&(K*
TB|Om 'j.{o {f!m m3'2v
8Vq,J :+ ناۋاي يىگىت بىلەن مۇئەللىم قىزنىڭ مۇھاببىتى 9TF[uC)-2
MW p^.
ئوبزور ON=xn|b4
5L4~7/kj
oV*3Mec تور ئەدەبىياتى - ھازىرقى زامان ئەدەبىياتنىڭ يېڭى بىر ۋاستىسى. ئۇ، ئىجادىي ئەسەرلەرنىڭ ئوقۇرمەنلەر بىلەن يۈز كۆرۈشتۈرۈشتىكى تېزلىكى، ھەقسىزلىكى، ئەركىن مۇنازازىرە، تەكلىپ - پىكىرنىڭ تېز بولۇشىدەك ئارتۇقچىلىققا ئىگە. بىراق، تور بېكەتلەردە ئېلان قىلىنغان كۆپ ساندىكى ئەدەبىي ئەسەرلەردە ساقلانغان مەسىلە ئادەمنى ئويغا سالىدۇ. كىتاپ ژورناللاردا ئېلان قىلىنغان ئەسەرلەر بىلەن سېلىشتۇرغاندا، توردىكى ئەدەبىي ئەسەردە ساقلانغان نۇقسان تېخىمۇ روشەن گەۋدىلىنىدۇ. ئۇنداقتا مەسىلە زادى نەدە؟ ساقلانغان مەسىلىنىڭ ماھىيىتى پەقەت بىر تەرەپلىمە بولماستىن، كۆپ تەرەپكە باغلىنىشلىق بولۇپ، تور بېكەتلەردىكى «مۇھەرىر» لەرنىڭ ئەدەبىي ئەسەرنى تەھرىرلەش جەھەتتىكى بىلىمىنىڭ كەمچىلىكى، بولۇپمۇ تەھرىرلىك خىزمىتىدىكى مۇھىم ۋەزىپە، مەسئۇلىيەت بولغان كوررېكتورلۇق، ئەسەردىكى ۋەقەلىكنىڭ تەرەقىيات، يېشىم ۋە ۋەقەلىك يۈز بەرگەن ئورۇن، ۋاقىت، دىئالوگ، مونولۇگ قاتارلىق بىر قاتار مۇھىم مەسىلىگە بولغان دىققەت ئېتىبارى يېتەرسىز بولۇپ، بىر قىسىم يېتەرسىزلىكى كۆپ بولغان ئەسەرلەر ئوقۇرمەنلەرنىڭ ھوزۇرىغا سۇنۇلماقتا... شۇ ئەسەرنىڭ ئاپتورىمۇ ئىجات قىلغان ئەسەرلىرىنىڭ ئوقۇرمەنلەر بىلەن يۈز كۆرۈشىشىگە ئالدىراپ، پىشمىغان ئەسەرلىرىنى يوللىماقتا... gSP|;Gy
مىسرانىم مۇنبىرىدە كەپسىز قىزنىڭ « ناۋاي يىگىت بىلەن مۇئەللىم قىزنىڭ مۇھاببىتى» دېگەن ئەسەرنى خېلى كۆپ ساندىكى تورداشلار كۆرۈپ چىقىپتۇ. كۆرگەنلەرمۇ ئەسەردە ساقلانغان گەۋدىلىك نۇقساننى ھېس قىلغاندۇ. مەن ساقلانغان شۇ نۇقسانلار ئۈستىدە تورداشلار بىلەن ئورتاقلىشىش مەقسىدىدە بۇ ئوبزۇرنى يوللىدىم. rtY0?
(ttO
O45 ئەسەردە ساقلانغان خاتالىق ۋە يېتەرسىزلىكلەر: H*l8,*M}
C[~b6UP ئاپتور ئەسەرنىڭ تېمىسىدىلا خاتالىققا يول قويغان. ئەسەرگە «ناۋاي يىگىت بىلەن مۇئەللىم قىزنىڭ مۇھاببىتى» مۇشۇنداق ماۋزۇ قويغان. بۇ ماۋزۇنى ئازراقلا تەھلىل قىلساق خاتالىق ئېنىقلا كۆرۈنۈپ تۇرۇپتۇ. بۇ يەردە، ئاپتور ئەسەرنىڭ جەلىپكارلىقىنى ئاشۇرۇشنى مەقسەت قىلىپ، لوگىكا، گىراماتىكىلىق خاتالىققا يول قويغان. ئەمەلىيەتتە بۇ ماۋزۇنى « ناۋاي يىگىتنىڭ مۇھاببىتى» ياكى «مۇئەللىم قىزنىڭ مۇھاببىتى» دېسى توغرا بولغان بولاتتى. Pj+XKDV]T
ئەسەرنىڭ تېكىست قىسمىنى ئوقۇغىنىمىزدا، ئەسەرنىڭ باش قىسمىدىلا ئىملا خاتالىقى ھەم سۆز ئىبارىلەرنىڭ خاتالىقى ئىنتايىن چوڭ ئىكەنلىكىنى بايقايمىز. مەن بىرنەچچە خاتالىقنى كۆرسىتىپ ئۆتەي: )u
ئىملادىكى خاتالىق ھەر 4 سۆزدە بىرنەچچە ھەرپ خاتا. مەسىلەن: «ئىسېىمنى، يېزدا، روئايە...» بۇ ئەسەرنىڭ بىرىنچى ئابزاسىدا ساقلانغان ئىملا خاتالىقى. يەنە مۇشۇ بىرىنچى ئابزاسقا قارىساق سۆز ئىبارە ئىشلىتىشتە چوڭ خاتالىق بارلىقىنى بايقايمىز. مەسىلەن: «داداملار» ئۇيغۇر تىلى گىراماتىكىسىدا «لار» قوشۇمچىسى كۆپلۈك قوشۇمچىسى بولۇپ، بىز بۇ يەردە «داداملار» دېگەن سۆزنى گىراماتىكا بويىچە تەھلىل قىلساق، ئەسەردىكى باش قەھرىماننىڭ دادىسى زادى قانچە؟ دېگەن تۇيغۇغا كېلىپ قالىمىز. شۇڭا بۇ يەردە ئاپتور «بىز تۇغۇلغان شۇ ۋاقىتتا...» دەپ ئالغان بولسا توغرا بولغان بولاتتى. تىل ئىشلىتىشىكى قوپاللىق ۋە ئەخلاقسىزلىق مەۋجۈت. مەسىلەن، ئەسەرنىڭ بىرىنچى ئابزاسىدىلا «بىز سەككىز تازنى بېقىپ بولالماي...» دېگەن بىر جۈملە خەتنى كۆرىمىز. «تاز» دېگەن سۆز بېشىدا چېچى يوق، چاچ چىقمىغانلىقىنىى بىلدۈرىدىغان ئاتالغۇ بولىدۇ. دېمەك بۇ سەككىز بالىنىڭ ھەممىسى چاچسىز تاز ئىكەن دېگەن گەپ. بىراق، ئاپتور بۇ يەردە ھېكايىسىدىكى سۆزلەرنىڭ قىزىقارلىقلىقىنى ئاشۇرۇش ئۈچۈن نامۇۋاپىق سۆزنى مەجبۇرلاپ ئىشلەتكەن. يەنە بۇ بىر نەچچە دىئالوگقا قاراپ باقايلى: «ماڭا ئاپاڭنى چوڭ دوختۇرخانىغا يۆتكە بولمىسا بى ئەجەل ئۆلۈپ قالمىسۇن Y,?rykRj
ئۇنىڭ گېپىنى ئاڭلاپلا ئەرۋيىم قىرىق گەز ئۆرلەپ #SQFI;zj
ئاغزىڭنى يۇم ئىت ئوغرى دەپ تىللاپ تاشلىدىم P E.^!j
نىمە ؟قانداق تەربىيە كۆرمىگەن توڭ سويما سەن ؟چىقە ماڭ دوختۇرنمدىن !30BZM^
قاراپ تۇر ئاپامغا بىرەر ئىش بولۇپ قالسا تېرەڭنى تەتۈر سويمىسام...» (سۆز جۈملە ئەينەن كۆچۈرۈلدى) 2TiUo(MK مۇشۇ بىرنەچچە قۇر دىئلوگنىڭ ئالدى كەينىدىكى سۆزلەرنى ئوقۇپ باققاندا، مەيلى قايسى (ئەسەرنىڭ بىرقىسىم يەرلىرىدىن بۇ ئىشلار ئەلدىنقى ئەسىرنىڭ 90-يىلىدىن كېيىن بولغان دىيىشكە بولىدۇ) كەسپىي خادىملارنىڭ ئېغىزىدىن بۇنداق گەپ چىقىشى ناتايىن. <