بىزنىڭ خەلقىمىزنىڭ ئىچىدە ئۇلۇغ ئاللاھنىڭ بىزلەرنىڭ مەنپەئەتىمىز ئۈچۈن بىزگە يارتىپ بەرگەن بەزى نىئىمەتلىرىىنى ئۇلۇغ دەپ ئۇنى چوڭ بىلىش،ئۇنىڭ بىلەن قەسەم قىلىش،ھەتتا دىنىمزنىڭ بەزى قائىدىلىرى قاتارىدىن قىلۋېلىشتەك خاتا ئەقىدىلەر مەۋجۇت بۇلۇپ تۇرماقتا.

بەزىلىرىمىز تۇزنى ئۇلۇغ دەيمىز. ھەتتا نىكاھ قىلغاندا شۇ تۇزنى يىگۇزمىگۈچە نىكاھنى ئاخىرلاشتۇرمايمىز.تۇزنى تامىقىمىزغا ئىشلەتكەندىن سىرت دىنىمزغىمۇ سۆرەپ ئەكىرۋاتىمىز. بۇمۇ تۇزنى ئۇلۇغلىغانلىقنىڭ ئالامىتىدۇر. يەنە ئۇنىڭدىن باشقا بىرەر كىشىنى سۆزىگە ئىشەندۇرۇش ئۇچۇن تۇز بىلەن قەسەم قىلىپ بىرىدۇ. يەنە بەزىلەر بىرسىگە گەپ قىلماقچى بولسا‹‹بىز تۇز يىيىشكەن›› دىگەن گەپنى قىلىدۇ. يەنە بەزىلەر بالىلىرىنى ئاگاھلاندۇرۇپ‹تۇزغا دەسسىمە بولمىسا قارغۇ بۇپ قالىسەن› دەيدۇ.

بىلىڭكى تۇزنىڭ قۇلىدىن پەقەتلا نورمال ئىشلەتسە تائاملارغا تەم كىرگۈزۈش،زىيادە ئىشلەتسە تائامنى يىگىلى بولمايدىغان قىلىشتىن باشقا ھېچقانداق ئىش كەلمەيدۇ. تۇز ئاللاھنىڭ بىز بەندىلەرنىڭ پايدىلىنىشى ئۇچۇن يارتىپ بەرگەن نىئمەتلىرىنىڭ بىرىدۇر.

يەنە ئۇنىڭدىن باشقا ناننى ئۇلۇغلايمىز. نان دىگەن ئىمان، دىگەن خاتا كۆز قاراش خېلىلا ئۇمۇلىشىپ كەتكەن.بۇمۇ خاتا ئەقىدە.

ئۈزۈمنىمۇ ئۇلۇغلاش ئىشلىرى مەۋجۇت. ھەتتا ئۈزۈمنى ‹بۇ مىۋە جەننەتتىن چىقىرىلغان› دەپ ئۇزۇمنى ئۇلۇغلاش ئىشلىرى بار. ئۈزۈمنى ئۇلۇغلاش رەسۇلۇللەنىڭ دەۋرىدىكى ئەرەپلەردىمۇ باركەنتۇق. رەسۇلۇللە بۇتوغۇرلۇق مۇنداق دىگەن.

ئەبۇ ھۇرەيرە رەزىيەللاھۇ ئەنھۇدىن رىۋايەت قىلنىدۇكى پەيغەمبەر ئەلەيھىسالام مۇنداق دىگەن ئۈزۈمنى ئۇلۇغ دەپ ئاتىماڭلار.چۇنكى ئۇلۇغ دىگەن نام مۇسۇلمانغىلا لايىق.(بۇخارى ۋە مۇسلىم رىۋايەت قىلغان)

يەنەبىر رىۋايەتتە  ئۈزۈمنى ئۇلۇغ دەپ ئاتىماڭلار .چۇنكى ئۇلۇغ دىگەن مۆئمىننىڭ قەلبى.

ئاللاھ قۇرئانى كەرىمدە ئۇلۇغلۇق توغرىسىدا مۇنداق دىگەن {...ئۇلۇغلۇق ئاللاھ ئۈچۈ،ئاللاھنىڭ رەسۇلى ۋە پۇتۇن مۇئىمىنلەر ئۇچۇندۇر.لېكىن مۇناپىقلار بۇلارنى بىلمەيدۇ } (سۈرە تاغابۇن 8.ئايەتنىڭ بىر قىسمى)

بۇ ئايەتتىمۇ ئۇلۇغلۇقنى پەقەتلا ئاللاھ ئۇچۇن ۋە رەسۇلۇللە ۋە بارلىق مۇئمىنلەر ئۇچۇندۇر دىگەن.ئۇلۇغلۇقنىڭ ئاللاھ ۋە رەسۇلى ۋە مۇئىمىنلەرنىڭلا ئىكەنلىكىنى بىلمىگەنلەرنى ئاللاھ مۇناپىقلار دەپ سۇپەتلىگەن.

ئاللاھ مۇناپىقلار توغرىسىدا {جەزمەن مۇناپىقلار جەھەننەمنىڭ ئەڭ تۇۋەنكى قىسمىدا بۇلىدۇ...} دىگەن. شۇڭا بارلىق مۇسۇلمانلار ئاللاھ بىزگە پايدىلىنىش ئۇچۇن يارتىپ بەرگەن نەرسىلەرنى ئۇلۇغ دەپ ئاتىماسلىقىمىز كىرەك.

ئۇلۇغلۇق  يۇقۇرقى ئايەت ۋە ھەدىستە دىيىلگەندەك پەقەتلا ئاللاھ ئۇچۇن،پەيغەمبەر ئۇچۇن ۋە بارلىق مۆئىمنلەر ئۇچۇندۇر،.

توۋا قانداق گەپ بۇ  ئۇنداقتا سىز  ئاللاھ ياراتقان ھېچقانداق نەرسىنى ئۇلۇغ دىمەيدىكەنسىز دە، بۇيەردىكى ئۇلۇغلاش ئېڭى قانداقتۇر شۇ نەرسىگە باش قۇيۇش چۇقۇنۇش بولمىسا يا ،سىز خاتا چۇشۇنىۋاپسىز ، ئاشۇ نەرسىلەر بىلەن قەسەم قىلىش شىرىك بىراق بۇنداق دىيىشىڭىز پۇتۇنلەي ئاللاھنىڭ نىئمەتلىرگە تۇزكورلۇق قىلغانلىق قارىغاندا سىز ناننى كۇرسىڭىز دەسسىۋېتىپ ئۇتۇپ قىتىدىغان ئوخشىمامسىز ، ئاشۇ نىھمەتلەرنىڭ بۇچىقىنىڭ پۇچىقىنى سىز ياسىيالامسىز مۇمكىن ئەمەس ،ئاللاھ ياراتقان نىئمەتلەرنى ئۇلۇغلاش ئىماننىڭ جۇملىستىندۇر چۇنكى ئاللاھ نىئمەتلەرگە تانغانلارنى بۇرۇنقى پەيخەنبەرلەر دەۋىردىمۇ نۇرغۇن قېتىم ھالاك قىلىۋەتكەن  بۇنى بىلمەمسىز ،سىز كىشىلەرنى بۇنداق خاتا يولغا باشلىماڭ ، ئاللاھ ھەممىنى كۇرۇپ تۇرغۇچىدۇر ،نىيەتلەرنى بىلىپ تۇرغىچىدۇر. سىز قانداقراق ئادەمدە ئۇقىغان بولغىيتتىڭىز بىر بىلىپ باققۇم بار،بولدى جىق گەپ قىلماي ...

بۇ ئايەت ھەدىسلەرگە تانمايمەن تانساق ئىنىق مۇناپىق بۇلىمىز ،بىراق سىز بۇنىڭلىق بىلەن ھۇكۇمنى ئۇنداق چىقارسىڭىز بولمايدۇدە ، ھەممە ھۇكۇمگە يۇزەكى چۇشەنچىدە بولساق بولماس .

سىزنى ھەممە تورداشلار تۇنامدىكىن دەيمەن سىز تۇنىمىغان بىلەن قايسى مۇنبەرگە قارىسا سىزنىڭ تىمىڭىز ھېلىمۇ تورداشلارنىڭ ئىدىيىسىنى ئاز  زەھەرلىمىدىڭىز  ، سىز چۇشەنمىدىڭىزما ، لېكىن سىزنىڭ ئۇكۇمىڭىز بۇيىچە ئاشۇنداق ئۇكۇم چىقىرامدۇق ، سىز بۇ مۇنبەرگە يېزىشتىن بۇرۇن بىر مۇختىدا ئۇلىماغا  دەپ باقتىڭىزمۇ. بىر بۇلۇڭدا يېزىپ قاراپ ئولتىرغان بىلەن قىيامەت كۇنى مۇشۇ گىپىڭىزنىڭ ئۆدىسىدىن چىقالامسىز ، بىلىپ قېلىڭ ئايەت ئاللاھنىڭ سۆزى بەندە ئۇنىڭدىن خالىغانچە ھۇكۇم چىقارسا بۇلامدا يا سىز ئاشۇنداق مۇقامغا يەتتىڭىزمۇ ھەمزە ئەپەندى .