| muzepper | 2011-05-21 05:06 |
|
كەشمىر كەشمىر، ھىندىستان، پاكىستان ۋە جۇڭگو چىگرىسىدىكى بىر تاغلىق بۆلگىدۇر. 1947- يىلى بېرىتانىيە (ئەنگىلىيە) نىڭ ئىشخالىدىن قۇتۇلۇپ چىققان كەشمىرنىڭ نوپۇسى ئاساسەن مۇسۇلمانلاردىن تەشكىل تاپقان بولغانلىقى ئۈچۈن پاكىستان كەشمىر ئەمىرلىگىدىن بۇ بۆلگىنى تەلەپ قىلدى. ئەمما كەشمىر ئەمىرلىكىنىڭ ئۆزى ھىندىستانغا تەۋە بولۇشىنى تەلەپ قىلغانلىقى ئۈچۈن يىندىستان بۇ بۆلگە بىزنىڭ بۆلگىمىز دىدى. سىرىناگار شەھرىنى مەركەز قىلغان كەشمىرنىڭ جەنۇبى قىسمى ھىندىستاننىڭ جاممۇ كەشمىر ۋىلايىتى بولۇپ، شىمالى قىسمى بولسا پاكىستاننىڭ كونتۇرولى ئاستىغا كىردى.پاكىستان كونتۇروللىقىدىكى كەشمىر ئازات كەشمىر دىيىلمەكتە. پاكىستان بىلەن ھىندىستان پەقەتلا كىلىشەلمىگەن ئوتتۇرا ئاسىيادىكى بۇ ئەڭ تىنچسىز رايۇننى 1977- يىلقى ئۇرۇشتا غەلىبە قىلغان پاكىستان ئۆز زىمىنىغا قوشتى. ئەمما سۆھبەت شىرەسىگە كەلگەندە غەرىپ دۆۋلەتلىرىنىڭ سالا قىلىشى ۋە بېسىم ئىشلىتىشى بىلەن تارىختىن بۇيان پاكىستانغا ئائىت بۇ زېمىن ئىككى دۆۋلەت ئارىسىدا تالاش- تارتىش ئىچىدە قالدى. پاكىستان كونتۇروللۇقىدىكى ئازات كەشمىرنىڭ يەر مەيدانى، 84.000 مىڭ ك.كىلومىتىرغا يېقىن بولۇپ، نوپۇسى 2.5 مىليون. ھىندىستان كونتۇروللىقىدىكى جاممۇ كەشمىرنىڭ يەر مەيدانى، 100.569 ك. كىلومىتىر بولۇپ، كەشمىر 3 بۆلەككە بۆلىنىدۇ. 1- جاممۇ بۆلگىسى: ھىمالايانىڭ ئوتتۇرا قىسمىدا بولۇپ، خەلقى ھىندىدۇر. 2- لاداقھ بۆلگىسى: چوڭ ھىمالايانىڭ شىمالىدىكى تىبەتچە سۆزلىشىدىغان بۆلگە بولۇپ، نۇپۇسىنىڭ 50% تى مۇسۇلماندۇر. 3- كەشمىر ۋادىسى: چوڭ ھىمالايا بىلەن جېلۇمنىڭ ئوتتۇرىسىدىكى ئىگىز بىر تۈزلەڭلىككە جايلاشقان بولۇپ، سىرىناگار، بادغام... قاتارلىق ئىدارى بۆلگىلەردىن تەركىپ تاپقان. بۇ بۆلگە نۇپۇسىنىڭ 94% تى مۇسۇلماندۇر. |
|