|
بىر چىلەك سۇ بولغان بولسا ،قىش كىرگەندە تالاغا قويوپ قويغان بولسام توڭلاتتى ،ئۇنىڭغا سىلەر قارىغاچ قويساڭلار ، چىۋىن ياكى كۇمۇتا دىگەندەك ھاشارەتلەر قونىۋالمىغان بولسا ، كەڭ ساي ئەپەندىم قوروپ بەرگەن بولسا ياخشى بولاتتى . شۇ توڭلىغان بىر چىلەك سۇنى ساق-سالامەت يازغىچە ساقىليالىغان بولسام بازارغا ئاچىقىپ دوغاپ ياساپ ساتاتتىم . ئۇنىڭدىن كىرگەن كىرىمنى بانكىغا قويوپ ساقلاپ قوياتتىم ،ئۇنىڭغىچە كۈزمۇ كىرەتتى دە ،سوغ چۈشۈپ كىتەتتى .ئۇنداق بولغاندىكىن مەن ئايغا قانداق چىقالايمەن ،سوغ تۇرسا .. ئۆيدە بىر تۇياق چۈجە بار ئىدى ،ھىلىقى دوغاپ سىتىپ تاپقان پۇلنى بانكىدىن ئىلىپ يەنە بىر نەچچە تۇياق چۈجە ئىلىپ ،ئۆيدىكى چۈجىگە قاتاتتىم ،قىشمۇ كىرەتتى . قىش كىرگەندە چۈجىلەرنى تالادا قويساق بولمايدىغۇ ،ئۇنداق بولغاندىكىن مۇشۇ كەڭساينىڭ مۇنبىرىگە ئەكەپ قويسام مۇنبەرداشلار قاراپ قۇيسا ،ئەمىليەتتە چۈجە دىگەن كەڭ دالىلاردا ياشىسا چوڭ بولدىغۇ ،بۇ يەرگە ئەكىرىپ قويغاندىكىن تىز يوغىنالماي قالدىدە ...لىكىن ئامال يوق . شۇنداق قىىلپ سىلەر ئۇنى دەپ بۇنى دەپ چۈجىلىرىم قىشتىن ئۆتۆپ قالاتتى ،. يەنە ياز كىلەتتى ئۇلار يوغارمىسا ساتقىلى بولمايدىغۇ ..ئۇنداق بولغاندىكىن مەن يازىچە ئۇنى باقاتتىم .سىلەر بىلىسلەر قىشتا تۇرۇپ قالغان چۈجە ئاسان يوغارمايدۇ . بىر ئاماللار بىلەن ھىلىقى چۈجىلەر 8-ئايلاردا ئاران ئاندىن ساتقۇدەك بولاتتى . مەن ئالدى-ئارقا مىڭىپ يۇرۇپ چۈجىلەرنى سىېتىپ بولاتتىم ،بۇ چاغدا يەنە كۈز كىرىپ كىتەتتى . سوغ چۈشتى دىگەن گەپقۇ ، ئۇنداق بولغاندىكىن مەن ئايغا قانداق چقالايمەن ،سوغ تۇرسا ..شۇنىڭ بىلەن ساتقان پۇلنى يەنە بانكىغا سالىمەن . شۇنىڭ بىلەن نىمە ئىش قىلارمەن دەپ تۇرسام ،كەڭ ساي ئەپەندىم شىرىكلىشىپ پوپورتاڭ ساتايلى ،بىزنڭ مۇنبەردە ئادەم جىق بىر تالدىن چاينىسىمۇ خېلى كىرىم قىلالايمىز دىدى . بۇ پىكىر ماڭا شۇنداق ياقتى ،شۇنىڭ بىلەن ئىشنى باشلىۋەتتوق .ئەمىليەتتىمۇ شۇنداق بولاتتى ،لىكىن بىرسىڭلار بۇنىڭغغا قورساق تويامدۇ ، بىز تونوش بولغاندىكىن بازار باھاسىدىن ئەرزانىراق بەرسە بولمامدۇ ، ئۇنىڭدا باشقا تەركىپتىكى مايلار بار چاينىسا يامان بولىدۇ ، ئۇ دىگەن خوتون كىشىنىڭ ئىشى ، ئۇيغۇرلار پۇل تاپسا قورساقنىڭلا غېمىنى قىلىدۇ .............دىگەندەك گەپلەر بىلەن ئوقەتنى ئوقەت قىلمىدىڭلار ، شۇ مالىماتاڭچىلىقتا قىش ئۆتۆپ يازمۇ كىرىپ كەتتى . قىززىقچىلىقتا ئازمۇ ئەمەس 50 توننا پوپورتاڭ ئىلىۋاپتۇقكەنمىز ،9- ئايغىچە ئۇنىڭ يالۋۇرۇپ بۇنىڭغغا يالۋۇرۇپ دىگۈدەك قىلىپ ئاران سېتىپ قولدىن چىقاردوق .. يەنە كۈز كىرىپ كەتتى ،ئۇنداق بولغاندىكىن مەن ئايغا قانداق چىقالايمەن ،سوغ تۇرسا .. دۇنيا خەۋەرلىرىدە ئۇ دۆلەتنىڭ ئادەملىرى ئايغا چىقىپتۇ ، بۇ دۆلەتنىڭ ئادەملىرى ئايغا چىقىپ ساياھەت قىپتۇ دىگەندەك دەبدەبىلىك خەۋەرلەر قىززىپ كەتتى .شۇلارغا قاراپ كۆڭلۈم بەكلا يېرىم بولدى . توۋۋا چەتئەللىكلەرمۇ بىزگە ئوخشاش ئادەمغۇ ،ئۇلار چىقسا بىز نىمىشكە چىقالمايمىز ، بىز ئۇيغۇر بولغانلىقىمىز ئۈچۈن چىقالمامدۇق ياكى ئالدىمىزغا كەلگەن پۇرسەتنى قولدىن بېرىپ قويۋاتىمىزمۇ دەپ ئىچىم ئاچچىق بولوشقا باشلىدى .. شۇنىڭ بىلەن مەن بۇ يەردە تۇرۇپ پۇرسەت كۈتۈپ ياتقۇچە قەدىمىمنى ئېلىپ ئايغا چىقىدىغان يەرگە باراي دەپ لاقا-لۇقلىرىمنى ئېلىپ يولغا چىقتىم . ئۆيدىن شۇنداقلا مىڭىشىمغا دادام نەگە بارىسەن دەپ سورىدى . مەن ئايغا چىقىمەن ،شۇڭا ئايغا چىقىدىغان يەرگە ماڭدىم دىسەم ، دادام ماڭە جۈر ئايغا چىقىمەن دىگۈچە ئاۋۇ ئېغىلدىكى كالاڭنى باقە ئاداش ،دەپ ۋارقىراپلا كەتتى .كۆڭلۈم شۇنداق يېرىم بولدى ،توۋۋا باللىلىق چاغلىرىمىدا ،چوڭ بولغاندا نىمە قىلسەن دەپ سورىغاندا مەن ياخشى ئوقوپ ئايغا ،مارىسقا چىقىمەن دىسەم ،مىنى بېشىدىن ئېگىز كۆتۆرۆپ ئوي ..قاراڭلا مىنىڭ بالام ئايغا چىقىدۇ دەپ توۋلاپ كىتەتتى ،ئەمدى ئازۇيۇمنى ئەمەلگە ئاشۇراي دەپ قەدەم ئالسام بۇنداق دىگىنى نىمىسى .. كىچىكىمدە نې-نې ئارزۇلارغا يىتىمەن دەپ قۇرۇق شوئار توۋلاپ ،ئەمدى ئەمەلگە ئاشۇرالمىسام ، زادى مەن ئالدامچىمۇ ياكى چوڭلار ئالدامچىمۇ ؟ ... كالىنى بىزلا بېقىپ ئۆتۆپ كىتەمدۇق ؟ كەچكىچە شۇلارنىڭ پوقىنى تازلاپلا يۇرۇش ،بىزنىڭ كىچىكىمىزدە توۋلىغان ئارزۇلىرىمىزنىڭ نىشانىمۇ ؟ ... يىغلىۋەتكۈدەك بولوپ ئۆيگە يىنىپ كىردىم يەنە ئۆيدىكى بىر خىل رىتىم ،كالا بېقىش ، پوقىنى تازلاش ، ھەلەپ ئېتىش .دىگەندەك ئىشلار بىلەن ھەپىلىشىپ يەنە بىر يازمۇ ئۆتۆپ كەتتى . شۇ ئارلىقتا غازدىن ئىككىنى بېقىپ قويغانكەنمەن ،كۈزگىچە خېلە يوغىناپ قاپتۇ ، ئۇنى بازارغا ئاچىقىپ ساتتىىم ، بۇ ۋاقىتمۇ كۈز ۋاقتىغا توغرا كەلدى ،سوغمۇ چۈشۈشكە باشلىدى . بۇ ۋاقىتتا ئايغا چىققىلى بولامدۇ ؟ سوغ تۇرسا ، شۇنىڭ بىلەن غازنىڭ پۇلىنى يەنە بانىكغا سىلىۋەتتىم ، شۇغىنىسى پۇلۇممۇ كۆپىيىپ قالدى . مىنىڭ ئايغا چىقماقچى بولغىنىمنى دادامدىن بۆلەك ھىچكىم ئۇقمايىتتى . كىچىك چىغىمدا ئېيقانلىرىم كىمىنىڭ ئېسىدە بولسۇن دەيسىز .يەنە شۇ بىر تەرىقىدە ياشاۋەردىم ،يازدا كالا باقىمەن ،قىشتا گازىر ساتىمەن . بىر كۈنى مۇنداق قىززىق ئىش بولدى ؛ بازارنىڭ ئاۋات يېرىنىڭ بۇلىڭىدا گازىر سېتىپ ئولتۇرسام بازار باشقۇرۇشنىڭ كىلىپ قالدى ،دەررۇ قېچىپ كىتەلمەي قالدىم ،مىنى تۇتىۋالدى . مەن نىمە بولدى ؟ دىسەم .؛ بۇ يەردە گازىر ساتمايسەن ،دەيدۇ . مەن ئەمسە نەدە ساتىمەن ؟دىسەم . ئىشقىلىپ يولنى قالايمىقان قىلما ، ياكى ساتقۇڭ زادى بولسا دۇككان ئېىچپ سات بولمىسا كەت ،دەيدۇ.. مەن ، مۇشۇ بىر خالتا گازىرغا دۇككان ئاچامدىم ؟ دىسەم . نىمە قىلساڭ قىل دەپ ساتقۇزمىدى . مەن ئويلاپ قالدىم ..، دۇككان ئاچاي دىسەم ئۇنىڭغا يەتكۈدەك مەندە نىمە مەبلەغ بولسۇن ، دۇككان ئاچقۇدەك پۇل بولسا مەن بۇ يەردە تىتىرەپ گازىر ساتامدىم ؟ ساتماي دىسەم بىز دىھقان خەقتە نىمە كىرىم بولسۇن ، بار يوقى ئىككى پارچە يەر بىلەن ئىككى قوتور كالىمىز بار ، شۇنىڭغىلا تايىنىپ تۇرساق ئاچ قالىدىغان گەپ ، مەھەللىدە ساتاي دىسەم تۆت تال ئادەمگە گازىر سىتىپ بىرنى ئىككى قىلغىلى بولامدۇ ... شۇنىڭغا شەھەرگە كىرگەنتىم .. ئۆزۈمنىمۇ توغرا چۈشەنمىسەم بولمايدۇ .. كادىر بولالمىغاندىنكىيىن قىسىپ كالامنى باقمامدىم .. ئۇلارنىمۇ توغرا چۈشىنىشكە بولىدۇ ،بازار باشقۇرۇش بولغاندىكىن ھەممىنى رەتكە سالمىسا قالايمىقانچىلىق كىلىپ چىقىدىغان گەپ ، يۇمشاق گەپ قىلسا بىز ماڭمايمىز .. ئەمسە بىزگە دۇككان ئېچىپ بەرمەمسە دپ ئۇششۇقلۇق قىلغىلى بولمايدۇ ،ئۇلارمۇ خوتون-بالا باقىمەن دەپ ئازغىنە پۇلغا مۇشۇ جاپانى تارتىپ شاپاشلاپ يۈرىيدۇ . شۇنداق قىلىپ مىنىڭ ئايغا چىقىدىغان ئارزۇلۇرۇم نىشاندىن يىراقلىغىلى تۇردى . ئۆي ..بالا ...كالا....تالا ..غىمى بىلەن قېرىپ قالغىلى تۇردۇم . ...تۇرۇپ ئۆزەمدىن ئۆزەمگە كۈلۈپ كىتىمەن ...توۋۋا گازىرچىمۇ ئايغا چىقامدۇ .ۋۇي.ئۆزەڭنىڭ مەھەللىسىدە بىر خالتا گازىرنىمۇ ئوڭشاپ ساتالمايسە ..تىتىرەپ ...ئۇ ئايغا .............. شۇنىڭ بىلەن ۋاي بولدىلا دىدىم ، ئايغا چىققانلار رەسىمىنى تارتىپ بىزگە ئەكىلىپ بەرسىلا كۆرسەك بولدىغۇ دىگەن ئوي بىلەن ئېغىلدىكى كالىغا ھەلەپ بېرىشكە باشلىدىم .. ئۈزۈممۇ قىززىقكەنمەن ئۇ ئايغا چىقساممۇ قورساق باقىدىغان گەپتۇ .. يەر تەرمىسەم ..كالا باقمىسام ئايدا تۇرغىلى بولمايدۇ ...ئايدا ئادەم ئاز دەيدۇ ..ئۇنداقتا مەن گازىرنى كىمگە ساتىمەن ؟؟ .... شۇنىڭ بىلن ھىلىقى يىققان پۇلغا خوتون ئېلىش قارارىغا كەلدىم ....بىز ئۈچۈن خوتون ئېلىش .. ئۆي ئېلىش قەلبىمىزدىكى ئەڭ مۇھىم مەسىللەرنىڭ بىر بولوپ قالغاندىكىن .. دەپ بېقىڭلار دوسلار مەن زادى قاچان ئايغا چىقىمەن ؟ چىقىش ئۈچۈن قانداق قىلىمەن ؟ ... مەنبەسى <<مەن >> |
ھەي.........
