مارت ئېيىدا چەيدامنىڭ ھاۋاسى يەنىلا قىش پەسلىدىكىدەك بولسىمۇ، لېكىن مەبلەغ سالغۇچىلار، قۇرۇلۇش قىلغۇچىلارنىڭ يىغىلىشى بىلەن بۇ جاي قاينام - تاشقىنلىققا چۆمدى. چىڭخەي ئۆلكىسى چەيدام ئايلانما ئىقتىساد تەجرىبە رايونىنى باشقۇرۇش كومىتېتىدىن كەلگەن بىر ئۇچۇر چەيدامدا بايلىق ئېچىشقا كىرىشكەن 100دىن ئارتۇق كارخانا باشلىقىنى ھاياجانغا سالدى:
بۇ يىلدىن باشلاپ، چەيدامدا ئالتە چوڭ ئايلانما ئىقتىساد كەسىپ تۈرى ۋە ئۇل مۇئەسسەسە قۇرۇلۇشى ئومۇميۈزلۈك قانات يايدۇرۇلىدۇ. «12-بەش يىل»دا، چەيدام 300 مىليارد يۈەنلىك مۇقىم مۈلۈك سېلىنمىسىنى تاماملايدۇ، 2015-يىلىغا بارغاندا تەجرىبە رايونىنىڭ رايون ئىشلەپچىقىرىش ئومۇمىي قىممىتى 100 مليارد يۈەنگە، سانائەت قوشۇلما قىممىتى 80 مىليارد يۈەنگە يېتىدۇ. copyright by www.iz.la
ئالاقىدار ئىقتىساد تەھلىلچىلىرىنىڭ ئېيتىشىچە، يېڭى نۆۋەتلىك سانائەت تۈرى قۇرۇلۇشى دولقۇنىنىڭ كۆتۈرۈلۈشىگە ئەگىشىپ، ئېلىمىزدىكى ئەڭ چوڭ ئايلانما ئىقتىساد تەجرىبە رايونى بولۇپ قالغان چەيدامدىن ئىبارەت بۇ «بايلىق ماكانى» ئېلىمىزنىڭ غەربىي رايونىنىڭ تەرەققىياتىدا «يېڭى موتور»غا ئايلىنىدۇ.
مەلۇم بولۇشىچە، تەجرىبە رايونى بۇ يىل 76 نۇقتىلىق ئايلانما ئىقتىساد تۈرىنى يولغا قويۇشنى، 30 مىليارد يۈەندىن ئارتۇق مەبلەغ سېلىشنى تاماملاشنى پىلانلىغان. 12 - بەش يىللىق يىرىك پىلاندىكى دەسلەپكى مەزگىللىك نىشانغا يېتىش ئۈچۈن، چەيدامنىڭ رايون ئىشلەپچىقىرىش ئومۇمىي قىممىتى يىلىغا تەخمىنەن %18تىن ئارتۇق ئاشۇرۇلىدىكەن، سانائەت قوشۇلما قىممىتى %20تىن ئارتۇق ئاشۇرۇلىدىكەن، مۇقىم مۈلۈك سېلىنمىسى بەش يىلدا «11 -بەش يىل»دىكىدىن ئۈچ ھەسسىدىن ئارتۇق ئاشۇرۇلىدىكەن. ئىز تورىدا ئىزلىرىمىز قالسۇن!
كۆلىمى 250 مىڭ كىۋادرات كىلومېتىردىن ئاشىدىغان چەيدام رايونىدا كان مەھسۇلات بايلىقى ناھايىتى مول، بۇ جاينىڭ «بايلىق ماكانى» دېگەن نامى بار.
چەيدام ئايلانما ئىقتىساد رايونى 2005 - يىلى ئۆكتەبىردە دۆلەتنىڭ تۇنجى تۈركۈمدىكى 13 ئايلانما ئىقتىسادنى نۇقتىدا سىناق قىلىش سانائەت رايونى قاتارىغا كىرگۈزۈلگەن.
تونۇشتۇرۇلۇشىچە، «12 - بەش يىل»دا، چەيدام چوڭ كارخانا، چوڭ تۈرلەرنى كۈچەپ كىرگۈزۈپ، يىللىق ئىشلەپچىقىرىش قىممىتى 10 مىليارد يۈەندىن ئاشىدىغان كارخانىدىن سەككىزنى، 5 مىليارد يۈەندىن ئاشىدىغان كارخانىدىن 12نى، 1 مىليارد يۈەندىن ئاشىدىغان كارخانىدىن 20نى ۋۇجۇدقا چىقىرىدىكەن.
