بايا تور ئارلاۋىتىپ كۆزۈم كۆكتۇغ ئەپەندىم يازغان " غۇلجا چاخچاقلىرىدا قەشقەرلىق ۋە قازاق تېمىسى " ناملىق يازمىسىغا كۆزۈم چۈشتى ۋە قىززىقىش ئىچىدە ئوقۇپ چىقتىم. تېما " ماقالە - ئوبزۇر" سەھىپىسىگە يوللانغان بولۇپ كىچىك ھەجىمدىكى ئوبزۇر دەپ قاراشقا بولاتتى. پىقىر يىگىرمە نەچچە يىلنىڭ ياقى شۇ گۈزەل يۇرۇتنىڭ تۇزىنى يەپ لاي سۇلىرىدا چۆمىلىپ چوڭ بولغان. غۇلجا خەلىقىنىڭ قانداق ئىكەنلىكى ماڭا بەش قولدەك ئايان.  بۇ " ئېغى بار، بېغى يوق " تېمىنى ئوقۇش جەريانىدا شۇنى ھېس قىلدىكى بۇ قىلچە ئاساسسىز بىر قىتىم قورساق كۆپىكىنى چىقىرىۋىلىش ئۈچۈن غۇلجا خەلىقىگە قىلىنغان ئوچۇق-ئاشكارە ھاقارەت ئىدى. قېنى ئەمسە بۇ ھاقارەتلىك تېمىدىكى بىر قانچە ئۆز ھېسياتىغا تايىنىپ يىزىلغان بىنورمال نۇقتىلارغا چۆكۈپ باقايلى: jsZiARTZRl  
{<''OwQF~+  
  1. تېما باشلىنىشتا يىراق قىرلاردى سۆھبەتلەر تىلغا ئىلىنىش ئارقىلىق تېمىنى ئوڭۇشلۇق باشلىدىم ھېس قىلغان چىغى، لىكىن ماۋزۇ باشلىنىشىدىنلا خاتا سۈيئىستىمال قىلىنغان. بۇ يەردە ئوقۇرمەن چاخچاق بىلەن لەتىپە-يۇمۇرنىڭ پەرىقىنى بىلىۋىلىشى كېرەك، ئەلۋەتتە. چاخچاق : بۇ سورۇنلاردا بىۋاستە گەپكە - گەپ بىلەن تاقابىل تۇرىدىغان يەنى قارشى تەرەپنىڭ سۆزىدىكى ئاجىزلىقنى تۇتىۋىلىش ئارقىلىق ئۇنىڭغا تېز ئىنكاس قايتۇرىدىغان ياكى سۇرۇندا بولىنىۋاتقان ناچار ئىش ياكى قىززىقارلىق كۆرۈنىشلەرگە قارتا ئېيتىلىدىغان سۆز ئويۇنى بولۇپ. ئۇنىڭ ئالاھىدىلىكى، ئىنكاس تىز يەنى  تىز ئىنكاستا جاۋاب قايتۇرىلىدۇ. ئۇنى سۆز ئۇرۇشى دەپ ئاتاشقا بولىدۇ. لەتىپە-يۇمۇر: بۇ جەمىيەت ھادىسلىرى ۋە شەخسى تۇرمۇشدىكى ناچار قىلمىش، ناچار سۆز- ھەركەتلەرنى قامچىلاش يۈزىسىدىن سۆزلىنىدىغان كىشىگە كىنايە شۇنىڭدەك ئىبرەت. ئۇ يۇمۇر سۆزلىگۈچى كىشى تەرىپىدىن پىششىقلاپ ئىشلىنىپ ئاندىن سورۇنلاردا سۆزلىنىدۇ. بۇ يەردىكى پەرىق ھەزىر جاۋابلىقتۇر. مەن شۇنى تەكىتلەپ ئۆتىمەنكى غۇلجا سورۇنلىرىدا سۆزلىنىدىغان " قەشقەرلىك ۋە قازاق " تېمىسى چاخچاقلاردا ئەمەس بەلكى لەتىپە-يۇمۇرلىرىدا بايان قىلىنىدۇ. بۇ يەردە ئاپتۇر بىر نۇقتىنى خاتا ھېس قىلىۋالغان. يەنى، غۇلجا چاخچاقلىرىدكى " قازاق ۋە قەشقەرلىك تېمىسى" بولمستىن بەلكى لەتىپە - يۇمۇرلاردىكى بەزى بىر بايانلار شۇ تۈسنى ئالغان.  1 ]D/3!  
XwHu:v'=  
2. ئاپتۇر تېمىسىنى بۇنداق داۋاملاشتۇرىدۇ: Fy4<  
w /Bn2b D  
مەنچە قەشقەرلىقلەرنىڭ مازاق تېمىسى بولۇشىداسەۋەب تۆۋەندىكىچە $ uz 1  
X\c1q4oB[  
1.قەشقەرلىك ئۇيغۇرلارغۇلجىدا يەرلىك ئەمەسلەر دەپ تونۇلىدۇ،يەرلىك بولمىغانلار ھەر زامان يەرلىكلەرنىڭ چەتكە قېقىشىغا،ھەجىۋى قىلىشىغا ئۇچراپ قالىدۇ.بولۇپمۇ قەشقەرلىك ئۇيغۇرلارنى غۇلجا ئۇيغۇرلىرى قاشقالىقلار،يېتىمچىلار دەپ ئاتايدۇ.(ھازىر كۆپ ئۆزگەردى،دېگەنلىرىمدە بىراز بۇرۇنقى ھادىسىلەرنىڭمۇ سايىسى بار،بەزى پاكىتلار ۋە مىساللار بەلكىم سەل كونىراپ قالدى) SG(%d^x
`R  
2.بۇ ئىككى خىل كىشىلەرتوپى غۇلجا ئۇيغۇرلىرى نەزەرىدە ئۆزىدەك ئىمتىياز ۋە ئەۋزەللىك ساھىپى ئەمەس.ئىلغارلىققا ،مەرىپەتكە،پاكىزەلىككە ئالاھىدە ھىرىسمەن غۇلجا ئۇيغۇرلىرى نەزەرىدە قازاقلار ۋە قەشقەرلىقلەر كۆپ نۇقسانلارغا مەھكۇم.شۇڭا مەسخىرە ۋە مازاقلار شۇلار ئۈستىگە توقۇلىشى تەبىئى. !%Z)eO~Z  
3.ئىلى ۋادىسنىڭ تەبىئى شارائىتتىكى ئەۋزەللىكى ،تاشقى دۇنياغا نىسبەتەن ئوچۇق بولغان جۇغراپىيىلىك ئەۋزەللىك غۇلجا ئۇيغۇرلىرىدا مەغرۇرلۇق ۋە ئۈستۈنلۈك تۇيغۇسى ياراتقان.شۇڭا ئۆزىدىن باشقىلارنى ئاسانلا تۆۋەن كۆرىدۇ. onWYT}c{  
4.غۇلجا ئۇيغۇرلىرى ھازىرقى زامان تېخنىكىسى،مائارىپى ۋە تۇرمۇش شەكلى بىلەن باشقا ئۇيغۇر يۇرتلىرىغا قارىغاندا بالدۇرراق ئۇچراشقان، بۇ غۇلجا ئۇيغۇرلىرىنىڭ تۈرلۈك ساھەلەردكى يۈكسىلىشىگە شارائىت ياراتقان.شۇڭا باشقا يۇرتلۇقلارنىڭ شارائىتنىڭ يوقلۇقى سەۋەبلىك تۇرمۇشىدىكى بەزى قولايسىزلىقلىرىنى دائىم ئەيىپ سانايدۇ. $ly#zQ
R  
5.سىرىتتىن كەلگەنلەر يەرلىكلەردىن تىرىشچان بولۇپ ئېشىپ كەتكەندىكى كۆرەلمەسلىك ،ئەمگەكتە،بايلىقتا بەسلىشىپ ئالالمىغان دەرتنى چاخچاققا يۆگەپ ئېلىش مەنچە يەنە بىر تەرەپ. .dg 4gr\D  
6.ئۇيغۇر توپرىقىدىكى تۈرلۈك رىقابەت.ئالايلۇق قەشقەر(ئەينى چاغدىكى ئاتۇش قاتارلىق يۇرتلار)مۇ ھازىرقى ئۇيغۇر مائارىپىدا بايراقدار يۇرت بولغاچ ئۇيغۇر زىيالىلار قاتلىمىدا،ئەمەلدارلار قاتلىمىدا ۋە تۈرلۈك ساھەلەردە بۇ ئىككى يۇرت كىشىلىرنىڭ رىقابىتى بىر قەدەر كەسكىن بۇمۇ مەنچە بىر سەۋەپ.(بۇنىڭ پاكىتلارىمۇ بىر قەدەر كونىراپ قالدى) WcZo+r  
ئەمدى قازاق قېرىداشلارنىڭ مازاققا نىشان بولۇشىغا كەلسەك، بىر قىسمى يۇقارقى سەۋەبلەرگە يېقىنلىشىدۇ يەنە بىرى ئەزەلدىن كۆپ سانىلىق بولغانلار بىلەن ئاپتونومىيە يۈرگۈزۈشكە باشلىغانلار ئوتتۇرىسىدىكى پەيدا قىلىنغان زىددىيەتنىڭ ياپتا گەپتە ئىپادىلىنىشى مەسىلىسىدۇر.چىدىماسلىق،قېيىداش،ئېشەككە كۈچۈڭ يەتمىسە ئۇر توقۇمىنى قىلىش قاتارلىق مەسىلەرمۇ ئالاھىدە دىققەتكە سازاۋەردۇر.  Z,N7nMJf  
>~^mIu_BH  
ئاپتۇر بۇ بايانلارنى يىزىۋاتقاندا ئۇنىڭ ئەزەلدىن غۇلجا خەلىقىنى چۈشەنمەيدىغانلىقى ۋە شۇ بايانلارنى يىزىش جەريانىدا يۈزىنىڭ قىلچىلىكمۇ چىمىلدىمىغانلىقى مانا مەن دەپ چىقىپ تۇرىدۇ. بۇ بايانلار شەخىستىن ئومۇملۇققا قارىتىلىپ يىزىلغان بولۇپ بۇنى ھەرگىز بارلىق غۇلجا خەلىقىگە تىڭىشقا بولمايدۇ. ماس كەلگەن تەغدىردىمۇ 0.001% بولسا كېرەك . مانا ئۆزۈمنى ئېلىپ ئېيىتسام ئاپامنىڭ دادىسى 40- يىللاردا قەشقەردىن غۇلجىغا چىقىپ ئورتۇراقلىشىپ قالغان. ئاپام قەشقەردە تۇغۇلۇپ غۇلجىدا تۇغۇلۇپ چوڭ بولغان. ئېسىمنى بىلسەم بۇۋام ناھايىتى چىقىشقاق ئادەم بولغاچقا ئون مەھەللە يىراقدىكى كىشىلەرمۇ ئۇنى ھۆرمەت قىلاتتى. بىرەر قىتىم بىرسىنىڭ ئاغزىدىن ئۇنى قاشقالىق دىگىنىنى ئاڭلاپ باقمىغان. غۇلجا خەلىقى بەزى ئەھۋاللاردا كۆرىنىشتە چېچىلاڭغۇ كۆرۈنگىنى بىلەن مۇتلەق كۆپ قىسىم ۋاقىتتا بىر كىمىنى تەڭ ھەيدىيەلەيدۇ. ئۇلاردا ئەزەلدىن ئاقكۆڭۈللۈك، مېھماندۇسلۇق، مەرىت - مەردانىلىكنى ئۆزىگە دوست تۇتقانلىقى ئېغىزدىن-ئېغىزغا سۆزلىنىپ كېلىۋاتىدۇ. كۆرەلمەسلىك شۇنىڭدەك ئاپتۇر سۆزلەپ ئۆتكەن بەزى بىر پىسخىكتىكى توسالغۇلۇق ئۇلاردىن بەك يىراق! بۇنى ئاينىڭمۇ يۈزىدە داغ بولغىنىغا ئوخشىتىشقا بولىدۇ.... *1I D`o  
f 
 ئاپتۇريەنە بايانلىرىدا قىسمەنلىكنى ئومۇملۇققا يۈكلەش ئارقىلىق غۇلجا خەلىقىنى: EE{#S  
)LMBxyS  
"  ئىلى ۋادىسنىڭ تەبىئى شارائىتتىكى ئەۋزەللىكى ،تاشقى دۇنياغا نىسبەتەن ئوچۇق بولغان جۇغراپىيىلىك ئەۋزەللىك غۇلجا ئۇيغۇرلىرىدا مەغرۇرلۇق ۋە ئۈستۈنلۈك تۇيغۇسى ياراتقان.شۇڭا ئۆزىدىن باشقىلارنى ئاسانلا تۆۋەن كۆرىدۇ." )=,9`+Zta  
" سىرىتتىن كەلگەنلەر يەرلىكلەردىن تىرىشچان بولۇپ ئېشىپ كەتكەندىكى كۆرەلمەسلىك ،ئەمگەكتە،بايلىقتا بەسلىشىپ ئالالمىغان دەرتنى چاخچاققا يۆگەپ ئېلىش مەنچە يەنە بىر تەرەپ." npG+#z  
"ئۇيغۇر توپرىقىدىكى تۈرلۈك رىقابەت.ئالايلۇق قەشقەر(ئەينى چاغدىكى ئاتۇش قاتارلىق يۇرتلار)مۇ ھازىرقى ئۇيغۇر مائارىپىدا بايراقدار يۇرت بولغاچ ئۇيغۇر زىيالىلار قاتلىمىدا،ئەمەلدارلار قاتلىمىدا ۋە تۈرلۈك ساھەلەردە بۇ ئىككى يۇرت كىشىلىرنىڭ رىقابىتى بىر قەدەر كەسكىن بۇمۇ مەنچە بىر سەۋەپ.(بۇنىڭ پاكىتلارىمۇ بىر قەدەر كونىراپ قالدى) ئەمدى قازاق قېرىداشلارنىڭ مازاققا نىشان بولۇشىغا كەلسەك، بىر قىسمى يۇقارقى سەۋەبلەرگە يېقىنلىشىدۇ يەنە بىرى ئەزەلدىن كۆپ سانىلىق بولغانلار بىلەن ئاپتونومىيە يۈرگۈزۈشكە باشلىغانلار ئوتتۇرىسىدىكى پەيدا قىلىنغان زىددىيەتنىڭ ياپتا گەپتە ئىپادىلىنىشى مەسىلىسىدۇر.چىدىماسلىق،قېيىداش،ئېشەككە كۈچۈڭ يەتمىسە ئۇر توقۇمىنى قىلىش قاتارلىق مەسىلەرمۇ ئالاھىدە دىققەتكە سازاۋەردۇر." دەپ بايان قىلىدۇ.  =JySY@
?9  
RB$ 8^#  
بۇ قۇرلارنى ئوقىۋاتقان ھەر بىر كىشىنىڭ كۆڭلىدە " بۇ كىشىنىڭ غۇلجا خەلىقىدە نىمە ئۆچ - ئاداۋىتى باركىن؟ " دىگەن سوئال كىچىشى تەبىي. چاخچاقچى كىم؟ ئۇ قانداق بولىشى كېرەك؟ خەلىق تەرىپىدىن ئېتراب قىلىنمىغان ھەقىقىي بىر- ئىككى ياكى ئوننەچچە كىشى بىر يۇرىت كىشىلىرگە ۋەكىل بولالامدۇ؟ بۇ ئەلۋەتتە مۇمكىن ئەمەس! چاخچاقچى بولسا خەلىق تەرىپىدىن ئېتىراب قىلىنغان كىشىلەرگە ھەر جەھەتتىن ئۈلگە بولالايدىغان كىشى ئۇ كىشىگە كۈلكىلا بىرىپلا قالماستىن ئەدەپ - ئەخلاق، كىشىلىك تۇرمۇشنى ئۈگىتىدىغان كىشىدۇر. كىچىك چاغلىرىمدا كۆپ ئاڭلايدىغان " يۈسۈپ ھاجى" "ھەبىبۇللا بايۋاتچە" دەك مەرىپەتۋەر، ئىلىم خۇمار كىشىلەر مەشرەپ سورۇنلىرىدا ئىككىسى سورۇننىڭ ئىككى بىشىدا تۇرۇپ چاخچاق قىلاتتىكەن. ئىلمىيلىك، ئەدەپ-ئەخلەقنى سورۇننىڭ تېمسى قىلغان شۇ زاتلار خەلىق تەرىپىدىن تىلغا ئېلىنغان ھەقىقىي چاخچاقچىلاردۇر. ھازىر غۇلجا سورۇنلىرىدا ئۆزىنى چاخچاقچى ئاتىۋالغان قانچىسى خەلىق تەرىپىدىن ئالقىشقا ئېلىندى؟ قانچىسى چويلىغا توختىغىدەك بىر ئېغىز چاخچاقنى ئوتتۇرغا چىقاردى؟ سورۇنلاردا كەيىپنى ئۆزىگە دوست قىلىپ ئاغزىغا كەلگەننى جۆيلىگەن، خەلىق تەرىپىدىن ئېتىۋاب قىلىنمىغان ئادەمنى چاخچاقچى دەپ بۇ يەرگە سۆرۈپ چىقىپ دەتالاش قىلىش شۇنىڭدەك بۇنى بىر يۇرىت كىشىلىرىگە بۆھتان قىلىپ چاپلاشتىن ئۆتە ئەخمەقلىق بولمىسا كېرەك! ... ئۇلار پەقەت چاخچاقنى بۇلغاۋاتقان بىر تۈركۈم كىشىلەردۇر، خالاس... "oj
Df3@{  
DoCQFSL  
ئاخىردا مەن يىراق قىرلارنى كۆرگەن ئاپتۇردىن يازغان يازمىڭىزنى قايتا بىر ئويلىنىپ بىقىڭ دىيىش بىلەن بىرگە،  " مەغۇرۇرلۇق دىگەن نىمە؟ " دىگەن سوئالنى ئۇنىڭدىن خىيالەن سوراپ باقتىم ....   :+
gCO!9Y  
00.iMmJ  
tUAY]BJ*s  
ru6HnLhL  
''\cBM!  
مەنبە : قەلەم!   ( بۇ پىكىرلەر پەقەت ماڭىلا ۋەكىللىك قىلىدۇ)

[ بۇ يازما kun^kiz تەرىپىدىن قايتا تەھرىرلەندى ]

ھەممە كىشى ئۆزىنى ئاقلايدۇ.بۇرۇنقى چاقچاقچىلار گەپ سۆزنى خىېلى جايىدا H@&"M%  
قىلاتتى،لېكىن ھازىر يېتىلىپ چىققان چاقچاقچىلار يۇرتنى تارتىپ سۆككەندەك tB(X`A.|  
ھالەتتە چاقچاق قىلىدۇ ۋە شۇنىڭغا قارىتا يۇمۇر توقۇيدۇ. i7w}
` vs  
ئىشقىلىپ غۇلجا چاقچاقچىللىرى يېقىنقى مەزگىللەردە بەكرەك ئېشىپ كەتتى،بولۇپمۇ يۇرت مەسىلىسىگە كەلگەندە.تېما ئىگىسى سىز دېگەندەك باشقا يۇرتتىكىلەرنى ئۆزىنىڭ كىچىككىنە ئارتۇقچىلىقىنى يۇقىرى كۆرۈپ باشقىلارنى تۆۋەن كۆرۈپ دېگەندەك.مانا مۇشۇنى بانا قىلىپ خەقنى مات قىلىش مېنىڭچە ياخشى ئەمەس.

ھەر قانداق بىر دۆلەتتە دۆلەت داھىلىرىنى ئۆز ئىچىگە ئالغان يۇمۇر چاقچاقلار بولىدۇ  . ئەمسە شۇ دۆلەتتىكى شۇ يۇمۇرلارنى دىگەن بارلىق ئادەمنى ئېتىۋىتىش كېرەكما  ؟ D<L{Z[  
ئاپتۇر ئۇ ئەسەردە نىمە ئۈچۈن شۇ يۇرىت ۋە مىللەتنى چاقچاققا قاتىدۇ دىگەن va*>q-QCr  
سۇئالغا ئۆزىنىڭ چۈشەنچىسى بويىچە جاۋاپ بېرىپتۇ . ئۇ پەقەت شۇ ئادەمنىڭ كۆز قارىشى خالاس،،،

مېنىڭ قەشقەرلىككە ۋە قازاق قېرىنداشلارغا چاقچاق قىلغانلىقىغا پىكىرىم يوق . بۇنداق قىلسا بولىدۇ ، يولىدا قىلسا ... ~|d?o5W  
لېكىن مېنىڭ بەك ئاچچىقىمنى كەلتۈرىدىغىنى ، غۇلجىنىڭ سورۇنلىرىدا ساپ ھاراق بىلەن تاماكا بار ئىكەن . تېخى توردىن چاقچاق دەپ ئىزدىسەم ، بەزى خېلى داڭلىق چاقچاقچىلىرىمىز ، مەست ھالەتتە دەلدەڭشىپ تۇرۇپ بىر قولىدا تاماكا تۇتۇپ " بىر كۈنى ، بىر قاشقالىق ... " دەپ لەتىپىگە چۈشكىنىنى كۆرىمەن ...  
مېنىڭچە غۇلجا چاقچاقلىرى ئەسلى بۇنداق بولماسلىقى كېرەك ئىدى . Erymx$@P  
/SM#hwFxJ&  
گەرچە مەن تۇغۇلۇپ تا ھازىرغىچە غۇلجىغا بېرىپ باقمىغان بولساممۇ ، لېكىن مېھرى-مۇھەببىتىم بار . لېكىن يۇقارقىدا دەپ ئۆتكەن بەزى ئىللەتلەر ۋە بۇ ئىشلارنىڭ ئوچۇق-ئاشكارا شۇ ئىززەتلىكلىرىمىز ئارىسىدا ئەۋج ئېلىشى ، غۇلجا ئوبرازىغا خېلى ئوبدان تەسىر يەتكۈزدى دەپ قارايمەن .
;og<eK  
Fl(ZKpSZU  
يەنە بىر جەھەتتىن ، جەنۇبلۇقلارنىڭ بىرنى بىر دەيدىغان " قاشاڭ " مېجەزىمىزگە قارىتا ، غۇلجىلىق ياش بالىلار گەپ-سۆزلىرىدە مۇبالىغە قاتارلىق ئىستىلىستىكىلىق ۋاسىتىلەرنى بەك كۆپ قوللىنىدۇ . نەتىجىدە بۇ مۇبالىغىلەرنىڭ بەزىبىرلىرى تازا جايىغا چۈشمەيدۇ ، شۇڭا بەزىلەرگە غۇلجىلىق ياش بالىلار پوچى ئىكەن دېگەن تەسىرنى بەرگەن بولۇشى مۇمكىن . y]z#??  
v ?'k)B  
يۇقارقىلىرى پۈتۈنلەي شەخسىي كۆز-قاراش .

ياخشى تېما! q fe#kF9  
يوقارقى ئاپتۇر تىلغائالغان تېمىنى ئوقۇپ مەنمۇ بىرخىل بولۇپ قالغان ئىدىم.دەسلەپ ئاپتۇرنىڭ يۇمۇر (لەتىپە) بىلەن چاقچاقنى پەرقلەندۇرەلمەي تۇرۇپ شۇ تېمىنى يازغانلىقىغا كۈلگەن بولسام(بەلكىم غۇلجىنىڭ چاقچاقلىرىمۇ مېنى بۇنچە كۈلدۈرەلمىگەن بولۇشى مومكىن) ئارقىدىن تېمىنىڭ ئارقىسىغا يۇشۇرۇنغان كۈچلۈك يۇرتۋازلىق ،ئاداۋەت ئۇرۇقىنى چىچىشتىن ئىبارەت سۆز ئىبارىلىرى قاتتىق ئاچچىقىمنى كەلتۈرگەن ئىدى. z@j&vW  
مېنىڭمۇ ئاتا تەرەپ جەمەتىم ئاتۇشتىن .بىزبىرمەھەللىكنىڭ ھەممىمىز شۇ ياقتىن چىققانلار .بىراق تارىختىن بۇيان مەن ۋە مەن تۇرۇۋاتقان بۇ ئورۇندا ھېچقاچان ئاپتۇر دېگەندەك ئىشلاربولغان ئەمەس.مەنمۇ ئۈرۈمچىدە ئوقۇغاندا بىر سىنىپتا پەقەت تۆت شىماللىق بالىلار بارئىدۇق.قالغانلىرىنىڭ ھەممىسى جەنۇبلۇق.ھازىرغىچە شۇ لار بىلەن خۇددىي قىرىنداشلاردەك ئۆتمەكتىمىز .تىخى بايىلا شۇ تېمىنى بىر قەشقەرلىك ئاغىنەمگە چ چ دا يوللاپ بەرسەم ،غۇلجىغا بىرىپ يامان ئىشتىن بىرنى قىلىپ چاقچاققا تويۇپ قايتىپ كەلگەن بىرىنىڭ چىدىماي چىقارغان تېمىسى ئوخشايدۇ كۆڭلۈڭگە ئالما دېگەن ئىدى. 2:yv:7t/  
بۇ يەردە كۆڭۈلگە ئېلىش -ئالماسلىق ئىشى مەۋجۈت ئەمەس.چۈنكى ئۆزىمىزدە بولمىغان نەرسىنى زورلاپ مېنىڭ قېلىۋىلىشقا بولمايدۇ.شۇنداقلا غۇلجا نوپۇسىنىڭ مىليۇندىن بىرىگىمۇ توغرا كەلمەيدىغان يۇمۇرچى ،لەتىپىچى ،چاقچاقلىرىمىز ھەرگىزمۇ بىر پۈتۈن غۇلجا خەلقىگە ۋەكىللىك قىلالمايدۇ.بۇنداق دېسەم چاقچاقچىلىرىدىن تېنىپتۇ دەپ ئويلاپ قالماڭ.بىز ئۇلاردىن پەخىرلىنىمىز ،ئۇلار غۇلجا خەلقىنىڭ ئوبرازى ،غۇلجىنى ئويلىغان كىشىلەر نىڭ كۆز ئالدىغا ئالدى بىلەن شۇلار كېلىدۇ.ئەينى ۋاقىتتا پەرھات ،تۇرغان،سالىلاردەك چاقچاقچىلىرىمىز نىڭ قىزىقارلىق يۇمۇر ،چاقچاقلىرى ھەتتا ئاپتۇنۇم رايۇن رەھبەرلىرىنىڭمۇ يۈكسەك باھاسىغا ئېرىشكەنلىكى ئۈچۈن ھازىر تەستە ئېرىشىۋاتقان مۇقىم خىزمەت ئورنىنىمۇ ئاپتۇنۇم رايۇن رەھبەرلىرى ئۇلارنىڭ ئاشۇ سۆز ماھارىتىدىن تەسىرلىنىپ بەرگەن. ];YOP%2   
سىرتتىن كېلىپ ئىشلىگەنلەرنى كۆرەلمەسلىك كېسىلى سەۋەبىدىن -دەپ يازىدۇ ھۆرمەتلىك ئاپتۇرىمىز. بۇ نى قانداقمۇ قوبۇل قىلاي.ئەقەللىسى ئۆيۈمنىڭ ئالدىدىكى مەسچىتنى ياسىتىش ئۈچۈن تاغام (ئاپامنىڭ ئىنىسى) مەخسۇس قەشقەرگە بىرىپ ،قاۋۇلجان ئىسىملىك بىر قەشقەرلىك ئۇستامنى باشلاپ كەلدى. مانا شۇ مەسچىت پۈتكىچە بولغان ئارلىقتا مەھەللە بويىچە ئۇ ئادەم ۋە ئۇنىڭ شاگىرتلىرىنىڭ  ئايىقى تەگمىگە ن ئۆي قالمىدى.مەيلى قايسى ئۆيگە كىرسۇن ئەزىز مېھمان سۈپىتىدە قارشى ئېلىندى.بولمىسا ئۇ قانداقتۇربىر ئورۇننىڭ رەھبىرى ئەمەس شۇ ئاددى بىر ئۇستاخالاس.ئەگەر سىز دېگەندەك ئۇلارنىڭ تىرىشچانلىقىنى ،ھۆنىرىنى ھاقارەت بىلىش ،كەمسىتىش ،بىزدىن ئىشىپ كەتتى دەپ كۆرەلمەسلىك ئىدىيىسى بولغان بولسا ئۇلار ئۆزلىرى مەسچىد ئىچىدە تەييارلىۋالغان ئاشۇ بىر ئېغىز ئۆيدە تۇرغان بولاتتى.بىراق كەلگەن كۈنى ئۆزلىرى ئۈچۈن تەييارلىغان ئاشۇ بىرئۆي تاكى يۇرتتىن قايتقىچە يۈك تاق ساقلايدىغان ئۇرۇن بولۇپ قالدى.نېمىشقا ؟ ئۇلارنى ھەممە ھۆرمەتلىدى ،ئۆي -ئۆيلەردە تۇرغۇزدى.بىزدە شۇنداق ئۇستا يوقمۇ ؟ئەلۋەتتە بار ،بەلكىم ئۇنىڭدىنمۇ ئاشۇرۇپراق قىلىشى مومكىن.لىكىن يەنىلا شۇ ئۇستامنى ئەزىزلەپ يۇرتقا ئېلىپ چىقتۇق.ھۆرمىتىنى قىلدۇق. ئۆتكەن يىلى مەھەللىمىزدىن بىرى قەشقەرگە مەلۇم بىرئىش بىلەن بىرىپ قاپتىكەن ،شۇ يەردە شۇ ئۇستامنى كۆرۈپتۇ.بىچارىنىڭ قىلمىغان ئىشى قالماپتۇ.ئوبدان كۈتۈپ يولغا ساپتۇ. cm<3'#~Q?  
شۇ ماقالىدا ئىيتىلغاندەك چاقچاق سورۇنلىرىدا بەزىدە بولۇنۇپ قالىدىغان يۇمۇرلاردىن بەزى بىر يۇرتۋازلىق توغۇرسىدىكى گەپ -سۆزلەردىن ھەرگىزمۇ تانالمايمىز .دەل شۇنداق سورۇندا شۇلارنىڭ ئۆزلىرىمۇ بار .بىراق ئۇلار بۇنى يەنىلا توغرا چۈشۈنۈپ كەلدى.ھەرگىز بىزنى قەشقەرلىك دەپ زاڭلىق قىلدى دەپ قارىمىدى.چۈنكى بۇنىڭ چاقچاق ئىكەنلىكىنى ئۇلار بىلىدۇ.بۇ ھەرگىزمۇ كەمسىتىش بولماستىن ھەقىقىي بىلسىڭىز ئۆز يىقىنلىرىغا بولغان كۆڭۈل سۆزىمىز .شۇ نەرسە ئاشۇ ئەسەرنى يازغان ئاپتۇرنىڭ ئېسىدەبولسۇنكى مەن ۋە مەن دەسسەپ تۇرىۋاتقان ماۋۇ ئۇرۇندىكى كىشىلەر پەقەت ئۆز ىنىڭ ئەڭ يېقىن دەپ بىلگەن ئادەملىرىگىلا شۇنداق سۆزلەرنى قىلالايدۇ. R&A.F+Zgt  
سىزنىڭ دېگەن سۆزلىرىڭىز شۇ خىل چاقچاقلارنىڭ شۇ سورۇندىن چىقىپ كەتكەندىن كىيىنكى سىزدە قالدۇرغان تەسىرى .ئەگەر سىزمۇ شۇ سورۇندا بولغان بولسىڭىز ،سىزنىمۇ شۇنداق بىر ئوخشاتقان بولسا ئاندىن سىز ئاغزىڭىزنى يۇمغان بولاتتىڭىز. [%y D,8  
«قەشقەرلىكنىڭ سىىسىق گەپلىرى»دەپ غۇلجىلىق چاقچاقچىلارنىڭ ئېغىزىغا تەييار لوقمىنى سىلىپ بەرگەن گۇناھلىرى ئۆزلىرىدە تۇرۇپ يەنە كىمدىن يامانلايمىز.(ماۋۇسى چاقچاق ) MJoC*8QxM  
`x3c},'@k  
ئەمدى ماۋۇ ناخشا سىزگە سوۋغا:( ئوقۇغۇچۇم ئىيتقان -سەنۇبەر تۇرسۇننىڭ ناخشىسى) ;'ur
t /  

بۇ تېما بەك جايىدا بېرىلگەن جاۋاپ بولۇپتۇ ...يېقىندا دوستلار ئولتۇرىشىدا بىر دوستىمىز قاشقەر كىشىلىرىنىڭ مەنىلىك سۆزلىرى تېما قىلىنغان چاق- چاقنى ئېيتىپ بەردى: ; nbvn   
غۇلجىغا ساياھەتكە  كەلگەن  ئىككى كىشى غۇلجىدىكى خېلى داڭقى بار ئاشخانىغا تاماققا كىرىپ چۈچىرە  بۇيرۇتۇپتۇ. كۈتكۈچى قىز تاماقنى ئەكىلىپتۇيۇ ، ئىچىدىغانغا قوشۇق ئەكەلمەپتۇ . بۇ ئىككىيلەن شۇنچە سۈيلىسىمۇ< مانا ھازىر دەپلا يەنە ئەكىلىپ بەرمەيدىكەن ..شۇنىڭ بىلەن ھىلىقى قەشقەرلىك ساياھەتچى خوجايىننى چاقىرىپ شۇنداق دەپتۇ: `B~%TEvMh  
<-سىلى مۇشۇ رېستۇراننىڭ خوجايىنىما؟ }N NyUwFa  
-شۇنداق مەن خوجايىن ، مېھمانلارغا نىمە كېرەك ئىدى؟ fsu'W]f  
-ئەمىسە ، خاپا بولماي ما چۈچىرگە بى قايلاپ تۇرۇڭلا ، بىز ئا قەشقەرگە چۈشۈپ قوشۇق ئېچىقىلى...> \BA_PyS?W+  
مانا  مۇشۇنىڭغا ئوخشاش قەشقەر خەلقىنىڭ مەنىلىك گەپلىرى  مەزمۇن قىلىنغان چاق چاقلار ھەقىقەتەن غۇلجا چاق-چاقچىلىرىنىڭ سۆز تېمىسى .بۇنىڭدا نەدىمۇ مەسخىرە قىلىش ئالامەتلىرى بولسۇن... 9S}PCAA;  
يەنە بىرسى غۇلجىلىقلار بەكلا كەڭ قوساق ، قىزغانچۇق ، كۆرەلمەس ئەمەس..پەقەت چاق- چاق ئارقىلىقلا باشقىلارنىڭ ئەيىۋىنى ياكى ئارتۇقچىلىقىنى كۆرسىتىپ بېرىدۇ خالاس...بىز ئۇيغۇرلار ھەممىمىز بىر يۇرتتىن ..يۇرتۋازلىق بۆلىنىشتىن باشقا نەرسە ئەمەس...