يېڭىدىن شەكىللىنىۋاتقان ژانىر _ تاقا-تۇقا

توقماق

	ئۇيغۇر فولىكلورىدا يېڭىدىن شەكىللىنىۋاتقان ژانىر _ تاقا-تۇقا بۇ مەزمۇنلار پۈتۈنلەي مىسرنىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن @) K/ f/ c6 ]( `7 { بۇ مەزمۇنلار پۈتۈنلەي مىسرنىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن @* ]. l/ ]. u( z0 Hقاسىم سىدىق بۇ مەزمۇنلار پۈتۈنلەي مىسرنىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن @/ o; `7 H) V% k( J. Z بۇ مەزمۇنلار پۈتۈنلەي مىسرنىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن @0 u1 H- t/ v9 b! C9 } “ئەبەي تاقا-تۇقا”لىرى نامى بىلەن جامائەتچىلىك بىلەن يۆز كۆرۈشكەن بۇ خىل بەدىئى ئەدىبى ئېيتىلمىلارنى يېڭىدىن شەكىللىنىۋاتقان بىر ئەدەبى ژانىر دەپ قاراشقا بولىدۇ.بۇنداق قاراشنىڭ ئاساسلىرى: بۇ مەزمۇنلار پۈتۈنلەي مىسرنىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن @1 {6 G7 f' w, k+ d1.بۇنداق ئېيتىلمىلار قىسقا ۋاقىت ئىچىدىلا جامائەتچىلىك تەرىپىدىن قىزغىن قارشى ئېلىندى ۋە ئومۇمىلىشىشقا باشلىدى. بۇ مەزمۇنلار پۈتۈنلەي مىسرنىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن @6 C/ L' z. F/ Q- s. R' z2.يازما ئەدەبىياتتىمۇ بۇنداق تاقا-تۇقالار مەمتىمىن ھوشۇرنىڭ بەزى ھېكايىلىرىدا ئۆز ئىپادىسىنى تاپتى. 3.بۇنداق ئېيتىلمىلار ۋە يازمىلار خاسلىققا ئىگە بولۇپ،مۇستەقىل ژانىر بولۇش شەرتىنى ھازىرلىغان. بۇ مەزمۇنلار پۈتۈنلەي مىسرنىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن @. S( s8 t# I. v* M2 n5 D& V. Kمەيلى فولىكلۇر ياكى يازما تۈسى بولسۇن، جەمىيەتتە ئوخشاش ژانىردىكى ئىجادى قىزغىنلىقنى مەيدانغا كەلتۆردى. بۇ مەزمۇنلار پۈتۈنلەي مىسرنىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن @; m- p$ b7 Y4 S( L( a7 mبۇنداق تاقا-تۇقىلارنىڭ ئۇيغۇر جەمىيىتى تەرىپىدىن قارشى ئېلىنىشى، قىسقا ۋاقىت ئىچىدىلا بۇ جەمىيەتنىڭ ئىستېتېك تەلپۈنۈش ۋە ئىستېتېك مايىللىغىنى ئەكىس ئەتتۆرگەنلىگىنى. ئىستېتېك ئۆلچەملىرى تەرىپىدىن قوبۇل قىلىنغانلىغىنى ئىسپاتلىدى. بۇ مەزمۇنلار پۈتۈنلەي مىسرنىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن @7 o$ Z1 [" z2 _+ \ تاقا- تۇقالاردىن ئىبارەت بۇ ژانىرنىڭ پېسخىك مەناۋى ئارقا كۆرۆنىشى ۋە مەنبەسى،رىياللىققا بولغان نارازىلىق ۋە تەنقىتتىن ئىبارەت ئىكەنلىگىنى پەرەز قىلماق قىيىن ئەمەس.يەنى،تاقا-تۇقا ھاياتىمىزدىكى سەلبى ھادىسلەرگە بولغان بىر ئۆزگىچە تەنقىدى پوزىتسىيە. بۇ مەزمۇنلار پۈتۈنلەي مىسرنىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن @4 L5 d3 b: v" _8 O0 [2 `+ h مەن ئەدەبىيات نەزەريىسى ساھاسىدىكى زىيالىلىرىمىزغا بۇنداق ئەسەرلەرگە  ئۇيغۇر ئەدەبىياتىدىكى بىرمۇستەقىل ژانىر سۈپىتىدە قاراش  تەكلىۋىنى بېرىمەن. بۇنداق ئەسەرلەرنى تارىخى، نەزەريىۋى جەھەتتىن سېستىمىلىق شەرىھلەش،خاس نەزەريىۋى ئۆلچەملىرىنى تۇرغۇزۇش ئەلۋەتتە يەنىلا مەخسۇس تېمىلارنى تەلەپ قىلىدۇ. بۇ مەزمۇنلار پۈتۈنلەي مىسرنىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن @& [3 P( D4 ?2 s3 Y8 V 2015.2.16

kumkazi

	بۇ يىل باشلىنىپ ھازىرغىچە تاققا تۇققا سۆزلەيدىغانلار قىززىپ كېتىۋاتىدىغۇ ، لىكىن تاققا تۇققا سۆزلىگەنلەر بەك ‹‹نام››قازىنىپ كەتتى ،،،

turmux.net

	بۇمۇ بىر قىزىقارلىق تۇيغۇ بىرىدىكەن ئادەمگە، لېكىن ئۇنىڭدىمۇ سىستىمىلىق بىر مەزمۇن ئەكىس ئەتتۈرۈلۈشى كېرەكقۇ دەيمەن. خالىغانچە كۈلدۈرۈش مەقسەت قىلىنىپ ئىپادىلەنسە ئانچە ئەھمىيىتى بولماسلىقى مۇمكىن.

توقماق

	تورداشلارنىڭ بۇ تېما ئاستىغا تىپىك تاقا-تۇقىلارنى يوللاپ قويۇشىنى ئۈمىد قىلىمەن.ئۇلاردىن نەزەريىۋى ئابىستىراكىت يەكۈنلەرنى چىقىرىشتا پايدىلانساق بولىدۇ. بۇ مەزمۇنلار پۈتۈنلەي مىسرنىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن @0 H  r" _$ j4 z" [3 |+ Cئەبەي تاقا-تۇقىلىرىدىنمۇ يوللايلى.

توقماق

	بۇ مەزمۇنلار پۈتۈنلەي مىسرنىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن @$ t# J, u% o4 N  B  T! ^ بۇ مەزمۇنلار پۈتۈنلەي مىسرنىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن @0 t7 q- }7 l7 M8 ^8 fتەرمە: مەمتىمىن ھوشۇر ھېكايىلىرىدىكى ئاجايىپ قۇرلار بۇ مەزمۇنلار پۈتۈنلەي مىسرنىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن @$ n( z& T* Z5 i# q6 z بۇ مەزمۇنلار پۈتۈنلەي مىسرنىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن @, @9 S  m5 _( w* s' Y$ e, F بۇ مەزمۇنلار پۈتۈنلەي مىسرنىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن @) k" a. i$ ^% f" X' p! ~ بۇ مەزمۇنلار پۈتۈنلەي مىسرنىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن @( @+ X3 {- m2 H1 g) `- X' M: `' ?. E; Yمەن سىزگە دېگەندىمغۇ؟ زامان ئۆزگىرىۋاتىدۇ. ئۆتكەندە مەن سىزنىڭكىگە كىيىپ بارغان تۆت يانچۇقلۇق چاپىنىمنى ھازىر خۇتۇنۇم نان ياققاندا كىيىپ يۈرىيدۇ. يازغان ئەسىرىمنىڭ ژورنالغا بېسىلغىنىنى كۆرىپلا مانا بۇ كاستىيۇم بۇرۇلكىنى سېتىۋالدىم. چەتئەلنىڭ شىلەپىسىدىن بىرنى دەمسىز ؟ ئادەمنىڭ بېشىدا گارشۇكنى دۈم كۆمتۈرتۈپ قويغاندەك تۇردىغان ئۇ نىمە بىلەن پەقەتلا خۇشۇم يوق. ئادەملەر ئۇنى ياراشقىنىدىن كىيىپ يۈرىيدۇ، دەمسىز؟ مەن سىزگە ئېيتاي : چەتئەللىكلەر ھىلىغۇ شىلەپىكەن، بېشىغا شاپاقنى كىيىپ كەلگەن بولسىمۇ قاراڭلار ئۇ ئوبدانلا يارىشىدىكەن _ھە، نەچچە ۋاقىتتىن بىرى بىز ئۇنى نىمىشقا كىيمىگەندىمىز دەپ شۇنىمۇ كىيدىغانلار چىقاتتى. سەپ سالغانسىز بەزىلەر ھازىر تۇي تۆكۈنلەردە تاۋاقتا ئازراق پولونى ئاشۇرۇپ قۇيۇشنىمۇ مەدەنىيەت» دەپ بىلىدىغان بولدى. ئاڭلىدىڭىزمۇ ياپۇنلار سىناق قىلىپ ئاتقان بىر بومبا ئاسمانغا چىقىپ كېتىپ ، تېخى چۈشمەيۋاتقۇدەك، شۇڭا ھاۋا ئىسسىپ كېتىپ بارامدىكىن دەيمەن. قاراڭ ئىككىنچى ئاي كىرە كىرمەيلا ئىللىق شامال چىقىۋاتقىنىنى ، بازار چۆگىلەپ يۈرگىچە مەلىڭىزدە لەگلەك چىقارسىڭىز بولمامدۇ . ؟.. بۇ مەزمۇنلار پۈتۈنلەي مىسرنىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن @1 w, E# s; ?) ^2 y# ~«بۇرۇت ماجراسى» دىن بۇ مەزمۇنلار پۈتۈنلەي مىسرنىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن @3 {4 Z# Y4 I+ X% hئاڭلىدىڭىزمىكىن چەتئەلدىكى يازغۇچىلار كۈندۈزدە سودا قىلىپ ، كېچىسى ئەسەر يازىدىكەن . سىزگە ئوخشاش مۇھەررىرنىڭ ئىشخانىسىمۇ بولمايدىكەن ، يۈگۈرىپ يۈرىپ ئەسەر تەھرىرلەيدىكەن . شائىرلىرى ھېسياتقا تەسىر يىتىدۇ دەپ خۇتۇنمۇ ئالمايدىكەن . قىزىق ئىشلارنى كۆرىمەن دېسىڭىز چەتئەلگە چىقسىڭىز بولىدۇ . بىر شەھەرگە بارسام ، پۇخرالىرى شۇنچە پۇزۇر كىينىۋاپتۇ ، شەھەر باشلىقى يالاڭ ئاياق يۈرىيدىكەن ، ئاياللىرى يالغان بۇرۇت قۇيۇپ، ئەرلىرى ئۇزۇن چاچ سالىدىكەن ؛ تاماقنى بازاردىن يەپ ، كېچىسى مېھمان خانىدا يېتىپ ، ئۆينى ئىجارىگە بېرىدىكەن ؛ قىزىق چايغا مۇز سېلىپ ئىچىپ، مارۇژنىنى ئىستىپ يەيدىكەن ئۇقسام ئەسەر يازغانغا قارىغاندا تەرجىمە قىلغانلار كۆپ پۇل تاپقۇدەكقۇ؟ بۇمۇ بۇغداي تەرگەنلەر گادايلىشىپ بۇغداي ساتقانلار بېيىپ كىتىۋاتقاندەكلا بىر ئىش دەڭا بۇلۇۋاتقان غەلىتە ئىشلارغا ئەقلىڭىز ھەيران قالىدۇ . بىزنىڭ مەھەلىدىكى ھىلىقى ئۆز ۋاختىدا بىلىكىگە قىزىل لاتىنى باغلىۋېلىپ ، مەسچىت ، پەشتاقلارنى بۇزۇپ، لوبو چامغۇر ساتقانلارنى قوغلاپ يۈرىيدىغان سەمىتاخۇننى تۇنۇمسىزكىن ؟ ھازىر ئۇ ئىشتانپايپاق ئېلىپ- سېتىپ بېيىپ كەتتى . بەيتۇل ھەرەمگە بېرىپ ئابدۇسەمەت ھاجىم بولۇپ كەلدى . يېقىندىن ب ىرى ئۇ : بىزنىڭ مىللى ئىنئەنىمىز نەگە كەتتى ؟ دەپ قايناپ، ماتادىن كۆڭلەك كىيىپ ، سەگەزدىن گىلاستۇك باغلاپ ، يېڭى ئالغان پىكاپنىڭ ئىچىگە بورا سېلىپ ھەيدەپ يۈرىيدۇ. .. «ئالتۇن چىشلىق ئىت» ناملىق ھېكايىسىدىن كۆزىم بىلەنغۇ كۆرمىدىم ، ئاڭلىسام ، يېقىندىن بىرى چەتئەللەردە مەخسۇس خۇتۇنى يوقلارغا خۇتۇن ، ئېرى يوقلارغا ئەر بۇلۇپ بېرىدىغان بىر كەسىپ رۇناق تاپقىلى تۇرۇپتىدەك. ئۇلارنىڭ ئاياللىرى ئاجايىپ غۇنچە بوي، ئەرلىرى شۇنچە قاۋۇل كېلەرمىش، بىكار بۇلۇپ قالسىلا باشقا ئىش قىلماي، كېرەكلىك يەرلىرىنىڭ مۇسكۇللىرىنى چىڭىتىپ ، ئولتۇردىكەن . مەنغۇ چەتئەلدە گالاستۇك باغلىۋېلىپ تىلەمچىلىك قىلغانلارنى كۆرىپ تازا كۈلگەندىم.بۇگۈن ئەتىگەن خوشنامنىڭ ئايالىنىڭ كالپۇكىنى قىپ –قىزى ?بۇيىۋېلىپ، نان يېقىپ يۈرگىنىگە قاراپ ، چەتئەلدىكى ئىشلارنىڭ ئانچە ھەيران قالغۇچىلىكى يوقكەن دەپ قالدىم.ئۆزگىرىشلەرنىڭ شۇنچە تىز بۇلۇپ كىتىۋاتقىنىنى سىزمۇ ئويلاپ باقمىغانسىز ھە! ئاڭلىدىڭىزمۇ ھازىر چاچنى چۈشىرىۋېتىپ، بۇرۇتنى بۇدۇر قىلىۋالىدىغان مودا چىقىپتۇ . بازارىدىكى ئەكرەم بايۋەتچىنىڭ يانچۇقىغا ئوت كەنكەنكەن ، پاژارنى ئەترەتنىڭ ئادەملىرى ئۈچ كۈندىن بىرى ئۈچۈرەلمەيۋاتقۇدەك ھازىر ھېسامنىڭ چاقچاقلىرىنى توپ ئېلىپ پارچە ساتىدىغان تىجارەتچىلەرمۇ پەيدا بوپتۇدەكقۇ؟ يۇقۇرقى مەھەلىدە بىرداڭلىق دوختۇر چىقىپتۇدەك، ئۇنىڭ بەرگەن دورىسىنى ئىچمەي تۇرۇپ ياتسىڭىزمۇ ساقىيىپ قالغۇدەكسىز ? يېقىندىن بۇيان مىللەتنى سۆكۈپ ماقالە يېزىپ پۇل تېپىۋاتقانلارنى كۆرىپ ھەيرانلا قالدىم. بۇمۇ ئۆيگە ئوغرى چۈشسە ئوغرىغا كۈچى يەتمەي ، بىر-بىرىگە تاپا تەنە قىلىشىپ كەتكەندەكلا ئىش دەڭا! «چارخوراز» ناملىق ھېكايىسىدىن بۇ مەزمۇنلار پۈتۈنلەي مىسرنىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن @* \2 d3 j; _$ b9 g8 n1 Y7 i' P; f بۇ مەزمۇنلار پۈتۈنلەي مىسرنىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن @+ H) C# K$ r! D$ f. I" q% L, {مۇشۇ كۈنلەردە جاھان تەتۈر بۇلۇپ قېلىۋاتامدۇ قانداق ؟ قاراڭ ، ئىلگىرى ساقال بۇرۇت دېگەننى دادىللىرى قۇيۇپ ، بالىللىرىنىڭ ئىڭەكلىرى پاك پاكىز تۇرىدىغان ، ھازىر ھەممە ساقال بۇرۇت ياشلارغا كۈچىپ، چوڭلارنىڭ ئىڭكى تاقىرلىشىپ كەتكىلى تۇرۇپتۇ . ئەرلەرنىڭ پۇتىدا قونجىسىز ئاياق ، ئۈتۈك دېگەننى ئاياللار كىيىدىغان بوپتۇ . ئاياللار چېچىنى قىسقارتىپ، ئەرلەر ئۇزۇن چاچ قۇيىدىغان بوپتۇ . ياخشى ئادەملەر زىيان تارتىپ ، ساختاپەزلەر بېيىپ كەتكىلى تۇرۇپتۇ .ئاڭلىدىڭىزمۇ؟ چەتئەللەردە نامراتلار سەمرىپ، بايلار ئۇرۇقلاپ كېتىۋاتقۇدەك بىر گالىستۇك چىقىپتۇدەك ، ئۇنى تاقاپ ياتقان ئادەم پەقەتلا خورەك تارتماسمىش يەنە بىر كۆزەينەك كەشىپ بوپتىمىش، ئۇنى تاقاپ ئۇخلىسىڭىز چۈشمۇ كۆرمەيدىكەنسىز. بۇ مەزمۇنلار پۈتۈنلەي مىسرنىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن @' E; c% c! z0 j& I/ U3 G«ئويغاق تۇرۇپ كۆرگەن چۈشلەر» ناملىق ھېكايىسىدىن بۇ مەزمۇنلار پۈتۈنلەي مىسرنىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن @7 F" c; ?, V/ Z0 J* L' p! Q0 q* j ئاڭلىدىڭىزمۇ يېقىندا بىر مەست دەرەخكە ئۈسىۋېلىپ ، سىركايە چىنىدەك پارچە-پارچە بوپ كېتىپتۇدەك.بىزنىڭ كۇچىنىڭ دوقمۇشىدا نارىن ساتىدىغان بىر ئاشخانا بار ئىدى. ئاشخانىنىڭ خۇجايىنى ئات گۆشىنى يەۋېرىپ، ئۆزى ئاتتە كىشنەپ چىقىپ كېتىپتۇدەك. بىكار بولسىلا ئۆگزىسىگە لاي سالىدىغان بىر خوشنىمىز بولىدىغان ، ئالدىنقى كۈنىدىكى يامغۇردا ئۆگزىدە ئولتۇرۇپ ئېرىپلا كېتىپتۇ ، بالا چاقىللىرىنىڭ ئۆگزىدىكى لاينى مالتىلاپ دادىسىنى ئىزدەپ يۈرگىنىنى ئۆز كۆزىم بىلەم كۆردۈم «داپ» ناملىق ھېكايىسىدىن بۇ مەزمۇنلار پۈتۈنلەي مىسرنىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن @1 J& V1 G: \8 _. i# U& X مەنبە:http://www.uzzar.cn/asar/view.php?mid=732 بۇ مەزمۇنلار پۈتۈنلەي مىسرنىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن @" h  Z! i! O2 ~% m" J, Z4 f

توقماق

	تاقا-تۇقىلاردىكى ئورتاق ئالاھېدىلىكلەرنىڭ بىرى،قىسقا ئۇچۇر مىقدارى ۋە تېماتىك ئۇچۇر مىقدارى بەك كۈپ،ئۇز ئارا مەنتىقى باغلىنىش قارىماققا بەك سۇس ئىكەن. بۇلار زامانىمىز كىشىلىرىنىڭ ئىچكى كەچۈرمىشلىرىنىڭ بەكمۇ كەڭ،ھايات بېسىملىرىنىڭ بەكمۇ نۇرغۇن ئىكەنلىكىدىن بېشارەت بېرىشىمۇ مۆمكىن.سېستىمىلىق،چوڭقۇر تەپەككۈر بىلەن بۇنداق ئۇچۇرلار پۇرسەت ۋە سەھنە تالىشىدىغاندەك قىلىدۇ. بۇنداق ژانىرنى مۇئەييەن مەنىدەئەنئەنىۋى، ئېغىر - بېسىق ،نىسبى مۇقىم تۇرمۇش رېتىمى پۇرسىتىنى يوقۇتۇپ،ئۆزگىرىشچان تېز رېتىم ھۆكۆمرانلىققا ئىرىشكەندە پەيدا بولىدىغان ۋە قوبۇل قىلىنىدىغان ژانىر دەپ قاراشقىمۇ بولىدىغاندەك قىلىدۇ....

xahanime

	توقماق يوللىغان ۋاقتى  2015-2-16 11:52 PM بۇ مەزمۇنلار پۈتۈنلەي مىسرنىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن @( `/ N/ q  E7 j* Xتەرمە: بۇ مەزمۇنلار پۈتۈنلەي مىسرنىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن @4 f! y$ u4 H9 y* h3 ] بۇ مەزمۇنلار پۈتۈنلەي مىسرنىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن @! |3 |6 K: D; C# [9 i8 b, @) [$ Oمەمتىمىن ھوشۇر ھېكايىلىرىدىكى ئاجايىپ قۇرلار ماۋ تاققا تۇققا بولىدىكەن ، تاققا تۇققا قىلدىم دەپ سۆزلەرنىڭ باش ئاخىرى ماسلاشمىغان سۆزلەرنى زورىغا قوشىۋالسا پۇرىقىنى يوقىتىدىكەن .

hayat

	توردا بۇزۇلغان ئايال پوۋېست   ئاپتورى :ياسىنجان ئابدۇجېلىل ( ھايات)      مۇشۇ كۈنلەردە يۈز بىرىۋاتقان نۇرغۇنلىغان ئىشلار ئادەمنىڭ ئەقلىگە پەقەت سىغمايدۇ . كونىلاردىن سورىساڭ : «زامان ئاخىرىنىڭ ئالامەتلىرى » دېگەن بىر جۈملە سۆزگە يىغىنچاقلايدۇ . ئاڭلاشلارغا قارىغاندا زامان ئاخىرىسىدا مانا شۇنداق ھەممە نەرسە ئۆز قېلىپىدىن چىقىپ كەتكۈدەك . توۋا ...   بۇ مەزمۇنلار پۈتۈنلەي مىسرنىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن @& T# {& R, U4 \) n/ P! T  H( ^ماۋۇ ئۆيدىكى مۈشۈك جېنىدا چاشقان تۇتماس بولىۋالدى . قايسى كۈنى قاراپ تۇرسام بىر چاشقاننى بىردەم قوغلاپلا بولدى قىلدى . ھەممىنى قىلغان ئانام بىلەن سىڭلىم . قۇرۇق نان يىسە قانداق بولىدۇ دەپ ، لەڭمەنگە سەي سېلىپ بىرىپ بېقىپ يامان ئۆگەتتى . تېخى ئاكامنىڭ كىچىك بالىسى دۇكاندىن تۈرلۈك ئۇششاق - چۈششەك نەرسىلەرنى ئەكىلىپ بېرىدىكەن . ئۇنداق قىلسا مۈشۈك دېگەن يامان ئۆگەنمەمدۇ؟ بىر ھەپتە بولدى ، ئۆيدە چاشقان پەيدا بولۇپ قالدى . ئامال يوق ، بازاردىن مەخسۇس چاشقان تۇتىدىغان « قاپقان » ئەكەلدۇق . ھازىر شۇ قاپقاندا چاشقان تۇتۇپ ، ئۇدۇللۇق تۇتۇلغانلىرىنى مۈشۈككە بېرىۋاتىمىز . خوشنىمىز جېلىلكامنى تونۇمسىلەركىن ؟ يېقىندىن بۇيان غەلىتىلا بولۇپ قالدى . ئۆينىڭ ئۆگزىسىگە كىچىك قورا ياساپ قوي بېقىۋاتىدۇ . ئۇنىڭ دىيىشىچە : «ھاۋالىق يەردە بېقىلغان قوي ياخشى سەمىرەمىش !؟ » قايسى كۈنى ئۇنىڭ بورداۋاتقان قويىنى كۆرگىلى كەلگەن بىرى ئۆگزىگە چىقىمەن دەپ شوتىدىن يىقىلىپ ، پۇتىنى قايرىۋالدى .   بۇ مەزمۇنلار پۈتۈنلەي مىسرنىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن @. m: b% v7 X9 b. Q    باشقىلار سەھرانى « سەھرايى قىيامەت» دىيىشىدۇ . بولۇپمۇ شەھەرلىكلەرنىڭ نەزىرىدە سەھرالىقلار مەڭگۈ تومپاي ، ياۋاش ، باشقىلارغا بارىنى تۆكۈدىغان لېكىن باشقىلاردىن زەرىچىمۇ نەرسە تەلەپ قىلمايدىغان ئەخمەقلەر . بىراق بىزنىڭ سەھرالىقلارمۇ بوش ئەمەس . ھازىر سەھرانىڭ ئادەملىرىمۇ شەھەرلىكلەرگە قىزىقىدىغان ، شۇنداق تۇرمۇشنى ئارزۇ قىلىدىغان ، ھەتتا شەھەرلىكلەردىنمۇ ئېشىپ چۈشىدىغان بولدى . ئىشەنمەمسىز ؟قوشنا مەھەللىدىكى ئاينىساگۈل ھەدىمىزمۇ : « مىنىڭ شەھەرلىكلەردىن نەرىم كام ئىدى ، شەھەرلىك قىزلاردا بار چىراي مەندىمۇ بار ، نىمىشقىمۇ بۇ سەھرايى قىيامەتتە تۇغۇلۇپ قالغاندىمەن » دەپ ئۆزىنىڭ سەھرالىق بولۇپ قالغانلىقىغا پۇشايمان يەپ يۈرگۈدەك . ئۆتكەندە ئۆزىچە ئۆيىدە شەھەرلىك قىزلارنى دوراپ كالتە كۆينەك كىيىپ ، چىرايلىق ياسىنىپ ، تازا گىرىم قىلىپتۇ . ئۆيدە قىلغان گىرىم قانچىلىك بولماقچىدى دەيسىلەر . ئىرى كەلگەندە شەھەرلىك قىزلارنى دوراپ ،  ناز قىلىپ كۈلۈپتۇ . دەسلەپتە يولدىشىمۇ ئۇنىڭ تۇرقىغا قاراپ نىمە بولغانلىقىنى بىلمەي ھەيران قاپتۇ . ئاينىساگۈل يولدىشىغا ئەركىلەپ تۇرۇپ : «جانىم كەلدىلىمۇ  ، ۋاي - يەي نىمانچە پاسكىنا بولۇپ كەتتىڭىز » دەپ ئەكىلىگىلى تۇرۇپتۇ .  يولدىشى ئۇنىڭ بۇ قىلىقىغا دەسلەپ تازا كۈلۈپتۇ ، كېيىن كالا ئېغىلىغا ئەكىرىپ تازا ئۇرۇپتۇ. ..توۋا...       يەنە يېقىندىلا شۇنداق قىزىق ئىشتىن بىرنى ئاڭلىدىم . يوقۇرقى مەھەللىدىكى ھەسەنكامنىڭ ئەر ئالماي ، يېزىدىكى  يىگىتلەرنىڭمۇ ئېسىدىن كۆتۈرۈلۈپ كەتكەن بىر قىرى قىزى بار ئىدى . ئاڭلىساق يېقىندا يىراق بىر يېزىدىن قىزنى كىلىن قىلايلى دەپ ئەلچى كىرىپتىكەن ، خوشاللىقىدا بىر ئائىلە كىشىلىرىنىڭ تىلى تۇتۇلۇپ قاپتۇ...ھازىر ئېنتىرنىتتىمۇ  كۈندە ئالامەت خەۋەرلەرنى ئاڭلاپ تۇرۇۋاتىمىز . «پالانچى يەردە بىر ئايال سەمىرىپ نەچچە يۈز كىلوغا يەتتى ، يەنە سەمىرەمىش ، پالانچى يەرنىڭ باشلىقى پارىخۇرلۇق قىلىپ قېچىپ كەتتى ، پۇستانچى دۆلەتتە ۋاقىتتىن ئۇتۇش ئۈچۈن قىزلارغىمۇ ئۆرە تۇرۇپ ھاجەت قىلىدىغان ھاجەتخانە ياسالدى » دىگەندەك ... ئاغىنەمنىڭ ئاتمىشلاردىن ئاشقان ئانىسىمۇ يېقىندىن بۇيان تورغا چىقىدىغان بولىۋاپتۇ . تېخى ماڭىمۇ ئۆزەڭنىڭكىدەك كوت -كوت دىن بىرنى ئېلىپ بەر  دەپ ئالغۇزۇپتۇ . نېمە دەيمىز ئەمدى ، ئۇنىڭ توردىكى ئىسمى «شەھرىزات » مىش ... بۇ مەزمۇنلار پۈتۈنلەي مىسرنىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن @7 d7 H1 r! k' X+ v$ } دەز كەتكەن يۈرەك بۇ مەزمۇنلار پۈتۈنلەي مىسرنىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن @; Y; k; J1 l: b پوۋېست بۇ مەزمۇنلار پۈتۈنلەي مىسرنىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن @+ D* v% L3 ~' F بۇ مەزمۇنلار پۈتۈنلەي مىسرنىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن @) ^" o: f" j9 \2 G2 M ياسىنجان ئابدۇجېلىل (ھايات)      ...... بۇ مەزمۇنلار پۈتۈنلەي مىسرنىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن @1 ~8 \8 b2 h7 O$ A9 @( S شۇ كۈنلەردە يېزىمىزدا «قەبرە تالىىشش جېڭى »باشلاندى. ئاتا –بۇۋىسىنىڭ قەبرە بېشىنى ئۆمرىدە بىرەر قىتىممۇ يوقلاپ قويمىغانلار ، مۇشۇ كۈنلەردە ۋاپادار پەرزەنت بولۇشۇپ ،قان كېچىپ چىگرا ئايرىدى. ئاڭلىسام بىرى باشقىلارنىڭ كولاپ كىتىشىدىن ئەنسىرەپ ، مەخسۇس تانا تارتىپ دائىرە بەلگىلىۋاپتۇ. ئۇنىڭ دائىرىسىگە باشقا بىرىنىڭ دادىسىنىڭ قەبرىسىمۇ كىرىپ كىتىپتىكەن ھازىر ئۇلار ئۇ كىشىنىڭ زادى كىمنىڭ دادىسى ئىكەنلىكى توغورسىدا سوتلىشىپ يۈرەرمىش ... بۇ مەزمۇنلار پۈتۈنلەي مىسرنىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن @: c' Y' k  M( }+ z' ^2 M# G& W    يېزىمىزدىكىلەرنىڭ ئاجايىپ بىر ئالاھىدىلىكى بار .ئۇ بولسىمۇ لەقەم قويۇش . ئۇلار لەقەم قويۇشقا شۇنداق ئۇستىدىكى ،ئاي –ھاي ،بەزىدە قويغان لەقەمگە ھەيران قالسىز . شۇ سەۋەپتىنمۇ يېزىمىزدا لەقەمسىز يۈرگەنلەر تولىمۇ ئاز. بەزىدە ھەتتا بىر كىشىنىڭ لەقىمى بىر جەمەتنىڭ ،بىر مەھەللىنىڭ نامى بولۇپ قالغان ئەھۋاللارمۇ بار تېخى. يوقۇرقى مەھەللىدە  بىر قانچە چوكان ئېرى بىلەن ئاجرىشىپ تەڭلا دېگەندەك تۇل قالدى. شۇنىڭ بىلەن يۇرتىمىزنىڭ ھېلىقى قىزىقچىلىرى ئۇلارغا :« ئولتۇرۇپ قالغانلار  مەھەللىسى »دەپ نام قويىۋالدى. بۇ ئىشنى ئېغىر ئالغان مەھەللىسىدىكى چوڭلار دەپ يۈرۈپ ، ھېلىقى چوكانلارنى قايتا ياتلىق بولۇشقا مەجبۇرلىدى. خۇددىي كېلىشىۋالغاندەكلا بۇ چوكانلارنىڭ تويى بىر ھەپتە ئىچىدىلا بولۇپ ھەممىسى ياتلىق بولۇپ كېتىۋىدى كىشىلەر ئۇلارغا :«توي بولدى مەھەللىسى »دەپ يەنە يېڭىچە نام بىرىشتى. قەبرە كۆچۈرۈشتە نامى چىققان بىر كوچىنى «ئەرۋاھلار كوچىسى »دەپ ئاتىۋالدى.  مانا مۇشۇنداق «ساۋادسىزلار كوچىسى »، « كادىرلار مەھەللىسى »، « بويتاقلار كوچىسى » دېگەندەك ناملار بىلەن ئاتالغان كوچىلار ،مەھەللىلەر ئارقا –ئارقىدىن مەيدانغا كەلدى. بۇ مەزمۇنلار پۈتۈنلەي مىسرنىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن @6 Y, L& c8 X* s/ \) f1 f    بەزىدە ھەيران قالىمەن. يېزىلىق خەلق ھۆكۈمىتى بۇ ئىشلارغا ئانچە ئېرەن قىلمامدۇ ياكى خەلققە «ھۆرمەت »قىلامدۇ ،بىلمەيمەن.ئۇلارنىڭ تۈرلۈك تېزىملاش دەپتەرلىرىدە يەنىلا مۇشۇ «يەرلىك ئىسىملار ». ھەتتا ماۋۇ توك ،سۇ پۇلىنى يىققۇچىلارمۇ تالۇننىڭ بېشىغا ئاشۇ چىرايلىق مەھەللە نامىمىزنى تولۇق ئەسكەرتىدۇ.توي –تۆكۈن ،نەزىر –چىراق بارغاقلىرىمۇ يەنىلا شۇ نام. بۇ مەزمۇنلار پۈتۈنلەي مىسرنىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن @' v6 X' v+ J2 A. M    بىزنىڭ ماۋۇ مەھەللىمىزنى ھەممىسى «يەكپايلار مەھەللىسى»دەپ ئاتايدۇ.   بۇ مەزمۇنلار پۈتۈنلەي مىسرنىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن @* E0 |2 h% N4 C0 m; P+ m& t- K% K+ n بۇ مەزمۇنلار پۈتۈنلەي مىسرنىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن @( A  t! X  Q2 @3 e+ N بۇ مەزمۇنلار پۈتۈنلەي مىسرنىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن @# X- d9 |! |& D( V

ئۆچمەس

	/thread-134817-1-1.html بۇ مەزمۇنلار پۈتۈنلەي مىسرنىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن @. u9 l3 C& p: n, F' o8 Q2 v ماۋۇ  مېنىڭ تاققا  تۇققام  باشقىچە بۇ مەزمۇنلار پۈتۈنلەي مىسرنىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن @* E/ o, q: o* x2 n

nazigul8

	نىمىشقىكىن بۇ تاققا-تۇققىغا مەن ئانچە قىزىقمىدىم، بىر چىرايلىق ئەدىبىي تىلىمىزنى تاققا-تۇققۇ سۆزلەرگە ئايلاندۇرۇپ سۆزلەشنىڭ قاندا ئەھمىيىتى بار بىلەلمىدىم. ئەگەر گەپنىڭ تېگىدە گەپ بار، يوشۇرۇن بىر مەنانى ئىپادىلەپ چىقالىسا ئۇ باشقىچىدۇ بەلكىم. بۇ مەزمۇنلار پۈتۈنلەي مىسرنىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن @7 g6 l& C1 s5 A  T2 r$ V" m" q" q بىر كۈنلەر ھەممە ئادەم تاققا-تۇققۇ سۆزلەپ كەتسە، نىمىشلار يۈز بېرە... بۇ مەزمۇنلار پۈتۈنلەي مىسرنىم مۇنبىرىدىن كۆچۈرۈلگەن @# X9 _) J1 X; Y