قۇرئان ۋە يامغۇر

كوراگان1

	مۇسۇلمانلارنىڭھاياتلىق دەستۇرى بولغان قۇرئان كەرىيمدە بۇرۇن ئوتكەن پەيغەمبەرلەرنىڭقىسسىلىرى،شەرىئەت ئەھكاملىرى،ۋەزنەسىھەتلەر،قىيامەت ۋە ئۇنىڭ ئەھۋاللىرى شۇنداقلائاللانىڭ بار ۋە بىرلىكىنىڭ دەلىلى بولغان تەبىئەت ھادىسىلىرى قاتارلىق نۇرغۇنمەزمونلار بار. جۈملىدىن قۇرئان كەرىيمدە يامغۇر ھەققىدە ئاللا ئالاھىدەتوختالغان. بۇنىڭ بىلەن ئاللا ئىنسانلاردىن يامغۇر قاتارلىق شۇ تەبىئەتھادىسلىرىنى كۈزۈتۈپ ئىبرەت ئېلىپ ئاللانىڭ بىرلىكىنى ئېتىراپ قىلىش تەلەپ قىلغان . شۇنىڭغا ئوخشاشقۇرئان كەرىيمدە «يامغۇر» ئوخشاش بولمىغان يەردە ئوخشاش  بولمىغان مەزمۇندا كەلگەن. 1- قۇرئانكەرىيمدە يامغۇر ئاللانىڭ بار بىرلىكىنىڭ دەلىلى سۈپتىدە بايان قىلىنغان . ئاللامۇنداق دەيدۇ:    ظاسمانلارنعڭ ؤە زئمعننعڭيارعتعلعشعدا، كئحە بعلەن كىندىزنعڭ نأؤەتلعشعشعدە، كعشعلەرضە ىايدعلعق نەرسعلەرنعظئلعى دئڭعزدا ظازاب يىرضەن كئمعلەردە، اﷲ بذلذتتعن ياغدذرذى بەرضەن، ظألضەنزئمعننع تعرعلدىرعدعغان يامغذردا، يەر يىزعضە تارقعتعؤەتكەن ەايؤاناتلاردا، شاماليأنىلىشلعرعنعڭ ظأزضعرعى تذرذشعدا، ظاسمان- زئمعن ظارعسعدا بويسذندذرذلغانبذلذتلاردا، حىشعنعدعغان كعشعلەر ظىحىن، ظەلؤەتتە (اﷲنعڭ بعرلعكعنع كأرسعتعدعغان)دەلعللەر باردذر.(بە قەر 164-ئايەت) 2- قايتاتىرىلىشكە ئىشارە قىلىش ئۈچۈن بايان قىلىنغان.   كأكتعن (بذلذتتعن) مذبارەك سذنع حىشىردذق، ظذنعڭ بعلەنباغلارنع ؤە ظاشلعقلارنع، ظئضعز ظأسكەن، مئؤعلعرع سانجاق- سانجاق بولذى كەتكەنخورمعلارنع ظأستىردذق.9-10  (ظذلارنعڭ ەەممعسعنع) بەندعلەرنعڭ رعزقع ظىحىن(ظأستىردذق)، ظذ سذ بعلەن ظألىك (يەنع قاقاس) زئمعننع تعرعلدىردذق، ظألىكلەرنعڭتعرعلعشعمذ شذنعڭغا ظوخشاشتذر.11(سۈرەقاف)    يامغۇر سۈيى زىمىنغاچۈشكەندىن كىيىن ئۇ جانلىنىدۇ ۋە كوپىشىدۇ. شۇنىڭ بىلەن چىرايلىقلىقىدىن كۆزنىقاماشتۇرىدىغان تۈرلۈك گۈل چىچەكلەرنى  ۋەچىرايلىق ئۆسۈملۈكلەرنى ئۆندۈرۈپ بىرىدۇ.مانا بۇھالەتلەر زىمىن گىياھسىز قاقاسچۆلگە ئايلانغاندىن كىيىن بارلىققا كىلىدۇ. كىيىن ئۇ جانلىنىپ يىشىللىققاپۈركىنىدۇ. مانا بۇ ئولگەندىن كىيىن تىرىلىشنىڭ مىسالىدۇر. 3-يامغۇرنىڭئاللانىڭ ئىنسانلارغا ئاتا قىلغان چوڭ رەھمىتى ۋە ئىنئامى  ئىكەنلىكىنى بىلدۈرۈش ئۈچۈن بايان قىلىنغان. ظذلار (يامغذرنعڭ يئغعشعدعنظىمعدسعزلەنضەندعن كئيعن) اﷲ يامغذر ياغدذرذى بئرعدذ، رەەمعتعنع يايعدذ، اﷲ(ەەممعنعڭ) ظعضعسعدذر، مەدەعيەضە لايعقتذر.28 (شۇرا)            اﷲ رەەمعتعنع (يەنع يامغذرنع) ياغدذرذش ظالدعدا شامالنعخذش خەؤەر قعلعى ظەؤەتتع، يامغذر بعلەن ظألىك زئمعننع تعرعلدىرىش ؤە بعز ياراتقانەايؤانلارنع، نذرغذن ظعنسانلارنع سذ بعلەن تەمعنلەش ظىحىن، بذلذتتعن ىاك سذنعحىشىرىى بەردذق.( فۇرقان49-ئايەت)    4 - ئىنسانلارنىڭۋەز-نەسىھەت ئېلىشى ئۈچۈن بايان قىلىنغان. ظذلارنع ؤەز- نەسعەەت ظالسذن دەى،يامغذرنع ظذلارنعڭ ظارعسعدا تەقسعم قعلدذق(يەنع ضاە ظذ يەرضە، ضاە بذ يەرضە ياغدذردذق)، ظعنسانلارنعڭ تولعسع (اﷲغا)كذفرعلعق قعلعدذ.(فۇرقان 50-ئايەت) يەنى بىز ئۇ زىمىنغا يامغۇرياغدۇرماستىن بۇ زىمىنغا يامغۇر يامغۇر ياغدۇرىمىز.بىز بۇلۇتنى بىر زىمىننىڭئۈستىدىن ئۇنىڭغا بىرتىمىممۇ يامغۇر ياغدۇرماستىن ئاتلىتىپ ئۆتكۈزۈپ باشقا بىرزىمىننىڭ ئۈستىگە ئېلىپ بارىمىزدە بۇلۇت ئۇزىمىنغا يىتەرلىك يامغۇر ياغدۇرىدۇ.ۋەئۇزىمىننى مولچىلىققا ئايلاندۇرىۋىتىدۇ،بۇنداق قىلىشتا ئاللانىڭ چوڭ پاكىتى ۋەكاتتا ھېكمىتى باردۇر. ئىبنى ئابباس ۋەئىبنى مەسئود رەزىيەللاھۇ ئەنھۇمالار : «يامغۇر بىر يىلدا  يەنە بىريىلدىن جىق ياغمايدۇ،لىكىن ئاللا ئۇنىئۆزى خالىغانچە ياغدۇرىدۇ »دىگەن سوزىگە پاكىت قىلىپ ئاللانىڭ بۇ ئايىتىنىئوقىدى.ظذلارنعؤەز- نەسعەەت ظالسذن دەى، يامغذرنع ظذلارنعڭ ظارعسعدا تەقسعم قعلدذق (يەنع ضاە ظذ يەرضە، ضاە بذ يەرضەياغدذردذق)، . (فۇرقان 50-ئايەت) 5-تەمسىل قىلىشئۈچۈن بايان قىلىنغان. ەاياتعدذنيانعڭ معسالع (تئز ظأزضعرعشعدە،نعظمەتلعرعنعڭ باقاسعزلعقعدا، كعشلەرنعڭ ظذنعڭبعلەن مەغرذر بولذشعدا) بعز ظاسماندعن حىشىرضەن (يامغذر) سىيعضە ظوخشايدذكع، ظذنعڭبعلەن زئمعننعڭ ظعنسانلار، ەايؤانلار يەتدعغان تىرلىك ظأسىملىكلعرع (ظىنىى حعقعى)بعر- بعرع بعلەن ضعرەلعشعى كەتكەن، ەەتتا زئمعن ضىزەل تىسكە كعرضەن، حعرايلعقياسانغان، زئمعن ظعضعلعرع ظذنعڭدعن مول ەوسذل ظعلعشقا جەزمع قعلعى تذرغان حاغدا،ناضاەان كئحعسع ياكع كىندىزع ظذنعڭغا قازايعمعز يەتتع- دە، (زعراظەتلەرنع) تىنىضىن(يەنع ظعلضعرع) يوقتەك، (ىىتىنلەي) ظذرذى تاششلانغاندەك قعلعؤەتتذق (يەنع نابذتقعلعى، يوق قعلدذق)، ىعكعر يىرضىزعدعغان قەؤم ظىحىن ظايەتلەرنع مذشذنداق تەىسعلعبايان قعلعمعز.(يونۇس24-ئايەت) بۇئايەتتە ئاللاھاياتى دۇنيانىڭ ئەرزەمەسلىكىنى قۇياشنىڭ چىقىشى بىلەن پارلىنىپ تۈگەيدىغانيامغۇرغا ۋە ئازغىنە يامغۇر بىلەن بىردەملىك باراقسان ئوسكەندىن كىيىن ئىگىسىنىمەغرۇرلاندورۇپ قۇيىدىغان  لىكىن ئاللانىڭخالىشى بىلەن پات-ئارىدا ۋەيران بولىدىغان ئۆسۈملۈكلەرگە ئۆخشاتتى.ئاللا يەنەمۇنداق دەيدۇ:اﷲظاسماندعن يامغذر ياغدذردع، (يامغذر سىيع) جعلغعلاردا لعىمذلعق ظاقتع، كەلكىن سذظأزعنعڭ ظىستعدە كأىىكلەرنع لەيلعتعى ظاقتع، كعشلەرنعڭ زعننەت بذيذملعرعنعڭ، ياكعظەسؤاب ياساش ظىحىن ظوتقا سعلعى ظئرعتكەن مەدەنلەرنعڭمذ شذنعڭغا  ظوخشاشكأىىكع بار (يەنع كأىىكمذ خذددع كەلكىن سذنعڭ كأىىكعضە ظوخشاش ىايدعسعزدذر). اﷲەەق بعلەن باتعلنع بذ معسال بعلەن ظەنە شذنداق بايان قعلعدذ، كأىىك بولسا ظئقعىتىضەيدذ، ظعنسانلارغا ىايدعلعق نەرسە زئمعندا قئلعى قالعدذ، اﷲ معساللارنع ظەنەشذنداق بايان قعلعدذ.(سۈرە رەئدە17-ئايەت) 6- ئىنسانلاررىزقىنڭ سەۋەبى ئىكەنلىكىنى بىلدۈرۈش   ئۈچۈن بايان قىلىنغان.ئاللا بۇھەقتە مۇنداقدەيدۇ؛ اﷲظاسمانلارنع ؤە زئمعننع ياراتتع، بذلذتتعن يامغذر ياغدذرذى بەردع، يامغذر سىيعبعلەن سعلەرضە رعزق قعلعى نذرغذن مئؤعلەرنع ظىستىرىى بەردع، اﷲ سعلەرضە ظأز ظەمرعبويعحە دئڭعزدا قاتنايدعغان كئمعلەرنع بويسذندذرذى بەردع، سعلەرضە دەريالارنعبويسذندذرذى بەردع.(سۈرە ئىبراھىيم 32-ئايەت) ئاللا يەنەمۇنداق دەيدۇ:اﷲ سعلەرضەزئمعننع تىشەك ؤە ظاسماننع بعنا (يەنع يذلتذزلارنعڭە زعحلعقعدا بعناغا ظوخشاش)قعلعى بەردع، بذلذتتعن يامغذر ياغدذرذى بەردع، سعلەرضە رئزعق بولذش ظىحىن يامغذرظارقعلعق تىرلىك مئؤعلەرنع ظأستىرىى بەردع. ظەمدع اﷲغا شئرعك كەلتىرمەڭلار،ەالبذكع، سعلەر (اﷲنعڭ شئرعكع يوقلذقعنع) بعلعى تذرعسعلەر.(سۈرەبەقەر22-ئايەت)  يۇقارقى ئايەتلەردە ئاللا روشەن ھالدا يامغۇرنىڭئىنسانلارنىڭ رىزقىغا «ئۆزىنىڭ خالىشى بىلەن » بىۋاستە سەۋەب بۇلىدىغانلىقىنىئوتتىرىغا قويدى. 7-ئازاپ قوشۇنىئىكەنلىكىنى بىلدۈرۈش ئۈچۈن بايان قىلغان.ئاللا مۇنداق دەيدۇ: ظذلارنعڭ ظىستعضە بعز يامغذر (يەنعتاش) يادذردذق، ظاضاەلاندذرذلغذحعلارغا ياغدذرذلغان يامغذر نئمعدئضەن يامان!(شۇئەرا173-ئايەت) ظذلار ەەقعقەتەن (شامغا بئرعى كئلعشتە)يامان يامغذر (يەنع تاش)  ياغدذرذلغان شەەەردعن ظأتعدذ، ظەجەبا ظذلار ظذنعكأرىى (ظعبرەت ظالمامدذ؟) ياق (يەنع ظعبرەت ظالمايدذ)، ظذلار (قعيامەت كىنع) قايتاتعرعلعشنع ظىمعد قعلمايدذ.(فۇرقان 40-ئايەت) ظذلارغا بعر تىرلىك يامغذر (يەنع تاش)ياغدذردذق، ضذناەكارلارنعڭ ظاقعؤعتنعڭ قانداق بولغانلعقعغا قارعغعن.(ئەئراف84-ئايەت)   يۇقارقى ئايەتلەردە ئاللا« لوت »ۋە «سەدۇم »قەبىلىرىنى ئۆزلىرىنىڭ يامان ئىشلىرى تۈپەيلى ئاللانىڭ ئازاپ قوشۇنى بولغان «يامان يامغۇر »ئارقىلىق ھالەك قىلغانلىقىنى ئوتتۇرىغا قويدى. 8-مۆمىنلەرگەنىسپەتەن ياردەم قوشۇنى ئىكەنلىكىنى بىلدۈرۈش ئۈچۈن بايان قىلىنغان. ظأز ؤاقتعدا اﷲ تعنحلاندذرذش يىزعسدعنسعلەرضە ظذيقذ بئغعشلعدع؛ (تاەارەت ظعلعى، غذسلع قعلعى) ىاك بولذشعڭلار ظىحىن،سعلەردعن شەيتاننعڭ ؤەسؤەسعسعنع كەتكىزىش ظىحىن ،(اﷲنعڭ ياردعمعضە ظعشەنح قعلعى)كأڭلىڭلارنعڭ توق تذرذشع، قەدعمعڭلارنعڭ (قذمغا ىئتعى كەتمەي) مەزمذت تذرذشعظىحىن، اﷲ سعلەرضە بذلذتتعن يامغذر ياغدذرذىبەردع.(ئەنفال 11-ئايەت)   بۇ ئايەتتە ئاللا مۆمىنلەرگە ياردەم بېرىشئۈچۈن يامغۇر ياغدۇرغانلىقىنى بىلدۈمەكتە. 9- سىناقئىكەنلىكىنى بىلدۈرۈش ئۈچۈن بايان قىلغان. ظەضەر ظذلار (يەنع مەككە كذففارلعرع)توغرا يولدا بولسا ظعدع، ظذلارنع سعناش ظىحىن مول يامغذر ياغدذرذى بئرەتتذق (يەنعرعزقعنع كەڭ قعلعى بئرەتتذق)، كعمكع ىەرؤەردعضارعنعڭ زعكرعدعن (يەنع اﷲنعڭ تاظەت-ظعبادعتعدعن) يىز ظأرىيدعكەن، اﷲ ظذنع قاتتعق ظازابقا دذحار قعلعدذ.(سۈرەجىن 16-ئايەت)      يۇقاردا تىلغا ئېلىپ ئوتكىنىمىزدەك يامغۇر قۇرئانكەرىيمدە كوپ جايلاردا تىلغا ئېلىنىدۇ. ئەمدى بىز قۇرئاندا تىلغا ئېلىنغان يامغۇرھادىسسىنى ھازىرقى زامان ئىلمى ئاساسلىرى بىلەن بىرلەشتۈرۈپ چۈشۈنۈپ باقايلى.ئاۋۋالبىز بۇلۇتلار ھەققىدە توختىلىمىز. بۇلۇتلارنىڭئېغىرلىق مىقدارى ناھايىتى ھەيران قالارلىق رەقەملەرگە يىتىدۇ. مەسىلەن:شىۋىرغانلىق توپ بۇلۇتتا 300 مىڭ توننا ئېغىرلىققا يىتىدىغان سۇ يىغىلىدۇ.ئاسماندا 300مىڭ توننىلىق بىر دۆۋە نەرسە تۇرالايدىغان بىر جازىنىڭ « قورۇلۇشى »ھەقىقەتەن ھەيران قالارلىق بىر ئەھۋالدۇر. كەئبۇل ئەھبارمۇنداق دىگەن:بۇلۇت يامغۇرنىڭ غەلۋىرىدۇر ئەگەر بۇلۇت بولمىغان بولسا يامغۇر سۈيى بۇزۇلۇپزىمىنغا چۈشمىگەن بۇلاتتى. قۇرئاندىكى يەنە بەزى ئايەتلەردە بۇلۇتلارنىڭئېغىرلىقى شۇنداق بايان قىلىنماقتا: اﷲنعڭ رەەمعتع (يەنع يامغذر) مەيدانغا كعلعش ظالدعدا،اﷲبعشارەتحع قعلعى شاماللارنع ظەؤەتعدذ، شاماللار ظئغعر بذلذتلارنع كأتىرضەن حاغدا،ظذلارنع ظألىك (يەنع قاغجعراى ياتقان ضعياەسعز) جايلارغا سىرعمعز، ظذنعڭدعن يامغذرياغدذرذى تىرلىك- تىرلىك مئؤعلەرنع حعقعرعمعز، ظعبرەت ظئلعشعڭلار ظىحىن (زئمعندعنمئؤعلەرنع حعقارغاندەك، قعيامەتتە) ظألىكلەرنع قەبرعلعرعدعن حعقعرعمعز.(ئەئراف سۈرىسى57- ئايەت) اﷲ(حاقماقتعن) قورقذتذش، (يامغذرغا) ظىمعد تذغدذرذش ظىحىن، سعلەرضە حاقماقنعكأرسعتعدذ، (قذدرعتع بعلەن) قذيذق بذلذتلارنع ىەيدا قعلعدذ.(رەئد سۈرىسى 12-ئايەت) ئەلۋەتتە قۇرئاننازىل بۇلىۋاتقان دەۋىردە ئىنسانلارنىڭ بۇلۇتلارنىڭ ئېغىرلىقىغا مۇناسىۋەتلىكبىلىمگە ئىگە بولىشى مومكىن ئەمەس ئىدى.« قۇرئان كەرىيم » ئايەتلىرىدە ئالاھىدەتىلغا ئېلىنغان ۋە يېقىنقى زامانلاردا تېپىلغان بۇ بىلىم قۇرئاننىڭ ئاللاھنىڭكالامى ئىكەنلىكىنىڭ يەنە بىر ئىسپا تىدۇر. يامغۇرنىڭقانداق شەكىللىنىدىغانلىقى ئىنسانلارغا ئۇزۇندىن بېرى بىر سىر ئىدى، پەقەت ھاۋارادارلىرى كەشىپ قىلىنغاندىن كىيىن يامغۇرنىڭ قايسى باسقۇچلاردىن ئۈتۈپ شەكىللنىدىغانلىقىئېنىقلاندى. بۇنىڭغا ئاساسلانغاندا يامغۇر ئۈچ باسقۇچتىن ئۈتۈپ شەكىللىنىدۇ: ئاۋالشامال ۋاستىسى بىلەن يامغۇرنىڭ « خۇرۇچى » ھاۋاغا ئايلىنىدۇ. ئارقىدىن بۇلۇتلارمەيدانغا كىلىدۇ ۋە ئەڭ  ئاخىرىدا  يامغۇر تامچىلىرى پەيدا بۇلىدۇ. قۇرئاندايامغۇرنىڭ پەيدا بۇلىشىغا مۇناسىۋەتلىك مەلۇماتلاردا بولسا، دەل ئاشۇ جەريانلارسۆزلەنمەكتە. بىر ئايەتتە بۇ شەكىللىنىش ھەققىدە مۇنداق بىر مەلۇمات بىرىلگەن: اﷲ شاماللارنع ظەؤەتعى بذلذتنعقوزغايدذ، ظاندعن ظذنع ظاسماندا خالعغعنع بذيعحە تارقعتعدذ، (ضاەع) ظذنع تارقاقىارحعلارغا بألعدذ، شذنعڭ بعلەن يامغذرنعڭ بذلذتنعڭ ظارعسعدعن حىشىؤاتقانلعقعنعكأرعسەن، اﷲ يامغذرنع خالعغان بەندعلعرعنعڭ ظىستعضە ياغدذرغان حاغدا، ظذلار دەرەالخذشال بولذى كئتعدذ.(رۇم سۈرىسى 48- ئايەت) ئەمدى ئايەتتەدىيىلگەن ئۈچ باسقۇچنى ئىلمى تەھلىل قىلايلى. 1- باسقۇچ : ئاللاشاماللارنى ئەۋەتىدۇ....   ئوكيانلاردىكىبۇژغۇنلاشتىن شەكىللەنگەن بىھېساب ھاۋا كۆپۈكلىرى ئۈزلۈكسىز پەيدا بولىدۇ ۋە سۇزەررىچىلىرى داۋەملىق ھاۋاغا ئورلەيدۇ، تۇزغا باي بولغان بۇزەررىچىلەر بىر ئازدىنكىيىن شامالغا يوتكىلىدۇ ۋە ئاتموسفىرادا ئۇدۇل يۇقىرلاپ ماڭىدۇ. « ئائېروسۇل »نامى بېرىلگەن بۇ ئۇششاق پارچىلار « سۇ توزىقى » نامى بىرىلگەن بىر مىخانىزىمئارقىلىق يەنە دېڭىز لاردىن ئورلىگەن سۇ ھورلىرىنى ئۆز ئەتراپىغا كىچىك تامچىلارھالىتىدە توپلاپ بۇلۇت تامچىلىرىنى شەكىللەندۈرىدۇ. 2- باسقۇچ: ئاندىن ئۇنى ( بۇلۇتنى ) ئاسماندا خالىخىنى بۇيىچەتارقىتىدۇ.( گاھى ) ئۇنى تارقاق پارچىلارغ بۆلىدۇ....... تۇز كىرىستاللىرنىڭ ياكىھاۋادىكى توزان زەررىچىلىرىنىڭ ئەتراپىدا زىچلاشقان ھورلار ئارقىلىق بۇلۇتلارشەكىللىنىدۇ. بۇلارنىڭ ئىچىدىكى سۇتامچىلىرى ناھايىتى كىچىك (0.01 بېلەن 0.02مىللىمېتىر چامىدا ) بولغاچقا ھاۋادا ئېسىقلىق قالىدۇ ھەم ئاسماندا يېيىلىدۇ.شۇنداق قىلىپ ئاسمان بۇلۇتلار بىلەن قاپلىنىدۇ. 3- باسقۇچ: شۇنىڭ بىلەنيامغۇرنىڭ بۇلۇتنىڭ ئارىسىدىن چۈشىۋاتقانلىقىنى كۆرىسەن ........ تۇز كىرىستاللىرىنىڭۋە تۇزان زەررىچىلىرىنىڭ ئەتراپىغا توپلاشقان ئۇششاق سۇلار خېلىلا كۆپىيىپ يامغۇرتامچىلىرىنى شەكىللەندۈرىدۇ. بۇنىڭ بىلەن ھاۋادىن تېخىمۇ ئېغىر بىر ھالغا كەلگەنتامچىلار بۇلۇتتىن ئايرىلىپ يامغۇر بولۇپ يەرگە چۈشۈشكە باشلايدۇ. كۆرەلگىنىدەكيامغۇرنىڭ شەكىللىنىشىدىكى ھەربىر باسقۇچ قۇرئان ئايەتلىرىدە بىلدۈرۈلمەكتە.  يەنە كىلىپ بۇ باسقۇچلار توخرا رەتتەرتىپى  بىلەن چۈشەندۈرۈلگەن. بۇدۇنيادىكى نۇرغۇن تەبىئي ھادىسىلەرنى شەرھلىگىنىدەك بۇنىمۇ ئاللا تائالا ئەڭ توغراشەرھلىمەكتە. يەنە كىلىپ بۇ چۈشەنچىلەر بۇنىڭ بايقىلىشىدىن ئەسىرلەر ئاۋالقۇرئاندا ئىنسانلارغا بىلدۈرۈلگەن. قۇرئاننىڭ بىر ئايىتىدە شاماللارنىڭ  كاتالىزاتورلۇق خۇسۇسۇيىتى ۋە بۇنىڭ نەتەجىسدەيامغۇرنىڭ شەكىللەنگەنلىكى مۇنداق تىلغا ئېلىنماقتا: «بعز يامغذرنع ەەيدەيدعغان شاماللارنعظەؤەتتذق، بعز بذلذتتعن يامغذر ياغدذرذى سعلەرنع سذغاردذق، سعلەر ەەرضعز ظذنعساقلاشقا قادعر ظەمەسسعلەر.»( سۈرە ھىجىر 22- ئايەت ) ئايەتتەيامغۇرنىڭ شەكىللىنىشىدىكى تۇنجى باسقۇچنىڭ شاماللار ئىكەنلىكى ئالاھىدە تېلغا ئېلىنماقتا.ھالبوكى 20- ئەسىرنىڭ باشلىرىغىچە شامال بىلەن يامغۇرنىڭ يېغىشى ئارىسىدىكى بىردىنبىر مۇناسىۋەت شامالنىڭ بۇلۇتلارنى يۆتكىشى دەپ بىلىنەتتى. زامانىۋىيمىتورولوگىيلىك بايقاشلار بولسا شاماللارنىڭ يامغۇرنىڭ شەكىللىنىشىدە  « رىئاكسىيەلەشتۈرگۈچى» لىك رولىنىئوينايدىغانلىقىنى كۆرسەتتى. شاماللارنىڭ بۇ رىئاكسىيەلەشتۈرگۈچى خۇسۇسۇيىتى بايادىگىنىمىزدەك مۇنداق ئەمەلىيلىشىدۇ: ئوكيانلارنىڭ ۋە دېڭىزلارنىڭ ئۈستىدەبۇژغۇنلاش سەۋەبىدىن كۆپۈكلەر چاچرىغاندا مىللىمېتىرنىڭ 100 دىن بىرى چامىسىدىكىمىڭلارچە ئۇششاق پارچىلىرىنى ھاۋاغا ئۇچرىتىدۇ. « ئائېروسۇل » نامى بېرىلگەن بۇئۇششاق پارچىلار شامال ئارقىلىق قۇرۇقلىقتىن كەلگەن چاڭ-توزانلار بىلەن ئارىلىشىپئاتموسفىرانىڭ ئۈستى قاتلاملىرىغا يۆتكىلىدۇ. شاماللار ئېگىزلىككە ئاشۇنداقيۆتكىگەن ئۇششاق پارچىلار ئۇ يەردە ھورلار بىلەن ئۇچۇرشىدۇ .ھورلارمۇ ئۇ ئۇششاقپارچىلانىڭ ئەتراپىغا توپلىشىپ قۇيۇقلىشىدۇ ۋە سۇ تامچىلىرىغا ئايلىنىدۇ. بۇ سۇتامچىلىرى ئاۋۋال بىر يەرگە كېلىپ بۇلۇتلارنى شەكىللەندۈرىدۇ.بىر ئازدىن كىيىنيامغۇر بولۇپ يەرگە چۈشىدۇ. كۆرەلگىنىدەك شاماللار ھاۋادا ئەركىن يۈرگەن ھورلارنىدېڭىزدىن يوتكىگەن ئۇششاق پارچىلار بىلەن رىئاكسىيەلەشتۈرىدۇ، ۋە شۇ ئارقىلىقيامغۇر بۇلۇتلىرىنىڭ شەكىللىنىشىنى ساقلايدۇ. ئەگەر شاماللارنىڭ بۇخۇسۇسىيىتى بولمىسا يۈكسەكئاتموسفىرادىكى سۇ تامچىلىرى ھېچ ۋاقىتتا شەكىللەنمەيتى ۋە يامغۇر دىگەنبىرنەرسىمۇ بولمايىتتى بۇ يەردە مۇھىم بولغان نۇقتا شاماللارنىڭ يامغۇرنىڭشەكىللىنىشىدىكى بۇجاپالىق ۋەزىپىسىنىڭ ئەسىرلەر ئاۋۋال ئىنسانلار تەبىئەتھادىسلىرى ھەققىدە ھېچنىمە بىلمەيدىغان بىر دەۋىردە بىلدۈرۈلىشىدۇر. مەنبە : ئۆزۈم

Qaynam1

	ئۇلۇغ ئاللاھ قەلىمىڭىزنى تېخمۇ زىيادە قىلغاي !! رەھمەت سىزگە !!

WWW.UYHQT.COM

	ئەجرىڭىزگە تەشەككۈر. ‹قۇرئان كەرىم›دىن ئايەتلەرنى دەلىل ئالغاندا ئۇنىڭ ئانا تىلىمىزدىكى يەشمىسىنى بىۋاستە ئالغان بولسىڭىز تېخىمۇ ياخشى بۇلاركەن .مۇندىن كىيىن مۇشۇنداق ماقالىلارنى يازغاندا ئۇنتۇپ قالمىغايسىز.

mercury

	WWW.UYHQT.COM يوللىغان ۋاقتى  2014-4-30 07:23 AM ئەجرىڭىزگە تەشەككۈر. ‹قۇرئان كەرىم›دىن ئايەتلەرنى دە ... قوللايمەن ،  گەرچە تىما ئىگىسى بىرمۇنچە ئايەتلەرنى نەقىل ئالغان بولسىمۇ  مەن ئەرەپچە بىلمىگەچكە  ئۇ ئايەتلەردە نىمە دىيىلگەنلىكىنى بىلمىدىم ،  شۇڭا تىمىنى چالا پۇلا ئوقۇپ قويدۇم .

yaprak2012

	ئملا خاتالىقىنى ھىسابقا ئالمىغاندا ياخشى ئەسەر بۇلۇپتۇ،يىڭى تېمىلىرڭىز ئۈزۈلمىگەي.

bozyigit0997

	قۇرئاننىڭ بىر ئايىتىدە شاماللارنىڭ  كاتالىزاتورلۇق خۇسۇسۇيىتى ۋە بۇنىڭ نەتەجىسدەيامغۇرنىڭ شەكىللەنگەنلىكى مۇنداق تىلغا ئېلىنماقتا: «بعز يامغذرنع ەەيدەيدعغان شاماللارنعظەؤەتتذق، بعز بذلذتتعن يامغذر ياغدذرذى سعلەرنع سذغاردذق، سعلەر ەەرضعز ظذنعساقلاشقا قادعر ظەمەسسعلەر.»( سۈرە ھىجىر 22- ئايەت ) كەچۈرۈڭ قېرىنداش، سىز يازغان خەتلەر قايسى تىلدا ياكى قايسى خەت نۇسخىسى؟ تەھرىرلەپ قويۇڭ.

Uyghurbufet

	WWW.UYHQT.COM يوللىغان ۋاقتى  2014-4-30 09:23 AM ئەجرىڭىزگە تەشەككۈر. ‹قۇرئان كەرىم›دىن ئايەتلەرنى دە ... قوللايمەن! بىۋاستىلا ئۇيغۇرچىسىنى ئېلىپ، سۈرە نامى ۋە قايسى ئايىتى كۆرسۈتۈلسە،تېخمىۇ ئاددى ،چۈشۈنۈشلۈك بولاركەن. ئېلىنغان ئەرەپچىسىدە زىر،زىۋەر....لىرى يوقكەن .ئادەتتىكى قۇرئان ئوقۇيالايدىغانلارمۇ ئوقالمايدىكەنمىز

feruq

	bu yazmida ëlin'ghan ayetlerni ëlkitaptin biwaste köchürüpsiz he

wolverine

	ئىملاغا دىققەت قىلڭ ،،،،مۇشۇنداق تىمىلارنى يوللاپ تۇرغايسىز