ئوتتۇرا ئاسىيا ئوخشىمىغان مىللەت ،تىل ، دىن ۋە قەبىلىلەرنى ئۆز ئىچىگە ئالغان كەڭ رايون.بۇ ماقالە ئۈستىدىكى مەسلىلەرنىڭ ھەممىسىنى ئۆز ئىچىگە ئالغان بولۇپ سابىق سوۋىت ئىتتىپاقىنىڭ ئىلگىرىكى بەش جۇمھۇريىتى بولغان قازاقىستان ،ئۆزبېكىستان ،قىرغىزىستان ،تاجىكىستان ۋە تۈركمەنىستاننىڭ ئومۇمىي نوپۇسى 61مىليون ئەتراپىدا.ئافغانىستاننى ئۆزئىچىگە ئالغاندا (ئافغانىستان ئوتتۇرا ئاسىياغا تەۋە ئەمەس دەپ قارالسىمۇ)،2010-يىلغا قەدەر ئوتتۇرا ئاسىيانىڭ ئومومىي نوپۇسى 90مىليون ئەتراپىدا ئىكەن.بۇرايونلارغا 1400يىل مابەينىدىن ئىسلام دىنىنىنىڭ سۈننى ،شىئە مەزھەپلىرى ،سوپىلىق پىرقىلىرى كەڭ تارقالغان. 2200يىللار ئىلگىرى تەڭرىزىم ،خىرىستىيان ۋە بۇددا دىننى قاتارلىق دىنلار تارقىلىپ كىرگەن،2500يىللار ئىلگىرى زوروئاستىرىزىم (زەردۈشىت)كىرگەن.
ئوتتۇرا ئاسىيادىكى مىللەتلەر
مىللەت توپلىشىپ ئولتۇراقلاشقان رايون ئوتتۇرا ئاسىيادىكى تەخمىنى نوپۇسى
ئۆزبېك ئۆزبېكىستان 27~30مىليون ئەتراپىدا
تاجىك تاجىكىستان ،شىمالى ئافغانىستان،پامىر ئېگىزلىكى 6مىليون
قازاق قازاقىستان 11مىليون بەشيۈزمىڭ
قىرغىز قىرغىزىستان 4 مىليون يۈزمىڭ
روس شىمالى قازاقىستان 5 مىليون بەشيۈزمىڭ
ئۇكرائىن شىمالى قازاقىستان 500،000
تۈركمەن تۈركمەنىستان 6مىليون بەشيۈزمىڭ
ۋولگا گېرمانلىرى قازاقىستان 200،000
ئۇيغۇر شەرقى قازاقىستان 300،000
تۇڭگان قىرغىزىستان 100،000
بۇخارا ئەرەبلىرى ئۆزبىكىستان ؟؟نەچچە مىڭ
بۇخارا يەھۇدىلىرى ئۆزبىكىستان 1000
بىرىتانىيەلىكلەر ئافغانىستان،قازاقىستان 1500~2000
كۇردلار ئافغانىستان 250،000~300،000
تاتار ئۆزبىكىستان 700،000
قاراقالپاق غەربى شىمالى ئۆزبىكىستان 500،000
لاكاي ئۆزبىكىستان نامەلۈم
باشقىر قازاقىستان 30،000
مەسقەتىن تۈركلىرى قازاقىستان 200،000
ئەرمەنلەر تۈركمەنىستان ،ئۆزبىكىستان ،شىمالى قازاقىستان 100،000
ئالتايلار شىمالى قازاقىستان 10،000
پۇشتۇ جەنۇبى ئافغانىستان ،غەربى شىمالى پاكىستان 12،500،00
خازەرە مەركىزى ئافغانىستان 3،500،000
بالوچ جەنۇبى ئافغانىستان،غەربى پاكىستان 600،000
بىراخۇي جەنۇبى ئافغانىستان ،غەربى پاكىستان 250،000
ئايماق مەركىزى ۋە غەربى شىمالى ئافغانىستان 1،500،000
نۇرىستانلار شەرقى ۋە شىمالى ئافغانىستان 200،000
بىلروسلار شىمالى قازاقىستان 10،000
رومنىيەلىك قازاقىستان 20،000
گىرىك قازاقىستان 30،000
مولدىۋىلار قازاقىستان 20،000
چىچەنلەر قازاقىستان 40،000
پولەك شىمالى قازاقىستان 50،000~100،000
ئەزەرى قازاقىستان ،تۈركمەنىستان 100،000~200،000
يېقىنقى ئىرانلار تۈركمەنىستان نەچچە مىڭ (نەچچە يۈز)
يېقىنقى ھىندىلار ئافغانىستان 4000
پاكىستانلىقلار قىرغىزىستان 2،000
كورىيانلار ئۆزبىكىستان 200،000~300،000
چۇۋاش شىمالى قازاقىستان 35،000
باشقا مىللەت ۋە قەبىلىلەرنىڭ سانى نامەلۇم.
ئوتتۇرا ئاسىيادىكى دىنلار
دىن تەخمىنى سانى توپلىشىپ ئولتۇراقلاشقان رايون
شەرقى خىرىستىيانىزىم 7مىليون شىمالى قازاقىستان
غەربى خىرىستيانىزىم 510،000 قازاقىستان
يەھۇدى دىنى 27،500 ئۆزبىكىستان
شىئە ئىسلام 4مىليون مەركىزى ئافغانىستان
سۈنني ئىسلام 75 مىليۇن جەنۇبى ئوتتۇرا ئاسىيا(ئۆزبىكىستانغا زىچ جايلاشقان)
ئاتىزىم ياكى دىنسىزلىق 2.5مىليون ~ ؟مىليون پەقەت قازاقىستان
بۇددىسىت 260،000 كۆپچىلىگى قازاقىستاندا ،ئافغانىستان
زەردۈشىت 10،000 تارىختا شىمالى ئافغانىستان
ھىندۇ دىنى 130،00~150،00 ئافغانىستان
سىكا دىنى 3،000 ئافغانىستان
ئىنگىلىزچە ۋىكى ئىنسىكىلوپىدىيەسىدىن تەرجىمە قىلىندى.
[ بۇ يازمىنىمۇئەتتەر 2011-09-15 09:49قايتا تەھرىرلىد ]
