ھەدۈس ېۇستازۈ ېالبانۈي

ھەدۈس ېۇستازۈ ېالبانۈي
ۋاقتۈ:2011-09-17 ېاپتور:uzuk تۈرۈ: ېۈسلامدۈكۈ مەشھۇر شەخۈسلەر
ھەدۈس ېۇستازۈ–ېەلبانۈ
ېۇ ھۈجرۈيە 1332-يۈلۈ، مۈلادۈيە 1914-يۈلۈ، كېيۈن ېالبانۈيەنۈڭ پايتەختۈ بولغان ېاشكودېرادا بۈر كەمبەغەل ېاېۈلۈدە دۇنياغا كېلۈدۇ. ېۇنۈڭ دادۈسۈ ېەلھەج نۇھ نەججاتۈ ېەل ېەلبانۈ ېۈستانبۇلدا شەرۈېەت ېۈلمۈدە ېوقۇغان ۋە ېالبانۈيەگە ېالۈم بولۇپ قايتقانۈدۈ. ېالبانۈيە ېاتۈزۈمنۈڭ چاڭگۈلۈغا چۈشۈپ كەتكەندۈن كېيۈن، ېۇلارنۈڭ ېاېۈلۈسۈ دەمەشۈققە ھۈجرەت قۈلۈدۇ. بۇ يەردە شەيخ ېەلبانۈ ېۆزۈنۈڭ دەسلەپكۈ تەربۈيۈلۈرۈنۈ تاماملايدۇ ۋە شۇ چاغدۈكۈ مۆتۈۋەر ېالۈملاردۈن ۋە دادۈسۈنۈڭ دوستلۈرۈدۈن قۇرېان، تەجۋۈد، ېەرەب تۈلۈ ېۈلۈملۈرۈ، ھەنەفۈي مەزھۈپۈنۈڭ فۈقھۈسۈ ۋە باشقا شاخچە دۈنۈي بۈلۈملەرنۈ ېۆگۈنۈدۇ.
شەيخ ېەلبانۈ ېۇنۈڭغا ھەدۈس ېۈلمۈنۈ ېۆگەتكەن ېۇستازۈ ېەللامە شەيخ مۇھەممەد رەغۈب ېەت تەباغدۈن ېۇنۈڭدۈن ھەدۈس رۈۋايەت قۈلۈشقا ېۈزنۈ ېالۈدۇ ۋە ېۈجازەت(گۇۋاھنامە) ېالۈدۇ. شەيخ بۇ ېۈجازەتنۈ مۇختەسەر ېەل-ېۇلۇۋ (72-بەت) ۋە تەخدۈر ېەس سەجۈد(63-بەت) تە تۈلغا ېالغان. ېۇنۈڭ يەنە شەيخ باخجەتۇل بەيتار (ېۇنۈڭ ېۈسنادۈ ېۈمام ېەھمەدكە تۇتۈشۈدۇ) دۈنمۇ مۇشۇنداق ېۈجازەت ېالغان. بۇلار مۇھەممەد شەيبانۈنۈڭ ېەلبانۈنۈڭ ھاياتۈ دېگەن ېەسۈرۈدە تۈلغا ېېلۈنۈدۇ. بۇنداق ېۈجازەت پەقەت ھەدۈس ېۈلمۈدە ناھايۈتۈ ياخشۈ نەتۈجە ېالغان، ناھايۈتۈ ېۈشەنچلۈك، ھەدۈس رۈۋايەت قۈلسا بولۈدۇ، دەپ قارۈلۈدۈغانلارغۈلا بېرۈلەتتۈ. بۇ ېۈجازەتنۈڭ بۈر نۇسخۈسۈ ھازۈر ېۇنۈڭ ېوقۇغۇچۈسۈ ېەلۈ ھەسەن ھەلەبۈ تەرۈپۈدۈن ساقلانماقتا.
ېۇ دادۈسۈدۈن يەنە ساېەت ياساشنۈ ۋە رېمونت قۈلۈشنۈ ېۆگەنگەنۈدۈ، كۆپ ېۆتمەيلا ېۇ بۇ ساھەدە پۈشۈپ يېتۈلۈشكە باشلايدۇ ھەم شۇنۈڭدۈن پايدۈلۈنۈپ ېازراق كۈرۈم قۈلۈدۇ. ېۇ 20 ياش ېەتراپۈدۈلا ېەل مەنار ژۇرنۈلۈدا ېېلان قۈلۈنغان ماقالۈلۈرۈ بۈلەن ھەدۈس ۋە ېۇنۈڭغا ېالاقۈدار ېۈلۈملەردە بارا-بارا كۆز-كۆرۈنۈشكە باشلايدۇ.       ېۇ ھەدۈس ساھەسۈدۈكۈ خۈزمۈتۈنۈ ھافۈز ېەل ېۈراقۈنۈڭ داڭلۈق ېەسۈرۈ ”ېەل مۇغنۈ ېەن ھەملۈل ېەسفار فۈ تەخرۈج مە فۈل ېۈھيا مۈنەل ېەخبار“ دېگەن ېەسۈرۈگە شەرھ يېزۈش بۈلەن باشلايدۇ.
ېۇ ھەدۈس ۋە ېۇنۈڭ شاخچە ېۈلۈملۈرۈگە ېۈچكۈرۈلەپ كۈرمەكچۈ بولغاندا دادۈسۈنۈڭ قارشۈلۈقۈغا ېۇچرايدۇ. يەنە كېلۈپ، ېۇنۈڭ دادۈسۈنۈڭ كۈتۈپخانۈسۈدا ھەدۈس ېۈلمۈگە ېالاقۈدار كۈتابلار كۆپ ېەمەس بولۇپ، ېاساسەن ھەنەفۈي فۈقھۈسۈگە ېاېۈت كۈتابلار بۈلەن توشقۇزۇلغان ېۈدۈ. ېەلبانۈنۈڭ كۈتاب سېتۈۋېلۈشقا قۇربۈ يەتمەيتتۈ. شۇڭا ېۇ دەمەشۈقتۈكۈ داڭلۈق كۈتۈپخانا ”ېەل مەكتەبە ېەد-داھۈرۈييە“ دۈن، بەزۈ چاغلاردا كۈتابپۇرۇشلاردۈن كۈتابلارنۈ ېارۈيەتكە ېېلۈپ كۆرەتتۈ.
ھەدۈس ېۈلمۈ ېۇنۈ ېۆزۈگە پۈتۈنلەي جەلپ قۈلۈۋالۈدۇ. شۇنۈڭ بۈلەن ېۇ ھەدۈس ېۆگۈنۈشكە بېشۈچۈلاپ كۈرۈپلا كېتۈدۇ، ېۇ بەزۈ چاغلاردا دۇكۈنۈنۈڭ ېۈشۈكۈنۈ تاقاپ قويۇپ، ېۇدا 12 ساېەتلەپ كۈتاب كۆرەتتۈ، پەقەت ناماز ېۈچۈنلا ېۈشۈنۈ توختۈتۈپ سۈرتقا چۈقاتتۈ. ھەتتا تاماقنۈمۇ ېۇنتۇپ قالاتتۈ، پەقەت يېنۈغا ېازراق ېۈچۈملۈكلا قويۇۋالاتتۈ.
كۈتۈپخانا ېۇنۈڭ تەتقۈقاتۈنۈ خاتۈرجەم ېېلۈپ بېرۈشۈ ېۈچۈن ېايرۈم بۈر ېۆي ېاجرۈتۈپ بېرۈدۇ. يەنە ېۇنۈڭغا كۈتۈپخانا ېېچۈلۈشتۈن بۇرۇن كېلۈپ كۈتاب كۆرۈشۈ ېۈچۈن كۈتۈپخانۈنۈڭ ېاچقۇچۈدۈن بۈرنۈ بېرۈدۇ. ېۇ شۇ يەردۈكۈ ېايرۈم ېۈشخانۈسۈغا ېەتۈگەندۈلا كۈرۈۋالسا تاكۈ خۇپتەندۈن كېيۈنگۈچە شۇ يەردە بولاتتۈ. مۇشۇ مەزگۈلدە ېۇ نۇرغۇنلۈغان ېېسۈل ېەسەرلەرنۈ يېزۈپ چۈقۈدۇ. بۇ ېەسەرلەرنۈڭ بەزۈلۈرۈ تا ھازۈرغۈچە كۈتابخانلار بۈلەن يۈز كۆرۈشكۈنۈ يوق.
شەيخ كۈۈشلەرگە تەۋھۈدنۈ تارۈتۈش ۋە سۈننەتنۈ ېومۇملاشتۇرۇش جەريانۈدا نۇرغۇنلۈغان قارشۈلۈقلارغا ېۇچرايدۇ. لېكۈن ېۇ بۇلارنۈڭ ھەممۈسۈگە سەۋرچانلۈق بۈلەن مۇېامۈلە قۈلۈدۇ. ېۇنۈ دەمەشۈقتۈكۈ نۇرغۇن مۆتۈۋەر ېۆلۈمالار ېۇنۈ قوللايدۇ ۋە ېۇنۈڭ خۈزمۈتۈنۈ داۋاملاشتۇرۇشۈغا كۈچلۈك مەدەت بېرۈدۇ، بۇلاردۈن شەيخ بەھجەتۇل بەيجار، شەيخ ېابدۇلفەتتا ۋە تەۋفۈق بەرزەخ رەھۈمەھۇللا قاتارلۈقلار بار ېۈدۈ.
كېيۈن ېۇ ېوقۇغۇچۈلار ۋە ېۇنۈۋېرسۈتېتۈت مۇېەللۈملۈرۈگە ېەقۈدە، فۈقھۈ، ېۇسۇل ۋە ھەدۈس ېۈلمۈدۈن دەرس ېۆتۈشكە باشلايدۇ. ېۇ يەنە سۈرۈيە ۋە ېۈېوردانۈيەگە دەېۋەت ېۈچۈن ېاتلۈنۈدۇ.
شەيخ ېۆزۈ ېۇزۇندۈن بېرۈ كۆرۈشۈشنۈ ېۈستەپ كەلگەن ھەدۈس ېۇستازۈ ېەھمەد شاكۈر بۈلەن كۆرۈشۈدۇ ۋە ېۇنۈڭ بۈلەن ھەدۈس ېۈلمۈ توغرۈلۈق ناھايۈتۈ قۈزغۈن سۆھبەتلەردە بولۈدۇ.
شەيخ داېۈم ېۆزۈنۈڭ كۈچۈك ۋاقۈتلۈرۈدۈكۈ ناھايۈتۈ نامراتلۈق ېۈچۈدە ېۆتكەن ھاياتۈنۈ ېەسلەپ قالاتتۈ. ېۇ داېۈم كوچۈدۈكۈ تاشلۈۋېتۈلگەن قەغەز پارچۈلۈرۈ، باغاقلاردۈن تارتۈپ يۈغۈۋېلۈپ، ېۇنۈ ھەدۈس خاتۈرۈلەشكە ېۈشلۈتەتتۈ. ېۇ يەنە داېۈم كۈشۈلەر ېۈشلۈتۈپ تاشلۈۋەتكەن قەغەز پارچۈلۈرۈنۈ سېتۈۋېلۈپ ېەكۈلۈپ ېۈشلۈتەتتۈ.
ېۇنۈڭ ھەدۈس ساھەسۈدۈكۈ بۈر قانچە كۈتابۈ نەشۈر قۈلۈنغاندۈن كېيۈن، شەيخ مەدۈنۈدە يېڭۈ قۇرۇلغان بۈر ېۈسلام ېۇنۈۋېرسۈتېتۈدا ھەدۈس دەرسۈ ېۆتۈشنۈ قارار قۈلۈدۇ. ھۈجرەتنۈڭ 13381-يۈلۈدۈن 1383-يۈلۈغۈچە بولغان مۇددەتتە ېۇ ھەم مەكتەپ باشقۇرۇش ھەيېۈتۈنۈڭ ېەزاسۈ بولۇپ تۇرۈدۇ.
ېاندۈن ېۇ بۇرۇنقۈ قۈلۈۋاتقان خۈزمەتلۈرۈنۈ قايتۈدۈن قولۈغا ېالۈدۇ، دۇكۈنۈنۈ ېۈنۈسۈغا ېۆتكۈزۈپ بېرۈپ، ېۆزۈ ”مەكتەبە ېەد زاھۈرۈييە“ دۈكۈ خۈزمۈتۈنۈ داۋاملاشتۇرۈدۇ.
ېۇ دەۋەت خۈزمۈتۈ بۈلەن قاتار، مۈسۈر، كۇۋەيت، ېەرەب بۈرلەشمە خەلۈپۈلۈكۈ، ېۈسپانۈيە ۋە ېەنگۈلۈيە قاتارلۈق دۆلەتلەرگە بارۈدۇ. بۇ جەرياندا ېۇ نۇرغۇن قېتۈم يۆتكۈلۈشكە مەجبۇر قۈلۈنۈدۇ. سۈرۈيەگە، سۈرۈيەدۈن ېۈېوردانۈيەگە، ېاندۈن يەنە سۈرۈيەگە، ېاندۈن بېيرۇتقا، ېاندۈن ېەرەب بۈرلەشمە خەلۈپۈلۈكۈگە، ېاندۈن ېوممانغا، ېاندۈن ېۈېوردانۈيەگە كۆچۈشكە مەجبۇر بولۈدۇ. ېۇنۈڭ ھەدۈس ېۈلمۈدە يازغان ېەسەرلۈرۈ 100 پارچۈدۈن ېاشۈدۇ.
ېۇھۈندۈستانلۈق ېۇلۇغ ھەدۈس ېالۈمۈ، نەسەېۈنۈڭ سۇنەن كۇبراغا ۋە مۈززۈنۈڭ تەخفەتۇل ېەشرەفكە شەرھ يازغان شەيخ ېابدۇسسەمەد شەرۈفۈدۈن بۈلەن ېۇچرۈشۈدۇ، كېيۈن ېۇلار داۋاملۈق خەت ېارقۈلۈق ېالاقۈلۈشۈپ ېۆزلۈرۈنۈڭ ھەدۈس ېۈلمۈ توغرۈسۈدۈكۈ قاراشلۈرۈنۈ ېالماشتۇرۈدۇ. بۈر قېتۈملۈق خېتۈدە شەيخ ېابدۇسسەمەد شەيخ ېەلبانۈنۈ شۇ دەۋردۈكۈ ېەڭ ېۇلۇغ ھەدۈس ېالۈمۈ دەپ قارايدۈغانلۈقۈنۈ ېېيتقان ېۈدۈ.
ېۇنۈڭ ېوقۇغۇچۈلۈرۈ ناھايۈتۈ كۆپ، ېۇلارنۈڭ ېۈچۈدە داڭلۈقراقلۈرۈدۈن: شەيخ ېابدۇل مۇھسۈن ېاباد، شەيخ رابۈ مادالۈ، شەيخ ھەمدۈ ېابدۇلمەجۈد، شەيخ مۇھەممەد ېۈد ېابباسۈ، دوكتور ېۇمەر سۇلايمان ېەشقەر، شەيخ مۇھەممەد ېۈبراھۈم شەقرەھ، شەيخ مۇقبۈل ېۈبن ھەدۈ ېەل ۋادۈيە، شەيخ ېالۈ خۇشخان، شەيخ مۇھەمەد جەمۈل زەينۇ، شەيخ ېابدۇراھمان ېابدۇسسەمەد، شەيخ مەشۇر ھەسەن، شەيخ ېالۈ ھەسەن ېابدۇلھەمۈد ېەل ھەلەبۈ، شەيخ سەلۈم ېەل ھۈلالۈ، شەيخ مۇھەممەد مۇسا نەسۈر ۋە شەيخ ھۇسەيۈن ېەۋەيشەھ  قاتارلۈقلار بار.
ھاياتۈدا 30،000دۈن كۆپرەك ھەدۈسنۈڭ ېۈسنادۈنۈ تەكشۈرگەن ۋە شەرھۈ يازغان.60 يۈل سۈننەتنۈ تەكشۈرۈش، ېۆگۈنۈش ۋە ېۇنۈ يېيۈش بۈلەن مەشغۇل بولغان شەيخ ېەلبانۈ ھۈجرەتنۈڭ 1420-يۈلۈ جامادۈيەل ېاخۈرنۈڭ 22-كۈنۈ، مۈلادۈيە 1999-يۈلۈ 2-ېۆكتەبۈر، شەنبە كۈنۈ 87 يشۈدا ېالەمدۈن ېۆتتۈ. ېاللاھتۈن ېۇنۈڭغا رەھۈم قۈلۈشۈنۈ تۈلەيمۈز، ېامۈن.