ئوغۇز تۇپراقلىرىدىكى يۇرتلارنىڭ، بوزلاقلىرىدا مىدىرلاپ كېتىۋاتقان كىچىككىنە بىر چۈمۈلە بىر ئۇچار قۇش بىلەن ئۇچرۇشۇپ قاپتۇ.  
_  قاياققا كېتىۋاتىسەن؟ _ سوراپتۇ قۇش چۈمۈلىدىن.
_ كۈن پېتىشتىكى پەرەڭلەر شەھرىگە _ دەپ، جاۋاپ بېرىپتۇچۈمۈلە ۋە يولىنى داۋام ئەتتۈرۈىپتۇ.
_ مەنزىلىڭگە قانداقمۇ يېتەلەيسەن؟ يول ئۈستىدە ئىگىز تاغلار ۋە ئاقار دەريالار تۇرسا، سەن چوقۇم ھالاك بولىسەن.دەپتۇ قۇش
_ تاغلاردىن ئۆمىلەپ ئۆتىمەن، دەريالاردىن ئۈزۈپ. قاينام تاشقىنلارغا يولۇقسام ،  شاخ - شۇمبىلارنى سال قىلىمەن. دەپتۇ چۈمىلە  
ئۇزۇن يىللاردىن كېيىن _
_ ھېلىقى قۇش قاياقتىدۇر پەرەڭلەر يۇرتلىرىنىڭ بىرىدىكى ئورمانلىقتا، بىر تۈپ دەرەخكە چاڭگا تىزغان ئىكەن. تۇيۇقسىز سان-ساناقسىز چۈمۈلىلەر ھېلىقى دەرەخنىڭ شاخ - پۇتاقلىرىدا ئۆمۈلەپ يۈرگىدەك. قارىغىدەك بولسا قۇشنىڭ چاڭگىسىنىمۇ بۇزۇپ تاشلايدىغاندەك. قۇش ئۇۋىسىنى تاشلاپ ئۇچۇپ كېتىشكە تەمشىلىۋاتقاندا، چۈمۈلىلەرنىڭ بىرى زۇۋان سۈرۈپتۇ:
_ ھەي ئاغىنە! ئۈچۈپ كېتىشىڭنىڭ ھاجىتى يوق. مەن قۆۋم -قېرىنداشلىرىمغا ئېيتىمەن، ئۇلار سېنىڭ ئۇۋاڭغا چېقىلمايدۇ!.
ھەيرانلىق ئىلكىدە سوراپتۇ قۇش چۈمۈلىدىن:
_ سەن كىم؟ مېنى قانداق تونۇيسەن؟.
_ ئېسىڭگە ئالالامسەن؟ بىز بۇندىن تولىمۇ ئۇزۇن يىللار ئاۋال، يىراقتىكى باشقا بىر ئىقلىمدا ئۇچراشقان ۋە سۆھبەتلەشكەن ئىدۇق.
 چۈمۈلىگە بولغان كامالى ھەيرانلىقىنى بىلدۈرۈپ مۇنداق دەپتۇ قۇش:
_ ئەمدىلا تونۇپ يەتتىمكى، دۇنيانىڭ سىرىنى جانلىقلارنىڭ ئاچالىشى ئۇزۇن يىللاپ يېتەرلىك جاسارەتكە ۋە ئۆزىگە ئىشىنىشكە ئىگە بولغانلىقىدىندۇر
يەڭگىلى بولمايدىغان توسالغۇ يوق،
يەتكىلى بولمايدىغان يۇكسەكلىك يوق،
مەنبە تەمسىللەردىن

چۈمۈلە روھى ياشىسۇن.

ئارسىلان ۋە ئۆكۇز

ئاچ ئارسلان، بىر ئوتلاقتا ئوتلاۋاتقان 3 ئۆكۈزگە ئۇچراپ قالدى. ئۆكۈزلەردىن بىرىگە ھۇجۇم قىلىشنى ئىستىسىمۇ باشقا ئۆكۈزلەرنىڭ ياردەمگە يۈگرىشى بىلەن، غەلىبە قازىنالمىدى.
نىمە قىلسا قىلسۇن ئۆكۈزلەرنىڭ بىرلىك ئىچىدە قوغدىنىشىغا دۈچ كەلدى. ئاخىرى بىرپىلان تۈزدى. ئۆكۈزلەرنى بىر بىرىگە دۈشمەنلەشتۈرىدىغان پىتنە-پاسات تارقاتتى. ئارىلىرىغا پىتنە سوقتى.

ئۇ زامانغا قەدەر بىر-بىرىلىرىدىن ئايرىلمىغان ۋە بىر-بىرىنى قوغدىغان ئۆكۈزلەرنىڭ بىرلىكلىرى بۇزۇلدى ھەر بىرى ئايرىم يەردە ئوتلاش ئۈچۈن تارقىلىپ كەتتى.
ئارىسلاننىڭ ئىستىگىنىمۇ بۇ ئىدى. ئۈچى بىر بىر يەردىكى ۋاقىتتا بىر نەسە قىلالمىغان ئۆكۈزلەرنى بىردىن بىردىن ئوۋلىدى، داستىخىنىغا ناشتىلىق قىلدى.
ھېكمەت: بىرلىكتىن قۇۋۋەت تۇغىلىدۇ. بۆلۈنگەنلەر ئاجىزلاپ، دۈشمەنگە يەم بولۇر

ئىككىنجى قەۋەتتىكى ھىكايىنى تىمىدىكى ھىكايىنىڭ ئاستىغا قۆشۇپ قۆيۇشىڭلانى سورايمەن