ئەسسالامۇ ئەلەيكۇم، مۇنبەر باشلىقلىرى!
«سالام جەنۇبى شىنجاڭ ئۇيغۇرلىرى» بىلەن «مەن نېمە ئۈچۈن مۇسۇلمان بولدۇم» دېگەن تېمىنى نادىر تېما قاتارىغا كىرگۈزۈشنى تەۋسىيە قىلىمەن. چۈنكى يۇقارقى تېمىلارنىڭ تەربىيىۋى ئەھمىيىتى ئىنتايىن زور. بۈگۈنكى ئەۋلاتلىرىمىزنىڭ بۇنداق ئەسەرلەرنى تېخىمۇ كۆپ كۆرگىنى ياخشى...
  
  تەۋسىيە قىلغۇچى- كىن

ئىشلىتىش

引用第10楼kin于2010-10-22 13:54发表的 :
   ئەسسالامۇ ئەلەيكۇم، مۇنبەر باشلىقلىرى!
«سالام جەنۇبى شىنجاڭ ئۇيغۇرلىرى» بىلەن «مەن نېمە ئۈچۈن مۇسۇلمان بولدۇم» دېگەن تېمىنى نادىر تېما قاتارىغا كىرگۈزۈشنى تەۋسىيە قىلىمەن. چۈنكى يۇقارقى تېمىلارنىڭ تەربىيىۋى ئەھمىيىتى ئىنتايىن زور. بۈگۈنكى ئەۋلاتلىرىمىزنىڭ بۇنداق ئەسەرلەرنى تېخىمۇ كۆپ كۆرگىنى ياخشى...
  
  تەۋسىيە قىلغۇچى- كىن

 كىن ئەپەندىمنىڭ پىكرىگە تامامەن قوشىلىمەن.

بىلسەم داۋامى بارغۇ دەيمەن، داۋامىنى كۈرۈپ باقمايمىزمۇ...؟

    پېقىرنىڭ تەرمىچى «خوتەن تەرىپىدە غەزەل» ئەسىرىڭىزنىڭ تولۇقلىمى بولغۇدەك:

ئۇيغۇرۇمدا بىر مۇھەببەت، ئەۋجىدۇر:«گۈل-گۈل خوتەن!»
يىلتىزىمنىڭ مەنبەئىي ئۇ، تۇتىيا سۈرگىل خوتەن!
ئەسلى-ۋەسلىڭدۇر راۋاجى بۇ «تۇران»،«تۈركىي» خەلق،
نەسلى ساپ، ۋىجدانىي قاندىن گىن-ئۇدۇم ئەۋزەل خوتەن.
بەش ئىرا ئۆتتى زاماندىن نۇسرىتى فۇرقەت بىلەن،
«تۇر»،«ئوغۇز» «ئارى»①چە«زال»②دىن،«ئەرتۇڭا»،«خالخال» خوتەن.
بىرسى تارىم، بىر«ئۇرۇمقاش»③ مەشرىقى ئاققان تامان،
ئول«ئىتىل»④- ئۇدئەل مۇرەن، دولقۇن ياساپ يۈرگىل خوتەن.
«سول تەرەپتە ‹كىنئۇرۇم›⑤ بار...شەھرى كۆپ...ئاۋات دىيار»:
مەرگىزى-«كىن»⑥دۇر، يىپەك- «ئۆرۈم»⑦ ئىدىڭ بىلگىل خوتەن.
ئۈجمىدە باققان پىلە تەقدىم ئېتەر سانسىز تۇخۇم،
داشتا قاينايدۇ غوزەكلەر يىپ-يىپى سۈزگىل خوتەن.
ئۇرچىقى زەريىپتا كاللەك، رەڭ بېرەر يۇلغۇن چېچەك،
كۈزدە توغراق ياپرىقىدىن ھال رېڭى ئۈزگىل خوتەن.
ئول يىپەك باپكارىغا ئارقاق سالار رەڭلىك تېخى،
ئۆرىشى زەريىپ بىلەن رەڭدار يىپەك سەرخىل خوتەن.
گۈل چېكەر قىزلار گىلەمگە سۆيگىنى ئەفكار قىلىپ،
قالدۇرۇپ دۇنيانى ھەيرەت، زىلچىسى مىڭ خىل خوتەن.
قاش تېشى دەريانى قۇدرەت قىلدى ئەجداتقا مادار،
بولدى ھامىي پۇشتى-قانغا قارنى كەڭ، ھەقدىل خوتەن.
يەتكۈزۈپ بۇ «يۈ»⑧گە ئەجدەر قاش تېشى «گەز»⑨دىن ھۈنەر،
قول ئۇزاتتى دوستقا چىندىن، كۆڭلى ئاق ساپدىل خوتەن.
مەشرىقى مەغرپ تامان، تايلاپ يىپەك كارۋان يۈرەر،
كەڭ ئېچىپ دۇنياغا قولنى دوستلىرى ھاسىل خوتەن.
ئۆرپى-ئادەت سەندە جەۋلان، مەنىۋى خىسلەت بۆيۈك،
مىللىتىم روھىغا تۈۋرۈك «تۇر-تۇران» پاسىل خوتەن.
ھەق-ئادالەت تەرىپىدە، كىم سېنى ئەركەك دېمەس؟
چاپسىمۇ كاللاڭنى مىڭ رەت، قەھرى خوپ جاھىل خوتەن.
دەۋرى كۈلسە سەنمۇ كۈلدىڭ، قەھرىتان قىشتىن چىقىپ،
كۆڭلى تەققاس قاش تېشىغا مۇڭلىرى «ئۆزھال» خوتەن.

مەنبە: ئىلھاملىرىمدىن.

ئىزاھات:
«ئارى»①- ئىسىل نەسىل. قەدىمقى تۇرانلار ئۆزىنى ئالى، ئىسىل نەسىل دەپ ئاتىغان.
«زال»② – تۇران پۇشتىدىن بولغان ئىران پادىشاسى (ئوبۇلقاسىم فىردەۋسىنىڭ «شاھنامە»دېگەن ئەسىرىدىن ئېلىندى).
«ئۇرۇمقاش»③- قەدىمدە تارىم دەرياسى بىلەن پاراللىل ئۆركەش ياساپ ئاقىدىغان قاراقاش دەرياسى بىلەن يۇرۇڭقاش دەرياسىنىڭ بىرلەشمە نامى. بۇ دەريا ھازىر يوقۇلۇپ كەتتى.
«ئىتىل»④ - «ئوغۇزنامە» ۋەقىلىكىدە ئوغۇزخان لەشكەرلىرى «ئىتىل»(مۈرەن) دەرياسىدىن ئىككى قېتىم ئۆتىدۇ. ئۇ ھەرگىز بىر دەريادىن ئىككى قېتىم ئۆتۈش ئەمەس، بەلكى ئىككى دەريادىن ئۆتۈش بولۇپ، خۇددى، قەدىمدە خوتەننى «ئۇدۇن» دۆلىتى، خوتەن خەلقىنى ۋە تەكلىماكاندىكى خەلقنى «ئۇدئەل»  دېگەندەك؛ تارىم دەرياسى ۋە «ئۇرۇمقاش» دەرياسىنى بىرلەشتۈرۈپ «ئۇدئەل» دەرياسى دەپ ئاتالغان. «ئۇدئەل»نىڭ تارىخى تەكرارى «ئىتىل»نى كەلتۈرۈپ چىقارغان.
‹كىنئۇرۇم›⑤- مەرگىزى يەپەك دۆلىتى. تەكلىماكان بۇنىڭدىن تۆت – بەش مىڭ يىللار ئىلگىرى «مەرگىزى يىپەك دۆلىتى» دەپ ئاتالغان.
«كىن»⑥- كىندىك، بەدەننىڭ ئوتتۇرىسى، مەرگەز. («تۈركى تىللار دىۋانى»دىن).
«ئۆرۈم»⑦ – يىپەك. «ئۇرۇم زۇن – يىپەك رېڭى» («تۈركى تىللار دىۋانى»دىن). «ئۆرۈم»نىڭ تارىخى تەكرارى كېيىنچە «ئۇرۇم»دا مۇقۇملاشقان.
«يۈ»⑧- خۇاڭخې دەرياسىنى تىزگىنلىگۈچى خەنزۇلارنىڭ تارىخى قەھرىمانى.
«گەز»⑨- ئۇزۇن-قىسقىلىقنى ئۆلچەيدىغان قاشتېشى گەز. خەنزۇلارنىڭ تۇتۇم ئىتىقادى رىۋايىتىگە قارىغاندا؛ « يۈ فامىلىلىك خۇاڭخېنى تىزگىنلەۋاتقاندا بىر ئۆڭكۈرگە چۈشۈپ كېتىدۇ... ئۆڭكۈر ئىچىدە  قارا ئەجدەرھا ئۇنىڭغا بىر «قاشتېشى گەز» سوۋغا قىلىدۇ. (بۇ رىۋايەتنى قايسى كىتاپتىن كۆرگىنىم ئېسىمدە يوق).

ياخشى تەسرات ئاپسىز  .
جەنۇبى يۇرتى ھەققى ئۇيغۇرۇمنڭ بۇشۇكى  شاھ تاجسى .

   ئاھ جەنۇپ، ھەممە يېرىدىن ئۇيغۇر پۇراپ تۇرىدىغان، ئەنئەنە تۆكۈلۈپ تۇرىدىغان، قولى ئوچۇق، تەقدىرى شورلۇق ، نامرات ئەمما چىداملىق جەنۇب!!!!

ناۋادا ئاقسۇ دىيارىغا قەدەم بېسىپ قالسىڭىز قولۇم كۆكسۈمدە.(خالىسىڭىز).

بارىكاللا

ئىشلىتىش

引用第16楼maslakdax于2010-10-22 16:43发表的 :
ناۋادا ئاقسۇ دىيارىغا قەدەم بېسىپ قالسىڭىز قولۇم كۆكسۈمدە.(خالىسىڭىز).

سىز ئاقسۇدىنما؟

ئىشلىتىش

引用第18楼rayhan于2010-10-22 18:55发表的 :

سىز ئاقسۇدىنما؟

ئاقسۇلۇقلار خىللى كۆپ كەنمىز.پېقىرمۇ ئاقسۇدىن.بەزەنلە قۇسۇر ئىزدىمەڭلە جۇمۇ يۇرتۋازلىق قىلدى دەپ !