىر كۈندىلىك ئېقىم مىدارى ئۈچ يۈز مىڭدىن ھالقىغان مۇكەممەل توربەتكە ئايلاندى تور بېكىتىمىزنىڭ تەرەققىياتى مىسرانىمنى قوللىغانلارنىڭ تۆھپىسىدىن ئايرىپ قارىغىلى بولمايدۇ مىسرانىمدىن ھەرقانداق ئىجادىي تېما كۆچۈرسىڭىز ئاپتور بىلەن مەنبە ،ئۇلىنىش ئادىرسى قاتارلىقلارنى چوقۇم قوشۇپ مېڭىڭ مودا ناخشىلارنى ئاڭلىماقچى بولسىڭىز مىسرانىم تور بېكىتى مۇزىكا سەھىپىسىگە كىرىڭ مۇھەببەت لىرىكىلىرى مىسرانىمنىڭ ئۆزگىچە خاس بىر سەھىپىسى!مەن مىسرانىم تورىنى ياخشى كۆرىمەن مىسرانىم تور بېكىتى بەك ياخشى مىسرانىمنى گۈللەندۈرۈشكە تېرىشايلى بۇ تېما مىسرانىمدىن بۇ يەرگە كۆچۈرۈپ كېلىندى. تېمىنىڭ ئەسلى كېلىش مەنبەسى مىسرانىم تورى تور ئادىرسى بۇ تېمىنى كۆچۈرۈپ ھەممە توربەتنىڭ خاسلىقىغا تەسىر يەتكۈزمەڭ . ئەگەر تېمىنى ئىشلەتمەكچى بولسىڭىز ئەسلى ھەقىقىي مەنبەنى ئەسكەرتكەن ھالدا ئىشلىتىڭ مىسرانىم تورىنى راۋاجلاندۇرۇش ئۈچۈن مەڭگۈ تېرىشايلى
ئالىي مەكتەپ ئوقۇغۇچىلىرىنىڭ ئىشقا تونۇشتۇرۇش ئورۇنلىرىدا ئۆز ئوقۇش تارىخىنىمۇ تولۇق دەپ بېرەلمىگەن ئەپتى نېمىنى چۈشەندۈرىدۇ؟ دېمەك بىز گۈلنىلا كۆرسىتىپ،تىكەن بارلىقىنى كۆرسەتمىدۇق.نامەلۇم نەرسىلەردىن قورقۇشنى ئۈگىتىپ،ئىنتىلىشنى ئۈگەتمىدۇق.«ئۆزىنى ئىپادىلىيەلمىگەن ئادەم قۇل» دېگەن ھېكمەتنى چۈشەندۈرمىدۇق.بۇنىڭ نەتىجىسى سۈپىتىدە نۆۋەتتىكى 40 ياشتىن ئېشىپمۇ ئەر بولالمىغان،سايىسىدىنمۇ ئۈركۈپ يۈرىكى ئاجىزلاپ كەتكەن ئەر جىنىسلار كۆپەيمەكتە.جۈرئەتسىزلىك تەربىيىسى ئاخىرقى ھېسابتابىر ئادەمگە ئەمەس بەلكى بىر مىللەت كىشىلىرىنىڭ يېڭىلىق يارىتىش ئىدىيىسى،غايىسىگە پاسسىپ تەسىر كۆرسىتىدىغان مەرەز.
ئەسلى بىز بالىلىرىمىزغا «ئەنجان موما،ھۈجۈ، ساراڭ»لاردىن قورقۇش تەربىيىسى ئەمەس،بەلكى تاملاردا مېڭىپ بېقىش،توشقان قوغلاپ بېقىش،يىلان ئۆلتۈرۈپ بېقىش ھەققىدە تەربىيە بەرسەك توغرا بولاتتى. ئەنە شۇنىڭدابالىلىرىمىز «جان بېقىش پەرز» ئەمەس «غۇرۇر ساقلاش، ھالال ياشاش پەرز» دېگەنئەقىدە بويىچە ياشاپ، ئادىمىيلىك قىياسىغا نامىمىزنى ئويغان بولاتتى.
مىسرانىم تورى ،ھازىر كۈندىلىك ئېقىم مىدارى ئۈچ يۈز مىڭدىن ھالقىغان مۇكەممەل توربەتكە ئايلاندى تور بېكىتىمىزنىڭ تەرەققىياتى مىسرانىمنى قوللىغانلارنىڭ تۆھپىسىدىن ئايرىپ قارىغىلى بولمايدۇ مىسرانىمدىن ھەرقانداق ئىجادىي تېما كۆچۈرسىڭىز ئاپتور بىلەن مەنبە ،ئۇلىنىش ئادىرسى قاتارلىقلارنى چوقۇم قوشۇپ مېڭىڭ مودا ناخشىلارنى ئاڭلىماقچى بولسىڭىز مىسرانىم تور بېكىتى مۇزىكا سەھىپىسىگە كىرىڭ مۇھەببەت لىرىكىلىرى مىسرانىمنىڭ ئۆزگىچە خاس بىر سەھىپىسى!مەن مىسرانىم تورىنى ياخشى كۆرىمەن مىسرانىم تور بېكىتى بەك ياخشى مىسرانىمنى گۈللەندۈرۈشكە تېرىشايلى بۇ تېما مىسرانىمدىن بۇ يەرگە كۆچۈرۈپ كېلىندى. تېمىنىڭ ئەسلى كېلىش مەنبەسى مىسرانىم تورى تور ئادىرسى بۇ تېمىنى كۆچۈرۈپ ھەممە توربەتنىڭ خاسلىقىغا تەسىر يەتكۈزمەڭ . ئەگەر تېمىنى ئىشلەتمەكچى بولسىڭىز ئەسلى ھەقىقىي مەنبەنى ئەسكەرتكەن ھالدا ئىشلىتىڭ مىسرانىم تورىنى راۋاجلاندۇرۇش ئۈچۈن مەڭگۈ تېرىشايلى «ئەركەك» لىكنىڭ يېڭى نەمۇنىلىرى
مىسرانىم تورى ،ھازىر كۈندىلىك ئېقىم مىدارى ئۈچ يۈز مىڭدىن ھالقىغان مۇكەممەل توربەتكە ئايلاندى تور بېكىتىمىزنىڭ تەرەققىياتى مىسرانىمنى قوللىغانلارنىڭ تۆھپىسىدىن ئايرىپ قارىغىلى بولمايدۇ مىسرانىمدىن ھەرقانداق ئىجادىي تېما كۆچۈرسىڭىز ئاپتور بىلەن مەنبە ،ئۇلىنىش ئادىرسى قاتارلىقلارنى چوقۇم قوشۇپ مېڭىڭ مودا ناخشىلارنى ئاڭلىماقچى بولسىڭىز مىسرانىم تور بېكىتى مۇزىكا سەھىپىسىگە كىرىڭ مۇھەببەت لىرىكىلىرى مىسرانىمنىڭ ئۆزگىچە خاس بىر سەھىپىسى!مەن مىسرانىم تورىنى ياخشى كۆرىمەن مىسرانىم تور بېكىتى بەك ياخشى مىسرانىمنى گۈللەندۈرۈشكە تېرىشايلى بۇ تېما مىسرانىمدىن بۇ يەرگە كۆچۈرۈپ كېلىندى. تېمىنىڭ ئەسلى كېلىش مەنبەسى مىسرانىم تورى تور ئادىرسى بۇ تېمىنى كۆچۈرۈپ ھەممە توربەتنىڭ خاسلىقىغا تەسىر يەتكۈزمەڭ . ئەگەر تېمىنى ئىشلەتمەكچى بولسىڭىز ئەسلى ھەقىقىي مەنبەنى ئەسكەرتكەن ھالدا ئىشلىتىڭ مىسرانىم تورىنى راۋاجلاندۇرۇش ئۈچۈن مەڭگۈ تېرىشايلى كۇچـ ماغدۇرۇم تايىنلىق بولسىمۇ، بىراق ياۋروپانىڭ 18 - ئەسىرلەردىكى جاھانكەزدى پالۋانلىق، قەھرىمانلىق تۇرمۇشى ئەكس ئەتتۇرۇلگەن فىلىملىرىدىكى قەھرىمانلارغا ئالاھىدە ھەۋەس قىلىمەن. بۇ فىلىملەردىكى قەھرىمانلارنىڭ ئەركىنلىكى، مەردلىكى،ئاتقان مۇشتلىرى مېنى ئىختىيارسىز ھوزۇرلاندۇرىدۇ. بۇنداق فىلىملەرنى تاپالمىغاندابوكسيۇرچىلىقنى كۆرۇپ پالۋانلارغا، ئەركەكلىككە بولغان سېغىنىش ھېسسىياتىمنى باسىمەن. شۇنداقلا مىللىتىمىز تارىخىدا ئۆتكەن، پۇتۇن بىر ئەركەكنىڭ گۆشىنى يەۋېتىپ تۇلۇقنى بىر قولىدا پىقىرىتالايدىغان، دەرەخنى يىلتىزى بىلەن قومۇرۇۋەتكەن پالۋانلىرىمىزنىڭ غايىۋى سىماسىنى تەسەۋۋۇر قىلىمەن. شۇنداقلا ئىچ - ئىچىدىن زەئىپلىشىپ، سوغۇققا مايىللىشىپ كېتىۋاتقان ئەركەكلىككە ئېچىنىمەن.
ئۆكتەبىر ھارپىسىدا بىر ئەلسۆيەر ئەزىمەتكە تون كەيگۇزۇش مۇناسىۋىتى بىلەن ئۇيۇشتۇرۇلغان چېلىشىش پائالىيىتى كۆز ئالدىمغا كەلدى. ھەرخىل ياشتىكىلەرئايرىمىسى بويىچە ئېلىپ بېرىلغان چېلىشىش خېلى قىزغىن كەيپىياتتا داۋاملاشقان بولسىمۇ، بىراق ياشلار گۇرۇپپىسىدا مەيدانغا چۇشىدىغان يىگىتلەرنىڭ قىزغىنلىقى تولىمۇ تۆۋەن بولدى. كۆپىنچىسى باشقىلارنىڭ سالاسى بىلەن مەيدانغا چۇشەتتى. ھەتتا بەزىلىرىنى مەجبۇرلاپ ئىتتىرىپ دېگۇدەك مەيدانغا چۇشۇرەتتى. چۇشكەنلەرمۇ كۆپچىلىكنى ھوزۇرلاندۇرغىدەك ماھارەتلەرنى كورسىتەلمەيتتى. چوڭلارنىڭ ئەپسۇسلۇق بىلەن «ھەي ياشلىرىمىز تۈگىشىپ كېتىپتۇ» دېگەن ھارسىنىشلىرى ئاڭلىنىپ تۇراتتى. مىسرانىم تورى ،ھازىر كۈندىلىك ئېقىم مىدارى ئۈچ يۈز مىڭدىن ھالقىغان مۇكەممەل توربەتكە ئايلاندى تور بېكىتىمىزنىڭ تەرەققىياتى مىسرانىمنى قوللىغانلارنىڭ تۆھپىسىدىن ئايرىپ قارىغىلى بولمايدۇ مىسرانىمدىن ھەرقانداق ئىجادىي تېما كۆچۈرسىڭىز ئاپتور بىلەن مەنبە ،ئۇلىنىش ئادىرسى قاتارلىقلارنى چوقۇم قوشۇپ مېڭىڭ مودا ناخشىلارنى ئاڭلىماقچى بولسىڭىز مىسرانىم تور بېكىتى مۇزىكا سەھىپىسىگە كىرىڭ مۇھەببەت لىرىكىلىرى مىسرانىمنىڭ ئۆزگىچە خاس بىر سەھىپىسى!مەن مىسرانىم تورىنى ياخشى كۆرىمەن مىسرانىم تور بېكىتى بەك ياخشى مىسرانىمنى گۈللەندۈرۈشكە تېرىشايلى بۇ تېما مىسرانىمدىن بۇ يەرگە كۆچۈرۈپ كېلىندى. تېمىنىڭ ئەسلى كېلىش مەنبەسى مىسرانىم تورى تور ئادىرسى بۇ تېمىنى كۆچۈرۈپ ھەممە توربەتنىڭ خاسلىقىغا تەسىر يەتكۈزمەڭ . ئەگەر تېمىنى ئىشلەتمەكچى بولسىڭىز ئەسلى ھەقىقىي مەنبەنى ئەسكەرتكەن ھالدا ئىشلىتىڭ مىسرانىم تورىنى راۋاجلاندۇرۇش ئۈچۈن مەڭگۈ تېرىشايلى
بىر چاغلاردا يۇرتلاردا مەھەللە بويىچە چېلىشلار بولۇپ تۇراتتى.مەھەللىدىن ئۈزۈپ چىققانلار يۇرتلار بويىچە چېلىشاتتى. ھەتتا «پالانچى يەردە بىرپالۋان باركەن ،» دەپ ئاڭلاپ قالسا مەخسۇس ئىزدەپ بارىدىغان، چېلىشىپ يىقىتمىغۇچە كۆزىگە ئۇيقۇ كەلمەيدىغان، يۇرتىغا قايتىشنى ھارام بىلىدىغان مەيدىسىدە ئەركەك تۇكى بار پالۋانلىرىمىز بار ئىدى. يىللار ئۆتۇپ يىگىتلەرنى چېنىقتۇرىدىغان، ئىرادىسىنى تاۋلايدىغان ئېسل تەنھەرىكەت پائالىيەتلىرىمىز ئۇنتۇلۇشقا باشلىغانسېرى ئەركەكلىكمۇ بىزنى ئۇنتۇشقا باشلىدى. سېرىق ئاش يەپ، پىۋا ئىچىدىغان يىگىتلىرىمىزدىكى نىمجان تەن بىلەن زەئىپ ئىرادە ئەركەك پاخلان گۆشىنى يەپ،دۈمبىسىنى يەرگە تەگمەي ئۆتكەن ئوغۇلبالىلىق بىلەن روشەن سېلىشتۇرما بولۇپ قالدى.
چېلىشىش سورۇنىدا غەشلىككە تولغان چېغىمدا چېلىشىش سورۇنىنىڭ يېنىدىلا بولۇۋاتقان نەغمە دىققىتىمنى تارتتى. ئەلنەغمىچىلەر پۇتۇن ئىشقى بىلەن مۇقام ئېيتىۋاتقاندا ئۇلارنىڭ يېنىغا ئىنتايىن ھالسىز، كېسەلمەن بىر بوۋاينى ئىككى يىگىت يۆلەشتۇرۇپ ئەپكەلدى. ھېلىقى بوۋاي ئەلنەغمىچىنىڭ قولىدىن داپنى ئېلىش بىلەن بايىقى زەئىپ روھىي ھالىتىدىن ئەسەرمۇ قالمىدى. شۇ تاپتا ئۇنى ھېچكىم كېسەل دېمەيتتى. قايناق ھاياجان، جۇشقۇن سۆيگۇ ناخشىلىرىدىن ھاياتقا بولغان چوڭقۇر مۇھەببەت، قىزغىنلىق تەپچىپ تۇراتتى. بىر كېسەلمەن بوۋايدىكى ھايات سۆيگۇسى گۆھەردەك ياشلىقىنى خازاندەك ئۆتكۇزۇۋاتقان نۇرغۇن ياشلىرىمىزنى ئېسىمگە سالدى. بۇ شۇنداقلا ئەۋلاد بىلەن ئەۋلاد ئوتتۇرىسىدىكى بىر ئۈزۈكچىلىكنى، ئىككى ئەۋلادنىڭ روھىيىتىدىكى پەرقنى ئىسپاتلاپ تۇراتتى.
يەرلىك بىرەيلەننىڭ دېيىشىچە، بۇنداق چېلىشىش پائالىيەتلىرىنى كۆرمىگىلى خېلى ئۇزۇن يىللار بوپتۇ. دەرۋەقە، چېلىشىش پائالىيىتىنى قارادۆۋە(قۇمۇل شەھىرىنىڭ قارادۆۋە يېزىسى)دە كۆرۇش ئىمكانىيىتىگەئېرىشكەن بولساممۇ، باشقا يېزىلاردا ئاساسەن ئۇنتۇلۇشقا يۇزلەنگەن بولۇپ، ھېيت نامىزىدىن كېيىن باشلىنىپ كېتىدىغان چېلىشىش، خوراز، ئىت، قوچقار سوقۇشتۇرۇشتەك پائالىيەتلەر ئۆتكۈزۈلمەيدىغان بولۇپ قالغانىدى. شۇڭىمۇ ھېيتلىرىمىز شەنبە،يەكشەنبىدىن پەرقسىز ئۆتىدىغان بولۇپ قالدى. ئەركەكلىكنى چېنىقتۇرىدىغان يۇقىرىقىدەك پائالىيەتلىرىمىز ئۇنتۇلغاچقا ئىككى يىگىت ئۇرۇشسا بىرگە بىر چىقىدىغان نوچىلىق يوقاپ، بۇلۇڭ - پۇچقاقتا جايلايدىغان، ھەتتا ئۆزى قول سالالماي ئادەم ياللايدىغان نائەھلىلەر باش كۆتۇرۇۋاتىدۇ. شۇڭا، مېنىڭچە كۆپ مەبلەغ كەتمەيدىغانچېلىشىشقا ئوخشاش ئاممىۋىي تەنتەربىيە ئىشلىرىمىز راۋاج تاپسا يىگىتلىرىمىزمۇ ئەرزىمەس ئىشلار ئۇچۇن سەرپ قىلىۋاتقان زېھنىنى، جىسمىدىكى يۇلقۇنۇپ تۇرىدىغان جىسمانىي كۇچىنى جارى قىلدۇرىدىغان سورۇنغا ئېرىشىپ ئەركەكلىكمۇ ئوز مەنىسىنى تاپاتتى.
تارىخ بەتلىرىنى ئاختۇرۇپ كۆرسەك،«جان بېقىش پەرز »دېگەن مەجرۇھ ئەقىدىنىڭ بازىرى چىققان زامانلاردا ھامان تۇزىمىز شورلۇق بولۇپ كەلگەن. خائىن، مۇناپىق ئاۋۇغان.ئەركەكلىك ئۆز ۋەزنىنى تاپالماي، ئارغىماق سۆرەمگە چۈشكەن، مىسران قىلىچ نىجاسەتكە چېپىلغان. ۋاھالەنكى، «ئوۋچىغا خىزمەت قىلىشتىن پەقەت ئىت لەززەت تاپىدۇ،» دېگەن ئىكەن ئۆزبېك مۇتەپپەككۇرى ئابدۇللاقاھار.
تېگى- تېگىدىن غۇرۇرسىزلىق تۆكۈلۈپ تۇرىدىغان بىر ئەركەك دەيدۇكى:-پۇللا بولسا نېمىلا ئىش بولسا قىلىمەن. دېمەك، ئۇ پۇل ئۈچۈن ئاتا-ئانىسىنى، بالىلىرىنى سېتىشقا رازى ئىكەن. بۇ قورقۇنچلۇق ئىپادىدىن تېنىمنى سوغۇقتەر باستى. ئۇنىڭ بۇدرۇققىنە ئۆسمۈرلۈك چاغلىرىدىكى ئىنسانىيەتكە ئورتاق مۇھەببەت چاقنىغان، لېكىن ھازىر مەھرۇمىيەت، بەدنىيەت تېمىپ تۇرىدىغان كۆزلىرىدىن پات ئارىدا يۈز بەرگۈسى تىراگىدىيىلەرنىڭ ھېدىنى ھىدلىغاندەك بولدۇم. ئىت چېغىدا پوق بىلەن ئۇستىخاننى ئايرىيالايدۇ. لاچىن تاپ يېمەيدۇ. نەھالكى، بۇ ئىنسان قورساق ئۈچۈن ھەممىگە سۈكۈت قىلىدىكەن.كىم ئۇنى ھېكىم نۇر، ئەھمەت مەزىن (ھېكىم نۇر—ئوت يۈرەك شائىر لۇتپۇللامۇتەللىپنى ساتقان مۇناپىق.
ئەھمەت مەزىن— ئەكسىيەتچى يەرلىك بەگلەرنىڭ تەڭگىسىگەسېتىلىپ،مەشھۇر ئۆلىما ئابدۇقادىر داموللامنى قەتلى قىلغان مۇناپىق )لەرنىڭ تومۇرىدىكى مۇناپىقلىق گېنلىرىنىڭ بۈگۈنكى دەۋردىكى ۋارىسلىرى دېيەلمەيدۇ؟!. ئۇلارنىڭ كىلون قوزىدەك تىكىلگەن كۆزلىرى سۆيگۈدىن مەھرۇم قىلىنغان ئىدى. ئۇلار توغرىسىنى ئېيتقاندا بىر كېسەككە ئوخشاشلا ياشاپ ئۆتۈشنى خالاۋاتاتتى. ھالال-ھارامنى ئايرىماي، پۇللا بولسا تېپىش«جان بېقىش پەرز» دېگەن مەپكۈرىنىڭ بۈگۈنكى دەۋردىكى ھاسىلاتلىرى. مىسرانىم تورى ،ھازىر كۈندىلىك ئېقىم مىدارى ئۈچ يۈز مىڭدىن ھالقىغان مۇكەممەل توربەتكە ئايلاندى تور بېكىتىمىزنىڭ تەرەققىياتى مىسرانىمنى قوللىغانلارنىڭ تۆھپىسىدىن ئايرىپ قارىغىلى بولمايدۇ مىسرانىمدىن ھەرقانداق ئىجادىي تېما كۆچۈرسىڭىز ئاپتور بىلەن مەنبە ،ئۇلىنىش ئادىرسى قاتارلىقلارنى چوقۇم قوشۇپ مېڭىڭ مودا ناخشىلارنى ئاڭلىماقچى بولسىڭىز مىسرانىم تور بېكىتى مۇزىكا سەھىپىسىگە كىرىڭ مۇھەببەت لىرىكىلىرى مىسرانىمنىڭ ئۆزگىچە خاس بىر سەھىپىسى!مەن مىسرانىم تورىنى ياخشى كۆرىمەن مىسرانىم تور بېكىتى بەك ياخشى مىسرانىمنى گۈللەندۈرۈشكە تېرىشايلى بۇ تېما مىسرانىمدىن بۇ يەرگە كۆچۈرۈپ كېلىندى. تېمىنىڭ ئەسلى كېلىش مەنبەسى مىسرانىم تورى تور ئادىرسى بۇ تېمىنى كۆچۈرۈپ ھەممە توربەتنىڭ خاسلىقىغا تەسىر يەتكۈزمەڭ . ئەگەر تېمىنى ئىشلەتمەكچى بولسىڭىز ئەسلى ھەقىقىي مەنبەنى ئەسكەرتكەن ھالدا ئىشلىتىڭ مىسرانىم تورىنى راۋاجلاندۇرۇش ئۈچۈن مەڭگۈ تېرىشايلى
كوچىلاردا خېرىدار چاقىرىۋاتقان قىزلار، ئىچكىرىگە نارەسىدىلەرنى ئوغرىلىق ئۈچۈن ئەپكىرىپ كېتىۋاتقان ناكەس مەخلۇقلار «جان بېقىش پەرز» مېلودىيىسىنى يۇقىرى ئۇدار بىلەن ئورۇنلىماقتا ئىدى. ئەجدادلىرىم «ناننى ھالالدىن يە» دەپ نەسىھەت قىلسا، قۇرداشلىرىم «چىشىڭنىڭ بارىدا گۆش يە» دەپ مېنى دەيدەيگە سېلىۋاتاتتى. ئۆلىمالاردىن بىرى ئەينى زاماندا بىر شەھەردە بىر قوي يوقاپ كەتكەندە «بۇ قوينىڭ گۆشىدىن يەپ سالماي» دەپ تاكى 7 يىلغىچە قوي گۆشى يېمىگەن ئىكەن.
جان بېقىشنى «پەرز» ھېسابلىغان بىر نائەھلى ئوغۇل ئۆزىنىڭ نەۋرە ئۇكىسىنى ئالداپ ئىچكىرىگە ئاپىرىپ 20 مىڭ يۈەنگە سېتىۋەتكەن. جان بېقىش مەپكۈرىسىنىڭ ئوخشىماسلىقىدىن ئاتا بىر تەرەپ، ئوغۇل بىر تەرەپ بولۇپ جەڭگە قاتناشقان ئىشلار تارىختا كۆپكۆرۈلگەن. ئاتا خائىن ئوغلىنى ئۆز قولى بىلەن بوغۇزلىۋەتتى. مىسرانىم تورى ،ھازىر كۈندىلىك ئېقىم مىدارى ئۈچ يۈز مىڭدىن ھالقىغان مۇكەممەل توربەتكە ئايلاندى تور بېكىتىمىزنىڭ تەرەققىياتى مىسرانىمنى قوللىغانلارنىڭ تۆھپىسىدىن ئايرىپ قارىغىلى بولمايدۇ مىسرانىمدىن ھەرقانداق ئىجادىي تېما كۆچۈرسىڭىز ئاپتور بىلەن مەنبە ،ئۇلىنىش ئادىرسى قاتارلىقلارنى چوقۇم قوشۇپ مېڭىڭ مودا ناخشىلارنى ئاڭلىماقچى بولسىڭىز مىسرانىم تور بېكىتى مۇزىكا سەھىپىسىگە كىرىڭ مۇھەببەت لىرىكىلىرى مىسرانىمنىڭ ئۆزگىچە خاس بىر سەھىپىسى!مەن مىسرانىم تورىنى ياخشى كۆرىمەن مىسرانىم تور بېكىتى بەك ياخشى مىسرانىمنى گۈللەندۈرۈشكە تېرىشايلى بۇ تېما مىسرانىمدىن بۇ يەرگە كۆچۈرۈپ كېلىندى. تېمىنىڭ ئەسلى كېلىش مەنبەسى مىسرانىم تورى تور ئادىرسى بۇ تېمىنى كۆچۈرۈپ ھەممە توربەتنىڭ خاسلىقىغا تەسىر يەتكۈزمەڭ . ئەگەر تېمىنى ئىشلەتمەكچى بولسىڭىز ئەسلى ھەقىقىي مەنبەنى ئەسكەرتكەن ھالدا ئىشلىتىڭ مىسرانىم تورىنى راۋاجلاندۇرۇش ئۈچۈن مەڭگۈ تېرىشايلى
ئاقسۇدا بىر ئاتا 100 مىڭ يۈەن سۇغۇرتا تۆلىمىگە ئېرىشىش ئۈچۈن ئىككى ئوغلىنى قاراپ تۇرۇپلا زەھەرلەپ ئۆلتۈرۈپ، چامغۇرنى كۆمگەندەك كۆمىۋەتتى.(مەزكۇر دېلونىڭ تەپسىلاتى شىنجاڭ قانۇنچىلىق گېزىتىگە بېسىلغان) ئاتىلىرىمىز دوستىنىمۇ، دۈشمىنىنىمۇ قايىل قىلغۇدەك روھ بىلەن ياشىغان ئىدى. بۇ ئاتىنىڭ روھى كىمنى قايىل قىلدى؟ ھارام نەپسىنى قايىل قىلدى. مۇناپىقنىڭ مۇكاپاتى ئۆلۈم. قەھرىماننىڭ بىر ئېغىز سۆزىنىڭ ۋەزنى تاغدىنمۇ ئېغىر. ئۇ نەچچە ئەۋلادقا تەسىر كۆرسىتىدۇ. بۇ قايىللىق روھنى تەربىيلەيدۇ.
مەن يېقىندا تارىختا نى- نى ۋەتەنپەرۋەر قەھرىمانلار چىققان قۇمۇلنىڭ تاغلىق رايونلىرىغا بېرىپ ئىچىملىككە بېرىلگەن،ﻫورۇنلۇق دەستىدىنبېغىدىكى ئۈرۈكلىرىنى يېغىۋېلىشقىمۇ چامىسى يەتمەي تۇپراققا ئايلاندۇرىۋەتكەن، تاغيىگىتلىرىنىڭ ۋۇجۇدىدىن ئەينى يىللاردىكى ئەركەك روﻫنىڭ ئىزنالىرىنىمۇ چېلىقتۇرالمىدىم.پەقەت بوۋايلار ئېغىر ئۇﻫسىنىدىكەن.ئەنە ئاشۇ پالۋانلارغا سۈتبەرگەن ئانىلارنىڭ كېيىنكى ئەۋلادلىرى بىر بالىنى بېقىشقىمۇ قۇدرىتىيەتمەيۋېتىپتۇ.ئۆي-ئۆيلەردە كورىيە تېلفىلىملىرى ﻫەققىدىكى مۇنازىرىلەر كۈنلەپداۋاملىشىدىكەن.بۇ ئىشلارنى كۆرۈپ ئادىل تۇنىيازنىڭ «قۇمۇلدا قۇمۇل يوق ،تاغلا رقۇمۇللۇق» دېگەن مىسرالىرى ئېسىمگە كەلدى.
بوۋىلار كەتتى. ئاتىلارسەپەردە. تۈنۈگۈنكى گۆدەكلەريولغاچىقىش ئالدىدا. بوۋىلىرىمىزنىڭ ھەر بىر تىنىقىدىنمۇ ئەركەكلىك ئۇرغۇپ تۇراتتى.ئۇلار تەبىئەت مۆجىزاتلىرىغا قويۇق رىۋايەت ۋە دىنىي تۇيغۇ بىلەن گىرەلەشكەن ئەقلىي كامالەتتە ئىنكاس قايتۇرۇپ، تىبابەتتە تەننىڭ مىزاجى، تەبىئىتىنى،سانائەتتە شۇ زامانغا نىسبەتەن ئىلغار كارخانا ئەندىزىسىنى تونۇپ يەتكەن.ئادىمىگەرچىلىكتە لەۋزنى مۇھىم بىلىپ، بەخت ئۈچۈن پىداكارلىق كۆرسەتكەن ئەكابىر-ئەشرەپلىرىمىز ئىدى.
مىللەت ئاقىللىرىنىڭ بىزگە يول كۆرسىتىپ يازغان يازمىلىرىنىڭ كۈچ كۆرسىتەلمەسلىكى، زور بىر تۈركۈم كىشىلەرنىڭ ئاڭقاۋلىق تەرەپكەئۆزى خالاپ كېتىۋاتقانلىقى، روھىيەت دالاسىنى ياشنىتىپ كەلگەن چىنارنىڭ قۇرۇشقا يۈزلەنگەنلىكىنى سەزمەك قىيىن ئەمەس. ئاتىلار نوپۇزىدىن ئايرىلدى. بادام دوپپىلىق ئۇيغۇر ئاتىنىڭ بوينىغا كىرست ئاسقان ئوغلىنى سەپەرگە ئۇزىتىۋاتقان ھالىتىنى تەسەۋۋۇر قىلىپ تىترەپ كېتىمەن.
بالىلىقىمدا تەڭتۇشلىرىم بىلەن ئويناپ ئۇسساپ كەتسەك ئانچە پاكىز بولمىغان سۇنى «كۆزۈم قارغۇ، قۇلىقىم ساغرۇ» دەپ ئىچىۋېرەتتۇق.كۆزىمىزنى يۇمۇۋالساقلا ئىش پۈتەتتى. چوڭ بولغاندىن كېيىنمۇ نۇرغۇن ئىشلارغا «كۆزۈمقارغۇ، قۇلىقىم ساغرۇ» دەپ ئۆتۈشكە توغرا كەلدى. تۇرمۇش شۇنىڭغا مەجبۇرلاۋاتاتتى.لېكىن يۈرەك ئۇنىڭغا كۆنمەيتتى. ئەسلى يىلتىزى پاكىز بولغان نىيەت- ئىقبالىمىزنى ئاشكارە قىلىپ ياشاشقا ئۇرۇنۇپ كۆردۇق. بىر قىسىملار ئالقىشلىدى. باشقىلارنىڭكۆزىدە ياش پىلدىرلاپ تۇرغاندا بەخت قەسىدىسى ياڭراتقانلىرىمىزنى ئويلاپ «قۇلىقىنى ئېتىۋېلىپ قوڭغۇراق ئوغرىلاش» نىڭ رىئاللىقتىكى نۇسخىلىرىنى يەنەتەكرارلىغىنىمىزچە ئىت نەپسىمىز ئۈچۈن پالاقلاشتۇق.
مىسرانىم تورى ،ھازىر كۈندىلىك ئېقىم مىدارى ئۈچ يۈز مىڭدىن ھالقىغان مۇكەممەل توربەتكە ئايلاندى تور بېكىتىمىزنىڭ تەرەققىياتى مىسرانىمنى قوللىغانلارنىڭ تۆھپىسىدىن ئايرىپ قارىغىلى بولمايدۇ مىسرانىمدىن ھەرقانداق ئىجادىي تېما كۆچۈرسىڭىز ئاپتور بىلەن مەنبە ،ئۇلىنىش ئادىرسى قاتارلىقلارنى چوقۇم قوشۇپ مېڭىڭ مودا ناخشىلارنى ئاڭلىماقچى بولسىڭىز مىسرانىم تور بېكىتى مۇزىكا سەھىپىسىگە كىرىڭ مۇھەببەت لىرىكىلىرى مىسرانىمنىڭ ئۆزگىچە خاس بىر سەھىپىسى!مەن مىسرانىم تورىنى ياخشى كۆرىمەن مىسرانىم تور بېكىتى بەك ياخشى مىسرانىمنى گۈللەندۈرۈشكە تېرىشايلى بۇ تېما مىسرانىمدىن بۇ يەرگە كۆچۈرۈپ كېلىندى. تېمىنىڭ ئەسلى كېلىش مەنبەسى مىسرانىم تورى تور ئادىرسى بۇ تېمىنى كۆچۈرۈپ ھەممە توربەتنىڭ خاسلىقىغا تەسىر يەتكۈزمەڭ . ئەگەر تېمىنى ئىشلەتمەكچى بولسىڭىز ئەسلى ھەقىقىي مەنبەنى ئەسكەرتكەن ھالدا ئىشلىتىڭ مىسرانىم تورىنى راۋاجلاندۇرۇش ئۈچۈن مەڭگۈ تېرىشايلى تۇلپارنىڭ كىشنىشى ۋە پاشىنىڭ غىڭشىشى
مىسرانىم تورى ،ھازىر كۈندىلىك ئېقىم مىدارى ئۈچ يۈز مىڭدىن ھالقىغان مۇكەممەل توربەتكە ئايلاندى تور بېكىتىمىزنىڭ تەرەققىياتى مىسرانىمنى قوللىغانلارنىڭ تۆھپىسىدىن ئايرىپ قارىغىلى بولمايدۇ مىسرانىمدىن ھەرقانداق ئىجادىي تېما كۆچۈرسىڭىز ئاپتور بىلەن مەنبە ،ئۇلىنىش ئادىرسى قاتارلىقلارنى چوقۇم قوشۇپ مېڭىڭ مودا ناخشىلارنى ئاڭلىماقچى بولسىڭىز مىسرانىم تور بېكىتى مۇزىكا سەھىپىسىگە كىرىڭ مۇھەببەت لىرىكىلىرى مىسرانىمنىڭ ئۆزگىچە خاس بىر سەھىپىسى!مەن مىسرانىم تورىنى ياخشى كۆرىمەن مىسرانىم تور بېكىتى بەك ياخشى مىسرانىمنى گۈللەندۈرۈشكە تېرىشايلى بۇ تېما مىسرانىمدىن بۇ يەرگە كۆچۈرۈپ كېلىندى. تېمىنىڭ ئەسلى كېلىش مەنبەسى مىسرانىم تورى تور ئادىرسى بۇ تېمىنى كۆچۈرۈپ ھەممە توربەتنىڭ خاسلىقىغا تەسىر يەتكۈزمەڭ . ئەگەر تېمىنى ئىشلەتمەكچى بولسىڭىز ئەسلى ھەقىقىي مەنبەنى ئەسكەرتكەن ھالدا ئىشلىتىڭ مىسرانىم تورىنى راۋاجلاندۇرۇش ئۈچۈن مەڭگۈ تېرىشايلى ئۇيغۇر ئاتلىق قەۋمنىڭ ھاياتلىق لىنىيىسىنى بويلاپ زىمىندىن رىزقىنى تېپىپ ياشاۋاتقىنىغا ئۇزۇن ئەسىرلەربولدى. كەتمەن بىلەن سىزىلغان ھاياتلىق خەرىتىسى بۇ قۇرغاق زىمىندا گۆدەك قېرى مىللەتنىڭ ياشاپ ئۆتكەنلىكى ھەم ياشاۋاتقانلىقىغا شاھىد ئىدى. دوپپىلارنىڭ ھەر بىرقىرى بىردىن يولغا ۋەكىللىك قىلاتتى. قىرلار كېسىشكەن دوقمۇشتا بىر موماي قېتىق سېتىۋاتاتتى.قۇمدەك ئاۋۇغان غەملەر ئىچىدە پاكىزە بالىلىق پارلاپ تۇراتتى....
ئات تۇياقلىرىغا ئەگىشىپ ئاپاق خوجىنىڭ ھەلقە، سامالىرىغا قۇلاق سالدىم. كاللا مۇنارىدىن سىرغىپ چۈشكەن بىر تېمىم قان «ئو »تىپلىق ئىدى.گېرىك ئېمپىراتۇرىنىڭ تېنىگە سۇس تىترەك ئولاشتۇرغان قان مۇشۇ قان ئىدى.چېلىشىش ئۈچۈن ئېيىق ئىزدەپ يۈرگەن ئەرنىڭ سول تەرىپىدە شەمشەر، ئوڭ تەرىپىدە ئىستەك كۆيەتتى. بۇ قەۋم تارىخىنى قەلئەلەرگە، نامسىز دۆڭ، تاشلارغا يېزىپ قويۇپ شامالدەك تېز غايىپ بولاتتى. سەركەردە ، سەرۋازلارنىڭ ھۆكۈرەشلىرى زىمىننىڭ قايغۇسىنى ئاشۇراتتى. تالاي ئەسىرلەر ئۆتتى. قەھرىماندەك تۇغۇلۇپ قەھرىماندەك ئۆلۈشنى ئۇدۇم قىلغان بۇ قەۋم ئەمدى نېمىشقىدۇر كۈيلەر قۇچىقىدا ئەللەيلىنەتتى.مارش، ھۇررا سادالىرى ئېزىلەڭگۈ، كەيپى تۆۋەن ئۇدارلارغا ئورۇن بەردى. ئۇلارئاۋۇيتتى. ئەۋلادلىرى ناسۋال قاپاق بىلەن جەننەت چۈشەيتتى. ئارغىماقلار جۇۋازدائېغىر پۇشقىراتتى. بۇ قەۋمنىڭ ئەزالىرى يىراق ئەسىرلەردىكى ئەزىمەت بوۋىلىرىنىڭ ئىزلىرىنى ئەسلىمەكچى بولۇشتى. غۇۋا تارىخ بەتلىرىدە ئوقنىمۇ سەنئەتلىك ئاتىدىغان،مۆرىتى كەلگەندە دۈشمەننى دوست قىلالايدىغان، ۋەتەننى قىلىچ بىسىدا يېزىپ چىققان قەھرى بار بىر توپ كىشىلەر كۆزگە چېلىقتى. ئۇلار كۆزلىرىنى يېقىنقى زامانلارغا تىكتى. ئاۋارە چىراي بىر توپ ئادەم ناخشا - كۈي ئىچىدە ئەركەكلىك بىلەن ۋىدالاشماقتا ئىدى. بىر - بىرىگە يىقىلغاندا يۆلەك بولغان بۇ كىشىلەر ئەمدى نېمىشقىدۇر پۇتلاشنى ئىزدەيدىغان بولدى. ئۇلار دوستلىرىنىڭ قىسمەتلىرىدىن خاتىرجەم كۈلەلەيتتى. مىسرانىم تورى ،ھازىر كۈندىلىك ئېقىم مىدارى ئۈچ يۈز مىڭدىن ھالقىغان مۇكەممەل توربەتكە ئايلاندى تور بېكىتىمىزنىڭ تەرەققىياتى مىسرانىمنى قوللىغانلارنىڭ تۆھپىسىدىن ئايرىپ قارىغىلى بولمايدۇ مىسرانىمدىن ھەرقانداق ئىجادىي تېما كۆچۈرسىڭىز ئاپتور بىلەن مەنبە ،ئۇلىنىش ئادىرسى قاتارلىقلارنى چوقۇم قوشۇپ مېڭىڭ مودا ناخشىلارنى ئاڭلىماقچى بولسىڭىز مىسرانىم تور بېكىتى مۇزىكا سەھىپىسىگە كىرىڭ مۇھەببەت لىرىكىلىرى مىسرانىمنىڭ ئۆزگىچە خاس بىر سەھىپىسى!مەن مىسرانىم تورىنى ياخشى كۆرىمەن مىسرانىم تور بېكىتى بەك ياخشى مىسرانىمنى گۈللەندۈرۈشكە تېرىشايلى بۇ تېما مىسرانىمدىن بۇ يەرگە كۆچۈرۈپ كېلىندى. تېمىنىڭ ئەسلى كېلىش مەنبەسى مىسرانىم تورى تور ئادىرسى بۇ تېمىنى كۆچۈرۈپ ھەممە توربەتنىڭ خاسلىقىغا تەسىر يەتكۈزمەڭ . ئەگەر تېمىنى ئىشلەتمەكچى بولسىڭىز ئەسلى ھەقىقىي مەنبەنى ئەسكەرتكەن ھالدا ئىشلىتىڭ مىسرانىم تورىنى راۋاجلاندۇرۇش ئۈچۈن مەڭگۈ تېرىشايلى
تالاغا قارىغان ئايالىنى بوغۇزلىۋەتكەن ئەر ئۇلارنىڭ نەزىرىدە ئەخمەقكە، نوزۇكۇم بايقۇشقا ئايلاندى. ئايالىنىڭ ئاشنىسىنى ئۆيىدە قوندۇرۇپ قالالايدىغان، ئاتىسىنى ئۆلتۈرگەنگە ئانىسىنى بېرىدىغان ئاينىش ئۇلارنىڭ ئېڭىغا سىغىدىغان بولدى. «كەچتە سورۇندىن قايتىپ كېلىپ، ئايالىنىڭ ئېغىزى بىلەن بۇرنى جايىدا بولسىلا خاتىرجەم بولۇپ خورەكنى باشلىۋېتىدىغان »ئەرلەر كۆپەيدى.
بىر دۆۋە ئوغۇتنىڭ ئىچىدە سىزمۇ ئوغۇت بولۇشقا مەجبۇرلىنىسىز. شامالدا تىك تۇرغان قۇمۇش ئاسان سۇنىدۇ. ئادەملەر ئىچىدە ياشاش ئۇچۇن سىز بۇ توپنىڭ 80 پىرسەنت ئادىمىنىڭ ياشاش مەقسىدى ۋە ئادىتىگە ئۇيغۇنلىشىشىڭىز كېرەك.
بىز سەگەكمىز. شەخسىي مەنپەئەت ئالدىدا.ئادەملىرىمىز قېرىنداشلىرىدىن خەۋپسىرەپ يۇكسەك مۇداپىئە ھالىتىنى ساقلاپ تۇرىدۇ.كوچا كوچىغا، بالا- بالىغا ئىشەنمەيدۇ. ئىقتىساد گۇللىنىپ، ئەقىدە خارابلاشتى.بىزدە ئىچ- ئىچىدىن ھاياجانلىنالايدىغان ئادەملەر تولىمۇ ئاز. 10 يىل بۇرۇن يىغلاپ ئولتۇرۇپ كۆرگەن كىنونى كۆزىمىزنى مىت قىلىپ قويماي كۆرەلەيمىز. يۇرىكىمىزگە قاراپ باقساق يۇرەك دىۋارىمىز قېلىنلاشقا باشلاپتۇ. چالما- كېسەككە لايىق پاھىشە، ھەزلەكلەر ھۇرمەتكە سازاۋەر بولىۋاپتۇ...
يارا ئېغىزى ھەقىقەتەن چوڭ. بىزگە ئالىم ئەمەس ئالدى بىلەن ئادەم كېرەك. ئۆزىنىڭ پىرىنسىپى بويىچە ، ئۆزىنىڭ پىروگىراممىسىنى ئىجرا قىلىپ ياشايدىغان ئادەم كېرەك. بىز باشقىلار ئۇچۇن ياشاپ كېلىۋاتقىلى ئۇزۇن يىللار بولدى. ئاتىلار يەرگە كىرىپ كەتتى.ئانىلار چېچىنى سۇپۇرگە قىلىپ يەنىلا ياشاۋاتىدۇ. تويۇنمىغان ئادەم باشقىلارنى تويۇندۇرالامدۇ؟ ئۆلۇپ تۇگىگەن ئاتىلارغا دۇئا قىلماقتىن باشقا ئىلاج يوق. بۇلاقلارنىڭ يۇمۇلغان كۆزلىرىگە قاراپ ئولتۇرۇپ،ھەقىقەتنى كۆرمەس كوزلەرنى نەزەردىن ئۆتكۇزۇش تولىمۇ ئازابلىق.
چىنگىز ئايتماتوفنىڭ «ئەسىردىن ئۇزاق بىر كۈن» ناملىق رومانىدا قىرغىزلارنىڭ ئاجايىپ ئېسىلبىر رىۋايىتى بار.ئاساسى مەزمۇنى مۇنداق:قىرغىزلارنىڭ نايمان قەبىلىسى دائىمياۋلارنىڭ ئاياغ ئاستى قىلىشىغا ئۇچرايدۇ.ياۋ ئەسىرگە ئالغان بەردەم ئەركەكلەرنىنەچچە كۇن ئوبدان غىزالاندۇرغاندىن كېيىن نار تۆگىنىڭ بوينىدىن شىلىۋالغان تېرىنى(شىرە)ئەسىرنىڭ بېشىغا كەيگۈزۈپ پۇت-قولىنى باغلاپ تۇخۇم ئۆزلىكىدىن پىشقۇدەك دەرىجىدىكىقاتتىق ئىسسىقتا دەشت-باياۋانغا تاشلىۋېتىدۇ.ئەسىرنىڭ بېشىغا كەيگۈزۈلگەن شىرە ئىسسىقتا قورۇلۇپ بېشىنى قىسىشقا باشلايدۇ.نەچچە كۇن شۇنداق تۇرغاندىن كېيىن ئاخىرىئەسىر پۇتۇنلەي خاتىرىسىنى يوقىتىپ ئۆلۇك دىسە ئۆلۇك ئەمەس،تىرىك دېسە تىرىك ئەمەسبىر مەخلۇققا ئايلىنىپ قالىدۇ.ﻫەتتا ئۆزىنىڭ ئىسمىنى،مىللىتىنى.ئاتا-ئانا.بارلىقئوتمۇشىنى تەلتوكۇس ئۇنتۇپ كېتىدۇ.ياۋ بۇنداق مەخلۇقلارنى «ماڭقۇرۇت»دەپ ئاتاپ ئوزخىزمىتىگە سالىدۇ.ماڭقۇرۇت ئۆز ئىگىسىدىن باشقا ﻫىچكىمنى تونىمايدۇ. ماڭقۇرت قىلىۋېتىلگەن ئوغلىنى ئىزدەپ چىققان ئاق لىچەكلىك نايمان ئانا بىر باياۋاندا ئوغلىنى تاپىدۇ.ئانا تاشتەك قېتىپ تۇرغان ئوغلىغا يىغلاپ تۇرۇپ:«سېنىڭ ئاتاڭدۆنەنباي.مەن سېنىڭ ئاناڭ.»دەپ ئۇنىڭ خاتىرىسىنى ئويغاتماقچى بولىدۇ.بىراق ئوغۇلخوجايىننىڭ كۆرسەتمىسى بىلەن ئانىسىنى ئوقيادا قۇشنى ئاتقاندەك ئېتىۋېتىدۇ.شۇئانئانىنىڭ ياغلىقى بىر قۇشقاچقا ئايلىنىپ «سەن كىمنىڭ ئوغلىسەن ئويلىساڭچۇ؟ سېنىڭئاتاڭ دۆنەنباي،دۆنەنباي..»دەپ سايراپ ئۇچۇپ كېتىدۇ.
بېلىقنىڭ سۇئىچىدە تۇرۇپ ياش تۆكۈۋاتقانلىقىنى مەڭگۈ ھېس قىلغىلى بولمايدۇ. قايسىدۇر بىرئەدىب «ئەڭ چوڭ كىرىزىس كىرىزىس ئىچىدە تۇرۇۋاتقانلىقىنى بىلمەسلىك.» دېگەن ئىكەن.ئاتىلار خاماندا، بالىلار دىبادا...
بىر ياندا خىيانەت، بىر ياندا جىنايەت. ئۆزۇمگە سۇئال قويدۇم. مەنپەئەت ئالدىدا قانچە قېتىم باشقىلارغا يول بەردىڭ؟ ھەق ئاياغ - ئاستى قىلىنغاندا قانچە قېتىم كوكرەك كېرىپ چىقتىڭ؟ نەپسىم قىسىلدى. ئىنسانىي ئاجىزلىق، قوپالراق ئېيتقاندا لاتىلىق تومۇر- تومۇرلىرىمدىن ماراپ تۇراتتى. توغرا، ياخشىلىقنى تەۋسىيە قىلدىڭ، لېكىن ئوزۇڭدىن باشلىمىدىڭ. مەن ئىنسان، دېگەن بىر توپ كىشىنىڭ ئۇستىدە بۇ سۇئال بەلگىسى بۇلۇتتەك ئەگىپ تۇراتتى.
قەدىمىي دەريادىن ئېقىپ كەلگەن سۇنىڭ ئاخىرى دۇغلىشىۋاتاتتى. سەركەردە- سەرۋازلىرىمىز قان تېمىپ تۇرغان قىلىچىنى رەقىبىگە تەڭلەپ تۇرۇپ، «يا سەن ھايات قالىسەن، ياكى مەن»دەپ مۇرەسسەسىز ياشىغان بولسا، رەقىبىدىنمۇ ئىنساپ تەمە قىلىش يېڭى دەۋرنىڭ شانلىق بەلگىسىگە ئايلانغان ئىدى. مۇھتاجلارنىڭ ئاجىزانە تىكىلگەن كۆزلىرىنىڭ تېگىدەچوڭقۇر بىر لاتقا شەكىللەنگەن ئىدى. بۇ لاتقىلارنىڭ تېگىدە ئادىمىيلىكنىڭ سۈزۈك بۇلاقلىرى كۆزلىرى تىقىلغان ھالەتتە نالە قىلاتتى. ئىززەتلىك يارىتىلغان ئىنساننىڭ تومۇر- تومۇرلىرىدا ئۇخچىغان قانلار «جان بېقىش پەرز » دېگەن چاقىرىقنىڭ كۈچىبىلەن سوۋۇيتتى. مىسرانىم تورى ،ھازىر كۈندىلىك ئېقىم مىدارى ئۈچ يۈز مىڭدىن ھالقىغان مۇكەممەل توربەتكە ئايلاندى تور بېكىتىمىزنىڭ تەرەققىياتى مىسرانىمنى قوللىغانلارنىڭ تۆھپىسىدىن ئايرىپ قارىغىلى بولمايدۇ مىسرانىمدىن ھەرقانداق ئىجادىي تېما كۆچۈرسىڭىز ئاپتور بىلەن مەنبە ،ئۇلىنىش ئادىرسى قاتارلىقلارنى چوقۇم قوشۇپ مېڭىڭ مودا ناخشىلارنى ئاڭلىماقچى بولسىڭىز مىسرانىم تور بېكىتى مۇزىكا سەھىپىسىگە كىرىڭ مۇھەببەت لىرىكىلىرى مىسرانىمنىڭ ئۆزگىچە خاس بىر سەھىپىسى!مەن مىسرانىم تورىنى ياخشى كۆرىمەن مىسرانىم تور بېكىتى بەك ياخشى مىسرانىمنى گۈللەندۈرۈشكە تېرىشايلى بۇ تېما مىسرانىمدىن بۇ يەرگە كۆچۈرۈپ كېلىندى. تېمىنىڭ ئەسلى كېلىش مەنبەسى مىسرانىم تورى تور ئادىرسى بۇ تېمىنى كۆچۈرۈپ ھەممە توربەتنىڭ خاسلىقىغا تەسىر يەتكۈزمەڭ . ئەگەر تېمىنى ئىشلەتمەكچى بولسىڭىز ئەسلى ھەقىقىي مەنبەنى ئەسكەرتكەن ھالدا ئىشلىتىڭ مىسرانىم تورىنى راۋاجلاندۇرۇش ئۈچۈن مەڭگۈ تېرىشايلى
ھايات قىزغىنلىقى پەسكۇيغا چۈشەتتى. «جان بېقىش پەرز » مەپكۈرىسىنى ھاياتلىق يول خېتى قىلغانلار شۈبھىسىزكى تارىخ دۈمبىسىگە يېزىلىدىغانلاردۇر. «جان بېقىش پەرز » ئەمەس«ئادەمدەك ياشاش پەرز» دېگەن ھېكمەتنى چوڭقۇر چۈشەنگەن قەھرىمان قىز جېننى 17يېشىدا ۋەتىنى ئۈچۈن قولىغا قىلىچ ئالالىغان. مىسرانىم تورى ،ھازىر كۈندىلىك ئېقىم مىدارى ئۈچ يۈز مىڭدىن ھالقىغان مۇكەممەل توربەتكە ئايلاندى تور بېكىتىمىزنىڭ تەرەققىياتى مىسرانىمنى قوللىغانلارنىڭ تۆھپىسىدىن ئايرىپ قارىغىلى بولمايدۇ مىسرانىمدىن ھەرقانداق ئىجادىي تېما كۆچۈرسىڭىز ئاپتور بىلەن مەنبە ،ئۇلىنىش ئادىرسى قاتارلىقلارنى چوقۇم قوشۇپ مېڭىڭ مودا ناخشىلارنى ئاڭلىماقچى بولسىڭىز مىسرانىم تور بېكىتى مۇزىكا سەھىپىسىگە كىرىڭ مۇھەببەت لىرىكىلىرى مىسرانىمنىڭ ئۆزگىچە خاس بىر سەھىپىسى!مەن مىسرانىم تورىنى ياخشى كۆرىمەن مىسرانىم تور بېكىتى بەك ياخشى مىسرانىمنى گۈللەندۈرۈشكە تېرىشايلى بۇ تېما مىسرانىمدىن بۇ يەرگە كۆچۈرۈپ كېلىندى. تېمىنىڭ ئەسلى كېلىش مەنبەسى مىسرانىم تورى تور ئادىرسى بۇ تېمىنى كۆچۈرۈپ ھەممە توربەتنىڭ خاسلىقىغا تەسىر يەتكۈزمەڭ . ئەگەر تېمىنى ئىشلەتمەكچى بولسىڭىز ئەسلى ھەقىقىي مەنبەنى ئەسكەرتكەن ھالدا ئىشلىتىڭ مىسرانىم تورىنى راۋاجلاندۇرۇش ئۈچۈن مەڭگۈ تېرىشايلى
لۇتپۇللا مۇتەللىپ جادۇ ئالدىدادۈشمەنگە تىك باقالىغان. دۈشمەنگە تىكىلگەن غەزەبلىك كۆز جاللاتنىڭ بەدىنىگەتىترەك ئولاشتۇردى. ئۇ بىر خەلقنىڭ غەزەبلىك تىكىلىشى ئىدى. دېمەك، دۈشمەن رەقىبىگە قايىل بولۇپ تۇرۇپ ئۇنى قەتلى قىلغان. ھەرگىزمۇ ئۇنى خەسە ئورنىدا بىرتەرەپ قىلالمىغان. كىشى ئەيمەنگۈدەك تىكىلەلىگەن تىكىلىشلەردە ياۋۇز كۈچلەرتوشقاننىڭمۇ ۋاقتى كەلگەندە ئادەم چىشلەيدىغانلىقىنى ھېس قىلغان. بۇ قورقۇنچ دۈشمەننى كېچىسى خاتىرجەم ئۇخلىيالمايدىغان ھالەتكە كەلتۈرگەن.
1789 - يىلى فرانسىيىنىڭ «پارىژ ئىنقىلابى» گېزىتىدە مۇنداق بىر جۈملە سۆز بېسىلغان: «ئۇلۇغ كىشىلەر شۇنىڭ ئۇچۇن ئۇلۇغ كۆرۇنىدۇكى، بىزئۇلارنىڭ ئالدىدا تىزلىنىپ تۇرغانلىقىمىز ئۈچۇندۇر. ئورنىمىزدىن دەس تۇرايلى». بۇ سۆز ئەينى ۋاقىتتا روھىي قۇللۇقنىڭ ئىسكەنجىسىدە تىپىرلاۋاتقان تالاي كىشىلەرنىڭ قەددىنى رۇسلىۋېلىشىغا تۇرتكە بولغانىكەن.
ئەنە، «جان بېقىش پەرز» دەپ كۈڭلى خالىغان باياۋانلاردايۈرگەن بىر ئەر ئەيدىزنىڭ ئىلتىپاتى بىلەن ھاياتلىق دەرىخىنى قۇرۇتتى. ۋىرۇسئايالىغا، بالىسىغا مىراس قالدى. ئاممىۋىي ئاپتۇبۇستا بىر بۇلاڭچى قاراپ تۇرۇپلامەزلۇملارنىڭ ئالتۇن زىننەتلىرىنى، بىچارىلەرنىڭ يانچۇقىدىكى ئاخىرقى ئاقچىلىرىنىبۇلىغاندا ئاپتۇبۇستا تامدەك ئەردىن نەچچىسى بار ئىدى. بۇ تەنلەر ھالقىلىق پەيتتە ھەقىقەتنى قوغداشقا، ئائىلىسىنى ئاسراشقا، ئېغىر يۈكلەرنى كۆتۈرۈشكە يارىتىلغان ئىدى. لېكىن ئۇلار سۈكۈتتە ئىدى. ئۇلارنىڭ يۈرىكى مەزلۇملارنىڭ يۈرىكىدىنمۇ بەكرەك پۇلاڭلاپ كېتىۋاتاتتى. ھەئە، بۇلاڭچى مەغرۇرلۇق بىلەن ئاپتۇبۇستىن چۈشۈپ كەتتى.ئانىلارنىڭ كۆزلىرى تامدەك ئوغۇلدا، ئاياللارنىڭ كۆزلىرى ئۆزلىرى ئىشەنگەنئەرلەردە بىر دەقىقە توختاپ قالدى. يەنە بىر ئەر بۇلاڭچىغا ئۇچرىغاندا ئايالىنىتاشلاپ قويۇپ قېچىپ كەتتى. ئىمامنىڭ ئالدىدا ھالال جۈپتىنىڭ ئىككى دۇنيالىقىنى ئۈستىگە ئېلىشقا ئەھدە قىلغان بىر ئەر ئۆزى قۇرغان گۈلىستانغا ئۆزى نىجاسەت قىلدى. مىسرانىم تورى ،ھازىر كۈندىلىك ئېقىم مىدارى ئۈچ يۈز مىڭدىن ھالقىغان مۇكەممەل توربەتكە ئايلاندى تور بېكىتىمىزنىڭ تەرەققىياتى مىسرانىمنى قوللىغانلارنىڭ تۆھپىسىدىن ئايرىپ قارىغىلى بولمايدۇ مىسرانىمدىن ھەرقانداق ئىجادىي تېما كۆچۈرسىڭىز ئاپتور بىلەن مەنبە ،ئۇلىنىش ئادىرسى قاتارلىقلارنى چوقۇم قوشۇپ مېڭىڭ مودا ناخشىلارنى ئاڭلىماقچى بولسىڭىز مىسرانىم تور بېكىتى مۇزىكا سەھىپىسىگە كىرىڭ مۇھەببەت لىرىكىلىرى مىسرانىمنىڭ ئۆزگىچە خاس بىر سەھىپىسى!مەن مىسرانىم تورىنى ياخشى كۆرىمەن مىسرانىم تور بېكىتى بەك ياخشى مىسرانىمنى گۈللەندۈرۈشكە تېرىشايلى بۇ تېما مىسرانىمدىن بۇ يەرگە كۆچۈرۈپ كېلىندى. تېمىنىڭ ئەسلى كېلىش مەنبەسى مىسرانىم تورى تور ئادىرسى بۇ تېمىنى كۆچۈرۈپ ھەممە توربەتنىڭ خاسلىقىغا تەسىر يەتكۈزمەڭ . ئەگەر تېمىنى ئىشلەتمەكچى بولسىڭىز ئەسلى ھەقىقىي مەنبەنى ئەسكەرتكەن ھالدا ئىشلىتىڭ مىسرانىم تورىنى راۋاجلاندۇرۇش ئۈچۈن مەڭگۈ تېرىشايلى
غوجىمۇھەممەتنىڭ «بالىلىرىڭنىڭ پىشانىسىدىكى مۇشتى تۈگۈلگەن قىسمەت سايىسىنى كۆردۈڭمۇ؟سەن ئۆزۈڭگە قالدىڭ ئەر» دېگەن مەردانە خىتابى بويۇن قىسىپ قالدى. بەزمىخانىدا كاسا تولغاپ يۈرگەن نازۇك يىگىتنى تونۇمسەن؟ ئەي يولۇچى! بىر پۇچۇق تەڭگە ئۈچۈنكىرمەيدىغان تۆشۈككە كىرىپ كېتىۋاتقان، ماڭمايدىغان يولغا مېڭىۋاتقان، ئاچمايدىغانيېرىنى ئېچىۋاتقان، بەرمەيدىغان ئامانەتنى خالاپ بېرىۋاتقان «سېخى» ئىنسانلارنى كۆرىۋاتامسەن؟ ئۇلارنىڭ دەستۇرىمۇ «جان بېقىش پەرز» دۇر. بۇلاڭچى ھەم قاتىلمۇ ئۆز جىنايىتىگە يېتەرلىك باھانە تاپالايدۇ. بۇ دۇنيادا پەقەت ئۆلۈكلا باھانە كۆرسىتەلمەيدۇ. چۈنكى، ئادەم تىرىكلا بولىدىكەن جان بېقىشقا مەجبۇر. كاللا ئوخشاش يۇمىلاق نەرسە بولغان بىلەن ئىچىگە قاچىلانغان پىروگىرامما ئوخشىمايدۇ. ئۇنى ئىجرا قىلىش تەقدىر تەرىپىدىن،شۇنىڭدەك سىزنىڭ ئادىمىيلىكىڭىز، ئالغان تەربىيىڭىز، ئەجدادلاردىن قالغان گېن تەرىپىدىن بەلگىلىنىدۇ. «جان بېقىش پەرز» دېگۈچىلەر بىر كۈن ئۆتسە، شۇ كۈننىڭ سالامەت كەچ بولغانلىقىدىن خۇش بولىدۇ. «ئادەمدەك ياشاش پەرز» دېگۈچىلەر ئۆلۈمگە قاراپ بىر قەدەم يېقىنلىغانلىقىدىن ۋەھىمىگە چۆمۈشىدۇ. شۇڭا بىر قىسىم ئادەملەرئالدىراش يۈرىشىدۇ. بىر قىسىملار تام تۈۋىدە مۈگدىشىدۇ. <ئەمەللەر نىيەتكە باغلىق> بولغاچقا ھەر بىر كۈننىڭ ئارقىسىغا ھېساب يوشۇرۇنغان. ئىنسانغا ئەقىل ئاتا قىلىنىشنىڭ ئۆزىلا ئۇنىڭ ھاياتلىق مىزانىنى تاللاش ئەركىنلىكىگە ئىگە ئىكەنلىكىنى دەلىللەيدۇ. چۈنكى، يول كۆپ، ئۇنىڭدا قانداق مېڭىش، قايسىسىدا مېڭىش ئىنساننىڭ ئىختىيارىغا قويۇلغان. بۇ ھېكمەتنىڭ ئۆزىلا ئىنساننىڭ ئۆزىدىن ھېساب ئېلىپ تۇرۇشقا مۇھتاج ئىكەنلىكىنى بەلگىلىگەن. بوۋاقلىق ھالىتىدە تۇرغان ئىنسان شۇقەدەر پاكىز ھەم بىغۇباردۇر. كېيىن ئۇنىڭغا سىنىپ، ئائىلە تامغىسى بېسىلىدۇ.ھەرخىل ئىدىيىلەر ئۇنىڭ سۆزى،ھەركىتىدە ئەكس ئېتىشكە باشلايدۇ.
ئىچكىرىدە بىر پۇلدار ئەر يېنىدىن پۇل چىقىرىپ «ۋاپادارلىق مۇكاپاتى» تەسىس قىلىپ، ئاتا- ئانىسىنى ياخشى باققان پەرزەنتلەرنى مۇكاپاتلىغاندا بۇ ئەركەككە چىن دىلىمدىن قايىل بولغان ئىدىم.
ماھىيەتتە مەقسەت جان بېقىشلا بولغان بولسا بىر بۇردا ناننى تېپىپ يېمەك تەسمۇ ئەمەس. قۇشلار ھەم رىزىقسىز قالغان ئەمەس. ئىككى قولى يوق بىر ئايال گېزىت سېتىش ئارقىلىق جان بېقىۋاتىدۇ. قول ئىلكىدە يوق بىر قېرى ئەسكى-تۈسكى يىغىۋاتىدۇ. يەنە بىرەيلەن بىر تال لاتا بىلەن دېرىزە سۈرتۈپ جېنىنى جان ئېتىۋاتىدۇ. ئۇلار ئاچ قالمىدى. ئۇلارنىڭ چېھرىدە يالتىراپ تۇرغان تەر تامچىلىرىدا«مەن ئىنسانمەن» دېگەن شۇئار ياڭراپ تۇراتتى. مىسرانىم تورى ،ھازىر كۈندىلىك ئېقىم مىدارى ئۈچ يۈز مىڭدىن ھالقىغان مۇكەممەل توربەتكە ئايلاندى تور بېكىتىمىزنىڭ تەرەققىياتى مىسرانىمنى قوللىغانلارنىڭ تۆھپىسىدىن ئايرىپ قارىغىلى بولمايدۇ مىسرانىمدىن ھەرقانداق ئىجادىي تېما كۆچۈرسىڭىز ئاپتور بىلەن مەنبە ،ئۇلىنىش ئادىرسى قاتارلىقلارنى چوقۇم قوشۇپ مېڭىڭ مودا ناخشىلارنى ئاڭلىماقچى بولسىڭىز مىسرانىم تور بېكىتى مۇزىكا سەھىپىسىگە كىرىڭ مۇھەببەت لىرىكىلىرى مىسرانىمنىڭ ئۆزگىچە خاس بىر سەھىپىسى!مەن مىسرانىم تورىنى ياخشى كۆرىمەن مىسرانىم تور بېكىتى بەك ياخشى مىسرانىمنى گۈللەندۈرۈشكە تېرىشايلى بۇ تېما مىسرانىمدىن بۇ يەرگە كۆچۈرۈپ كېلىندى. تېمىنىڭ ئەسلى كېلىش مەنبەسى مىسرانىم تورى تور ئادىرسى بۇ تېمىنى كۆچۈرۈپ ھەممە توربەتنىڭ خاسلىقىغا تەسىر يەتكۈزمەڭ . ئەگەر تېمىنى ئىشلەتمەكچى بولسىڭىز ئەسلى ھەقىقىي مەنبەنى ئەسكەرتكەن ھالدا ئىشلىتىڭ مىسرانىم تورىنى راۋاجلاندۇرۇش ئۈچۈن مەڭگۈ تېرىشايلى
يەر شارى بىنا بولغاندىن بۇيان قەلبى سۈپسۈزۈك ئېقىندەك سۈزۈلگەن، ئادىمىيلىكنىڭ يۇقىرى پەللىسىگە نەمۇنە بولغۇدەكشەخسلەر ئۆتكەن. ئۇلار كىيىمى بولمىغانلىقتىن بىر ئائىلە كىشىلىرى بىر كىيىمنى نۆۋەتلىشىپ كىيىپ ياشىغان. يېگۈدەك نەرسە تاپالمىغاندا تاش شۈمىگەن. ئۇلار شۇندىمۇدۈشمەندىن تەمە قىلمىغان، تىلەمچىلىك قىلمىغان. ئەكسىچە ئىلىم تەھسىل قىلغان. بىرىيىقىلسا بىرى تۇغنى يۆلەپ جەڭلەرنى قىلغان. ئەنە شۇ روھ تەۋپىقنى تۈركىيەدىن، ئابدۇقادىرداموللىنى ئەرەبىستاندىن چىللاپ كەلگەن. ئۇلارنىڭ مۇددىئاسىمۇ ئۆز ئىنسانلىقىنى ئۇنتۇشقا ئاز قالغان خەلققە ئۆزىنى تونۇتۇش ئىدى. بۇ روھ يەنە ئاكا- ئۇكا مۇسابايوفلارنى گېرمانىيەدىن قالاق يۇرتىغا زاۋۇت يۆتكەپ كېلىشكە دەۋەت قىلغان.يەنە شۇ روھ نۇسرەتلىك جەڭلەرگە قۇۋۋەت بەرگەن. ئۇلار «ئاتاڭنى ئۆلتۈرگەنگەئاناڭنى بەر» دېمىگەن. ئاتىسىنى ئۆلتۈرگەننىڭ قولىنى كەسكەن. قاننى قان بىلەنيۇيغان.
بىر قېتىملىق سەل قاراش، جان بېقىش ئۈچۈن ئۆز قەۋمىگەتۈكۈرۈش ئۇ ئىنساننى ھاياتلار تىزىملىكىدىن يوقىلىشقا ئېلىپ بارىدۇ. قىسسەدە ئېيتىلىشىچە، ئادەم ئەلەيھىسسالامنىڭ ئوغۇللىرىدىن قابىل ھابىلنى ئۆلتۈرگەچكە يەرشارىدىكى تۇنجى قاتىل ھېسابلىنىدىكەن. قاتىللىقتىن ئىبارەت قەبىھ يامان ئىشنى ۋۇجۇدقا كەلتۈرگۈچى بولۇش سۈپىتى بىلەن ئادىمىزات بىنا بولۇپ ھازىرغىچە بولغان قاتىللىق ۋەقەلىرىدە قاتىللىق گۇناھىدىن بىر ئۈلۈش قابىلنىڭ ئۈستىگە ئارتىلىپ ماڭىدىكەن. دېمەك، بىراۋ بىر يامانئىشنى بەرپا قىلغان ئىكەن. ئۇنىڭدىن تېگىشلىك نېسىۋىگە ئېرىشىشى نورمال ئىش-ئەلۋەتتە!
مىسرانىم تورى ،ھازىر كۈندىلىك ئېقىم مىدارى ئۈچ يۈز مىڭدىن ھالقىغان مۇكەممەل توربەتكە ئايلاندى تور بېكىتىمىزنىڭ تەرەققىياتى مىسرانىمنى قوللىغانلارنىڭ تۆھپىسىدىن ئايرىپ قارىغىلى بولمايدۇ مىسرانىمدىن ھەرقانداق ئىجادىي تېما كۆچۈرسىڭىز ئاپتور بىلەن مەنبە ،ئۇلىنىش ئادىرسى قاتارلىقلارنى چوقۇم قوشۇپ مېڭىڭ مودا ناخشىلارنى ئاڭلىماقچى بولسىڭىز مىسرانىم تور بېكىتى مۇزىكا سەھىپىسىگە كىرىڭ مۇھەببەت لىرىكىلىرى مىسرانىمنىڭ ئۆزگىچە خاس بىر سەھىپىسى!مەن مىسرانىم تورىنى ياخشى كۆرىمەن مىسرانىم تور بېكىتى بەك ياخشى مىسرانىمنى گۈللەندۈرۈشكە تېرىشايلى بۇ تېما مىسرانىمدىن بۇ يەرگە كۆچۈرۈپ كېلىندى. تېمىنىڭ ئەسلى كېلىش مەنبەسى مىسرانىم تورى تور ئادىرسى بۇ تېمىنى كۆچۈرۈپ ھەممە توربەتنىڭ خاسلىقىغا تەسىر يەتكۈزمەڭ . ئەگەر تېمىنى ئىشلەتمەكچى بولسىڭىز ئەسلى ھەقىقىي مەنبەنى ئەسكەرتكەن ھالدا ئىشلىتىڭ مىسرانىم تورىنى راۋاجلاندۇرۇش ئۈچۈن مەڭگۈ تېرىشايلى «جان بېقىش پەرز» نىڭ سايىسىدا...
مىسرانىم تورى ،ھازىر كۈندىلىك ئېقىم مىدارى ئۈچ يۈز مىڭدىن ھالقىغان مۇكەممەل توربەتكە ئايلاندى تور بېكىتىمىزنىڭ تەرەققىياتى مىسرانىمنى قوللىغانلارنىڭ تۆھپىسىدىن ئايرىپ قارىغىلى بولمايدۇ مىسرانىمدىن ھەرقانداق ئىجادىي تېما كۆچۈرسىڭىز ئاپتور بىلەن مەنبە ،ئۇلىنىش ئادىرسى قاتارلىقلارنى چوقۇم قوشۇپ مېڭىڭ مودا ناخشىلارنى ئاڭلىماقچى بولسىڭىز مىسرانىم تور بېكىتى مۇزىكا سەھىپىسىگە كىرىڭ مۇھەببەت لىرىكىلىرى مىسرانىمنىڭ ئۆزگىچە خاس بىر سەھىپىسى!مەن مىسرانىم تورىنى ياخشى كۆرىمەن مىسرانىم تور بېكىتى بەك ياخشى مىسرانىمنى گۈللەندۈرۈشكە تېرىشايلى بۇ تېما مىسرانىمدىن بۇ يەرگە كۆچۈرۈپ كېلىندى. تېمىنىڭ ئەسلى كېلىش مەنبەسى مىسرانىم تورى تور ئادىرسى بۇ تېمىنى كۆچۈرۈپ ھەممە توربەتنىڭ خاسلىقىغا تەسىر يەتكۈزمەڭ . ئەگەر تېمىنى ئىشلەتمەكچى بولسىڭىز ئەسلى ھەقىقىي مەنبەنى ئەسكەرتكەن ھالدا ئىشلىتىڭ مىسرانىم تورىنى راۋاجلاندۇرۇش ئۈچۈن مەڭگۈ تېرىشايلى ئەختەم ئۆمەرنىڭ «شىنجاڭ مەدەنىيىتى» ژۇرنىلىنىڭ 1995-يىللىق 2- سانىدا ئېلان قىلىنغان «ئۆزىمىزنى ئېتىراپ قىلايلى» ناملىق چاتماماقالىسىدىكى تۆۋەندىكى بۆلەككە دېققىتىمىزنى ئاغدۇرايلى:
ئابدۇرېھىمئۆتكۈر ئاكا، مۇساجان ئەزىزى ئاكا، قادىر ئەكبەر ئاكىلار بىلەن بولغان بىرقېتىملىق سۆھبەتتە بولغان چېغىمىزدا ئۆتكۈر ئاكا مەرھۇم ئەھمەد زىيائى ئاكىنىڭ بىر كەچۈرمىشىنى سۆزلەپ بەردى. كۈنلەرنىڭ بىرىدە ئۆتكۈر ئاكا ئەھمەد زىيائى ئاكىدى نسوراپتىكەن:
- ئەپەندىم، سىلى ئۆمۈرلىرىدە بىر كىمنى ماختاپ باققانمۇ؟ مېنىڭ بىلىشىمچە بۇ پوقنى يېمىگەن بولغىيتتىلە.
ئەھمەد زىيائىي ئاكا كۈلۈپ كېتىپ:
- بىزدە ئۇنداقلارنى تاپماق دېڭىزدىن يىڭنە ئىزدىگەندەك بىر ئىش ئوخشايدۇ. مىسرانىم تورى ،ھازىر كۈندىلىك ئېقىم مىدارى ئۈچ يۈز مىڭدىن ھالقىغان مۇكەممەل توربەتكە ئايلاندى تور بېكىتىمىزنىڭ تەرەققىياتى مىسرانىمنى قوللىغانلارنىڭ تۆھپىسىدىن ئايرىپ قارىغىلى بولمايدۇ مىسرانىمدىن ھەرقانداق ئىجادىي تېما كۆچۈرسىڭىز ئاپتور بىلەن مەنبە ،ئۇلىنىش ئادىرسى قاتارلىقلارنى چوقۇم قوشۇپ مېڭىڭ مودا ناخشىلارنى ئاڭلىماقچى بولسىڭىز مىسرانىم تور بېكىتى مۇزىكا سەھىپىسىگە كىرىڭ مۇھەببەت لىرىكىلىرى مىسرانىمنىڭ ئۆزگىچە خاس بىر سەھىپىسى!مەن مىسرانىم تورىنى ياخشى كۆرىمەن مىسرانىم تور بېكىتى بەك ياخشى مىسرانىمنى گۈللەندۈرۈشكە تېرىشايلى بۇ تېما مىسرانىمدىن بۇ يەرگە كۆچۈرۈپ كېلىندى. تېمىنىڭ ئەسلى كېلىش مەنبەسى مىسرانىم تورى تور ئادىرسى بۇ تېمىنى كۆچۈرۈپ ھەممە توربەتنىڭ خاسلىقىغا تەسىر يەتكۈزمەڭ . ئەگەر تېمىنى ئىشلەتمەكچى بولسىڭىز ئەسلى ھەقىقىي مەنبەنى ئەسكەرتكەن ھالدا ئىشلىتىڭ مىسرانىم تورىنى راۋاجلاندۇرۇش ئۈچۈن مەڭگۈ تېرىشايلى
16 ياش ۋاقتىمدا بىر رەسۋا بولمىغان بولسام كېيىن ماختانچاق ھەم يالغانچى بولۇپ قالاركەنمەن. شۇ چاغلاردا ئاكام مۇھەممەد فەيزى قەشقەرى رەھمىتى مەھمۇد مۇھىتىنىڭ ھۇزۇرىدا كاتىپ ئىكەندۇق. ئاكامنىڭ ۋاستىسى بىلەن مەنمۇ كاتىپ بولۇپ كىردىم. تۇرۇپ كۆڭلۈمگە شەيتان كىرىپ، مەن ئاكامدىن يۇقىرى ئورۇنغا ئېرىشىۋالمايمۇ، دېگەن تاما بىلەن ، مەھمۇد مۇھىتىنىڭ مېنى كاتىپلىققا ئالغىنىغارەھمەت ئېيتىشنى باھانە قىلىپ ئۇ ئادەمنى مەدھىيلەپ، ماختاپ ئوتتۇز نەچچە كۇبلىت قەسىدە يازدىم. ئۇنى سۈت بىلەن پەتلىگەن ئالاھىدە قەغەزگە راسا چىرايلىق خۇشخەتچىلەپ كۆچۈرۈپ، چىرايلىق قاتلاپ تۇتۇپ تۇرسام مەھمۇد مۇھىتى تورۇسقا تېگەي دەپ قالغان ئېگىز بويىنى سەل ئىگىپ گۈرسۈلدەپ دەسسەپ كىرىپ كەلدى. ئۇ ھەر قېتىم ئىشىكتىن كىرسە تۇرپان پەدىسىدە:
- ھوي باللا،ئىشلەۋاتامسىلە،- دەپلا ئىچكىرى ئىشخانىسىغا كىرىپ كېتىدىغان، بۇ قېتىم مېنىڭ ئىشىك ئالدىدا قول باغلاپ تۇرغىنىمنى كۆرۈپ:
_ ھە، ئەھمەد بالام، گېپىڭ بارما؟- دېدى بوم ئاۋازىبىلەن.
_ خوش تەقسىر،_ دېدىم بېشىمنى ئېگىپ.
_ خوش تەقسىرىڭنى قويۇپ گېپىڭ بولسا ئۇدۇل دەۋەر، ئوغۇلبالا دېگەن مەزلۇم سۈپەت بولىۋالسا قاملاشمايدۇ.
تىترەپ، تەرلەپ تۇرۇپ ئۇنىڭغا قاتلاقلىق قەسىدەمنى بەردىم. ئۇ گۈرسۈلدەپ دەسسەپ كىرىپ كەتتى. پەم بىلەن جايىمغا كەلدىمدە، باش كۆتۈرمەي مۈكچىيىپ ئىشلەۋاتقان ئاكامغا يەر تېگىدىنقاراپ، ئىچىمدە:«بىچارە،مېنى مەھمۇد سىجاڭغا سەن تونۇشتۇرغانىدىڭ. ئەمدى سىجاڭ مېنى سەندىن ياخشى كۆرۈپ ، ئەتىۋارلاپ ئۆستۈرىدىغان بولدى. مەن زادى سەندىن ئۈستۈنتۇرمىسام بولمايدۇ» دەپ خۇشاللىقىمدىن ئىچىمگە سىغماي ئولتۇردۇم. بىر كەمدە ئىچكىرى ئىشخانىدىن جوزىغا <گۇم> قىلىپ ئۇرۇلغان مۇشتنىڭ، ئاندىن سىجاڭنىڭ قاتتىق ھۆركىرىگەن ئاۋازى ئاڭلاندى. كاتىپلار، مۇھاپىزەتچىلەر تىك تۇرۇپ كېتىشتۇق.مۇھاپىزەتچىلەر ئىچكىرىگە ئوقتەك كىرىپ كەتتى. مەھمۇد سىجاڭ:
_ قېنى ھېلىقى يېڭى كەلگەن ھارامزادە مىرزا؟ _ دەپقاتتىق ۋارقىرىدى.
قورققىنىمدىن ھۇشۇمنى يوقاتقىلى تاس قالدىم. مۇھاپىزەتچى يىگىتمۇ تاتىرىپ، مېنى ئىچكىرى كىرىشكە ئىشارەت قىلىپ ئۆزىنى دالدىغا ئالدى. پۇت-قولۇمدا جان يوق تەستە ئىچكىرى ئىشخانىغا كىردىم. سىجاڭنىڭ قويۇق قاشلىرى ئارىسىدىكى قاپىقىدىن مۇز يېغىپ تۇرىدۇ. تىترەپ تۇرغان قولىغا تاپانچا ئېلىۋاپتۇ.بۇنى كۆرۈپ بېشىم قېيىپ، تىزىم پۈكلىشىپ يىقىلىپ چۈشكىلى تاس قالدىم.
_ بۇنى سەن يازدىڭمۇ؟
_ خوش... تەقسىر.
_ ھۇ، تەقسىرىڭنىڭ يەتمىش پۇشتىنى... مۇشتەك تۇرۇپ ھارامزادىلىكنى نەدىن ئۆگەندىڭ؟
بىر تال تۈكۈمدىن مىڭ تامچە تەر قۇيۇلۇپ، قورققىنىمدىن يىقىلىپ چۈشكىلى تاس قالدىم. بۇ ئەھۋالنى كۆرۈپ سىجاڭ سەل يۇمشاپ، تاپانچىسىنى قېپىغا سېلىپ، يىلپىز تېرىسى سېلىنغان ياڭاق ياغىچى ئۈستىلىدە ئولتۇردى.
_ دەپ باقە، نېمە مەقسەتتە مېنى بۇنچە ماختاپ ئۇچۇرۇۋەتتىڭ. سەن دىندا ئوقۇپسەن. ھازىرغىچە ئاللانى مەدھىيىلەپ شۇنچىلىك قەسىدەيېزىپ باقتىڭمۇ؟
زۇۋانىم تۇتۇلۇپ قالغانلىقتىن ، ئۈندىمەي تۇردۇم.
_ ئىلمى بار دەپ ئاكاڭ سېنى تونۇشتۇردى. بالا بولسىمۇ ئىشلىسۇن، دېدىم. يەنە مەندىن نېمىنى تاما قىلىپ مېنى مەدھىيلىدىڭ؟ نېمە تاماقىلغان بولساڭ ئوچۇق دە، مۇرادىڭغا يەتكۈزەي.
ئىت ياڭىقىدەك تىكەنلىك ئاچچىق نەرسە بوغۇزۇمغا قاپلىشىپ گەپ قىلدۇرمىدى. گۆشۈيۈپ تۇرغىنىمنى كۆرۈپ سىجاڭ قاتتىق ھۆركىرىدى:
_ پۇل تاما قىلدىڭمۇ؟ ئالتۇنمۇ؟ تىللامۇ؟ ياكى ئەسكەر باشلىقى بولغۇڭ بارمۇ؟ مېنىڭ مەنسىپىمنى تاما قىلغان بولساڭ ھازىرلا بېرەي...
_ ياق... تەقسىر... دېگىنىمچە يىقىلىپ چۈشتۈم.مۇھاپىزەتچى يۆلىۋالدى. ھۆڭرەپ، ئېسەدەپ يىغلاپ، زادىلا ئۆزۈمنى تۇتۇۋالالمىدىم.سىجاڭ بىردەم قاراپ تۇرغاندىن كېيىن :
_ پەيغەمبىرىمىز، سېنى يۈزۈڭدىن يۈزۈڭگە ماختىغان ئادەمنى قانداق قىل دېگەن؟!
_ يۈ...يۈزىگە توپا چاچ،ئۇنىڭدىن ھېزى بول، نېرى قاچ ،دېگەن.
_ بالام ، سەن تېخى گۆدەك ئىكەنسەن، يۈزۈڭگە توپا چاچسام بولماس، ئەمما بالا تۇرۇپ بۇنداق مەرەز كېسەلنى يۇقتۇرۇۋالساڭ، سەن ئادەم بولمايتاپان يالايدىغان لالما ئىت قاتارىدىن قوپىسەن. بىر ئادەمنى يۈز تۇرانە ماختىغان ئادەمدە چوقۇم ئىنتايىن رەزىل قارا نىيەت، پەس غەرەز بولىدۇ. ئۆزىنى ماختىغان ئادەممۇ يۈزىگە پەرداز قىلىپ، سەتەڭ سۈرىتىگە كىرىۋالغان پەسەندى خوتۇنلاردەك داپ يۈز كېلىدۇ. ئۇياتلىق، ئەدەبلىك، ئىنسان تەبىئەتلىك ئادەم ماختىمايدۇ،ماختانمايدۇ. بۇ گەپنى ئېسىڭدە چىڭ تۇت. ئىشتىن بىكار قىلاي دېگەن، بالا بولغۇنۇڭ ئۈچۈن ئاتىدارچىلىق قىلاي. ماڭ، چىقىپ ئىشىڭنى قىل!...
شۇ چىققانچە ئۈچ كۈن دۈم يېتىپ يىغلىدىم. ئىشخانىغىمۇ ھەرگىز يولىمىدىم. شۇ ئىزا- ئاھانەتلىك، نومۇسلۇق كۆرۈنۈش يۈرىكىمگە ئورناپ كېتىپ،شۇندىن ئېتىبارەن ماختاشتىن خالىي ياشىدىم.
بۇ يەردە مەرھۇم ئالىم ئەھمەد زىيائىنى خۇشامەت قىلىشقا ئۈندىگەن مەنتىقە دەل «جان بېقىش پەرز» ئەقىدىسى.ئەگەر پالۋان سۈپەت قوماندانمەھمۇد مۇھىتىنىڭ سەگىتىشى بولمىغان بولسا ئۇ مەڭگۈ ئاشۇ ئەقىدىگە يېپىشىپ ئۆتكەنمۇ بولاتتى.
بىر ماتېرىيالدا كۆرۈشۈمچە، غېنى باتۇر بىر قېتىملىق جەڭدىن قايتقاندا ئالدىغا بېلىنى تولغاپ، قاش- كۆزىنى ئوينىتىپ ئۇسسۇل ئويناپ چىققان بىر ئەرنى «ھېجىقىزمۇ نېمە بۇ» دەپ ئېتىۋەتكىلى تاس قالغان ئىكەن. ھالال نىيەت، پاكىزە ئەقىدە بولمىسا ئەركەك ئەرلىكىدىن، ئىنسان ئىنسانلىق قېلىپىدىن چىقىپ كېتىدۇ. جان بېقىشتىكى مۇددىئا دۇرۇس بولمىغانلىقى ئۈچۈن بۇنداقلار بىرئۆمۈرلۈك پۇشايماندا قالىدۇ.
ئەردەك ياشاپ، ئەردەك ئۆلگەن، ئاشۇ مەردانىلىكى بىلەن ساھىپجاماللارنىڭ مەيلىنى ئۇتۇپ، ئانىلارنىڭ دۇئاسىغا نائىل بولۇپ، ئۆزىدىن نامى ئۇزۇن ياشىغان ئەركەكلەرگە سالام!
دەرۋەقە، تۇرمۇشىمىزدا بىزگە دائىم چېلىقىپ تۇرىدىغان بەزى كارتىنىلاردىن شۇ خىلدىكى كىشىلەرنىڭ ئەتراپىمىزدىلا مەۋجۇتلىقىنى، ھەتتا بەزىدە ئۆزىمىزنىڭمۇ بىلىپ - بىلمەي روھىي قۇللۇق ئاسارىتىگە چۇشۇپ قالغانلىقىمىزنى ھېس قىلىمىز. بۇنىڭ ئەڭ مۇھىم سەۋەبى يەنىلا بىزنىڭ قارشى تەرەپنىڭ نوپۇزى، ئىقتىدارىنى ئارتۇقچە مۆلچەرلەپ، ۋۇجۇدىمىزدا يۇلقۇنۇپ تۇرغان يوشۇرۇن كۇچىمىزنى توۋەن مۆلچەرلىگەنلىكتىن كېلىپ چىققان بولۇپ، بۇ خىل پىسخىكاۋاقىتنىڭ ئۇزىرىشى بىلەن روھىي قۇللۇقنىڭ تامغىسىنى ۋۇجۇدىمىزغا مەڭگۇلۇك بېسىۋېتىشى مۇمكىن. بۇنداق خەتەرلىك ئۆسمە كىچىك دائىرىدە بىر شەخسنى، چوڭ دائىرىدە بىر قەۋمنى ھالاك قىلىدۇ. مىسرانىم تورى ،ھازىر كۈندىلىك ئېقىم مىدارى ئۈچ يۈز مىڭدىن ھالقىغان مۇكەممەل توربەتكە ئايلاندى تور بېكىتىمىزنىڭ تەرەققىياتى مىسرانىمنى قوللىغانلارنىڭ تۆھپىسىدىن ئايرىپ قارىغىلى بولمايدۇ مىسرانىمدىن ھەرقانداق ئىجادىي تېما كۆچۈرسىڭىز ئاپتور بىلەن مەنبە ،ئۇلىنىش ئادىرسى قاتارلىقلارنى چوقۇم قوشۇپ مېڭىڭ مودا ناخشىلارنى ئاڭلىماقچى بولسىڭىز مىسرانىم تور بېكىتى مۇزىكا سەھىپىسىگە كىرىڭ مۇھەببەت لىرىكىلىرى مىسرانىمنىڭ ئۆزگىچە خاس بىر سەھىپىسى!مەن مىسرانىم تورىنى ياخشى كۆرىمەن مىسرانىم تور بېكىتى بەك ياخشى مىسرانىمنى گۈللەندۈرۈشكە تېرىشايلى بۇ تېما مىسرانىمدىن بۇ يەرگە كۆچۈرۈپ كېلىندى. تېمىنىڭ ئەسلى كېلىش مەنبەسى مىسرانىم تورى تور ئادىرسى بۇ تېمىنى كۆچۈرۈپ ھەممە توربەتنىڭ خاسلىقىغا تەسىر يەتكۈزمەڭ . ئەگەر تېمىنى ئىشلەتمەكچى بولسىڭىز ئەسلى ھەقىقىي مەنبەنى ئەسكەرتكەن ھالدا ئىشلىتىڭ مىسرانىم تورىنى راۋاجلاندۇرۇش ئۈچۈن مەڭگۈ تېرىشايلى
شۇنداق كىشىلەر بار، توغرا يول بىلەن قەددىنىتىك تۇتۇپ يېتىشكە تېگىشلىك مۇددىئاغا يالۋۇرۇش ياكى خۇشامەت، سوۋغات بېرىش يولىبىلەن يەتمەكچى بولىدۇ. ئەسلىدىنلا قانۇنىيەتلىك داۋاملىشىۋاتقان ئىشلارنىڭ رېتىمى بۇزۇلىدۇ. كاللىڭىزدا تەبىئىيلا دەرىجە، ئىمتىياز پەرقى شەكىللىنىشكە باشلايدۇ. بۇ ئاڭ شەكىللەنگەنسېرى قارشى تەرەپ نەزىرىڭىزدە تېخىمۇ گىگانىت شەخسكە ئايلىنىدۇ.چەت ئەلدە پۇقرارلار قانۇن ئارقىلىق ھوقۇقىنى قوغداپلا قالماي، چوڭ ئەمەلدارلارنىڭ ئەخلاق مەسىلىسىگە ياتىدىغان ئادەتتىكى ئىشلىرىنىمۇ تەنقىد قىلالايدىكەن.ساقچىلارنىڭ چەكتىن ئاشقان قىلمىشلىرىنى نازارەت قىلالايدىكەن. ئۇلار «بىز باج تاپشۇرغۇچى، شۇڭا سىلەر چوقۇم بىزنىڭ مەنپەئىتىمىزنى قوغدىشىڭلار كېرەك» دەپقارايدىكەن. بۇ خىل ئىززەت - ھورمەت ئېڭى ئىنتايىن قىممەتلىك. سىز قەلبىڭىزگە چۆكۇپ ئۆزىڭىزنىڭ ئىقتىدارىڭىز ھەم رىئال ئىمكانىيەتلىرىڭىزگە دىققەت نەزىرىڭىزنى بەرگىنىڭىزدە تەبىئىيلا قەددىڭىزنى تىك تۇتۇش كېرەكلىكىنى ھېس قىلىشىڭىز مۈمكىن.سىز ئۆزىڭىز ئىشەنگەن ھالدا قارشى تەرەپ بىلەن سۆھبەتلەشكەن چېغىڭىزدا ياكى ئىش بېجىرگىنىڭىزدە قارشى تەرەپ سىزنىڭ ئاشۇ مەردانە قىياپىتىڭىزدىن «مەنمۇ سەن بىلەن ئوخشاش دەرىجىدىكى ئادەممەن، ماڭا سەل قارىما» دېگەن ئۇچۇرنى قوبۇل قىلىدۇ - دە،ھۈرمەت ھېسسىياتى بىلەن سىزگە مۇئامىلە قىلىدۇ. ئەكسىچە بولغاندا قارشى تەرەپ نەزىرىدە چىۋىندەك ئورۇنغا چۇشۇپ قالىسىز. ئېسىڭىزدە بولسۇنكى، بۈركۈت ھېچقاچان چىۋىننى خىلى سانىغان ئەمەس.
سىز مەيلى ئىشىق ئوتى كاۋاپ قىلىش ئالدىدىكى بىر ئاشىق بولۇڭ ياكى مۇھتاجلىق دەردىدە پۇچۇلانغان ھاجەتمەن بولۇڭ، ھامان قەددىڭىزنى تىك تۇتۇڭ. تۇرمۇشتا يىغلاپ، تىزلىنىپ تۇرۇپ سۆيگۇگە ئېرىشكەن ئاشىق بولغان ئەمەس.شۇنداقلا باشقىلارنىڭ تاپىنىنى سۆيۇپ مەقسىتىگە يەتكەن ھاجەتمەن بولغانمۇ ئەمەس.بولدى، دېگەندىمۇ بۇنداق قەدىرسىز مەنپەئەت ياكى مۇھەببەت قىسقا ۋاقىت ئىچىدىلا نامازشام گۇلىدەك توزۇپ كېتىشى مۇمكىن.
بۇ قارىشىمنى كۈچەيتىش ئۈچۈن دىيارىم تورىدا كۆرگەن تۆۋەندىكى مەسەلنى قىستۇرۇپ ئۆتۈشنى لايىق تاپتىم:
بىرمەھەللىدە ئېشەكلەرگە ئىگەر ياسايدىغان بەكرى ئىسىملىك بىر ئۇستام ئۆلۈپ قاپتۇ.بۇنىڭدىن خەۋەر تاپقان بىر نەچچە ئېشەك بىر يەرگە توپلىشىپ "ئەمدى دۇمبىمىز ئىگەرنىڭ دەستىدىن يېغىر بولمايدىغان بولدى." دېيىشىپتۇ. يولدىن ئۆتۇپ كېتىۋاتقان بىرەيلەن بۇ ئېشەكلەرگە قاراپ شۇنداق دەپتۇ:- بەكرى ئۇستام قانداقلىكى بولسۇن ئىگەرنى ئۆلچەملىك ياسايتتى. جېنىڭلارمۇ ئازار يېمەيتتى. ئەمدى ئۇنىڭ ئورنىغا ناباپ ئۇستامدىن بىرى كەلسە دۇمبەڭلەر يېغىر بولۇشتىن مەڭگۇ قۇتۇلالمايدۇ. شۇڭا ئالدى بىلەن ئېشەكلىكتىن قۇتۇلۇشنىڭ ئامالىنى قىلىڭلار. بولمىسا ئۇچاڭلارغا ئىگەرتوقۇم ياسايدىغانلار تۇگىمەيدۇ.
مىسرانىم تورى ،ھازىر كۈندىلىك ئېقىم مىدارى ئۈچ يۈز مىڭدىن ھالقىغان مۇكەممەل توربەتكە ئايلاندى تور بېكىتىمىزنىڭ تەرەققىياتى مىسرانىمنى قوللىغانلارنىڭ تۆھپىسىدىن ئايرىپ قارىغىلى بولمايدۇ مىسرانىمدىن ھەرقانداق ئىجادىي تېما كۆچۈرسىڭىز ئاپتور بىلەن مەنبە ،ئۇلىنىش ئادىرسى قاتارلىقلارنى چوقۇم قوشۇپ مېڭىڭ مودا ناخشىلارنى ئاڭلىماقچى بولسىڭىز مىسرانىم تور بېكىتى مۇزىكا سەھىپىسىگە كىرىڭ مۇھەببەت لىرىكىلىرى مىسرانىمنىڭ ئۆزگىچە خاس بىر سەھىپىسى!مەن مىسرانىم تورىنى ياخشى كۆرىمەن مىسرانىم تور بېكىتى بەك ياخشى مىسرانىمنى گۈللەندۈرۈشكە تېرىشايلى بۇ تېما مىسرانىمدىن بۇ يەرگە كۆچۈرۈپ كېلىندى. تېمىنىڭ ئەسلى كېلىش مەنبەسى مىسرانىم تورى تور ئادىرسى بۇ تېمىنى كۆچۈرۈپ ھەممە توربەتنىڭ خاسلىقىغا تەسىر يەتكۈزمەڭ . ئەگەر تېمىنى ئىشلەتمەكچى بولسىڭىز ئەسلى ھەقىقىي مەنبەنى ئەسكەرتكەن ھالدا ئىشلىتىڭ مىسرانىم تورىنى راۋاجلاندۇرۇش ئۈچۈن مەڭگۈ تېرىشايلى مىسرانىم تورى ،ھازىر كۈندىلىك ئېقىم مىدارى ئۈچ يۈز مىڭدىن ھالقىغان مۇكەممەل توربەتكە ئايلاندى تور بېكىتىمىزنىڭ تەرەققىياتى مىسرانىمنى قوللىغانلارنىڭ تۆھپىسىدىن ئايرىپ قارىغىلى بولمايدۇ مىسرانىمدىن ھەرقانداق ئىجادىي تېما كۆچۈرسىڭىز ئاپتور بىلەن مەنبە ،ئۇلىنىش ئادىرسى قاتارلىقلارنى چوقۇم قوشۇپ مېڭىڭ مودا ناخشىلارنى ئاڭلىماقچى بولسىڭىز مىسرانىم تور بېكىتى مۇزىكا سەھىپىسىگە كىرىڭ مۇھەببەت لىرىكىلىرى مىسرانىمنىڭ ئۆزگىچە خاس بىر سەھىپىسى!مەن مىسرانىم تورىنى ياخشى كۆرىمەن مىسرانىم تور بېكىتى بەك ياخشى مىسرانىمنى گۈللەندۈرۈشكە تېرىشايلى بۇ تېما مىسرانىمدىن بۇ يەرگە كۆچۈرۈپ كېلىندى. تېمىنىڭ ئەسلى كېلىش مەنبەسى مىسرانىم تورى تور ئادىرسى بۇ تېمىنى كۆچۈرۈپ ھەممە توربەتنىڭ خاسلىقىغا تەسىر يەتكۈزمەڭ . ئەگەر تېمىنى ئىشلەتمەكچى بولسىڭىز ئەسلى ھەقىقىي مەنبەنى ئەسكەرتكەن ھالدا ئىشلىتىڭ مىسرانىم تورىنى راۋاجلاندۇرۇش ئۈچۈن مەڭگۈ تېرىشايلى ھاياتىمىزدا تەم تۇرمۇشىمىزدا رەڭ بولسۇن
مىسرانىم تورى ،ھازىر كۈندىلىك ئېقىم مىدارى ئۈچ يۈز مىڭدىن ھالقىغان مۇكەممەل توربەتكە ئايلاندى تور بېكىتىمىزنىڭ تەرەققىياتى مىسرانىمنى قوللىغانلارنىڭ تۆھپىسىدىن ئايرىپ قارىغىلى بولمايدۇ مىسرانىمدىن ھەرقانداق ئىجادىي تېما كۆچۈرسىڭىز ئاپتور بىلەن مەنبە ،ئۇلىنىش ئادىرسى قاتارلىقلارنى چوقۇم قوشۇپ مېڭىڭ مودا ناخشىلارنى ئاڭلىماقچى بولسىڭىز مىسرانىم تور بېكىتى مۇزىكا سەھىپىسىگە كىرىڭ مۇھەببەت لىرىكىلىرى مىسرانىمنىڭ ئۆزگىچە خاس بىر سەھىپىسى!مەن مىسرانىم تورىنى ياخشى كۆرىمەن مىسرانىم تور بېكىتى بەك ياخشى مىسرانىمنى گۈللەندۈرۈشكە تېرىشايلى بۇ تېما مىسرانىمدىن بۇ يەرگە كۆچۈرۈپ كېلىندى. تېمىنىڭ ئەسلى كېلىش مەنبەسى مىسرانىم تورى تور ئادىرسى بۇ تېمىنى كۆچۈرۈپ ھەممە توربەتنىڭ خاسلىقىغا تەسىر يەتكۈزمەڭ . ئەگەر تېمىنى ئىشلەتمەكچى بولسىڭىز ئەسلى ھەقىقىي مەنبەنى ئەسكەرتكەن ھالدا ئىشلىتىڭ مىسرانىم تورىنى راۋاجلاندۇرۇش ئۈچۈن مەڭگۈ تېرىشايلى تېلۋىزور كۆرىۋېتىپ، قىلمىغان ئەسكىلىكى قالمىغان، مەنپەئەت ئۈچۈن ئاتا- ئانىسى، قېرىنداشلىرىغىچە زەھەرلىك قول سېلىشتىنمۇ يانمايدىغان بىر جىنايەتچىنىڭ ئانىسى بىلەن ئاخىرقى قېتىم كۆرۈشكەندە ، ئانىسىغا ۋارقىراپ تۇرۇپ:-كىم سېنى مېنى تۇغسۇن دەپتۇ؟ دېگىنىنى ئاڭلاپ ئىچىم ئۆرتەنگەن ئىدى. بىراۋنىڭ كىمنىڭ ئائىلىسىدە، كىمدىن تۇغۇلۇش ئىختىيارى بارمۇ؟ دەرۋەقە، توققۇز ئاي، توققۇزكۈن قورساق كۆتۈرۈپ يۈرۈپ دۇنياغا ئاپىرىدە قىلغان جاپاكەش ئانىسىنىڭ ئەجرىگە تۈكۈرىدىغان ياكى ھالال سۈتىگە خىيانەت قىلىدىغان بۇنداق نىمجان مەخلۇقلارئارىمىزدا يوق ئەمەس. بەزىدە ئۇلارنىڭ》مەن بۇ دۇنياغا خاتا تۆرىلىپ قالغان《 ياكى》ئادەم دېگەن خام سۈت ئەمگەن ئەمەسمۇ《 دېگەن مىشچانلارچە غۇدۇراشلىرىنى ئاڭلاپ قالىمىز.
ئاتا- ئانىڭىز سىزنى بۇ دۇنياغا راستىنلا خاتا ئاپىرىدە قىلغانمۇ؟ ياق، سىز دۇنياغا ناھايىتى توغرا تۇغۇلغان كىرسىز، مەسۇم جان ئىدىڭىز.بىراق، ھاياتلىق يولىڭىزنى خاتا تاللاپ قالدىڭىز. ھالال مېھنەت ئۈچۈن يارالغان قاۋۇل بېلەك- بارماقلىرىڭىز يامانلارنىڭ دېپىنى چېلىشقا ھەركەت قىلدى. ياخشى ئىشلارغا مېڭىشقا يارىتىلغان پۇتلىرىڭىز ئەلگە پالاكەت ياغدۇرۇش ئۈچۈن چاپتى. كۆزلىرىڭىز گۈزەللىكنى ئەمەس، رەزىللىكنى كۆردى. بۇرنىڭىز گۈل ھىدىنى ئەمەس،نىجاسەتنى پۇرىدى. شۇڭا، سىزنى خاتا تۆرەلمىگەن، خاتا ياشىغان دېيشكە مەجبۇرمەن. مىسرانىم تورى ،ھازىر كۈندىلىك ئېقىم مىدارى ئۈچ يۈز مىڭدىن ھالقىغان مۇكەممەل توربەتكە ئايلاندى تور بېكىتىمىزنىڭ تەرەققىياتى مىسرانىمنى قوللىغانلارنىڭ تۆھپىسىدىن ئايرىپ قارىغىلى بولمايدۇ مىسرانىمدىن ھەرقانداق ئىجادىي تېما كۆچۈرسىڭىز ئاپتور بىلەن مەنبە ،ئۇلىنىش ئادىرسى قاتارلىقلارنى چوقۇم قوشۇپ مېڭىڭ مودا ناخشىلارنى ئاڭلىماقچى بولسىڭىز مىسرانىم تور بېكىتى مۇزىكا سەھىپىسىگە كىرىڭ مۇھەببەت لىرىكىلىرى مىسرانىمنىڭ ئۆزگىچە خاس بىر سەھىپىسى!مەن مىسرانىم تورىنى ياخشى كۆرىمەن مىسرانىم تور بېكىتى بەك ياخشى مىسرانىمنى گۈللەندۈرۈشكە تېرىشايلى بۇ تېما مىسرانىمدىن بۇ يەرگە كۆچۈرۈپ كېلىندى. تېمىنىڭ ئەسلى كېلىش مەنبەسى مىسرانىم تورى تور ئادىرسى بۇ تېمىنى كۆچۈرۈپ ھەممە توربەتنىڭ خاسلىقىغا تەسىر يەتكۈزمەڭ . ئەگەر تېمىنى ئىشلەتمەكچى بولسىڭىز ئەسلى ھەقىقىي مەنبەنى ئەسكەرتكەن ھالدا ئىشلىتىڭ مىسرانىم تورىنى راۋاجلاندۇرۇش ئۈچۈن مەڭگۈ تېرىشايلى
«مەن بۇ دۇنياغا خاتا تۆرەلگەن» بۇ ئاجىزلارنىڭ باياناتى، ئۆلەرمەنلەرنىڭ ئۆلۈم ئالدىدىكى چۈشكۈن شۇئارى. كونىلاردا «ئۆلۈمدىن قورقما، ئۆلەرمەن بولۇپ ياشاشتىن قورق» دېگەن سۆز بار. سىزنىڭ دۇنياغا تۆرىلىپ بولغىنىڭىز بىر پاكىت بولغان ئىكەن، ھاياتىڭىزدىى بارلىق مۇقەددەس نېمەتلەرنى، ئېغىر جەبرى- مۇشەققەتلەرنى تېتىپ بېقىشقا ھەقلىقسىز. ئازراق ئوڭۇشسىزلىق تۈپەيلى ئۆزىڭىزنى «خاتا تۆرەلگەن» گەچىقارسىڭىز، شۈبھىسىزكى بۇ خىل پاسسىپ ئىدىيە باشتىن- ئاخىر ھاياتىڭىزغا قاراڭغۇ سايە تاشلاپ ھاياتلىق نىشانىڭىزنى بەرباد قىلىدۇ. ئاخىرقى ھېسابتا ھېچنىمىگە ئەرزىمىگەن ئەخلەتكە ئايلىنىپ قالىسىز. مىسرانىم تورى ،ھازىر كۈندىلىك ئېقىم مىدارى ئۈچ يۈز مىڭدىن ھالقىغان مۇكەممەل توربەتكە ئايلاندى تور بېكىتىمىزنىڭ تەرەققىياتى مىسرانىمنى قوللىغانلارنىڭ تۆھپىسىدىن ئايرىپ قارىغىلى بولمايدۇ مىسرانىمدىن ھەرقانداق ئىجادىي تېما كۆچۈرسىڭىز ئاپتور بىلەن مەنبە ،ئۇلىنىش ئادىرسى قاتارلىقلارنى چوقۇم قوشۇپ مېڭىڭ مودا ناخشىلارنى ئاڭلىماقچى بولسىڭىز مىسرانىم تور بېكىتى مۇزىكا سەھىپىسىگە كىرىڭ مۇھەببەت لىرىكىلىرى مىسرانىمنىڭ ئۆزگىچە خاس بىر سەھىپىسى!مەن مىسرانىم تورىنى ياخشى كۆرىمەن مىسرانىم تور بېكىتى بەك ياخشى مىسرانىمنى گۈللەندۈرۈشكە تېرىشايلى بۇ تېما مىسرانىمدىن بۇ يەرگە كۆچۈرۈپ كېلىندى. تېمىنىڭ ئەسلى كېلىش مەنبەسى مىسرانىم تورى تور ئادىرسى بۇ تېمىنى كۆچۈرۈپ ھەممە توربەتنىڭ خاسلىقىغا تەسىر يەتكۈزمەڭ . ئەگەر تېمىنى ئىشلەتمەكچى بولسىڭىز ئەسلى ھەقىقىي مەنبەنى ئەسكەرتكەن ھالدا ئىشلىتىڭ مىسرانىم تورىنى راۋاجلاندۇرۇش ئۈچۈن مەڭگۈ تېرىشايلى
«خام سۈت ئەمگەن بەندە ئەمەسمۇ» چۈشكۈن پەدىگە چېلىنغان ناچار كۈيدىن ئىبارەت. خاتالىق ئۆتكۈزگەن بارلىق كىشىلەر ئۆزسەۋەنلىكلىرىنى ئاشۇ ھالال سۈتكە ئارتىپ ئۇنى ئۆزىنى توسۇشتىكى كۈنلۈك قىلماقچى بولىدۇ. ئەجىبا ئاشۇ ھالاللاپ ياشاۋاتقان، ئېتىقادلىق دۇرۇسلۇق كىشىلەر خام سۈت ئەممەي باشقا نەرسە ئېمىپتىكەنمۇ؟
سىزنى ھۆكۈرەتكىنى، ئەر قىلغىنى ئاشۇ سۈت ئەمەسمىدى؟يەنە بەزى كىشىلەر بۇ سۆزنى باشقىلارغا چاپان يېپىشقا ئوبدان دەسمايە قىلىدۇ. 》بولدى ئۇكام. ئادەم دېگەن خام سۈت ئەمگەن بەندە ئەمەسمۇ، بۇندىن كېيىن تۈزىتىپ كەتسە《. دەل مۇشۇنداق چاپانلار ئاستىدا جىنايەت، ناچار خۇلقنىڭ «بىخ»لىرى ساغلام يېتىلىدۇ .ھېلىقى «خام سۈت ئەمگەن بەندە» لەر ۋاقتى كەلگەندە يەنە ئانىسىنىڭ سۈتىنى شېپى كەلتۈرۈپ باش قىستۇرىدىغان قولتۇق، لەنەت يامغۇرىدىن پاناھلىنىدىغان كۈنلۈك ئىزدەيدۇ. ئۇنتۇماڭكى، سىز تەقدىرىڭىزدىن ئاغرىنىپ چۈشكۈنلۈك ھەققىدىكى ناخشىلىرىڭىزنى باشلىغىنىڭىزدا، بىچارىلەرچە ئىڭراپ ياتقىنىڭىزدا بىر تال قۇرت ئۆزىنىڭ دۇنياغا رىزقى بىلەن كەلگەنلىكىنى ئېسىدە مەھكەم تۇتۇپ ھاياتقا بولغان مەدھىيە ناخشىسىنى ئاللىقاچان باشلىۋەتكەن بولىدۇ.
«پادىشاھنىڭ كىيىمى بارمۇ» ناملىق چۆچەكتە نېمە ئۈچۈن شۇنچە كۆپ ئادەم پادىشاھنىڭ ئۈستىدە كىيىم يوقلۇقىنى دادىل ئوتتۇرىغا قويالمىدى؟چۈنكى، ئۇلارغا «جان بېقىش پەرز» ئىدى. ئۇلار بىر ئۆمۈر پادىشاھنىڭ ئايىغىدا قۇرتتەك ئۆمىلەپ ياشىغان. ئۇلاردىكى جۈرئەت، دادىللىق ئۆلگەن. ئۇلاردىكى ئۆلگەن دادىللىقنى ھېلىقى بالا نۇرلاندۇردى. پاكىزە بالىلىق تۇيغۇ، تېخى بۇزۇلمىغان ئىنسانىي كامىللىق ئۇنى ھەقىقەتنى ئاشكارە قىلىشقا جۈرئەت قىلغۇزدى.
يەنە بىر دوقمۇشقا بارسام، بىرسى «بىزگە ئۇ دۇنيالىق بېرىلگەن. بۇ دۇنيا دىنسىزلارنىڭ» دەپ شاللىرىنى ئېقىتقىلى تۇرۇپتۇ. ھىدايىتۇللا ئاپپاق غوجىنىڭ روھى يەنە بىزنى ئەگىشكە باشلىغان ئىدى. يۇرت- يۇرتلاردا بىر قىسىم ئادەملىرىمىز پۇلغا بىزنى شۇنچىلىك ئۆچ قىلىۋەتتىكى، تاس قالدۇق، قايتىدىن ئۆڭكۈرلەرگە قايتىپ دەرۋىش بولۇپ كەتكىلى. قاراپ باقساق، ئۆزگىلەر مارسقا يۈرۈش قىلىپتۇ. كاللىغا قايسى پىروگىرامما قاچىلانسا تەن شۇنى ئىجرا قىلىدۇ.
مەتبۇئاتلاردا ئۇزۇن ئۆمۈر كۆرۈش چولپانلىرىنى زىيارەت قىلىپ يېزىلغان يازمىلار ئېلان قىلىنغاندا ئىستېھزالىق كۈلۈمسىرەيمەن. ئۇلارنىڭ قوناق ئۇمىچى يېگەنلىكى، تاماكا چەكمىگەنلىكى، بىر خوتۇن بىلەنلا ئۆتكەنلىكى،تاماق تاللىمىغانلىقى... ۋاھاكازالار. ھېچكىممۇ ئاشۇ بوۋاي- مومايلارنىڭ روھىغا نەزەر سېلىشنى ئېسىگە كەلتۈرۈشمىگەن. روھىيىتى بۇزۇلغان ئادەمگە ئادەمگىياھ مېۋىسى يېگۈزسىڭىزمۇ ئوخشاشلا كېسەلدىن باش كۆتۈرەلمەيدۇ. بىزدىكى جىددىي تۇرمۇش رېتىمى،ئەخلاق كىرىزىسى، ئەۋلاد كىرىزىسى روھىيىتىمىزدىكى ئەڭ ئاخىرقى قورغانغا ھۇجۇم قىلماقتا. سەمىمىيەتنىڭ نەسلى قۇرۇشقا يۈزلەندى. مەلۇم ماتېرىيالدىن خوتەن ۋىلايىتىنىڭ بىر يېزىسىدا ئۇزۇن ئۆمۈر كۆرۈش كەنتى قۇرۇشقا تەييارلىنىۋاتقانلىقى ھەققىدىكى ئۇچۇرنى كۆرۈپ قالدىم. بىز ئاشۇ ئەجدادلىرىمىزنى دورىماقچى بولۇشتۇق.ئەركەكلەرچە مەردانىلىق بىلەن ، تەبىئەت بىلەن سىردىشىپ، تەبىئەتتىن ئوزۇق ئېلىپ،سۈنئى يلىكتىن خالىي ياشىغان ئاتا- بوۋىلىرىمىزنىڭ ئۆمرىنى دورىماقچى بولۇشتۇق.ۋاھالەنكى، ياشاش شارائىتىمىز ياخشىلانغانسېرى ئەجەللىك كېسەللىكلەر بىزنى چىرماپ تۇرماقتا. ئۆمرىمىزنى ئۇزارتماقچى بولغانسېرى ئۆلۈم شۇنچە يېقىن ئارىلىقتىن ھەملە قىلىپ تۇرماقتا. قاغىنىڭ غازنى دورىشى چاتراقنى يېرىش بىلەن تۈگەللىنىدۇ.
ياش تەتقىقاتچى ئۆمەرجان ئىمىننىڭ «تارىمنىڭ يۈرىكىدىكى ئوت» ناملىق ئىلمىي ئەسىرىدىكى مۇنۇ بايانلارغا نەزىرىمىزنى ئاغدۇرايلى
... نۆۋەتتە دەريا بويى خەلقىنىڭ ئۇزۇن ئۆمۈر كۆرۈش ياش چېكى ۋە ئوتتۇرىچە ياشاش نىسبىتى بارغانچە تۈۋەنلەپ كېتىۋېتىپتۇ . ...دەريا بويى خەلقىنىڭ «يېشىل يېمەكلىك» لەرنى ئىستىمال قىلىشقا كۆنگەندىن كىيىن 15يىل ئىچىدە كەسكىن ئۆمۈر كرىزىسىغا دۇچار بولىشىدىكى ئاساسلىق سەۋەبى «دەريا بويى قىزغىنلىقى» نىڭ ئۇلارنى « تۇغما گاس قۇلىقى»نى ئېچىۋەتكەنلىكىدىن ئىزدەش كېرەك . دەريا بويى خەلقى جاھاندىن بىخەۋەر ھالەتتە ئۆز بەگ ، ئۆزخان بولۇپ ياشاپ كەلگەن . مۇشۇ جەرياندا ،پاكىز ، ساپ روھىي مۇھىت ۋە ئېكىئولوگىيلىك مۇھىت بەدىنىدە ۋىتامىن،ئاقسىل ماددىلىرى يوق دىيەرلىك بولغان بۇ كىشىلەرگە باشتىن- ئاخىرى «يېشىل يىمەكلىك » سۈپىتىدە ئۇزۇق بېرىپ كەلگەن . «دەريا بويى قىزغىنلىقى » كۆتۈرىلىپ ،يېزا قۇرۇلغاندىن كىيىن ، سىرتتىن كەلگەن تۈرلۈك شاۋقۇن سۈرەنلەر ، يات باشقۇرۇش تۈزۈلمىسى ۋە تۈرلۈك ئامىللار ئۇلارنىڭ قۇلاق مىڭىسىنى يەپ ،روھىي ئىرادىسىنى ئاستا-ئاستا سۇندۇرغان ، نەتىجىدە ، سىرتتىن كەلگەن يېشىل ماددى مەئىشەتلەر ئۆزى بىللە ئېلىپ كەلگەن مەنىۋى مىكروپلار بىلەن قارشىلىشىپ قالغان . شۇنداق قىلىپ ،دەريا بۇيى خەلقى كەسكىن ئۆمۈر كىرزىسىگە دۇچ كەلگەن . ئوزۇقلىنىش ئادەتلىرىدىكى كەسكىن ئۆزگىرىشمۇ ئۇلارنىڭ ئۆمۈر كىرزىسىگە دۇچ كىلىشىدىكى قۇشۇمچە سەۋەپ بۇلىشى مۈمكىن . بۇنىڭ جانلىق مىسالى شۇكى . ئىندىئانلار ئۇزاق ئەسىرلەر داۋامىدا ،ئاددىي تاماقلارنى يېيىشكە ئادەتلەنگەن . كېيىن ، ئاق تەنلىكلەرنى دوراپ قۇۋەتلىك تاماقلارنى يىيىشكە يۈزلەنگەن . نەتىجدە ، ھەرخىل كىسەللەرگە گىرىپتار بولۇش نىسبىتى ئېشىپ كەتكەن...
بۇ بايانلاردىن ئايانكى، ئەسلى رۇخسارى بىلەن تۇرغان ھاياتقا قانچە ساختىلىق قىلغانسېرى ھايات گۈلىمىز شۇنچە تېز سولۇشقا يۈز تۇتتى.ئۆمرىمىزنى قانچە ئۇزارتماقچى بولغانسېرى ئۆمۈر شاخچىلىرىمىز شۇنچە تېز قىرقىلدى.تەبىئەتنى قانچە تېز ئۆزگەرتمەكچى بولغانسېرى، تەبىئەت بىزنى شۇنچە تېزئۆزگەرتىۋەتتى. ئاخىرى قولىمىزغا قالغىنى بىر تۇتام پۇشايمان بولدى.
مەلۇم ماتېرىيالدا «ئەقىدە بولمىغان ئەلدە ئاسىيلىق ئەۋج ئالغان بولىدۇ» دېگەن بىر ئەقلىيەنى كۆرۈپ قالدىم. دەرۋەقە ئەقىدىسىزلىك ئالدى بىلەن شۇ شەخسنى، ئاخىرى بىر پۇتۇن مىللەتنىڭ مەنىۋى تۇۋرۇكىنى ۋەيران قىلىپ ئىشەنمەسلىك، نائەھلىلىك، گۇمان ئۇرۇقلىرىنى چاچىدۇ.
ھەر بىرىمىزگە ئىنساپ، سەگەكلىك، ئادىمىي خاراكتېر ۋە ئەقەللىي ۋىجدان تۇيغۇسى ھەرقاچان ھەمراھ بولسۇن...جان بېقىش ئۈچۈن ھەممىگە رازى بولىدىغان ئەمەس، ھالال ئادىمىيلىك پىرىنسىپ بويىچە ياشاپ، شۇ ئەقىدىدە جان تەسلىم قىلىدىغان روھ نېسىپ بولسۇن.
مىسرانىم تورى ،ھازىر كۈندىلىك ئېقىم مىدارى ئۈچ يۈز مىڭدىن ھالقىغان مۇكەممەل توربەتكە ئايلاندى تور بېكىتىمىزنىڭ تەرەققىياتى مىسرانىمنى قوللىغانلارنىڭ تۆھپىسىدىن ئايرىپ قارىغىلى بولمايدۇ مىسرانىمدىن ھەرقانداق ئىجادىي تېما كۆچۈرسىڭىز ئاپتور بىلەن مەنبە ،ئۇلىنىش ئادىرسى قاتارلىقلارنى چوقۇم قوشۇپ مېڭىڭ مودا ناخشىلارنى ئاڭلىماقچى بولسىڭىز مىسرانىم تور بېكىتى مۇزىكا سەھىپىسىگە كىرىڭ مۇھەببەت لىرىكىلىرى مىسرانىمنىڭ ئۆزگىچە خاس بىر سەھىپىسى!مەن مىسرانىم تورىنى ياخشى كۆرىمەن مىسرانىم تور بېكىتى بەك ياخشى مىسرانىمنى گۈللەندۈرۈشكە تېرىشايلى بۇ تېما مىسرانىمدىن بۇ يەرگە كۆچۈرۈپ كېلىندى. تېمىنىڭ ئەسلى كېلىش مەنبەسى مىسرانىم تورى تور ئادىرسى بۇ تېمىنى كۆچۈرۈپ ھەممە توربەتنىڭ خاسلىقىغا تەسىر يەتكۈزمەڭ . ئەگەر تېمىنى ئىشلەتمەكچى بولسىڭىز ئەسلى ھەقىقىي مەنبەنى ئەسكەرتكەن ھالدا ئىشلىتىڭ مىسرانىم تورىنى راۋاجلاندۇرۇش ئۈچۈن مەڭگۈ تېرىشايلى مەنبە : ئۆزۈم
[ بۇ يازما OBRAZ تەرىپىدىن قايتا تەھرىرلەندى ]
