نۇر تورى مۇخبىرى خەۋىرى ، جۈمە ياقۇپ فوتوسى :
2014-يىلى شىنجاڭ تېلېۋىزىيە ئىستانسىسى ئاخبارات ئۇنىۋېرسال قانىلىنىڭ كوزۇر پىروگراممىلىرىدىن بىرى بولغان مەشرەپ پىروگراممىسىنىڭ يولغا قويۇلغانلىقىغا دەل 12 يىل بولدى، بۇ 12-يىل جەريانىدا 140 ساندىن ئارتۇق مەشرەپ پىروگراممىسى خەلقىمىز بىلەن تېلىۋىزور ئېكرانى ئارقىلىق يۈز كۆرۈشتى. مەشرەپ پروگراممىسى ئادىلە ئابلىز، رىياسەتچىسى ماھىرە ئابدۇغېنى قاتارلىق پروگرامما گۇرۇپپىسىدىكى 15نەپەر خادىمنىڭ بىر ياقىدىن باش، بىر يەڭدىن قول چىقىرىپ ئۆزئارا ھەمكارلىق ئاستىدا باش قاتۇرۇپ پىلانلىشى، ئۈزلۈكسىز ئىزدىنىشى، بىرلىكتە توختاۋسىز تىرىشچانلىق كۆرسىتىشى ئارقىسىدا ئىزچىل خەلقىمىز ياقتۇرۇپ كېلىۋاتقان، بالىلىرىمىزدىن تارتىپ ياشانغان مويسىپىتلىرىمىزغىچە ھەممە ئالقىشلايدىغان، دىققەت قىلىدىغان ھەم كۆڭۈل بۆلىدىغان پىروگراممىلارنىڭ بىرى بولۇپ قالدى.
ئۇيغۇرلارنىڭ ئىلغار ئەنئەنىۋى مەدەنىيىتى جۇڭخۇا مەدەنىيىتىنىڭ مۇھىم تەركىبىي قىسىمى، جۇڭخۇا مەدەنىيەت خەزىنىسىدىلا ئەمەس، بىرلەشكەن دۆلەتلەر تەشكىلاتىنىڭ ئېتىراپىغا ئېرىشكەن مەدەنىيەت مىراسىمىز مەشرەپ مەلۇم مەنىدىن ئۇيغۇرلارنىڭ ماددىي ۋە مەنىۋى ھاياتىغا شاھىت بولالايدۇ.
مەشرەپ ئۇنىۋېرسال ئاممىۋى مەدەنىيەت پائالىيىتى. ئۇيغۇر تىلىدا «مەشرەپ» سۆزى «يىغىلىش»، «سورۇن» دېگەن مەنىلەرگە ئىگە. مەشرەپ-ناخشا، مۇزىكا، ئۇسسۇل، تىياتىر، ئەدەبىيات، كىيىم-كېچەك، يېمەك-ئىچمەك، ئۆرپ-ئادەت، قول ھۈنەرۋەنچىلىك قاتارلىق بىر مۇنچە سەنئەت تۈرلىرىنى ئۆز ئىچىگە ئالىدىغان، تۇرمۇشنىڭ ھەر قايسى تەرەپلىرى بىلەن زىچ مۇناسىۋەتلىك بولغان ئىجتىمائىي مەدەنىيەت ھادىسىسى. ئۇيغۇر مەشرەپلىرى ئۇيغۇرلارنىڭ ئىجتىمائىي ھاياتىغام روھىيىتىگە، مىللىي پىسخىكىسىغا چوڭقۇر سىڭگەن، ئۇ كىشلەرنى ھەققانىيەتكە، پاك ۋە ئادىل بولۇشقا، ساپ مۇھەببەتكە، ئېسىل ئەخلاق-پەزىلەتكە، گۈزەل تۇرمۇش مۇھىتى يارىتشقا ئىلھاملاندۇرۇپ كەلگەن.
شىنجاڭ تېلۋىزىيە ئىستانىسى ئاخبارات ئۇنۋېرسال قانىلىدىكى ھەر دەرىجىلىك رەھبىرىي كادىرلار ۋە ئىزدىنىش روھىغا باي ئىشچى -خىزمەتچىلەر يۇقىرىقىدەك نۇقتىلارنى كۆزدە تۇتۇپ ئەۋلادلارغا ئەدەپ - ئەخلاق تەربىيىسى، گۈزەللىك تەربىيىسى، ئىلىم بېرىش، ياشلىرىمىزنى توغرا تەرەققىيات يولىغا يېتەكلەپ، ئۆز - ئۆزىنى تونۇش تەربىيىسى ئىلىپ بېرىش مەقسىتىدە 12 يىلدىن بۇيان ئۇيغۇر مەشرەپلىرىنى تېلېۋىزىيە سەنئىتى شەكلىدە ئىشلەپ خەلقىمىز بىلەن يۈز كۆرۈشتۈرۈپ كېلىۋاتىدۇ.
2014-يىلى 6-ئاينىڭ 19-كۈنى شەھرىمىزنىڭ جەنۇبىي قوۋۇقىغا (نەنمىن) جايلاشقان ئاق قوۋۇق رېستۇرانىدا «مەشرەپ»پروگراممىسىنىڭ 12 ياشقا كىرگەنلىكىنى خاتىرلەش بىلەن بىرگە ئاپتونوم رايونىمىزنىڭ ھەرساھە –ھەر كەسىپدىكى پىشقەدەم زاتلار، ئەدىب-ياغۇچىلار، پروفېسسورلارنى يىغىپ ئۇلاردىن «مەشرەپ »پروگراممىسىنىڭ ئىشلىنىشى، ئىشلىنىش جەريانىدا كۆرۈلگەن يېتەرسىزلىكلەر ۋە بۇندىن كېيىن تەرەققىياتىغا ئائىت تەكلىپ –پىكىرلەرنى ئېلىپ بېرىش پائالىيىتى ئۆتكۈزۈلدى.
پائالىيەت جەريانىدا پىشقەدەم ئەدىب –يازغۇچىلىرىمىز ، پىراففىسۇر ،دۇكتۇرلىرىمىز ئۆزلىرىنىڭ «مەشرەپ »پروگراممىسىغا بولغان قىممەتلىك پىكىر –بايانلىرىنى ئۇتتۇرغا قۇيدى .
«تارىم» ژۇرنىلى نەشرىياتىنىڭ باشلىقى، باش مۇھەررىر، شائىر ياسىن زىلال پىكىر بايان قىلىپ («مەشرەپ »پروگراممىسى تېلۋىزىيە ئىكرانى ئارقىلىق خەلقىمىزنىڭ سەنئىتىنى، خەلقىمىز ئىچىدىكى ئەڭ گۈزەل خەلقىمىز بىلەن خەلققە تونۇشتۇردى. مەن «مەشرەپ »پروگراممىسىدىكى خادىملارنىڭ تېخىمۇ تىرىشچانلىق كۆرسىتىپ «مەشرەپ »پروگراممىسىنى يەر شارى بويلاپ پۇتكۈل ئىنسانىيەت ئوينايدىغان پەللىگە يەتكۈزۈشىگە تىلەكداشمەن دېدى.
كومپىزىتۇر ،«مەشرەپ »پروگراممىسىنىڭ ناخشىسىنى ئورۇندىغان تالانتلىق ناخشىچى ئابلەت ئابلىكىم («مەشرەپ »پروگراممىسىنى پۈتكۈل دۇنيا كۆرىۋاتىدۇ. مەن مۇشۇنداق بىر كوزۇر، نادىر پروگراممىنىڭ باشلىنىش ناخشىسىنى ئورۇندىغىنىمدىن تولىمۇ خۇشال، لېكىن ئەينى مەزگىلدە قىسمەن سەۋەبلەر تۈپەيلى بۇ ناخشىنى تېخىمۇ ۋايىغا يەتكۈزەلمىگەنلىكىمدىن ئۆكىنىمەن. مەن مۇشۇ پۇرسەتتە «مەشرەپ »ناخشىسىنىڭ تېكىستىنى يازغان شائىر مەرھۇم مۇھەممەت ئېلى زونۇن تەشنائى ئاكىمىزنى سېغىنىمەن ھەم ئەسلەيمەن. مۇشۇ قۇتلۇق دەقىقىلەردە شۇ ئاكىمىز بولغان بولسا ھەممىمىز بىرلىكتە ھۆرمەت تونىنى ئۇچىسىغا ئارتقان بولساق نەقەدەر ياخشى بولغان بولاتتى. ئەپسۇس بىز ھازىر پەقەت سېغىنىش ۋە ئەسلەش ئىچىدە مەرھۇم مۇھەممەت ئېلى زۇنۇن تەشنائى ئاكىمىزغا بولغان ھۆرمىتىمىز ۋە قايىللىقىمىزنى بىلدۈرەلەيمىز خالاس) دېدى.
پائالىيەت جەريانىدا تونۇلغان ياش ناخشىچى مۆئمىنجان ئابلىكىم «بىلىپ قويغىن ئۇيغۇر دېگەن مۇشۇنداق»دېگەن ناخشىسى بىلەن سورۇن كەيپىياتىنى تېخىمۇ ئەۋجىگە كۆتۈردى. پېىشقەدەملىرىمىز بولسا ناخشىغا جۆر بولۇپ ئۇسسۇلغا چۈشتى.
شىنجاڭ تەجرىبە ئوتتۇرا مەكتىپىنىڭ ئوقۇتۇشقا مەسئۇل سابىق مۇئاۋىن مۇدىرى، نوپۇزلۇق مائارىپچى تۇردى مۇئەللىم (12 ياشقا كىرگەن بالىنىڭ نۇرغۇن ئارتۇقچىلىقى بولغىنىدەك يەنە نۇرغۇنلىغان يېتەرسىزلىكىمۇ بولىدۇ، بالا 18 ياشقا يەتكەندە ئاندىن بالاغەتكە يېتىدۇ، ئەقلى توشىدۇ. «مەشرەپ »پروگراممىسى بۇيىل 12 ياشقا كىرىپتۇ 18 ياشقىچە كىرگىچە بولغان 6 يىل جەريانىدا تېخىمۇ پىشىپ يېتىلىپ، سەرخىللارنىڭ سەرخىلىغا ئايلىنىدىغانلىقىغا ئىشىنىمەن. مەن چەتئەل سەپىرىم جەريانىدا شۇنى ھېس قىلدىم ۋە بەك تەسىرلەندىم. چۈنكى چەتئەلدىكى بارلىق ئۇيغۇرلارمۇ « مەشرەپ » پروگراممىسىنى كۆرىدىكەن. چەتئەلدىكى بەزى جايلارنىڭ ۋاقىت پەرقى بىز بىلەن بەش ئالتە سائەت ئەتىراپىدا پەرىقلىنىدىغان بولغاچقا ئۇلار يېرىم كېچە بولسىمۇ «مەشرەپ » پروگراممىسىنى كۆرۈش ئۈچۈن ئۇخلىمايدىكەن. ھەتتا شۇ يۇرتلاردا تۇغۇلۇپ ئۆسكەن، ئانا تىلنى ئۇقمايدىغان بىر قىسىم ئۇيغۇر ياشلىرىمىز «مەشرەپ » پروگراممىسىنى چۈشىنىش ئۈچۈن ئۇيغۇر تىلىنى ئۆگىنىۋېتىپتۇ. مەن شۇنداق ئېيتالايمەنكى «مەشرەپ » پروگراممىسى چەتئەللەردىكى قەلبىدە يۇرت سۆيگۈسى لاۋىلداۋاتقان مۇساپىر خەلقىمىزنىڭ ئاتەش بولۇپ يېنىۋاتقان قەلبىگە ئازراق بولسىمۇ مەلھەم بولۇپ كېلىۋاتىدۇ) دېدى.
پائالىيەت جەريانىدا «مەشرەپ » پروگراممىسىنىڭ رىياسەتچىسى ماھىرە ئابدۇغېنى بۈگۈنكى پائالىيەتنى تەشكىللەشكە ئىقتىسادىي جەھەتتىن ياردەم بەرگەن ئاققوۋۇق رېستۇرانى، پەرغانە تاتلىقلىرى، شىنجاڭ دەريا شىركىتى، شىنجاڭ جانان خەلقئارا سودا چەكلىك شىركىتى، شىنجاڭ ئەلئېھرام خەلقئارا سودا چەكلىك شىركىتى، شىنجاڭ پەخرى خەلقئارا سودا چەكلىك شىركىتى قاتارلىق شىركەت كارخانىلارغا ئالاھىدە رەھمىتىنى بىلدۈردى .
بۈگۈنكى پائالىيەتكە ئالاھىدە ئىشتىراك قىلغان شىنجاڭ سەنئەت ئىنىستېتۇتى مۇقام كەسپىنىڭ ئۇقۇغۇچىسى ئامېرىكىلىق ئىلىس ئەندىرسىن (ئۇيغۇرچە ئىسىمى نازاكەت ) پائالىيەتنى كۆرگەندىن كېيىن ئىنتايىن تەسىرلەنگەن ھالدا : « مەن ئۇيغۇر مۇقاملىرىنى بەكمۇ ياخشى كۆرىمەن شۇڭلاشقا ئامېرىكىدىن ئۇيغۇر مۇقاملىرىنى ئۆگەنگىلى كەلگەن. مەن ھەم ئۇيغۇر سەنئەت تەتقىقاتى بىلەن شۇغۇللىنىمەن. مەن تەتقىقات جەريانىدا ئۇيغۇر تارىخىغىمۇ ئىنتايىن قىزىقىپ قالدىم، شۇ تارىخنى ئۆگىنىش جەريانىدا ئۇيغۇرلارنىڭ ئۆرپ-ئادەت، مەدەنىيەت، گۈزەللىك تۇيغۇلىرى زىچ يۇغۇرۇلۇپ كەتكەن ئۇيغۇر مەشرەپلىرىگە قىزىقىپ قالدىم. ئۇيغۇر ئەنئەنىۋى مەشرەپلىرى ئۇنتۇلۇش ۋە يوقۇلۇش گىردابىغا بېرىپ قالغان بۈگۈنكى كۈندە «مەشرەپ»نىڭ سەھنىلەشتۈرۈلۈپ ئېكران ئارقىلىق خەلق بىلەن يۈز كۆرۈشىشى تولىمۇ رىئال ئەھمىيەتكە ئىگە خۇشاللىنارلىق ئىش بوپتۇ. مەن بۈگۈن تولىمۇ تەسىرلەندىم» دېدى.
ھەممىمىزگە ئايان ئەنئەنىۋى مەدەنىيەتلىرىمىز كۈندىن - كۈنگە سۇسلىشىۋاتقان مۇشۇ كۈنلەردە شىنجاڭ تېلېۋىزىيە ئىستانسىسى ئاخبارات ئۇنۋېرسال قانىلىدىكى جاپاكەش، مېھنەتكەشلەر 2002- يىلىدىن باشلاپ تېلېۋىزىيە ئېكرانى ئارقىلىق بۇرۇنلاردا باغلاردا، ھويلىلاردا ئۆتكۈزۈلۈپ كېلىۋاتقان قەدىمى مىراسلىرىمىزدىن بىرى بولغان مەشرەپلىرىمىزنى خەلقىمىز بىلەن ئۇچراشتۇردى. ئەنئەنە ۋە خاسلىققا ۋارىسلىق قىلىپ كېلىۋاتقان مەشرەپ پروگىراممىسى خەلق تەقەززالىق بىلەن كۈتىدىغان ، تولىمۇ ياخشى كۆرىدىغان، مەنىۋى تەشنالىقىنى قاندۇرىدىغان پروگراممىغا ئايلاندى.
كونىلار تولىمۇ توغرا ئېيتقانىكەن، «بالاڭنى مەكتەپكە بەر ،بولمىسا مەشرەپكە » دەپ ، كەلگۈسى ئەۋلاتلىرىمىز «مەشرەپ » پروگراممىسىنى كۆرۈش ئارقىلىق ئەجداتلىرىنىڭ قالدۇرغان ئىزنالىرى ۋە ھېكمەتلىرىنى كۆرۈپ تەربىيە ئالىدۇ، «مەشرەپ » پروگراممىسىدا بېرىلگەن يۇقىرى سەۋىيە ۋە كۈچلۈك تەربىيىۋى ئەھمىيەتكە ئىگە سەنئەت نومۇرلىرى ئارقىلىق جەمئىيىتىمىزدىكى نۇرغۇنلىغان يامان خاھىشلار سۆكۈپ تاشلىنىپ ئاممىغا توغرا يول كۆرسىتىپ بېرىلىۋاتىدۇ .
مانا شۇنداق تەربىيىۋى ئەھمىيىتى زۇر بولغان «مەشرەپ » پروگراممىسىنى تېخىمۇ زۇر تەرەققىيات پۇرسىتىگە ئىگە قىلىپ، ئەجداتتىن ئەۋلاتقا يەتكۈزۈش يالغۇز «مەشرەپ » پروگرامما گۇرۇپپىسىدىكى 15 نەپەر مېھنەتكەشلەرنىڭلا ۋەزىپىسى بولۇپ قالماستىن، يۇرت، خەلقى ئۈچۈن قەلبى ئاتەش بولۇپ يانىدىغان بارلىق ئۇيغۇر خەلقىنىڭ زىممىسىگە ئارتىلغان مۇقەددەس بۇرچ. شۇڭلاشقا ھەممەيلەننىڭ بىرلىكتە ھەركەتكە كېلىپ «مەشرەپ » پروگراممىسىنىڭ تېخمۇ سەرخىللىشىشى ۋە نادىرلىشىشى ئۈچۈن تەڭ ھەسسە قوشىشىغا تىلەكداشمىز.
پائالىيەتكە مۇناسىۋەتلىك بىرقىسىم رەسىملەر :
يوللىغان ۋاقتى 2014-6-22 11:37:31 AM
يوللىغان ۋاقتى 2014-6-22 12:02:51 PM
.gif)
چاقچاق ھە.دىلبەر رولىنى ئالغان قىزنى بىر كۆرۈپلا تونۇدۇمغۇ،سىز نىمانچە تەستە تونىغانسىز؟
