مۆچەل ھەققىدە

بۈگۈر

	دىۋانى لۇغىتى تۈرۈك سەرلەۋھىلىك بۈيۈك كىتابىدا ئالىم،تىلشۇناس،ئۇستازىمىز مەخمۇت قەشقىرى مۆچەل ھەققىدە مۇنداق بىر مەلۇمات بىرىدۇ،قەدىمى زامانلادا ئۇيغۇرلار ياشىغان دىيارىنىڭ پادىشاھى بارلىق ھايانلارنى ئىلى دەرياسىغا ھەيدىگەن ئىكەن.ئۇلاردىن دەريانى ئۈزۈپ ئالدىدا چىققان 12ھايۋاننىڭ نامىنى 12يىلغا نام بېرىپ چىققان نەتىجىدە،12يىل بىر مۆچەل ھېسابلىنىپ،مۆچەل ئارقىلىق ياش ھېسابلاشنى باشلىغان.مۆچەل بېشىنى ئۇيغۇر قاتارلىق تۈرۈك تىل سىستېمىسىدىكى مىللەتلەر نورۇز كۈنى يەنى 3-ئاينىڭ21-كۈنىدىن،خەنزۇ قاتارلىق بۇددا دىنىغا ئېتىقاد قىلىدىغان مىللەتلەر باھار بايرىمىدىن باشلاپ ھېسابلايدۇ.مۆچەل بېشى بىزدە ۋە باشا قېرىنداش مىللەتلەردە ئوخشاشلا چاشقان يىلىدۇر.          مۆچىلىڭىزنى بىلەمسىز؟كىشلەر12يىلنى بىر مۆچەل ئارقىلىق ياش ھېسابلاپ چىقىرىدۇ.لىكىن مۆچەل يىل بېشىنى قايسى ئايدىن باشلاپ ھېسابلاش ۋاقتى ئوخشاش ئەمەس.خەنزۇ خەلقى قەمەرىيە كالىندارى بويىچە باھار بايرىمىنى كونا يىل بېشى ھېسابلىسا،ئۇيغۇر خەلقى نورۇز بايرام كۈنىنى يىل بېشى ھېسابلايدۇ.                                                           يىل بېشى چاشقان ئىرۇر،                                                           كالىسى مۆرەپ كىلۇر،                                                           يولۋىسى يولدا يېتىپ،                                                           توشقىنى سەكرەپ كېلور.                                                           دەريادا بېلىق ئۈزۈپ،                                                           يىلاننى قوغلاپ كىلۇر.                                                          ئات ئالدىدا،قوي كەينىدە،                                                           مەرەپ كىلۇر.                                                          مايمۇنى ئويناپ ماڭار،                                                          توخۇسى چىللاپ كېلۇر.                                                          ئىتلىرى ھاۋشىپ ئۆتەر،                                                          توڭگۇزلىرى تويلاپ كىلۇر.

سەفەر

	بۇ مۆچەلنىمۇ بىلىۋالدۇق ..............

چاقنار

	مۆچەل بېشى چاشقان كېلۇر كالا ،يولۋاس ،توشقان  كېلۇر، بېلىق ئويناپ سۈزۈك سۇدا، ئەجدىھادەك يىلان  كېلۇر. ئات ئالدىدا  قوي  كەينىدە، ئۇنى دوراپ  مايمۇن كېلۇر، توخۇ چىللاپ ،ئىتلار قاۋاپ، توڭگۇز دېگەن قاۋان كېلۇر

XAHZAD

	1992قايسى مۆچەلگە يەنى نىمە يىللىققا كىرىدۇ

بۈگۈر

	XAHZAD يوللىغان ۋاقتى  2014-5-9 07:17 PM 1992قايسى مۆچەلگە يەنى نىمە يىللىققا كىرىدۇ مايمۇن يىلى

uyol

	مەن چاشقان يىللىق

zulpukar

	مۇشۇ 12 يىللىقنى بىلمەيدىغانلارمۇ بارمىدۇ؟؟؟

1APOLO

	موشۇ دەريادىن ئۆتكەن ھايۋاننىڭ ئىسمىنى يىلنىڭ ئىسمى قىلغان  ھىكايە يالغانمىكى دەيمە ، مۇشۇ مۆچەل دەيدىغان ئۇقۇمنى خەنلەردىن قۇبۇل قىلغانمىكى دەپ ئويلايمە،

izdinish

	ئەسلىدىكى نەزمە بولسا : مۈچەل باشلاپ چاشقان كېلۇر كالا يولۋاس توشقان كېلۇر بېلىق ئويناپ سۈزۈك سۇدا ئەجدىھادەك يىلان كېلۇر ئات ئالدىدا قوي كەينىدە ئۇنى دوراپ مايمۇن كېلۇر توخۇ چىللاپ ئىتلار قاۋاپ توڭگوز دېگەن قاۋان كېلۇر    بۇنى كىچىكىمدە تۈركىي تىللار دىۋانىدىن ئوقۇپ يادلىۋالغانىدىم ، خەنلەرنىڭمۇ بۇنىڭ بىلەن ئوخشاش ، شۇ بېلىقنى ئۇلار ئەجدىھا يىلى دەۋالىدىكەن …