سىز تېخى مىنىڭ گېپىمنى چۈشەنمەنمىدىڭىزمۇ ياكى مەنمۇ ، سىز ھەشەمەتلىك دېگەننى زادى قاندا چۈشىنىسىز ، سىز دىيارىمىزدىكى مەسجىدلەگە چىرىپ باقسىڭىز ئاندىن ، شۇ سىن ئالغۇدىكى مەسجىدلەنى كۆسىڭىز پەرىقنى تولۇق ھېس قىلالايتىڭىز . سىزدە ھازىرقى ئۇيغۇر جەمىيىتىدە با ئومۇمى كېسەل باكەن . پەيغەمبىرمىز ھەر قاندا مەسىلىدە تالاشتا قاساڭلا مىنىڭ يولۇمغا قايتىپ كېلىڭلا دېگەن . ھەرەمگە بېرىپ ھەج قىلىش ھەرقاندا شارا.ئىتى يار بەگەن مۇسۇلمانغا پەرھىز ئىكەنلىكى ھەممىمىزگە ئايان . ئويلاپ بېقىڭ ئۇ يەگە شۇ ساناقلىق ھەج مەۋسۇمىدا دۇنيانىڭ ھەر قايسى جايلىرىدىن  قانچىلىغان مۇسۇلمانلاكېلىپ بىرلا ۋاقىتتا قانچە ئادەم ناماز ئوقۇيدۇ . قانچە ئادم بەيتۇللانى تاۋاپ قىلىدۇ . ھەقىقەتەن ئۇ مەسجىدلەنىڭ كۆلىمى چوڭ شۇندا پاكىز. ئۇلا ئۇنى شۇ شارائىتقا ماس كەلتۈرۈپ كېڭەيتكەن . لىكىن بىزنىڭ دىيارىمىزدا ئاساسەن مەسجىدلە ئۇندا ئەمەس ، ئازراق بىر نېنى ئىككى بولاپ قالسىلا تاملاغا ھەر خىل نەقىش قىلىپ ، ھەر خىل ئادەم ئوقىياممىغۇدەك خەتلەنى يېزىپ قويغان ياكى ئويداغان . ساپ بىدئەتچىلىك بىلەن توشاپ كەتكەن ، ھەتتا بەزىلىرى مۇشرىكلىككە ئاپىرىدۇ .

ئەسسالامۇ ئەلەيكۇم قېرىندىشىم سىزنىڭ گىپىڭىزنىڭمۇ ئاساسى كۇشلۇق بۇنى مەن تىخى ئازىرغىچە خاتا دەپ باقمىدىم چۈنكى ھەدىس ئايەتلەردە سىز دىگەندەك .ئەمما ئەمىلىيەتتە ھەشەمەتلىك مەسچىت مۇسۇلمان دۇلەتلەردە 90%تىن ئاشىدۇ ھەرقايسى ئۈز شارىتىگە ئاساەن ياسىغان بىز مۇسۇلمان يالغان گەپقىلسام بولمايدۇ بەزى مەسچىتلەرنى ئۈز كۈزىمبىلەن   كۇرگەنمەن نامازمۇ وقىغانمەن ۋەتىنىمىزنىڭ ىچىدىكى نۇرغۇن مەسچىتلەردە بۇنداق بىزەلگەن تاملىرىغا ئايەتلەر چىرايلق قىلقپ قۇرانچە ويلغان .شۇمەسچىتلەردە داڭلىق ئالىم ئۈلىمالار بار تىخى شۇنى ىسىڭىزدە تۇتۇڭ مەن بۇيەردە قانچىلىق مەسچىت مۇشۇنداق ياسالغىننى ئەقىقى دەۋاتىمەن ماۋۇ راسگەپ جۇمۇ بۇگىپىمگە ىشەنمىسىڭىز بىلىدىغانلاردىن سوراپ كۇرىپ ئاندىن جاۋاپ بىرىڭ بىز بىربىرىمىز بىلەن بىرمىلەت دىننى قېرىداش جۇما خىيالى گەپ قىلساق بولمايدۇ قارىغاندا ئالدىنقى ىنكاسىمنىمۇ تازاچۈشىنىپ وقىماپسىزدە ،ئەي قىرىندىشىم .شۇنى كىسىپ ېيتىمەنكى سىز دىگەندەك ،قۇران ھەدس بويىچە ئەشەمەتلىك بىدەت دىيىلسە كەبىنىڭ مەسچىت مۇنارلىرى چىرايلىق بزەلمەيلا  لايداسۇگاپلا ئاقارتىپ پاكىز تازىلاپ قويسا بولىۋىرىدىغۇ ،بۇ توغرىلىق ئايەت ۋە ھەدىسلەر مەككىدە ىشلىمەمدىكەن يا  مىلىيونلىغان ئادەم كىلىدۇ دەپ بىدەت بولسۇمۇ ھەشەمەتلىك قىلىۋىرەمدۇ يا .سىز  قانداق قارايسىز ھەجى پالىيىتى ىلىپ باردىغان مەسچىتلەردىن باشقا مەسچىت لەرنى چىرايلق بىزىسە بىدەت دىگەن مىتى يا  شۇنىڭ ئۈچۈن مۇسۇلمان جاماەتچىلىگىنىڭ ئۈزى ياخشى كئۈرىپ ناماز وقىۋاتقان مەسچىتىنى ھەشەمەتلىك ياساپتۇ بىدەتكەن دىسىڭىز ۇلارنىڭ وقىغان نامىزى نىمەبولدى ئەندى شۇڭا سىزدىگەن ھەقىقەت بىلەن مەن دىگەن ئەمىلىيەت وخشىماي ۋاتىدۇ . مىنىڭچە  27-قەۋەتتىكى قىرىندىشىمىز دىگەندەك .پەيغەنبەرئەلەيىسالامنىڭ قۇربانلىق توغرىسىدىكى ىككى دەۋىردىكى ىككىخىل ۇرىنلاشتۇرۇش پوزىتسىيەسىنى كۈرىپپاقساق بولىدۇ  بۇيەردە  سىز ياكى مەن قۇران ھەدىسكە قارشى سۈزلىمىدۇق دىمەكچىمەنكى ھازىر زامان تەرەققىلاشتى قۇرلۇش بىناكارلىقى ۇشقاندەك تەرەققى قىلدى كەڭ مۇسۇلمان جاماەتچىلىكى ئۈزلىرىنىڭ ورتاق ئاھىلىسى بولغان مەسچىتنى بۇرۇنقى كۇنا پاسوندا تاشلاپ قويماي ۈزلىرىنىڭ ئۈيلىرىدىن ياخشى قىلىپ ياساشنى ئارزۇقىلدى ۋە ياسىدى ئەمدى سىز دىگەندەك ھەجىگە بارغان مۇسۇلمان جاماىتى جىق بولغاندىن كىيىن بۇ مەسچىتنى چىرايلىق پاكىز ياساپتۇ دەپ ىخرا بولدىڭىز  بۇ گىپىڭىزنىڭ ئازراق ئاساسى بار ،خوش ىسلام دىنىدا جامائەت مۇدداسى چوڭ ورىندا تۇرىدۇ  ئەمىلىيەتتە  قۇران ئەدىس پەيغەن بىرىمىز.ۇلۇق اللانىڭ ورىنلاشتۇرىشى بويىچە ىمان ېيىتقان مۇسۇلما جاماىتىنىڭ ھەرىككى دۇنيالق كۇنلىرىنىڭ ياخشىبولشتەك مۇدداسىغا يىتەكچىلىك قىلىپ خىزمەتقىلىدۇ .ھارماي تالماي توغرا يولغا يىتلەيدۇ .بۇ بىر ھەقىقەت .خوش ئەمسە كۈپچىلىك جامائەت ئۈزمەسچىتىنى چىرايلىق پاكىز ياسىغان بولسا .بىدەت دەپ رەنجىمەي كىرىپ ناماز  وقىيۋىرىڭ  مەسچىت ياسىغان داموللامۇ  سىز بىلەن بىز بىلمەيدىغان بىر يولنى بىلىدىغاندۇ  قالغىنىنى قادىر اللا ئۈزۈ بىلىدۇ .جامائەتنى رەنجىتسىڭىز .اللا نارازى بولىدۇ  ،بۇيەردە جامائەت ئاساسى ورىندا تۇرىدۇ .ماتىريالنى بەكجىق كۈرىڭ .سىزنىڭ دىمەكچى بولغۇنىڭزمۇ توغرا.مىنىڭ دىمەكچى بولغىنىممۇ ئەمىلەيەتتە مۇسلمانلارنىڭ ئالىم لىرى ئارلىشىپ ياساپ بىزەۋاتقان ، ئەمىلىيەتتە بولىۋاتقان ىش .شۇڭا بۇ مەسىلىگە ئالىم مۇپتىلار جاۋاپ بەرسۇن  قانداق، ئادەم دىگەن بىر جايىدا تۇرمايدىكەن بەزىدە ئاشۇنداق ئىسىل مەسچىتلەرگە كىرىپ قالىدىكەنمىز  بىدەت كەن دەپ چىقىپ كەتكىلى بولمىسا .بۇنىڭغا ما قابىلىيىتىمىزبىلەن ىككىمىز جاۋاپ بىرەلمەيمىز شۇڭا ئاشۇ جاۋاپ برەلايدىغان.ئالىملار جاۋپ بەرسۇن قىرىندىشىم رەنجىمەڭ مۇنازىرىمىز نايىتى ياخشىبولدى.اللاغائامانەت ،

بۇ تالاش تارتىشلارنىڭ ئەڭ ياخشى جاۋابى دوكتۇر يۇسۇب قەرداۋىنىڭ (ئاۋۋال نىمە قىلشىمىز كىرەك )  دېگەن  كىتابىدا بار .

قەشقەر ھېيتىگاھ دىنمۇ ھەشەمەتلىك ھەم چوڭمۇ نېمە ،،،،،،،،،،

بوپتۇ  .  بىزدە  نىمە  ئامال  ،پۇل  بولغانىدىكىن  سالغاندۇ  ؟

سىز چوڭ ، پاكىز دېگەن گەپ بىلەن ھەشەمەتلىك دېگەننى ئارىشنى ئۆگىنىۋېلىڭ .

مەن وبدان چۈشىنىمەن بىز بۇيەردە  چوڭ پاكىز دىگەن سۈزدىن   ھالقىپ كەتكەن.مەسچىتنى ھەرخىل نەقىشلەش رەڭ بىرىش تاملىرىغا خەت يىزىش چىرايلىققىلىپ ياساش قاتارلىق ئەشەمەتچىلىك ئۈستىدە مۇنازىرلىشىۋاتىمىز  بۇنى قېرىنداشلىرىمىز وبدان چۈشىنىۋاتىدۇ ئەسكەرىتكىنىڭىزگە رەخمەت

ھە ، بىز مەسجىدكە اللەقا ئىبادەت قىلىش ئۈچۈن چىرەمدۇق ياكى ھوزىرلىنىش ، كۆڭۈل ئېچىش ئۈچۈنمۇ . سىز ئاشۇ ئەرەبىستاندىكى مەسجىدلەنى يانا بىر كۆرەپ بېقىڭ جىما

بۇنى ئۈزىڭىزدىن سوراپ بىقىڭ  بۇرادەر  ھازىر قى پاراڭ تىما ۇستىدە بولىۋاتىدۇ راس گەپنى قىلسام سىزتېخى ئەرەپ ىستاندىكى  ھىشقانداق مەسچىتنى كۈرمەپسىز   كۈرىپ بىرنەرسە دەڭ بىلمىگەن كىشىنىڭ بىكىر بايان قىلىش وقوقى يوق اللاغائامانەت