0 مەن جالاپ ئەمەس - ئانا مېھرىگە قانمىغان بوۋاق

مەن جالاپ ئەمەس(راست ئىشلار خاتىرىسى)  ئاخىرى !).dc.P  
*}=W wG  
2. ئانا مېھرىگە قانمىغان بوۋاق BZsxf'eN'  
 xNU}uW>>T  
1998 - يىلى 3 - ئاينىڭ 11 - كۈنى (چارشەنبە) جەمەتىمىز ئۈچۈن تولىمۇ قايغۇلۇق بىر كۈن بولدى. ئۇ كۈنى ئۇستازىم، يولباشچىم، جەمەتىمىز مۆتىۋىرى بوۋام ئەخەت ئوسمان ھاجىم بۇ ئالەم بىلەن ۋىدالاشتى. ئائىلە ئەزالىرى، ئۇرۇق - تۇغقان، قولۇم - قۇشنا جامائەت بىلەن بىرگە ئاخىرەتلىك ئىشلارنى ئۇزاتتۇق. جەمەتىمىزگە كەلگەن كۈلپەت بۇنىڭ بىلەن تۈگەپ قالمىدى. ئارىدىن بىر يىل ئۆتتى. ئەخەت ئوسمان ھاجىم جەمەتىنىڭ چوڭ كىچىك ئەزالىرى، مەكتەپتە ئوقۇۋاتقان دېھقانچىلىق قىلىۋاتقان، ھاشاردا، ئېتىز ئەمگەك باشلىرىدا يۈرگەن بولسىمۇ يۈزى يەرگە قادىلىپ بېشىنى ئۈستۈن قىلالمىغىدەك ھالدا ئابرويىمىز تۆكۈلۈشكە باشلىدى. ھەر قەدەمدە بىر ئېغىر ھاقارەت، مەھەللىدىكىلەرنىڭ ساماننىڭ تىگىگە سۇ قويۇپ قىلغان غۇت - غۇت سۆزلىرى جەمەتىمىزنىڭ يۈرەك - يۈرەكلىرىنى يارا قىلاتتى. Rlu;l  
ئىلگىرى قەشقەر خانلىق مەدرىسىنىڭ تەكلىپلىك مۇددەرىسى بولغان، ئىلىم - مەرىپەت نۇرىنى تارقاتقان، مەھەللە كويدا توي - تۆكۈن، ئۆلۈم - يېتىمغا باشچىلىق قىلىپ ئەلنى شەرىئەت بىلىملىرى بىلەن تونۇتۇپ يۈرگەن خەلپىتىم، ھاجىم جەمەتىنىڭ مۇشۇ ھالغا چۈشۈپ قالغانلىقى مېنى يېنىش - يېنىش ئويغا سالاتتى. بوۋام قازا قىلغاندىن كېيىن جەمەت باشچىلىق ۋەزىپىسى دادامغا قالدى. داداممۇ ئىچ - ئىچىدىن خۇرسىناتتى. چوڭ - چوڭ نەپەس ئالاتتى. بوغۇلۇق بوپ بولغان تۇرسا خۇرسىنماي ئەمدى نېمىمۇ قىلالىسۇن. چۈنكى خەلپىتىم ھاجىم ئائىلىسىنىڭ 5 - نەۋرىسى ئاينۇر تۇيۇق يولغا كىرىپ قالغانىدى. شۇنىڭدىن كېيىن ھەرقانداق ئىشتا بىز باشقىلارغا بوزەك قىلىنىپ ياشىدۇق. نېنىمىزنى جايلاپ يەيمىز دېگەن ھامان نەۋرە ئاچام ئاينۇرنىڭ قىلمىشى پىشانىمىزگە دوققىدە ئۇرۇلاتتى. ھەتتا جەمەتىمىز ئىچىدىن مەزىنلىك، ئىماملىق قىلىۋاتقانلارنىڭمۇ سۆزلىرى بۇرمىلىنىدىغان، چەتكە قىقىلىدىغان بولدى. دادام بىرقانچە قېتىم تاغامغا «ئاينۇرنى ياندرۇپ چىقىڭ» دېسە، تاغامنىڭ ئۆيىدىكىلەر «بار يېرىنى بىلمەيمىز» دېگەننى بانا قىلىپ، سەل قاراپ تۇرىۋەردى. ئاخىرى دەرغەزەپ بولغان دادام بىزنى تاغامنىڭ ئۆيىگە چىقىشتىن چەكلىدى. مەقسىدى: تاغام ئائىلىسىنى مەخپى يوسۇندا خىجىل قىلىپ، قىزىنى تېپىشقا قىستاش ئىدى. بىراق ئىشلار ئويلىغاننىڭ دەل ئەكسىچە بولدى. تاغام ئائىلىسى بىلەن ئائىلىمىز ئوتتۇرىسىدىكى زىددىيەت، ئاداۋەت كۈنسىرى كۈچىيىۋەردى. بىز بىر - بىرىمىزنىڭ ئۆيىگە ئاياغ بېسىش ئۇياقتا تۇرسۇن يول بويلىرىدا دوقۇرۇشۇپ قالساقمۇ تەتۈر قارىشىدىغان ھالغا يەتتۇق. جەمەتىمىز پارچىلىنىش گىردابىغا بېرىپ قالدى. بۇ ئەھۋالنى كەلتۈرۈپ چىقارغاننەۋرە ئاچامغا ئىچ - ئىچىمدىن ئۆچ بولۇپ كەتتىم. ئۇنىڭ ئىسمىنى ئاڭلىساممۇ پۈتۈن بەدىنىم تىترەپ جۇغۇلداپ كېتەتتى. ئۇخلىساممۇ ئۇنى تىللاپ چۈش كۆرەتتىم. كۈنلەر بىر  - بىرىنى قوغلاپ ئۆتىۋەردى. مەن گەرچە ئۇنىڭغا ئۆلگۈدەك ئۆچ بولساممۇ ئۇنىڭ نەۋرە ئاچام ئىكەنلىكىدەك پاكىتنى يوقىتىۋېتەلمەيتتىم. گەرچە ئۇ جەمەتىمىزنىڭ قائىدىسىگە خىلاپلىق قىلغان، يۈزىمىزنى تۆككەن بولسىمۇ يەنىلا بىر دەرەخنىڭ غولى ئىدۇق. ئۇنىڭغا قادالغان مىخ ھەممىمىزنىڭ يۈرىكىنى سىقىرىتاتتى. مەن ئۇنىڭغا ئۆچ بولساممۇ، كەينىدىن تىللاپ يۈرسەم، ئەمەلىيەتتە ئۆز جەمەتىمنى، ئاتا - ئانا، تاغا - ھاممىلىرىمنى تىللىغان بولمامدىمەن دەپ ئويلىدىمدە ئۇنى خۇپىيانە ئىزدەش نىيىتىگە كەلدىم. كۈندە ھۈنەر قىلغىلى بارغاچ - كەلگەچ ئۇنىڭ بۇنىڭدىن سۈرۈشتۈرۈپ يۈرۈپ «بارمىش كېتىپ بارىمىش» دېگەندەك ئىنىقسىز يىپ ئۇچىغا ئىرىشتىم. مىش - مىش خەۋەرلەردە ئاڭلىغان ئاينۇرنىڭ تۇرۇشلۇق ئورنى مېنىڭ ئۆتەر يولۇمنىڭ ئارقا كوچىسىدا ئىكەن. شۇ خەۋەردىن كېيىن مەن كوچا ئاپتوبۇسى بىلەن چوڭ يولدىن ماڭىدىغان ئادىتىمنى ئۆزگەرتىپ پىيادە ئارقا كوچا بىلەن مىڭىپ، قەستەن كەچرەك ياكى بەكلا سەھەر مىڭىشنى ئادەت قىلدىم. مەقسىدىم ھەممىگە ئايان  نەۋرە ئاچامنىڭ دېرىكىنى ئېلىش، جەمەتىمنىڭ ئىززەت - ئابرويىنى قوغداش. O,PHAwVG%L  
مېنىڭ ئۆتەر يولۇمدا كۈندە دېگۈدەك تەكرارلىنىۋاتقان بىر ئەھۋال ماڭا تولىمۇ غەيرى ھەم بىمەنە بىلىندى. مەن ئۆمرۈمگە كېلىپ تۇنجى يولۇقتۇرغان بۇ ئەھۋالدىن تولىمۇ ئەجەبلەندىم. يەنى بىزنىڭ ئۇيغۇر قىزلىرىمىز ئۆز ئەسلىنى ئۇنۇتقان ھالدا ئەجدادى ۋە بۈيۈك نەسەبى ماڭغان يولدىن يىراقلاپ گويا ناسارالاردەك كىيىنىپ ئېغىزغا ئېلىشقىمۇ تىل سەسكىنىدىغان لاۋزا سۆزلەر بىلەن قاۋاقخانا ئالدىدا تۇرۇپ ئىچكىرىسىگە مېھمان چاقىراتتى. j\ 
«ھەي ئۇيغۇر قىزلىرى! قېنى سىلەردىكى شەرمى - ھايا، قىزلارغا ىاس سۈپەت، ئەدەپ - ئەخلاقچۇ. ئەجىبا سىلەر مۇشۇ كەسىپنى قىلىپ باشقىلارنىڭ نەپرىتىگە ئۇچراشقىلا يارالغانمۇ» دەيتتىم ئۆز - ئۆزۈمگە. دەسلىۋىدە ئۇ قىزلارغانەپرەت ئوقۇدۇم. شۇلارنىڭ كاساپىتىدىن نۇرغۇن ئائىلە بۇزۇلۇپ، سەبىي بالىلار يىتىم بولىۋاتىدۇ. قانچىلىك جازالانسا ئازلىق كېلىدۇ بۇلارغا دەپ ئويلۇدۇم. كېيىنچە بولسا «ياق، ئالدىراپ ئۇنداق يەكۈن چىقارماي، مېنىڭ نەۋرە ئاچام ئاينۇرمۇ مشۇ يولدا كېتىۋاتىدۇ. ئۇمۇ شۇنداق  ياخشى بىر ئائىلىنىڭ قىزى ئىدىغۇ؟ تۇرمۇش تراگېدىيىسى ئۇنى مۇشۇ يولغا قىستىدى. بەلكىم مۇشۇ پاھىشە قىزلارنىڭمۇ ئۆزىگە يارىشا دەردى بولۇشى مۇمكىن» دەپ ئويلىسام يەنە بىر تەرەپتىن «بۇلارنىڭ زادى بۇنىڭدىن باشقا چىقىش يولى يوقمىدۇ. ئۇلار ئۆزلىرى ھالال كەسىپ بىلەن شۇغۇللىنىشقا ئىزدەنمەي بوشاڭلىق قىلامدۇ - يە!» دەپ ئويلايتتىم. مەن ئەنە شۇنداق ئوي خىياللىرىم بىلەن يەنىلا شۇ ئارقا يولنى بويلايتتىم. كۈنلەرنىڭ ئۆتۈشى بىلەن گويا شۇ ئارقا كوچىغا بىر خىل رىشتىم باغلانغاندەك بىر خىل مېھرىم چۈشۈپ قالدى. زېمىستان قىش كۈنلىرىنىڭ بىرى ئۇدا ئىككى ھەپتە توختىماي ياغقان قاريەر يۈزىگە ئىككى - ئۈچ غىرىچچە (50cm) بېسىلغان بولۇپ قاتتىق سوغۇق جاندىن ئۆتەتتى. مەن كۈندىكى ئادىتىم بويىچە شۇ ئارقا يولدا يىگانە كېتىپ باراتتىم. قاش قارىيىپ، كۆز باغلىناي دېگەن مەزگىل، بىر قاۋاقخانا ئالدىدىكى تالاش - تارتىش، ۋاراڭ - چۇرۇڭ ئاۋازلىرى مېنىڭ دىققىتىمنى ئۆزىگە تارتتى. مەن تازا دىققىتىم بىلەن كۆزەتسەم بۇ ئىش ئەسلى 22 ياشلار ئەتراپىدىكى، نازاكەتلىك بىر قىز بىلەن 45 ياشلار ئەتراپىدىكى يۈزلىرى چوقۇر يوغان قورساق دۇكان خوجايىنى ئوتتۇرىسىدىكى غەۋغا ئىكەن. -)/>qFj)  
قىزنىڭ كۆزلىرىدىن يامغۇردەك ياشلار تۆكۈلەتتى. ئاۋازلىرى بوغۇلۇپ چىققاچقا ئانچە ئىلغا قىلالمىدىم. ئارىدىن 20 مىنۇتچە ۋاقىت ئۆتتى. ئاقىۋەت ھېلىقى دۇكان خوجايىنى قىزنىڭ قولىدىكى بوقچا قاتارلىق نەرسە - كېرەكلىرىنى تارتىۋېلىپ، قىزنىڭ يالۋۇرۇشىغا پىسەنتمۇ قىلماي قىزنى قۇرۇق قول ياندۇردى. مەن قىزغا ئەگەشتىم، قىز خىلى يول يۈرگەندىن كېيىن يول  بويىدا توختىدى ۋە يول بويىدىكى دەرەخكە ئېسىلىپ، بۇقۇلداپ يىغلاپ كەتتى. ئۇنىڭ شۇ چاغدىكى ھالىتى  شۇنچىلىك سوغۇق ۋە شۇنچىلىك ئازابلىق ئىدى. ئۇ ھەتتا مېنىڭ يىنىدا تۇرغانلىقىمنىمۇ سەزمىدى. خۇددى ھىلىلا سەھنىگە چىقىدىغان ئەرتىستەك ياسىنىۋالغان بۇ قىزنىڭ ئۈستى - بېشى بەكلا يىلىڭ ئىكەن. مەن پەلتۇيۇمنى سىلىپ قىزنىڭ ئۇچىسىغا ياپتىم. قىز چۆچۈپ كەتتى ۋە ئەجەبلىنىش نەزىرى بىلەن ماڭا تىكىلدى.  |RdSrVB  
- قارىسام توڭلاپ كەتكەندەك قىلىسىز. شۇڭلاشقا... باشقا غەرىزىم يوق. "wc $'7M  
قىزنىڭ مىخدەك قادالغان كۆزلىرى مەندىن ئاستا يىراقلىدى.  $U1'n@/J  
ـ  تۇرىڭە، ماڭايلى. بۇنداق تۇرىۋەرسەك توڭلاپ كېتىدىكەنمىز، دېدىم مەن قىزنىڭ قولىدىن تارتىپ، ئويلىمىغان يەردىن مېنىڭ قولۇم سىلكىۋېتىلدى. G1BVI:A&S  
- ئوھۇش، نېە كارىڭىزتى مەن بىلەن. ئىشىڭىزنى قىلىڭە. قىزنىڭ مۇئامىلىسى ناھايىتى سوغاق ئىدى. 6Z 7$ZQ~  
- مەن خاتا سۆز قىلمىغاندىمەن. سىزگە دوستانە قىياپەتتە ھېسداشلىق قىلىۋاتىمەن، دېدىم مەن. Iq9+  
- ۋاي قوۋۇرغام قانداق قىلاي. ماۋۇ خىنىمنىڭ ھېسداشلىقىنى قانداقسىگە ھېسداشلىقىڭىز تۇتۇپ قالدى؟ .,4&/cd  
كۆز ياشلىرىڭىزغا قاراپچۇ. ھەرگىز ئارتۇق ئويلىماڭ. -Q/Dbz#-  
- سىز ھەممىنى كۆردىڭىزما؟ ئەسكى يەردە تۇرغىنىمنىمۇ؟ 7G(X:!  
- توغرا، مەن ھەممىنى كۆردۈم. Pj$a $C`Z  
- مېنىڭ پاھىشە قىز ئىكەنلىكىمنىمۇ بىلدىڭىز؟ |2Dlw]d  
- تېخى ئېنىق جەزملەشتۈرەلمىدىم. "o`( k
YSF  
- بىلمىگەن بولسىڭىز ئېنىق بىلىۋېلىڭ. مەن بولسام بىر پاھىشە قىز، سىلەردەكنىڭ ھېسداشلىقىغا، دوستلۇقىغا ھەرگىز ئەرزىمەيمىز، دېدى قىز تاماكىسىنى قاتتىق شوراپ تۇرۇپ. B{Rig5Sc  
- ئىسمىڭىز نېمە؟ سورىدىم مەن. Y\lBPp0{\v  
- ھۆرىگۈل. NEvt71k  
- سىز ئۆزىڭىزنى پاھىشەمەن دەپ ئىتىراپ قىلىدىكەنسىز - يۇ، يەنە نېمىشقا شۇ ئىشنى قىلىسىز؟ j_Fr3BWS  
- نېمە كارىڭىز مەن بىلەن. مەن يا جالاپلىقىمنى سىزگە يۈكلەپ قويمىغاندىمەن. سىزگە زىيىنى يەتتىمۇ يە! ھۆرىگۈل شالىنى چېچىپ تۇرۇپ سۆزلەيتتى. 6eb5q/  
- ماڭىغۇ زىيىنىڭىز يەتمىدى، يەتكەن ھالەتتىمۇ سىزنى يەنىلا دوستۇم دەپ قارايمەن. چۈنكى بىز بىر مىللەت، بىر دىندىن. يەنە كېلىپ ھەر ئىككىلىمىز قىز بالا ئەمەسمۇ. يەنە بىر ئىشنىمۇ سەمىڭىزگە سېلىپ قوياي، ئەگەر سىز مۇشۇنداق كېتىۋەرسىڭىز ماڭىلا ئەمەس پۈتۈن جەمئىيەتكە زىيىنىڭىز يېتىشى مۇمكىن، بۇ دەل ھەقىقەت. t]V)3Ww  
- توختاڭ، مېنىڭ سۆزۈمنى بۆلدى ھۆرىگۈل. جەمئىيەتتىن ئېغىز ئېچىپ قالدىڭىز، مېنى مۇشۇ يولغا كىرىشكە مەجبۇرلىغان دەل ئاشۇ جەمئىيەت. جەمئىيەتتىكى ئەڭ يىقىن ئادەملىرىم. بېشىمغا شۇ ئېغىر كۈنلەر كەلگەندە ئەڭ يىقىن ئادەملىرىممۇ ئۆلمەكنىڭ ئۈستىگە تەپمەك قىلماي ماڭا ئازراق ھېسداشلىق قىلىپ، ياردەم قولىنى سوزغان بولسا مەن بۇ كۈنگە قالماس ئىدىم. SngVzR  
- بېشىڭىزغا كەلگەن قانداق ئېغىر كۈن ئىدى ئۇ؟ يەڭگىلى بولمايدىغان. )K}b,X`($  
- ... 0GB6.Ggft  
- قايسى يېقىن تۇققانلىرىڭىز ئۆلمەكنىڭ ئۈستىگە تەپمەك قىلدى؟ #ws6z`mt  
- ئاساسلىقى مومام، تاغام، ھاممىلىرىم، ئاندىن قالسا يۇرتداشلىرىم بولمامدۇ. F"LT\7yjyG  
تەپسىلىرەك سۆزلەپ بېرەلەمسىز؟ #SL/Jr DZ  
ـ ھۆرىگۈل بېشىنى تۆۋەن سالدى. چىرايىدىن ماقۇل بولغانلىقى چىقىپ تۇراتتى. كېچە ئاسمىنىدا يۇلتۇزلار پارقىراپ نۇر چېچىپ تۇراتتى. ھۆرىگۈل سۆز باشلىدى. zX3O_  
- مەن تولۇقسىزنىڭ 3 - يىللىقىدا ئوقۇۋاتقان مەزگىلىم ئىدى. سىڭلىم بىلەن ىككىمىز ئەمدىلا مەكتەپتىن كېلىپ تۇرۇشىمىزغا تولىمۇ قايغۇلۇق بىر شۇم خەۋەر يېتىپ كەلدى. ئاي - كۈنى يېقىنلاپ قالغان ئانام بىلەن سىڭلىم ئۈچىمىز نەخ مەيدانغا بارساق، پاختا زاۋۇتتا ئىشلەيدىغان دادام خىزمەت ئۈستىدە تاسادىبىي ھادىسە سەۋەبىدىن بەكمۇ ئىچىنىشلىق ھالدا قازا قىپتۇ. ئالەمچە قايغۇ ئىچىدە دادامنىڭ مىيىتىنى ئۇزاتتۇق. ئويلىمىغان يەردىن مومام مۇسىبەت يۈز بەرگەن كۈندىن باشلاپل ئانامنى كۆرگەنلا يەردە «ئوغلۇمنىڭ بېشىغا چىققان تەتۈر پىشانە خوتۇن» دەپ تىللاپ قارغاپ يۈرەتتى. ئارىدىن 15 كۈنمۇ ئۆتمەي تۇرۇپ بىر كۈنى كېچىدە ئانامنىڭ قورسىقى ئاغرىپ، تولغىقى قىستاپ، تۇغۇتى قىيىنلىشىپ كەتتى. ئانامنى دوختۇرخانىغا جىددىي ئاپارمىساق بولمايتتى. تاغامدىن ياردەم سوراش ئۈچۈن مومامنىڭ ئۆيىگە چىقتىم. تاغام چىش يېرىپ بىر نېمە دەپ بولغىچە مومامنىڭ ئېغىزى ئېچىلدى. «ئاناڭ دېگەن بەدبەخ، داداڭنىڭمۇ بېشىنى يىدى، نېمە كۆرسە ئازلىق قىلىدۇ» دەپ ياردەم ئورنىغا گەپ بېرىپ، تاغامنىڭمۇ ئالدىغا ئۆتۈپ مېنى ئۆيدىن توغلاپ چىقاردى. ئۆيگە كىرسەم ئانام تېخىچە قاتتىق ۋايجانلاپ يېتىپتۇ. ئاخىرى ئېشەك ھارۋىنى جابدۇپ ئانامنى ھارۋىغا سېلىپ، سىڭلىم بىلەن بىللە دوختۇرخانىغا ئېلىپ ماڭدۇق. تۈن كېچە، ئەتراپ زۇلمەت قاراڭغۇ، ئۆيىمىز بىلەن دوختۇرخانىنىڭ ئارىلىقى 4 كىلومېتىرچە كېلەتتى. يول يېرىملىشاي دېگەندە ئېشەك كاتاڭغا چۈشۈپ، ھارۋىنى ھەيدەپ ماڭغان 13 ياشلىق سىڭلىمنىڭ بوينى قاتلىشىپ، يۇلۇن ئۈزۈلۈپ، نەق مەيداندا قازا قىلدى. بىر يېنىمدا سىڭلىمنىڭ جەسىدى، يەنە بىر يېنىمدا ئانام ئاچچىق تولغاق ئازاۋىدا سىڭلىمنىڭ جەسىدىگىمۇ قارىغىدەك ھالى يوق ۋايجانلاپ ياتىدۇ. مەن ئۆزۈم يالغۇز، تۇرغان يېرىمىز جاڭگاللىق بولغاچقىمۇ مېنى سۈر بېسىپ قورققۇم كېلىپ تۇراتتى. بىر قىز ئۈچۈن بۇنىڭدىن ئارتۇق قاتتىق كۈن بولماس. ھۆرىگۈل سۆزلەپ مۇشۇ يەرگە كەلگندە ئۆزىنى تۇتالماي يىغلاپ كەتتى. مەن راستىنى دېسەم بۇنداق قاتتىق كۆز - يېشىنى تۇنجى قېتىم كۆرۈۋاتاتتىم. مەن ئۇنىڭغا ئۈزۈلدۈرمەي تەسەللىي قىلدىم. يېشىنى سۈرتتىم. X;-,3dy  
- كېيىن قانداق بولدى؟ ئانىڭىزچۇ؟ ھازىر نەدە؟ ;$Wa=wHb  
ـ ھۆرىگۈل تىنىۋالغاندىن كېيىن سۆزىنى يەنە داۋام ئەتتى. 3#dUQ1qo6  
شۇ تەرىقىدە قىينىلىپ، بامدات نامىزىغا ئەزان ئېيتىشى بىلەن تەڭ ئانامنىڭ كۆزى يورۇدى. ئىنىم دۇنياغا كۆز ئاچتى. بامدات نامىزىغا ماڭغان كىشىلەرنىڭ ياردىمىدە تۇغۇتىنىڭ ئالدى كەينىدىكى ئىشلارنى تۈگىتىپ، مەھەللىگە قايتىپ كەلدۇق. سىڭلىمنى يۇيۇپ تاراپ يەرلىكىگە قويدۇق. بىر ئاي ئىچىدە يۈز بەرگەن ئىشلار ئائىلىمىزگە ئىككەيلەننىڭ ئارقا - ئارقىدىن قازا قىلىشى، چوڭلارنىڭ بىزنى تەلۋىلەرچە ھاقارەتلىشى تولىمۇ ئېغىر كەلدى. بۇنى ئاز دەپ يېڭى تۇغۇتلۇق ئانام قىرقى توشمايلا غەلىتە بىرخىل كېسەلگە گىرىپتار بولدى. دەسلىپىدە ئېپى - مەھەللە، قۇلۇم - قوشنىلار كۆكسىگە قوقاق تۇرۇپ قاپتۇ دەپ قوقاق تېشى سۈرۈشنى، يەرلىك ئۆسۈملۈكلەرنىڭ سوپۇنى بىلەن سۈرتۈشنى ئېيتتى. قۇلاق ئاڭلىغان، كۆز كۆرگەننىڭ ھەممىسىنى قىلغان بولساقمۇ ھېچ نەتىجىسى بولمىدى. كېيىنچە ئانامنىڭ ھەربىر كۆكسى خىمىر چەيلەيدىغان داستەك يوغىناپ كېتىپ ئەركىن نەپەس ئالمىقى خېلى بىر گەپ بولۇپ قالدى. ئاقىۋەت 47 كۈنلۈك بولغان ئېنىمنى دادامنىڭ يېقىن دوستىغا ۋە شۇ كىشىنىڭ ئايالىغا ھاۋالە قىلىپ قويۇپ، ئانامنى ئۈرۈمچىگە ئاپاردۇق. نەتىجىدە ئانامنىڭ كۆكسىنى ئاپىراتسىيە قىلىپ، ھەربىر كۆكسىدىن بىر كىلوگىرامدىن قان - يىرىڭ ئارىلاش سۇ تارتتى. ئانام كارىۋاتتىن چۈشكىدەك بولغاندا ئېلىپ بارغان پۇل تۈگەپ ئامالسىز يۇرتقا قايتىپ كېتىشكە مەجبۇر بولدۇق، دادامغا بەرگەن ئۆلۈم تۆلەم پۇلىنى مومام «داداڭ مېنىڭ چوڭ ئوغلۇم، ئۇ مېنى ۋە باشقا ئېنى - سىڭىللىرىنى بېقىشى كېرەك ئىدى» دەپ بىر پۇڭنىمۇ بىزگە تۇتقازمىدى. ئانامنى داۋالىتىش ئۈچۈن قەرز ئالغان قەرز ئىگىلىرى قەرزنى سۈيلەپ كېلىۋەردى. ئۆيىمىزدە ئېنىمغا سۈت پاراشوكى ئالغىدەكمۇ پۇل قالمىغان.  ئاخىرى  قورۇ جايىمنى سېتىپ، قەرزنى قايتۇرۇپ، ئېشىپ قالغان پۇل بىلەن ئۆيدىكىلەر شەھەرگە كۆچۈپ كىردۇق. تاغا - ھاممىلىرىممۇ بىزنى تۇتۇپ قېلىشنىڭ ئورنىغا تىرىلغۇ يەر ۋە باش - ۋارانلىرىمىزنى ئىگىلەشكە ئاران ئۈلگۈردى. مومام ۋە تاغا - ھاممىلىرىمنىڭ تاپا - تەنىلىرىدىن قېچىپ شەھەرگە كىرىۋالدۇق. شەھەردە ئىقتىسادىي بېسىمغا ئاسانلا تۇتۇلدۇق. ئۆي ئىجارىسى، توك، سۇ پۇلى، تۇغۇلۇپ تېخى دادا يۈزى كۆرمىگەن ئىنىم تېخى كۆزىنى پارقىرىتىپ ياتقان، ئانامنىڭ كېسىلى يەنە ئەدىۋالدى. مەن باشقىلارغا ياللىنىپ ئىشلىدىم. ئۈچ چاقلىق ھارۋىدا كىراكەشلىك قىلدىم. بىراق ئائىلەمنىڭ چىقىملىرىغا چىقىنالمىدىم. ئاقىۋەت مۇشۇ يولغا مېڭىشقا مەقبۇر بولدۇم. uH`ds+Hp  
- سىزنىڭ شۇنداق ئېغىر كۈنلەردە ياشىشىڭىزغا سەۋەپچى بولغان، ھەم قول قوۋۇشتۇرۇپ قاراپ تۇرغان قايسى يېزىنىڭ خەلقى ئۇ. سىزنىڭ تۇغۇلغان يۇرتىڭىز نەدە؟ سورىدۇم مەن، ھۆرىگۈل سوئالىمغا جاۋاب بېرىشنى مۇۋاپىق كۆرمىدى بولغاي «مېنىڭ شۇ مەھەللىنى تىلغا ئالغۇم يوق » دەپلا گېپىنى ئۈزىۋەتتى. مەنمۇ ئۇنىڭ گەپلىرىدىن گۇمانلانغاندەك تەلەپپۇزدا سورىدىم ئۇنىڭدىن: f}*Xz.[bCp  
- بۇ مۇمكىنما؟ ھۆرىگۈل، كېلىشمەسلىكنىڭ ئارقا - ئارقىدىن كېلىشى، شۇنداقمۇ توغرا كېلىپ قالامدۇ؟ %e_WO,R  
- سىز مۇمكىن دېسىڭىز مۇمكىن، مۇمكىن ئەمەس دېسىڭىز مۇمكىن ئەمەس. چۈنكى مەن دېگەن جەمئىيەتتە ئەخلەت بولۇپ ياشاۋاتقان، ئېتىبارسىز بىر قىزمەن. ئېتىۋارسىز ئادەمنىڭ سەمىمىيلىكىمۇ يالغان دەپ قارىلىنىدۇ ئەمەسمۇ. بىزنىڭ ئىجارە ئالغان ئۆيىمىز ئاۋۇ كوچىدا. پەس كۆرمىسىڭىز يۈرۈڭ، كىرىپ ئولتۇرۇپ كېتىڭ. r,F'Jd5  
ـ ھۆرىگۈل مېنى ئۆيىگە تەكلىپ قىلدى. ئۇنىڭ دېگەنلىرىنىڭ راست، يالغانلىقىنى بىلىپ بېقىش ئۈچۈن، پۇرسەتنى ئەۋزەل بىلىپ قىلچە تارتىنمايلا ئۇ باشلىغان ئۆيگە قەدەم باستىم. دەرۋەقە ھۆرىگۈلنىڭ ئانىسىنىڭ كېسىلى ھەقىقەتەنمۇ ئېغىر ئىكەن. ھۆرىگۈلنىڭ تىرىشچانلىقى بىلەن ھېلىقى بوۋاق بەش ياشقا كىرىپتۇ. ھۆرىگۈل مېنى تۆرگە باشلاپ بىر پىيالە چاي تۇتۇپ تۇرۇشىغا: )m?oQ#`m  
- قىزىم مەن بۇيرىغان ئىش قانداق بولدى؟ دەپ سورىدى كېسەل ئانا. ZgN*m\l  
ـ  ئەتىلىككە چوقۇم ھەل بولىدىغان بولدى، ئانا ،- دەپ جاۋاب بەردى ھۆرىگۈل كۆزلىرىگە لىققىدە ياش ئېلىپ. lG q;kIQ  
- مېنىڭ كۆڭلۈم تۇيۇپ تۇرىدۇ، ئاخىرى جەسىتىم تالادا قالىدۇ، دېگىنىچە يىغيتتى ئانا. ئۇنىڭ بىر جۈپ كۆكسىنىڭ ئۇچى ھېلىھەم شەلۋەرەپ تۇراتتى. ئۆيدىن چىقىپ تۇرغان غىرىپلىق، نامراتلىق سادالىرى مېنى ئۇزۇن تۇرۇشقا تاقەتسىزلەندۈرۈپ قويدى. يىنىمدىكى 15 يۈەن پۇلنى ھۆرىگۈلنىڭ ئانىسىنىڭ بېشىدا قويۇپ خوشلاشتىم. ھۆرىگۈل مېنى ئۇزۇتۇپ چىقتى. Xa-]+_?Q  
- ئانىڭىز سىزگە قايسى ئىشنى ھاۋالە قىلغانىدى؟ k/Cr ^J"  
- نېمىش بولماقچىتى. يېزىدا دادام بىلەن سىڭلىم قويۇلغان قەبرىستانلىقتا، ئۇلارنىڭ قەۋرىسىنىڭ يېنىدا يەنە بىر كىشىلىك ئورۇن بار ئىدى. ئانام بىر يىل ئاۋال بۇرنۇمغا ئۆلۈم پۇراپ تۇرىدۇ، ئۆلگەندە بولسىمۇ ئائىلەمدىكىلەر بىلەن بىللە ياتاي دەپ مېنى مەھەللىگە چىقارتقانىدى. ئويلاپمۇ باقماپتىكەنمەن مەھەللىدىكىلەر «قىزىنى ساتقان بۇ بۇزۇقنى بۇ مازار قوبۇل قىلالمايدۇ» دەپ چالۋاقاشتى. غەۋغاچىلارنىڭ بېشى يەنىلا مېنىڭ شۇ تاغىلىرىم بولدى. شەھەر ئىچىدىكى بىرەر مازادىن بىر كىشىلىك ئاخىرەتلىك يەرلىك ئالاي دېۋىدىم، كۆچمە نوپۇس بولۇپ كەلگەنلەرگە ئۈچ مىڭ يۈەندىن كەم بولسا يەرلىك سېتىۋالغىلى بولمايدىكەن. پۇل بولغان ھالەتتىمۇ ئارقا ئىشىك، مۇناسىۋەت بولمىسا ھېچئىشنى قىلغىلى بولمايدىكەن. ئۈچ ئايدىن بېرى شۇ ئىش بىلەن مېڭىۋاتىمەن. ھېچ بىر ھەل بولىدىغاندەك ئەمەس. مەن مۇشۇ ھالغا چۈشۈپ قالدىم، ئەمدى قانداق قىلاي. دادامغۇ بىزنى بىر تالاي كۈلپەتكە تاشلاپ قويۇپ بۇرۇنلا ئۆلۈپ كەتكەن. بىچارە سىڭلىممۇ كۆزنى يۇمۇپ - ئاچقۇچە قازا قىلدى. GlVq<RG*  
ھۆرىگۈلنىڭ سۆزلىرى ۋە ئائىلىسىدىكى ئەمەلىي ئەھۋاللار كۆزىنى ياشلاپ تۇرغان بىچارە ھالىتى ھەرقانداق بىر ئىنساننىڭ يۈرەك - باغرىنى ئىزەتتى. مەن نەۋرە ئاچام ئاينۇرنىڭ دېرىكىنى قىلماقچى بولۇپ ئۇ يەرگە يېقىنقى بىرەر يىل ئىچىدە يېزىدىن كىرگەن پالانى رەڭلىك قىز بارمۇ؟ دەپ ئاينۇرنىڭ چىراي تۇرقىنى ئەينەن سۈرەتلەپ بەردىم. ھۆرىگۈل ماڭا ئىسمىنى ئارزىگۈل دەپ ئاتىۋالغان بىر قىزنىڭ بارلىقىنى، بەكلا ياۋاش بولغاچقا باشقا دۇكانغا يۆتكىۋېتىلگەنلىكىنى، ئۇ قىزنىڭ خوجايىن بىلەن تازا دېگەندەك چىقىشالمايدىغانلىقىنى ئېيتىپ بەردى. مەن ھېلىقى ئارزىگۈل ئىسىملىك قىزنىڭ ھازىرقى ئورنىنى ئېنىقلىۋېلىپ ھۆرىگۈلگە يېنىش - يېنىش تەسەللى ئېيتىپ، ئۈمىدۋار بولۇشقا ئۈندەپ ئۇنىڭ بىلەن خوشلاشتىم. >GqIpfn  
ئەتىسى كەچتە ئىشتىن چۈشۈپ بۈگۈن ئاينۇرنى تاپىدىغان بولدۇم دەپ ناھايىتى خۇشاللىق بىلەن بىر ئەر كەسىپدىشىمنىڭ ياردىمىدە غەيرەتلىك ھالدا تۇنجى بولۇپ «يىگىت جاسارىتى» قاۋاقخانىسىغا كەلدىم. ئۇ يەرگە كىرىش ماڭا ئانچە ئاسانغا چۈشمىدى. مەنمۇ ھېلىقى كەسىپدىشىمغا ئوخشاشلا ئەرەنچە ياسانغان ئىدىم، ئۇزۇن چېچىمنىڭ ئۇچى ئەرەنچە تۇماقتىن چىقىپ قىلىپ تاسلا قالدىم چانغىلى، تۇيدۇرمايلا ئوڭشىۋالدىم. ucTkWqG  
ئۇ يەرگە كىرىپلا ئۇچراتقان ھەسسىلەپ ئازاپ، ئىچىنىشلىق كۆرۈنۈشلەر بايامقى خۇشاللىقىمنى نەلەرگىدۇر ئېلىپ قاچقانىدى. بۇ يەردە شەرمى - ھايا، ئەدەپ - ئەخلاق دېگەنلەردىن ئېغىز ئېچىشقۇ مۇمكىن ئەمەس، ھايۋان كەبى قىلمىشلارغا كۆز يۇمۇپ تۇرماقتىن بۆلەك چارە يوق. I_v]^>Xw  
بىزنىڭ ئۇيغۇر قىزلىرىمىز، ئاياللىرىمىز مۇشۇ ھالغا چۈشۈپ قالدىما؟ بىر شىشە ھاراق ۋە بىرنەچچە خىل قورۇمىغا پۇل چىقىرالايدىغان ئەرلەرنىڭ گېپى شۇنچىلىك چوڭمىدۇ؟ ئاجىز قىزلار خۇددى پادىشانىڭ پەرمانىغا بوي سۇنغان بىچارە قۇللاردەك، ئەرلەر نېمىنى قىل دېسە شۇنى قىلىشى، قانداق ئىشقا مەجبۇرلىسا كۆنىشى كېرەككەن. ئەگەر قارشىلاشسا تاياق يەيدىكەن ياكى خوجايىنغا توغۇرلىنىدىكەن. بىز كىرىپ 15 مىنۇتلاردىن كېيىن بىر كۈچكۈچى ھاراق ۋە تاماق تىزىملىكىنى كۆتۈرۈپ كىردى - دە سورىدى. eQzTb 91  
- سىلەرگە قىز كېرەكمۇ؟ (/PD;R$b  
ـ  ھەئە دەپ جاۋاب بەردى كەسىپدىشىم. ;u,5 2  
كۈتكۈچى قىز بىردەمدىلا ئىككى قىزنى باشلاپ كىرىپ يىنىمىزدا ھەمراھلىققا قويدى. مېنىڭ ھېلىقى كەسىپدىشىم ھاراق تاماكا تىزىملىكىگە بىر قۇر قاراپ چىققاندىن كېيىن ئۆزى بىلمەيدىغان بىرقانچە خىل ھاراقنىڭ قانداق ھاراق ئىكەنلىكىنى سورىدى، كۈتكۈچى قىز: ?jy^
WF`  
- شۇنىمۇ بىلمەمسىز؟ بۇ دېگەن ئەڭ ئېسىل ھاراق. ھېسسىياتنى كۈچەيتىدۇ. ئاياللار ئىچسە تېخى ياخشى، بۇيرۇتامسىز، يېنىڭىزدىكى قىزلارنىڭ تېنى ساغلام كۆتۈرەلەيدۇ. 3"%:S_[  
   كەسىپدىشىم ئۇ ھاراقنى بۇيرۇتمىغانتى، كۈتكۈچى قىز ۋە يىنىمىزدىكى ھېلىقى ئىككى قىز بىزنى ئالەمچە مەسخىرە قىلىشتى. يىرىم سائەتلەردىن كېيىن كەسىپدىشىم ھېلىقى ئارزىگۈل ئىسىملىك قىزنى سۈرۈشتۈرۈپ يېنىمىزغا چاقىرتتى. ئۇ مەن ئىزدىگەن نەۋرە ئاچام ئاينۇر ئەمەسكەن. ھۆرىگۈل ئېيتقاندەك تەققى - تۇرقى، تاشقى قىياپىتىدىنلا ئۇ قىزنىڭ ياۋاشلىقى مانا مەن دەپ چىقىپلا تۇراتتى. بىز خوجايىن بىلەن ھېسابلىشىپ ھېلىقى قىزنىڭ بىر كىچىلىكىنى سىتىۋېلىپ، بۇ مەينەتچىلىكتىن ئايرىلدۇق. مەن ئۇ قىزنى ئۆيۈمگە ئېلىپ كېتىپ سۆھبەتلەشتىم. ئۇ بىچارە ئۆگەي دادىسىنىڭ خورلىشى ۋە دەپسەندە قىلىشىغا چىدىماي مۇشۇ يولغا ماڭغان ئىكەن.  بۇ قىزمۇ كۆزلىرىدىن تارام - تارام ياش ئېقىتىپ تۇرۇپ سۆزلەيتتى. ئۇنىڭ بېشىدىن ئۆتكەن كۈنلەرمۇ مەن تۇنجى قېتىم زىيارەت قىلغان ھۆرىگۈلنىڭكىدىنمۇ ئېچىنىشلىق ئىكەن. بۇ كېچە ئۇيقۇسىز تاڭ ئاتتى. ئەتىسى سەھەردە مەن بەلگىلەنگەن مۆھلەت ئىچىدە قىزنى ھېلىقى قاۋاقخانىنىڭ ئالدىغا ئاپاردىم. يېنىمدا بار 30 يۈەن پۇلنى قىزنىڭ قولىغا تۇتقازدىم - دە، ئۇكام مېنى ساقلاپ تۇرۇڭ، مەن ئامال قىلىپ سىزنى ئېلىپ چىقىمەن دەپ قىز بىلەن خوشلاشتىم. قىز ياشلانغان كۆزلىرىنى مەندىن ئۈزەلمەي قالدى. HD Eqq  
`4XfT.9GT  
 N/]TZu~k z  
     1999 - يىل 12 - ئاينىڭ 13 - كۈنى >[ywrB ?T  
    ئىككى قىز بىلەن ئېلىپ بارغان سۆھبىتىم مېنىڭ تۇرمۇشۇمنى ئاستىن - ئۈستىن قىلىۋەتتى. گىلىمدىن غىزا، كۆزۈمدىن ئۇيقۇ قاچتى. كاللامدا گادىرماچ خىياللار ئەگىيتتى. بۇرۇن نەۋرە ئاچام ئاينۇرغا قانداق ئۆچ بولغان بولسام، شۇ خىلدىكى قىزلارغىمۇ قالتىس ئۆچ ئىدىم. ئۇلاردىن نەپرەتلىنەتتىم. كېچە - كۈندۈز شۇلارنىلا ئەيىپلەپ، ئۈنسىز قارغايتتىم. ئاشكارە ۋە يوشۇرۇن ھەرقانداق جايدا تىللايتتىم. مانا ئەمدى يۇقارقى ئىككى قىزنىڭ ئېچىنىشلىق سەرگۈزەشتىسى ۋە كۆز ياشلىرى قەلبىمدىكى نەپرەت گۈلخانىنىڭ ئوتلىرىنى ئانچە - مۇنچە ئۆچۈرگەندەكمۇ قىلاتتى. «ياق، بۇ قىزلارنىڭ ۋۇجۇدىغا تۇغۇلىشىدىنلا بۇزۇقچىلىق قىلىش ئىستىكى پۈتۈلمىگەنكەن. ئۇلارمۇ ماڭا ئوىشاشلا نورمال ئادەمكەن. ئۇلاردا ياخشى - ياماننى ئىلغا قىلىش، ھېچ بولمىسا خىجخل بولۇش تۇيغۇسى بار ئىكەن. ئەجىبا، جەمئىيەتتىكى خىلمۇ - خىل ناچار قىلمىشلارنى، بۇزۇقچىلىقلارنى شۇلارغىلا دۆڭگەپ قويساق ئادىل بولارمۇ؟ بۇنىڭدا زادى ئەرلەرنىڭ، جەمئىيەتنىڭ ئاتا - ئانىلارنىڭ مەسئۇلىيىتى يوقمىدۇ؟ شۇنداق ئىپلاس جايدا ئامالسىز ياشاۋاتقان يەنە قانچە ئۇيغۇر قىزى باردۇر. يەنە قانچىلىغان قىزلارنىڭ مانا مۇشۇنىڭدەك ئازاپلىق كەچمىشلىرى باردۇر - ھە» دېگەنلەرنى خىيال قىلاتتىم. ئارىدىن بىر ئاي ئۆتتى. مەن كىرىش - چىقىش ئاسانراق بولغان قاۋاقخانىلارغا، ھەر خىل قىياپەتتە شەكلىمنى ئۆزگەرتىپ كىردىم. كېرەلمىگەنلىرىمگە ئادەم كىرگۈزۈپ ئەھۋال ئۇقۇشتۇم. شۇ ئارقا يول بويىغا جايلاشقان پۈتكۈل قاۋاقخانىلاردىن ئەھۋال ئىگىلىگەن بولساممۇ ئەپسۇس ئاينۇرنىڭ دىرىكىنى ئالالمىدىم. شۇ جەرياندا ئەڭ يىقىن بىر دوستۇمنىڭ ئاشۇنداق يولغا كىرىپ قالغانلىقىدەك كوچا خەۋىرىنى ئاڭلاپ قالدىم. شۇنچىلىك ھەيران قالدىمكى ئۇ دوستۇمنىڭ ئۇنداق يولغا مېڭىشى ھەرگىزمۇ ئەقىلگە سىغمايدىغان ئىش ئىدى. دوستۇمنىڭ ئىسمى مەسىمگۇل بولۇپ، زامانىمىزنىڭ ھۆر قىزى دېيىشكە بولاتتى. كۈنلەرنىڭ ئۆتىشى بىلەن مەسىمگۈل توغرۇلۇق كوچا خەۋىرى  ئاۋۇشقا باشلىدى. بىرسى مەسۇمگۈل ئۆلۈپتۇ ارسە، بىرسى مەسىمگۈل ئېغىر كېسەلمىش دەيتتى. ئۇنىڭ ئائىلىسىدىكى كۆڭۈلسىزلىكمۇ ئۇيەر بۇيەردە خەقنىڭ ئېغىزىغا چىقىپ قالدى. :N(L7&<
 
{{:MJ\_"h_  
     مەسىمگۈلنىڭ ھازىرقى ئەھۋالى قانداق؟ E/Y.f  
بۇنى بىلىش ئىستىگىدە ئۇيان - بۇيان سۈرۈشتۈردۈم، ئاخىرى مەسۈمگۈلنىڭ ئۈرۈمچىگە داۋالىنىش ئۈچۈن كەتكەنلىكىنى ئۇقتۇم، ھەم ئىشەنچلىك تونۇش - بىلىشلەردىن ئۇقۇشۇپ يۈرۈپ ئىزدەتكۈزدۈم ۋە مەسۈمگۈلنىڭ غەيرى تىپلىق ئاياللار كېسەللىكى بىلەن ئالەمدىن ئۆتكەنلىكىدەك ئىشەنچلىك خەۋەرنى ئۇقۇشتۇم. دوستۇمنىڭ ئۆلۈمىدىن قايغۇرۇپ كۆزۈمنى ياشلىغان پېتىم خىيال دەرياسىغا غەرق ئىدىم. نەۋرە ئاچام ئاينۇردىن ئەنسىرەپ بىر نەپەس ئارامىمدا ئولتۇرۇشقا رازى بولالمىدىم. ئاينۇرمۇ ئاشۇنداق غەيرى تىپلىق كېسەلنى يۇقتۇرىۋالارمۇ؟ ئاينۇر قورامىدىكى يەنە قانچىلىغان قىزلار شۇ يولدا كېتىۋاتقاندۇ؟ دوستۇم مەسۈمگۈلنىڭكىدەك ئۆلۈم خەۋپىنى چوقۇم ئازايتىش كېرەك دېگەنلەرنى خىيال قىلاتتىم. شۇ تۇيۇق يولدىكى قىزلارنى مۇمكىن قەدەر ھەقىقەتكە قايتۇراي، قۇدرىتىم يېتىشىچە ياردەم قىلاي دەپ بانكىغا قويغان شەخسى ھېساۋاتىمدىكى پۇللارنىڭ ھەممىسىنى ئالدىم. ئۈچ مىسقاللىق قوش تاش ئالتۇن پوپوزامنى ۋە بىر جۈپ ئالتۇن ئۈزۈكۈمنى ئېلىشىغا ساتتىم. 2
L ~U^  
/9W-;l{=z  
P6;L\9=H<  
2000 - يىل 5 - ئاينىڭ 4 - كۈنى zaR~fO  
شۇندىن باشلاپ تۇرقۇمنى ئۆزگەرتىپ، يەكەن تەۋەسىدىكى تەسىرى چوڭ، سودىسى ياخشى قاۋاقخانىلارغا كىردىم - دە چىرايىدىن خىجىللىق چىقىپ تۇرغان، مېھمان كۈتۈش تەس كېلىۋاتقان قىزلارنى سەزگەن ھامان ئۇلارنى چەترەك ئۈستەلگە چاقىرىپ سۆھبەت ئېلىپ باردىم. ياردەم قىلىشقا تىگىشلىك بولغانلىرىغا ياردەم قىلدىم. ئاجىز كەلگەنلىرىمگە ئەتراپىمدىكى ئاق كۆڭۈل ساخاۋەتلىك كىشىلەرنى ياردەمگە چاقىردىم. ئۇ قىزلارغا ھەقىقەت توغرىسىدا نەسىھەت قىلدىم. بەزىلىرى ھەقىقەتكە قايتتى، يەنە بەزى قىسىملىرى بولسا بىزنىڭ ساخاۋىتىمىزنى قوبۇل قىلىپ تۇرۇپ يەنە ئۆزى خالىغان يولغا مىڭىۋەردى. شۇ كۈنلەردە ئاينۇرنىڭ ئوغلىنىڭ كېسىلىنىڭ ئېغىرلىق خەۋىرىنى تاپشۇرىۋالدىم. ئاينۇرنىڭ ئوغلىغا دورا ئىزلەپ يۈرگىنى كۆز ئالدىمغا ئەينەنلىنىپ تۇرۇپتۇ. دەرھال يۇرتقا ( مەھەللىگە) چىقسام ئاينۇرنىڭ بەش ياشلىق ئوغلىنىڭ كېسىلى ھەقىقەتەنمۇ ئېغىرلىشىپ كېتىپتۇ. ئېپى - مەھەللىدىكىلەرمۇ «بۇ بالا بۈگۈن كېچىدىن چىقالمايدۇ» دېيىشىپ ئاخىرەتلىك ئىشلارغا تۇرۇش قىلىشقا دەۋەت قىلىشاتتى. مېنىڭ چىراي تۇرقۇم نەۋرە ئاچام ئاينرۇغا ئاساسەن ئوخشاپ قالاتتى. ئىشىكتىن كىرىشىمگىلا كېسەل ياتقان ئوغۇل ئاجىز ياشلىرىنى تەۋرىتىپ تۇرۇپ «ئانا... ئانا، ئانام كەيدى» دەپ يىغلاپلا كەتتى. يىغلاۋېتىپ، تىلىقىپ - تىلىقىپ ھالسىزلىنىپ بوشاپلا قالدى. كېسەل بالىنى باغرىمغا تاڭدىم «بالام مەنمۇ ئانىڭىز، مەنۇ ئانىڭىز» دەيتتىم. بالىنىڭ ھالىتىگە قاراپ يۈرىكىم يىرىلىپ كەتكۈدەك ئازابلىنىۋاتاتتىم. بۇ كېچە تىنچ - ئامان ئۆتتى. ئەتىسى سەھەردە چىقسام بالىنىڭ كۆز قارىچۇقلىرى يۇقۇرى تارتىشىپ قاپتۇ. كەپتەرنىڭ باپكىسى ۋىسىلدىغاندەك تۆۋەن ئاۋاز بىلەن «ئاننا - ئاننام»دە دېگەنچە ئاينۇرنى توۋلاۋېتىپتۇ. بۇ ھالنى كۆرگەن ئەتراپتىكىلەرنىڭ ھەممىمىز ئۆزىمىزنى تۇتالماي يىغلىشىپ كەتتۇق. چىرايىغا ئۆلۈم سېنى كىرىپ بولغان بۇ كىچىك ئوغۇل شۇ تەرىقىدە 10 كۈن جان تالىشىپ 11 - كۈنى كىچىدە بۇ ئالەم بىلەن ۋىدالىشىپ تىنچلاندى. 11 كۈندىن بېرى گىلىدىن بىر يۇتۇممۇ سۇ ئۆتمەي  «ئانام - ئانام» دەپ جان تالاشقان ئوغۇلنىڭ نۇرسىز كۆزلىرى ئىشىككە تەلمۈرگەن پېتىم ئوچۇق كەتتى. ھەتتا ئاخىرقى تىنىقىدا ياشاۋاتقان بىچارە ئوغۇلنى «ئاناڭ دورا ئالغىلى كەتتى، ھازىر كېلىدۇ» دەپ ئالدىدۇق. بېشىمىزدا ئاق ياغلىق، قارىلىق كىيىم يۈرەك - باغرىمىزنى داغلىغان ھالدا مەرھۇمنىڭ مىيىتىنى ئۇزىتىۋاتىمىز. بىر ككزۈم يولغا تەلپۈنەتتى. ئەپسۇس، ئاينۇر ئوغلىنىڭ ئاخىرەتلىك كۈنىدىمۇ چىقالمىدى. مەرھۇمنى يۇيۇپ - تاراۋاتقان شۇ مىنۇتلاردا يۇرت - جامائەت ئېغىزدىكى كۇس - كۇس پىتنە - پاسات، ئىغۋالار قۇلۇقۇمغا كىرىپ تۇراتتى. ھەممەيلەن بىردەك ئاينۇرنى قىلمىش - ئەتمىشلىرى ئوغلىغا يۈرۈپ كەتتى دېيىشەتتى. ئاينۇرغا لەنەتلەرنى ئوقۇيتتى. «زەپمۇ - زەپ ئۆلگەنگە زەپ» دېگەندەك ئاينۇرنى ھەرقانچە تىللىغان، قارغىغان بىلەنمۇ بولغۇلۇقلار ئورنىغا كەلمەيتتى. {U7j  
يەتتىنچى كۈنى مەرھۇمنىڭ روھىغا ئاتاپ نەزىر قازىنى ئېسىلدى. دەرت ئۈستىگە دەرت كەپتۇ دېگەندەك تەۋەلىكىمىزدىكى قىسمەن يۇرت چوڭلىرى نەزىرگە كىرمىدى. ئۇلارنىڭ ئېيتىشىچە «ئۇنداق ھارام سىڭىپ كەتكەن ئائىلىنىڭ تامىقىنى يىگىلى بولماسمىش» ئاللا نىسىپ قىلغان نىمەتتە نېمە گۇناھ. «كىچىك بالا قۇرئان بىلەن تەڭ» دەپ ئېغىزدىن چۈشۈرمەيدۇ - يۇ، شۇ بىچارە نارەسىدە بالىنىڭ ئەتىۋارلانغىنى قېنى؟ شۇ بالىنى داۋالاش ئۈچۈن بىرەر موچەن پۇل چىقمىغان مەھەللە مۇشۇغۇ. ئانىسىنى مۇشۇ مەھەللىدە ياشاشقا يول قويمىغان مەھەللە مۇشۇغۇ. ئىنسان دېگەن ئازغۇچى، ئارماس ئاللاھ» دېگەنلەرنى ئېغىزدىن چۈشۈرمەي، شۇ ۋايىزلىرى بەدىلىگە پوشكال، قۇيماق تېپىپ يەيدىغان ئاشۇ موللاملارنىڭ بۈگۈنكى بۇ نارەسىدەنىڭ نەزىر ئىشىنى تەرك ئېتىشى  شەرىئەتكە ئۇيغۇنمۇ؟ ئىسلام شەرىئىتى ئاللاھنىڭ گۇناھكار بەندىلىرىنى توغرا يولغا باشلايدىغان ئۇلارغا ھىدايەت يولىنى كۆرسىتىپ بېرىدىغان قورال بولۇشى كېرەكمۇ ياكى پىتنە - ئىغۋالارنىڭ تەستىقلىغۇچىسى ياكى ھاڭ ئالدىغا كېلىپ قالغانلارنى چوڭقۇر ھاڭغا ئىتتىرىۋېتىدىغان قورالى بولۇشى كېرەكمۇ؟ [G4#DP\t>p  
جامائەتنىڭ، مەھەللىدىكىلەرنىڭ ھېسداشلىقتىن كۆرە تۆھمەتكە ئوخشاپ كېتىدىغانراق چىرايلىرىغا قارىغۇممۇ كەلمىدى. نەزىرگە كەلگەنلەرنىڭ تولاسى بالىغا ھېسداشلىق قىلىشتىن كۆرە ئاينۇرنىڭ قىلمىشلىرى ھەققىدە يېڭى - يېڭى غەيۋەتلەرنى ئاڭلاشقا، توقۇشقا خۇشتاردەك قىلاتتى. شۇ ئارىدا ئاينۇرنىڭ يولدىشىنىڭ ئاچىلىرى كېلىشتى. ئۇلار كېلىشىپلا مەھەللىنى بېشىغا كىيدى. «بالىنى ساق ياندۇرۇپ كەلگەن. ئانىسىنىڭ دومىلىرى بالىسىنى بېسىپ، بالا جىنىدىن ئايرىلدى» دەپ تەلۋىلەرچە غوۋغا قىلىشتى. H|==i2V{  
«قارى ھاجىم رەھمىتى ھاياسىز ئاياللارنى بەكمۇ يامان كۆرەتتى. بىرەرسىنى تەڭ كۆراپ قالغان بولغىيمىتى. كىرپىكىگە توپا قونماي تۇرۇپ جەمەتىدىن بۇ ئىش چىقتى». ئوتتۇرا ياش بىر مەزلۇمنىڭ يۇقارقى سۆزى بىلەن تەڭ يۈرىگخم گويا بىگىز بىلەن سانچىلغاندەك ئىچىشىپ پۇت - قوللىرىم تىترەپ كەتتى. جەمەتىمىز ئىچىدىكى بۇ مەخپىيەتلىكمۇ ئاخىرى ئەل - جامائەت ئالدىدا ئاشكارىلاندى. ئابرويىمىزمۇ يەر بىلەن يەكسان بولدى. Wv$e/N`l  
    ئاينۇر تېخىچە خەۋەرسىز يۈرەمدىغاندۇ؟ ياكى... z_CBOJl#C!  
ياق، ئۇ چوقۇم خەۋەر تەپتى. بالا دېگەن ئانىنىڭ تېنىدىن ئايرىلغان بىر پارچە گۆش تۇرسا، ئانا بىلەن بالىنىڭ يۈرىكىنىڭ بېغىشى بىر بولۇشى كېرەكقۇ. بالىنىڭ پۇتىغا تىكەن كىرسە ئانىنىڭ يۈرىكى جىغىلدىماي قالامدۇ؟ بۇنداق ئېغىر ماتەم - مۇسبەت بەلكىم ئاينۇرنىڭ يۈرىكىگە مەلۇم بولغاندۇ، ياكى يۈرىكى سالغاندۇ، ياكى بولمىسا چۈشى بولسىمۇ بۇزۇلغاندۇ. مېنىڭچە خەۋەرسىز بولۇشى مۇمكىن ئەمەس. بۇنى ھەرقانداق بىر ئانا يۈرىكىگە قولىنى چوڭقۇر سىلىپ باقسىلا جاۋاب تاپالايدۇ. بىراق ئۇ نېمىشقا چىقمىدى؟ يا ئۇنىڭ باغرى بالىسى بىلەن باغلانمىغانمىكىنە؟ ئۇ نېمىشقا ئۆزى سەۋەپلىك دۇنياغا ئاپىرىدە بولغان، كەلگۈسىدە نەۋقىران يىگىت بولۇپ بېشىغا سايىۋەن بولىدىغان قەدىردانى تېخى يىگىتلىك مۇقامىغا قەدەم باسمايلا دۇنيا بىلەن خوشلاشقان تۇرسا، ئۈن - تىنسىز چەتكە چىقىپ تۇرالىدى؟ ئۇنى زادى بۇنداق ھالدا كەلتۈرۈپ قويغان زادى نېمە؟ 5=5~GX-kr  
ad }^Dj/  
ئاخىرى بار...