جەمىيىتىمىزنىڭ تەرەققى قىلىشغا ئەگىشىپ غەرىپ ئەللىرىنىڭ بىر تۇركۇم مەدەنىيىتى كىردى ئەلۋەتتە بۇنىڭغا ئەگىشىپ ئۇلارنىڭ ناچار قىلىقلىرىمۇ بىزگە دەششەت بىلەن ھۇجۇم قىلدى ، بۇنىڭ ئەڭ چوڭ ئىپادىلىنىپ چىقىشى يەنىلا ئىپپەتسىزلىك ، ھاياسىزلىق بوپ قالدى ، بۇرۇنقى زامانلاردا قىز بالا ئىپپىتىنى يۇقاتقان بولسا ئوغۇل ئاچىقلاپ ئۇ قىزنى ئانىسىنىڭ ئۆيىگە ئاپىرىپ قۇيىدىكەنتۇق ، ھازىرچۇ ؟ ھازىر بىزنىڭ مەن ئەركەك دەپ يۇرۇيدىغان نۇرغۇن يىگىتلىرىمىزنىڭ ئىدىيسىگە ئەركىن نىكاھ ، جىنسى ئەركىنلىك سىڭىپ كەتكەچكە  ئۇچۇقراق دىگەندە ئۆزىمۇ قانچىلىغان ياتاقلاردا قانچىلىغان قىزلارنى دەپسەندە قىلىغانلىقىنى ساناپ بىرەلمىگەچكە (بۇ ئومۇميۇزلۇك بولماسلىقى مۇمكىن) توي قىلغان قىز پاك بولمىسىمۇ ئچىگە يۇتىۋېتىپ يۇرىۋېرىدىغان بولدۇق ، چۇنكى ئالدى بىلەن ئۆزىمىز پاك ئەمەستە ئاللا ئەلۋەتتە شۇنداق ناپاكلارغا شۇنداق قىز بىرىدۇ ، قىزلار ھازىر كۇچىلاردا چىكەلمىسىمۇ ئەمما تاماكا چىكىدىغانلار ، نەشە ، ئاق چىكىدىغانلار كۆپىيىۋاتىدۇ ، ھاراق ئومۇملىشىپ قالاي دىدى ، ئەمما ئوغۇل سانالغان بەزىلىرىمىز شۇ ئىشلارغا كۆنۇپ قالغان چىكىمەن دىسە "چەكسەڭ چەك ، بىرەركىمنىڭ دەرۋازىسىنى چەكمىگەندىكىن "دەيمىز  ئۇنداقلارنى كۆپ ئەيىپ ئالمايدىغان بولدۇق ، قىزلار مەسىت سىرىتلاردا ئايلىنىپ يۇرسىمۇ بىز ئۈچۈن ھېچقانچە ئىشتەكلا بىلىنىدۇ ، چۇنكى بىز ئالىقاچان شۇنىڭغا كۆنۇپ قالدۇق ، ھازىر كۇندىن كۇنگە ئىشرەتخانىلار كۆپۇيۇپ قالدى ، بەزى بىر قىزلىرىمىز ھالال ئىشلەشنى ئەسلا خالىمايدۇ ، ئەمما ئىشرەتخانىلاردا مەينەتچىلىك ئاستىدا كەلگەن پۇلنى خەجلەيدۇ ، بەزى دادا بولغۇچى لاتىلارمۇ ، قىزى ئىسىل كىيىملەرنى كەيسە ، تۇرمۇشى باياشات بوپ كەتسە بۇ پۇل نەدىن كەلگەن ياكى كىچە نەگە باردىڭ دەپ سوراشنىڭ ئورنىغا قىزى بەرگەن ئازغىنا پۇلغا ھېجىيىپ قىزنى ئۇنداق ۋاپادار قىز بولدى ، مۇنداق كۇيۇمچان قىز بولدى دەپ ئاغىزىدىن شۇرمەيدۇ ، يەنە مىدىستىنانىڭ تەرەققى قىلىشى بىلەن پەيدا بولغان ئەسلى پەيدا بولماسلىققا تىگىشلىك نەرسە "يالغان قىزلىق پەردىسى" مانا شۇ نەرسە قىزلارنىڭ يۇرىكىنى يۇغۇنۇتۇپ ئونايدىغاننى ئويناپ بوپلا دوختۇرخانىغا ئازىراق پۇل خەجلىسە ئەسلىگە كىلىدىغان بوپ كەتتى ، يەنە كىلىپ شۇنداق قىلىدىغان دوختۇرخانىلارنىڭ تەشۋىقاتى ئوچۇق -ئاشكارە بۇ ئىش قانۇنلىق بولىۋاتىدۇ ، بۇ يەردە ئۆز كۆزۇم بىلەن كۆرگەن مۇنداق ئىككى ئىشنى تىلغا ئېلىپ ئۆتكۇم كىلىۋاتىدۇ بۇ ئىككى ئىش نەچچە كۇن ئىچىدە بولغان ئىش ، مەن كومپىيۇتىرخانىدا ئولتۇراتتىم ، بىر قىز مەندىن يىراق بولمىغان يەرگە كىلىپ ئولتۇردى ، قارىماققا 16-17ياشلار چامىسىدا ئۇ كىرىپلا بىر ئوغۇل بالىنىڭ ئەۋەتكەن شىپىنىنى قۇبۇل قىلدى ھەم سۆزلىشىشكە باشلىدى ، گەپ سۆزلىرىگە قارىغاندا ئۇ يىگىت بۇ قىزنىڭ مۇھەببىتى ئوخشايدۇ دەپ ئويلىدىم ئۇ شۇ ۋاقىتتا مۇنۇ دىيالوغ بۇيىچە سۆزلەشتى "قانداق ئاپاق ئەھۋالىڭ ؟" "مەندىن يۇشۇرۇش باشقا قىزلار بىلەن ئارلىشىپ يۇرمىگەنسەن"" شۇنداق قىلساڭ مەن سېنى ئۆلتۇرىۋېتىمەن ""تىزراق كەلسەڭ بىر كۇن ئوينىساق ياتاققا چىقساق بەك ياخشى بۇلاتتى ، سېنى شۇنداق سېغىندىم "" ئۆزۇڭ ماڭا نەششە چىقىشنى ، ھاراق ئىچىشنى ئۆگەتكەنغۇ ؟ چىكە خۇتۇن ،ئىچە ئاپاق خۇتۇن دەپ شىلاپ " مۇشۇ ۋاقىتتا ئۇ قىزنىڭ قۇلىدا تاماكا بار ئىدى ، بىر دەمدىن كىيىن ئۇ قىزغا تىلىفۇن كەلدى ، ئۇ قىزنىڭ تىلىفۇندا سۆزلەشكەن ئۇ سېسىق گەپلىرىنى ئېغىزىمدىن چىقىراي دىسەم تىلىم كۆيىدۇ ، 7]u_  
ئۇ تىلىفۇننى قويغاندىن كىيىن ئۇ يىگىت بىلەن يەنە پاراڭغا چۇشتى " ئاپاق دوسلىرىم پالانى مىھمانخانىدىكەن ، نەشە چىكىشكىلى تۇرۇپتۇ ، مەن چىقىپ كىرەي ، سەم ۋاڭنادىن چىقىپ كەتمەي مېنى ساقلاپ تۇر مەن ئۇزۇن قالماي كىرىمەن " مانا بۇ بىر ئويغۇر قىزىنىڭ سۆزى قېرىنداشلىرىمىز ، يەنە بىرسى يەنە شۇ كومپىيۇتىرخانىدا كۆپ كۆندۇزدە بىر نەچچە قىز ۋە بىر نەچچە ئوغۇل بالا لەيلىشىپ كىرىشتى قارىماققىلا ئۇلار ھاراق ئىچىپ مەسىت بوپ كەتكىنى چىقىپلا تۇراتتى ، ئۇلار قېشىمىزدىن بىر نەچچە كومپىيۇتىرنى ئاچقاندىن كىيىن ئولتۇرۇشتى ، قىزلار شۇنچىلىك چاكىنا كىيىنگەنكى توۋا دىمىسە بىكار ، ئۇلارنىڭ ئېغىزىدىن چىققىۋاتقان گەپلەرنى بولدى تىلغا ئالماي ئەمما بىر جۇملىنى تىلغا ئېلىشىش زۆرۇر " بۇگۇن سېنىڭ تۇغۇلغان كۆنۇڭ بولمىغان بولسا ئىچمەتتىم " مانا بۇ ئىشقا دىققەت قىلايلى دوسلار گۇناھ كىمدىكەن ، بۇنى تەپەككۇر ئىگىسى بولغان سىز چۇقۇم بىلەلەيسىز ، ئەگەر بىز ئوغۇل دەپ ئاتالغان ۋىجدان ئىگىسى يىگىتلەر شۇلارنى توسقان بولساق ئىدى ، ئۇلارنىڭ بۇنداق قىلىشىغا يول قويمىغان بولساق ئىدى ئۇلار ھەرگىز بۇ ئىشلارنى قىلىشقا پېتىنالماس ئىدى ، جەمىيىتىمىزدە يىگىتلەرنىڭ بۇزۇلغىمۇ بىزگە چوڭ بالايى ئاپەت بولىۋاتقانداق قىزلارنىڭ يىگىتلەردىن مەللىك تالىشىشى بىزنى بەكمۇ ئۆمىتىسزلەندۇرىدۇ ، " بۇرۇنقى زاماندا بىر ئولۇغ ئۆلۇما قەشقەر شەھرىگە زىيارەتكە كەپتۇ ، ئۇ ئۆلىما كەلگەن ھامان شۇ يەرنىڭ بەگلىرى ئۇنى ئايىغى ئۆزۇلمەس مېھماندارچىلىققا باشلاشقا باشلاپتۇ ، ئەسلى بىلمدارلار بىلەن ھەم سۆھبەتتە بولۇشنى كۆڭلىگە پۇكۇم كەلگەن بۇ ئۆلىما بۇنىڭدىن بەكلا ئۆمۇدسىزلىنىپتۇ ، ئۇ كىلىپ ھەپتە ئاشقاندا ئۆزىنىڭ پىيادە شەھەر ئايلانغۇسى بارلىقىنى ئېيتىپتۇ ،شەھەر بەگلىرى ئۇنىڭغا ئەگىشىپ مېڭىپتۇ ، شەھەرلەرنى ئايلىنىپ بىر خالتا كۇچا ئالدىغا كەلگەندە بارلىق ئەمەلدارلار ئۇ ئۆلىمانى تۇسۇۋاپتۇ ، ئۇ ئۆلىما بۇنىڭ سەۋەبىنى سورىغاندا " بۇ كۇچىدا پايىشخانا ، ئىشرەتخانا قاتارلىق ئورۇنلار بار سىلە بىزگە بۇ يەرگە كىرىش ماس كەلمەيدۇ دىيىشىپتۇ ، بۇگەپنى ئاڭلاپ ئۆلىما ئۇلارنىڭ تۇسقىنىغىمۇ قارىماي ئۇ كۇچىغا كىرىپتۇ ، دەرۋەقە بۇ كۇچىدا پايىشخانا ،ئىشرەتخانىلار بار ئىكەن ، ئويغۇر قىزلىرى ئۆزىگە ماس كەلمىگەن چاكىنا كىيىملەرنى كىيىشىپ ھە دەپ خىرىدار چاقىرۋاتقۇدەك ،ئۆلىما ئودۇللا بېرىپ بىر قىزنىڭ ئالدىغا بېرىپ تۇختاپتۇ ، ئۇ قىز ئەيمەنگەن ھالدا ئۆلىمانىڭ چىرايىغا يەرنىڭ تىگىدىن قاراپتۇ ،ئۆلىما ئۇ قىزغا قاراپ ئۇ قىزنىڭ چىرايى تامدەك ئاقىرىپ كەنتكەنلىكىنى، كۆزىدىن چەكسىز خۇرلۇق چىقىپ تۇرغانلىقىنى بايقاپتۇ . ,%m~OB#  
__ ھەي قىزىم سىز نىمە ئۈچۈن بۇ يولغا كىرىپ قالدىڭىز ؟-دەپ سوراپتۇ ئۆلىما ly!3
~W  
ئۇ قىز ئۆلىمانىڭ گىپىنى ئاڭلاپ ئۇن سېلىپ يىغلاپ كىتىپتۇ ھەم يىغىسىنى تەس توختىتىپ : aU +uPP  
__ مەن ئەسلى پالانى يېزىدىكى بىر دېھقاننىڭ قىزى ئىدىم ، ئاتا-ئانىمىز ئىمانلىق ، پاك ئادەملەر ئىدى ، بىز بىر باينىڭ يېرىنى ئىجارىگە ئېلىپ تېرىتتۇق ئەمما سىلىغنىڭ كۆپلىكىدىن ئائىلىمىزدىكى بەش جان جان باقالماي قەرىزگە كىرىپ كەتتۇق ، قەرىزدا پۇلنى ئالالمىغانلىقى ئۈچۈن مېنى ئايالىدىن يۇشۇرۇن توقاللىقا ئېلىۋالدى ، شۇ سەۋەپلىك بىچارە ئانام دەرىت تارتىپ ئۆلۇپ كەتتى ، كىيىن ئۇ ئادەمنىڭ ئايالى بۇ ئىشنى بىلىپ قېلىپ مېنى ئورۇپ تىللاپ خەلىق ئالەم ئەلدىدا سازايى قىلىپ ھەيدىۋەتتى ، داداممۇ ئورۇن تۇتۇپ يېتىپ قالدى ، ئۆيىمىزدە مەندىن باشقا يەنە ئۈچ كىچىك ئوكىلىرىم بار ئۇلارنى بېقىش مېنىڭ زىممەمدە بولغاچقا مەن ئىشلىدىم ،ئەمما بىز ئاياللارنىڭ قولىدىن كۆپ ئىش كەلمەيدىكەن ، ياشاش ئۈچۈن مۇشۇ يولنى تاللاشقا مەجبۇر بولدۇم ،_دەپ گىپىنى توختىتىپتۇ ھېلىقى قىز ، ئۆلىما بىردەم جىم تۇرغاندىن كىيىن ;N!n06S3  
__ قىزىم بۇ ئىشلارنىڭ سۇرۇشتۇرمىسىنى بىر ئاللا قىلىدۇ ، كۆڭلىڭىزنى يېرىم قىلماڭ ، سىز چۇقۇم ئۇ ئىشنى قىلغاندىن كىيىن بويىڭىزنى سوغا سېلىڭ ،_دەپلا كەينىگە يېنىپ مېڭىپتۇ ،باشقا يۇرد كاتتىلىرىمۇ ئۇنىڭ كەينىدىن مېڭىپتۇ ئۆلىما بىردەم ماڭغاندىن كىيىن : ]nV_K}!w  
__ كۆردۇڭلارمۇ بۇ قىزنى ، بۇ قىزنىڭ گۇناھى سىلەردەك يۇد كاتتىلىرىغا ۋە بۇ يۇرىتتا مەن ۋىجدارنلىق ئەركەك دەپ كىرىلىپ يۇرۇيدىغان يىگىتلەرگە بولىدۇ ، سىلەرگە چۇقۇم تىگىشلىك گۇناھ يېزىلىدۇ ،_دەپتۇ ۋە شۇ ھامان بۇ يۇرتتىن ئايرىلىپتۇ . 0*^f EoV  
  دوسىتلار بۇ مىسالغا قارىساق قىزلارنىڭ بۇزۇلۇش بۇزۇلماسلىقى بىز يىگىتلەرگە باغلىق ، قىزلار بىز يىگىتلەرگە بويسىنىدۇ ، بىز يىگىتلەر باشلىدىغان يولدىن ماڭىدۇ ، ئەگەر بىز ئۇلارنى يامان يولغا باشلىساق چۇقۇم ئۇلار شۇ يول بۇيىچە ماۇڭىدۇ ، ئۇ قىزلار كەلگۇسىدىكى ئانا ، بۇزۇلغان ، روھى چىرىكلەشكەن شۇ قىزلار قانچىلىك ئانا بولماقچى ،ئانا بۇزۇلغان مىللەتنىڭ تەقدىرى قانداق بولماقچى قېرىنداشلىرىم ، بۇنىڭ سەۋەپچىسى زادى كىم ، زادى كىم ؟تىگى-تەكتىدىن ئالساق بۇنىڭ سەۋەپچىسى يەنە شۇ يىگىتلەر ، قىزلارنىڭ قىلغان شۇ گۇناھىغا بىز يىگىتلەرگىمۇ تىگىشلىك گۇناھ يېزىلىدۇ ، مەن بۇ ئىشقا ئارلاشمىدىم دىگەن غورورلۇق يىگىت سىزگە مۇشۇنداق ئىش ئۈچراپ باقمىغانما ؟ بۇ مەسئۇلىيەتتىن سىز مەن ھەممىمىز قېچىپ قۇتىلالمايمىز ، قىزلارنىڭ ئىپپىتى بىز ئوغۇللارنىڭ ئامانىتى ، قىزلارنىڭ ئىپپىتى بىز ئوغۇللارنىڭ غورورى ۋە ۋىجدانى ، قىزلارنىڭ ئىپپىتى بىر قىزنىڭ بارلىقى ،ئۇ ھەرگىزمۇ قەدىرسىز ، قىممەتسىز نەرسە ئەمەس  ئۇ قىزنىڭ يىگىتىنى قاچلىك ياخشى كۆرۇشىنى بەلگۇلەش ئۈچۈن مۇددەتتىن بۇرۇن بىرۋېتىدىغان ئويۇنچۇق ئەمەس ، نىكاھسىز بولغان ئۇنداق ئىشنىڭ مەرى بەك سوغۇق بولىدۇ ، نىكاھسىز شۇنداق ئىش قىلغانلارنىڭ توي قىلالىشى بەك تەس قېرىنداشلىرىمىز ، مەن شۇنداق ناشايان ئىشنى قىلىشقا تەمشەلگەن يىگىتكە قاراپ "ئەي يىگىت قۇلۇڭنى تات ! ئۇ سەندەك يەنە بىر ئوغۇل بالىنىڭ ئامانىتى ، ئۇنىڭ غورۇرى ،سەن ئۇنىڭ غورورىنى دەپسەندە قىلما!" قاتتىق توۋلاشنى بەكمۇ ئۆمۇد قىلىمەن ،ئەمما مەن بۇ ئىشقا كەلگەندە تولىمۇ ئاجىز ..تولىمۇ ئاجىز ..ئەمما سىز ، ئۇ ، يەنە بىرىسى ، يەنە بىرسى قۇشۇلىدىغان بولسا ئۇنىڭدىن چىققان "ئەي يىگىت قۇلۇڭنى تات !ئۇ سەندەك يەنە بىر ئوغۇل بالىنىڭ ئامانىتى ، ئۇنىڭ غورۇرى ،سەن ئۇنىڭ غورورىنى دەپسەندە قىلما!" سادا پۇتۇن جاھاننى زىلزىلىگە سالغۇسى ، بۇ ئاۋازدىن ئۇ يىگىت غەپلەت چۇشىدىن ئويغانغۇسى ، ئەي ئاللا يىگىتلىرىمىزگە ئەقىل ھىدايەت ئاتا قىل ، ئۇلار قىزلارنى قوغدىغۇدەك ، ئامانەتنى چىڭ ساقلىيالىغۇدەك جاسارەت ، غەيرەت ئاتا قىل ، قىزلارغا ئىمان ، ئەخلاق ئاتا قىل .. يىگىتلىرىمىز ئۆز مەجبۇرىيىتىنى ئونتۇپ قالمىغان ...ئامىن