ئاتامانلار: ئۇيغۇر تىلى نامرات تىل ئەمەس

Intil · ۋاقتى: 2010-8-8 22:13:51

« ئۇيغۇر تىلى نامرات تىل ئەمەس » دېسەم باشقىچە ئويلاپ يۈرمەڭ « ئۇيغۇر تىلى سۆزگە ( تىلغا) نامرات ئەمەس» دېمەكچىمەن.
« تۈركىي تىللار دىۋانى» دىن تارتىپ خەلق داستانلىرى ، ئوقۇسا لېرىك تۇيغۇ بېرىدىغان غەزەللىرىمىزگىچە بىلىدىغان تورداشلار ئالدىدا بۇنى ئىسپاتلاپ پاكىت كەلتۈرۈپ يۈرۈشنىڭ ھاجىتى بولمىسا كېرەك.
تۆۋەندىكى سۆھبەتكە نەزەر سالىلى:
...
- بۇ قانداق نام بولدى؟
- قانداق؟
- تور نامىڭىزنى ئوقۇسام بىرخىل ، سىزنىڭ ئۇيغۇرچە يازغىنىڭىز بىرخىلغۇ؟
- ئۇنداق ئەمەسقۇ؟
- ئوبدان قاراپ بېقىڭە، ئەسلى تور نامىنى مۇنداق ئالسىڭىز توغرا بولاتتى.
- ھەئە، شۇنى ئالاي دېسەم باشقىلار ئېلىپ بوپتىكەن.

1- تەھلىل: كۆرۈنۈپ تۇرۇپتىكى مەلۇم بىر ئاتامان ( بېكەت باشلىقى) كۆڭلىدىكى توربەت قۇرۇش ئۈچۈن كۆڭلىگە ياققان ئىسىمنى ئىزدىگەن ئەپسۇسكى ئۇ ئىزدىگەن تور نامىنى باشقىلار ئېلىپ بولغان  . شۇنىڭ بىلەن تور نامىغا  E ئىشلىتىشكە تېگىشلىك جايغا I نى، I ئىشلىتىشكە تېگىشلىك جايغا E نى ئىشلىتىپ تورنامى ئالغان، ئۇيغۇرچە نامىنى ئۆزى ئارزۇ قىلغان بويىچە يېزىپ توربەت ئاچقان.
2- تەھلىل:  مەلۇم بىر ئاتامان ( بېكەت باشلىقى) كۆڭلىدىكى توربەت قۇرۇش ئۈچۈن كۆڭلىگە ياققان ئىسىمنى ئىزدىگەن ئەپسۇسكى ئۇ ئىزدىگەن تور نامىنى باشقىلار ئېلىپ بولغان  . شۇنىڭ بىلەن كۆڭلىدىكى تور نامىنى ئېلىش ئۈچۈن تور نامىدىكى مەلۇم ھەرىپنى ئارتۇق يېزىپ تور نامىغا ئىگە بولغان.
3- مەلۇم بىر ئاتامان ( بېكەت باشلىقى) كۆڭلىدىكى توربەت قۇرۇش ئۈچۈن كۆڭلىگە ياققان ئىسىمنى ئىزدىگەن ئەپسۇسكى ئۇ ئىزدىگەن تور نامىنى باشقىلار ئېلىپ بولغان  . شۇنىڭ بىلەن ئۆزى ئالىدىغان تور نامىنىڭ ئالدىغا بىر- ئىككى ھەرىپنى قوشۇپ كۆڭلىدىكى تور نامىغا ئىگە بولغان.
يۇقارقى ئۈچ تۈرلۈك مىسالدىكىنىڭ ھەممىسىدە شۇ توربەتلەرنى زىيارەت قىلغۇچى تور نامىنى « ھۈسەن» دەپ ئوقۇيدۇ ئەمما توربەتتىكى ئۇيغۇرچە ئىسمى « ھەسەن» بولۇپ چىقىدۇ.  زىيارەتچى ئاشۇ توربەتلەرنى باشقىلارغا تەشۋىق قىلىشتا « ھۈسەن» دەمدۇ؟ ياكى « ھەسەن» دەمدۇ؟  ئاشۇ توربەتنى زىيارەت قىلغۇچىلار شۇ توربەتكە بىۋاستە كىرەمدۇ  ياكى ئۇلىنىشلارنى بېسىپ كىرەمدۇ؟
دېمەك ،بىر قىسىم تورداشلار بىلىپ- بىلمەي  ئۇيغۇرچە يېڭى ئاتالغۇ پەيدا قىلىپ قويدى دېگەن گەپ.
تورنامى تاللاش خۇددى بىر بوۋاققا ئىسىم قويغاندەكلا مۇھىم ئىش. تور نامىنىڭ يېزىلىشى بىلەن ئوقۇلىشىنىڭ بىردەك بولىشى ، باشقىلار خاتا ئوقۇپ قالمايدىغان بولىشى شۇ توربەتنىڭ تونۇلىشى ۋە تەرەققىياتىغا زور تەسىر كۆرسىتىدۇ.
سىز ياقتۇرىدىغان تورنامىنى باشقىلار ئېلىپ بولغان بولسا بۇنىڭ كارايىتى چاغلىق.  مەن بۇ يەردە ، بولغىنىم سەن ئۆزەڭ باشتا ئويلىغان ئىسىمنى چوقۇم ئېلىشىڭ كېرەك دېمەكچى ئەمەس.
سىز ئازراق ئەقىل ئىشلەتسىڭىز، ئىزدەنسىڭىز بۇ مەسىلىنى تامامەن ھەل قىلالايسىز.
ئۆيىڭىزدە ئۇيغۇر تىلىنىڭ ئىزاھاتلىق لۇغىتى باردۇ؟ تۈركى تىللار دىۋانىچى؟ قۇتادغۇ بىلىگچۇ؟  خەمسە ناۋايىچۇ؟ ئۇيغۇر كىشى ئىسىملىرىچۇ؟ بۇلارمۇ بولمىسا بىرەر پارچە رومانغۇ باردۇ؟ ئۇمۇ يوق بولسا ياخشى تەرجىمە قىلىنغان كىنو-پىنولارغۇ باردۇ؟ بۇلارمۇ يوق بولسا كۈندە تورغا چىقىۋاتىسىزغۇ؟  توردا يۇقۇرىدا تىلغا ئېلىنغان ئەسەرلەر قەدەمدە بىر ئۇچرايدۇ.
تور لۇغەتلىرىدىن؛ يۇلغۇن، ئىرپان، ئۇيغۇرسوفتنىڭ بار.
ئوكيان ئۇيغۇر كىشى ئىسىملىرى بېتى بار.
يەنە ھەرقانداق بىر توربەتكە كىرسىڭىز سىزگە ياخشى ئىسىم تاللىشىپ بىرىدىغان خالىس تورداشلار بار.
ئۇيغۇرچە ئىزدەش بەتلىرىگە «ئاتالغۇ» دەپ يېزىپ ئىزدىسىڭىز تۈرلۈك ئاتالغۇلارنى بىردەمدە تېپىپ بىرىدۇ.
مانا شۇنداق شارائىت تۇرسا ئىسىم تاللاشتىن ئەنسىرەپ يۈرۈشمۇ ئىشمۇ؟
ھۆرمەتلىك ئاتامان، سىزدىن كەتسە بىراز ئىزدىنىش كىتىدۇ، دەرھال ھەركەتلىنىپ توغرا بولغان تور نامىنى ئىشلىتىڭ.  تور بېتىڭىزنىڭ تونۇلۇشى ۋە تەرققىياتى ئۈچۈن، مۈجىمەل ئاتالغۇلارنى بارلىققا كەلتۈرۈپ قويماسلىق ئۈچۈن ياخشى نامدىن بىرنى ئىزدەڭ. توربەت ئۈچۈن تارتىۋاتقان جاپايىڭىزنىڭ ئالدىدا ياخشى بىر نام ئۈچۈن نەچچە ئون يۈەن سەرىپ قىلسىڭىز تامامەن ئەرزىيدۇ.

Sezgurboy · ۋاقتى: 2010-8-9 11:31:20

دېمىسىمۇ ئىشنى ئاۋال بىر قىسىم توربەتلەر بۇزۇۋاتىدۇ.  « قىزنى بۇزغان ئانىسى » دېگەندەك.
بەزى بېكەتلەردىكى مەزمۇنلاردىنلا شۇ توربەت ئىگىسىنىڭ مەلۇماتلىق كىشى ئىكەنلىكىنى بىلگىلى بولىدۇ، ئەپسۇسلىنارلىقى شۇكى قوللانغان تورنامى ئاجايىپ.
XJ ،UY  دېگەننى قوشىۋالغان ، بۇنى شوجاڭ، شەنجاڭ، شىجاڭ ... ئۇي- كالا دەپ چۈشەنسە بولمايدۇ دېيەلمەيمىز.
مىسال قىلساق: بىلىم  (bilim) دېگەننى بېلىم (belim) دېسە بولمايدۇ. ياسىن (yasin) دېگەننى يااسىن (yaasin) ۋە ياكى ياسسىن(yassin) دېسە بولمايدۇ.

Intil · ۋاقتى: 2010-8-9 15:23:47

QQ توپلىرىدا يوللىنىۋاتقان تور ئادرىسلىرى ، تورداشلار ئىشلتىۋاتقان ناملار... قايسىنى دەي:'(

Intil · ۋاقتى: 2010-8-9 16:28:08

تەۋسىيە قەدىمكى ئۇيغۇرلار قوللانغان ئىسىملار

Sezgurboy · ۋاقتى: 2010-8-10 12:30:35

بۇ تېمىنى ئاخىرىدا Sezgurboy تەھرىرلىگەن. ۋاقتى  2010-8-10 12:41

ھېچقانداق بىر ئۆلچەمگە چۈشمەيدىغان تور ناملىرى...

تورنامى دەماللىققا ئوقۇلۇشى                   مۇنداق بولىشى كېرەكمىكىن
Suygu    سۇيگۇ ياكى سۈيگۈ                      soygu
xjizdan (شوجاڭ، شەنجاڭ، شىجاڭ)                   xinjiangizdan
bahit          بەخىت                   baht    bext
biham بىخەم                      bigham bighem
xakur بۇ نەچە ئىسىمدۇ؟
xinjang  بۇ؟؟؟؟             xinjiang
jassus  جاس سۇس                      jasus
aqel ئاچېل ، ئاقېل                   aqil
qogluk چوگلۇك ( خېلى بىلىملىك ئادەمنىڭ تورى بۇ بولمىسا)                   qoghluk choghluq
tahder  تاخدېر ، تەھدېر                   taghdir  teghdir
dulan دۇلان، دۇليەن ( 独联体  يادىمغا كەلدى)  dolan
kuriwal  كۇرىۋال، كۈرىۋال، قۇرىۋال، چۈرىۋال koriwal
sihinix  سىخىنىش، سىھىنىش                   sighinix  sighinish
tawpek  تەۋپېق                      tawpik tewpik tewpiq
salken

ئوقۇش، ئۆگۈنۈش پۇرسەتلىرىنى، گۈلدەك ياشلىقىنى كومپيۇتېر ئالدىدا مۈگۈدەپ، قۇرۇق نان غاجاپ ئولتۇرۇپ ئۆتكۈزىۋاتقانلارنىڭ تور بېتى.
تىلنى بۇزسا، ۋاقىتنى ئىسراپ قىلسا، ئۆزىنىڭ ئىستىقبالىنىمۇ نابۇت قىلسا... بۇنداق توربەتچىلەرنىڭ بىزگە قانچىلىك ئەھمىيىتى بار؟

Sezgurboy · ۋاقتى: 2010-8-10 12:36:08

بۇنىمۇ تەكلىپ قاتارىدا يېىزپ قوياي.

xjcfan ؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟ uyghurkompyuter uyghurcfan دېسە بولمامدىكىنە؟
سەۋەپ:
1- بۇ توربەتتە ساپلا ئۇيغۇر بار.
2- microsoft， uighursoft ۋە بۇنىڭدىنمۇ ئۇزۇن تور نامى بار داڭلىق توربەتلەر بارلىقىنى بىلىمىز.
3- xjcfan دىكىلەرنىڭ ئاتامانلىرى بۇنىڭدىنمۇ ئېسىل ساپ ئۇيغۇرچە تور نامىنى تاپالايدۇ.

Intil · ۋاقتى: 2010-8-11 18:04:10

قاراڭلار بۇ تور ناملىرىغا :
5 يىل بۇرۇن iminjan.com دەپ تور نامى باركەنتۇق ھازىر AliMusic.Com دەپ بار.
بۇ ناملارنى خاتا ئوقۇپ قېلىش ئەھۋالى مەۋجۇت ئەمەس ھەم شۇنداق ئاددىي ھەم ئاسان ئەستە قالىدىغان ناملار.

Elpida · ۋاقتى: 2010-8-13 10:46:41

مەن بۇرۇن دىققەت قىلماپتىكەنمەن.....

turan · ۋاقتى: 2010-8-13 11:15:54

xjcfan كومپىيۇتېر ھەۋەسكارلىرى ئەمەس،كومپىيۇتېر ھېرىسمەنلىرى دەپ ئالسا ئەڭ توغرا بولىدۇ.نېمىشقا دېگەندە ھەۋەسكارلىرى دېگەن سۆز خەنزۇچىدىكى 爱好者 نىڭ تەرجىمىسى،يەنى تەرجىمە تىلى بولۇپ قالىدۇ.ھېرىسمەنلىرى دەپ ئالساق ساپ ئۇيغۇرچە شۇنداقلا ئۇيغۇرتىلى گرامماتىكىسىغىمۇ ئۇيغۇن~~~~!

Intil · ۋاقتى: 2010-8-13 12:45:32

تېخىمۇ قىزىقارلىق ئىسىم ماۋۇ TugMas دېگىنى بولسا كېرەك. بۇنى دەسلەپ QQ توپتا كۆرگەندە ھەيرانلا قالغان ئىدىم، ئۇيغۇرچە « تۈگمەس...» دەپ يازغىنىنى كۆرۈپ كۈلۈپلا كەتتىم . ...
تورنامىمۇ خاتا يېزىلغان، ئۇيغۇر يېزىلىشىمۇ خاتا.
~~~~~
بۇ توربەتنى قۇرغۇچى ئاۋازلىق تەشۋىق قىلسا « تۈگىمەس» دەپ تەشۋىق قىلىشى تۇرغانلا گەپ، بۇنداق نامنى ئاڭلىغۇچىلار كىرىپ باقاي دېسە تور نامىنى tugimas ياكى tugimes دەپ يېزىپ بېقىپ « بولدىلا » دېيىشى ئېنىق.
توربەت قۇرغۇچى ئادەم كىرمەۋاتىدۇ دەپ تەشۋىق قىلىپ ئاۋارە، نامىنى ئاڭلىغانلار كىرەلمەي ئاۋارە...

ھېسابات		ساقلاش	پارول قايتۇرىۋېلىش
پارول			تىزىملىتىش

مىكروبلوگ[ يېڭى | 24 سائەت | 7 كۈن | 30 كۈن ]

ئاتامانلار: ئۇيغۇر تىلى نامرات تىل ئەمەس

مۇناسىۋەتلىك تېمىلار