ئالەم نۇرى ۋە ئالەم نۇرى يامغۇرى

matematek · ۋاقتى: 2010-10-24 00:32:52

宇宙射线] ئالەم نۇرلىرى
ئالەم بوشلۇقىدىن كەلگەن يۇقىرى ئېنېرگىيىلىك زەرىچىلەر ئېقىمى ( ئاساسلىقى زەرەتلىك زەرىچىلەر ئېقىمىنى كۆرسىتىدۇ ) دىن ئىبارەت بولۇپ ، سىچوتچىك ، فوتوگرافىك ئېمۇلسىيە ، تۇمانلىق كامېرا ، كۆپۈكلۈك كامېرا قاتارلىقلار بىلەن تەكشۈرگىلى ۋە ئۆلچىگىلى بولىدۇ . يەر شارى ئاتموسفېراسىنىڭ سىرتىدىكى ئالەم نۇرلىرى «باشلانغۇچ ئالەم نۇرلىرى دېيىلىدۇ . بۇ يۇقىرى ئېنېرگىيىلىك پىروتون ۋە ئاز ساندىكى

زەرىچىلىرى ياكى باشقا يېنىك ئاتوم يادرولىرىدىن تەركىب تاپىدۇ . بۇ زەرىچىلەرنىڭ ئېنېرگىيىسى ئىنتايىن يۇقىرى بولۇپ ،

قا يېتىدۇ . باشلانغۇچ ئالەم نۇرلىرى ئاتموسفېرا قەۋىتىگە كىرىپ ، ئۇنىڭدىكى ئاتوملارغا ئۇرۇلغاندىن كېيىن پەيدا بولىدىغان ئېلېكتىرون ، فوتون قاتارلىقلاردىن « ئىككىلەمچى ئالەم نۇرلىرى » شەكىللىنىدۇ . باشلانغۇچ ئالەم نۇرلىرىدىكى يۇقىرى ئېنېرگىيىلىك پروتونلار ئاتموسفېرا قەۋىتىدىكى ئوكسىگېن ئاتومى يادروسى ياكى ئازوت ئاتومى يادروسىغا ئۇرۇلغاندىن كېيىن ،

مېزون (

ياكى

) پەيدا بولىدۇ .

مېزون يەنە يىمىرىلىپ ميۇئونغا ئايلىنىدۇ، ميۇئون ماددىلار ماددىلار بىلەن ئاجىز تەسىرلىشىدۇ ، شۇڭا ، ئۇنىڭ تېشىپ ئوتۈش ئىقتىدارى يۇقىرراق بولىدۇ . ئۇنى يەر شارى يۈزىدىن ھەتتا سۇ ئاستى ۋە چوڭقۇر كانلاردىن تەكشۈرۈپ تاپقىلى بولىدۇ ، بۇ ئىككىلەمچى ئالەم نۇرلىرىنىڭ « قاتتىق قىسىمى » ھېسابلىنىدۇ . يۇقىرى ئېنېرگىيىلىك پروتون بىلەن ئوكسىگېن ئاتون يادروسى ياكى ئازوت ئاتوم يادرولىرى ئۆز ئارا تەسىرلەشكەندىمۇ نېيترال

مېزون(

) ھاسىل بولۇشى مۇمكىن . نېيترال

مېزون يىمىرىلىپ يۇقىرى ئېنېرگىيىلىك

( گامما ) فوتونىغا ئايلىنىدۇ ،

( گامما ) فوتونى يەنە ئېلېكتىرون - پوزىترون جۈپىنى ھاسىل قىلىدۇ ، مۇنداق پەيدا بولغان ئېلېكتىرونلار تورموزلىنىش رادىئاتسىيىسى ئارقىلق يەنە فوتون پەيدا قىلىدۇ . ئېلېكتىرون بىلەن فوتوننىڭ تېشىپ ئۆتۈش ئىقتىدارى ناھايىتى ئاجىز بولىدۇ ، بۇلار ئىككىلەمچى ئالەم نۇرلىرىنىڭ « يۇمشاق قىسىمى » ھېسابلىنىدۇ . تۆۋەندىكى رەسىمگە قاراڭ :

باشلانغۇچ ئالەم نۇرلىرىنىڭ ئېنېرگىيىسى ناھيىتى يۇقىرى بولۇپ ، ھازىر سۈنئىي يول ئارقىلىق ئەمەلگە ئاشۇرۇش مۇمكىن بولمىغان كۆپلىگەن يادرو رېئاكسىيىلىرىنى ۋە ئاساسىي زەررىچىلەرنىڭ ئۆزگىرىش جەريانلىرىنى كەلتۈرۈپ چىقىرالايدۇ . بەزى ئاساسىي زەرىچىلەر ( مەسلەن ، پوزىترون ۋە بەزى مېزونلار ) ئالەم نۇرلىرىنى تەتقىق قىلىش جەريانىدا تېپىلغان .
ئالەم نۇرلىرىنىڭ پەيدا بولۇش سەۋەبى ئانچە ئېنىق ئەمەس . ئۇ ئېھتىمال قۇياش ۋە بەزى تۇرغۇن يۇلتۇزلارنىڭ پائالىيتى ۋە ھەر خىل يەر شارى فىزىكا ھادىسىلىرىگە زىچ مۇناسىۋەتلىك بولۇشى مۇمكىن .
قىزىل رەڭلىك ئۇقۇملارغا ئىزاھات :
1.ميۇئون (

) --- لېپتونلارنىڭ بىر خىلى . ئۇ مۇسبەت زەرەتلىك

ۋە مەنپىي زەرەتلىك

لارنى ئۆز ئىچىگە ئالىدۇ . زەرەت مىقدارى ئېلېكتىروننىڭكى بىلەن ئوخشاش ، ماسسىسى ئېلېكتىرون ماسسىسىنىڭ 207 ھەسسىسىگە تەڭ ، ئوتتورچە ئۆمرى

سېكۇنت .
2.مېزون (介子) --- كۈچلۈك ئۆز ئارا تەسىرگە قاتنىشىدىغان ، سپىن كۋانت سانى پۈتۈن سان بولغان ئاساسىي زەرىچە .
3.پوزىترون (正电子)--- ئاساسىي زەرىچىلەرنىڭ بىر خىلى ، مۇسبەت زەرەتلىك بولۇپ ماسسىسى ئېلېكتىروننىڭ ماسسىسى بىلەن تەڭ . ئۇ ئېلېكتىروننىڭ ئانتى زەرىچىسى .
[簇射] ئالەم نۇرى يامغۇرى
ئەلەم نۇرىدىكى بىر يۇقىرى ئېنېرگىيىلىك زەررىچىنىڭ باشقا ماددىلار بىلەن تەسىرلىشىشىدىن ياكى ئۇنىڭ يىمىرىلىشىدىن ھاسىل بولىدىغان بىر قاتار ئاساسىي زەررىچىلەرنىڭ ئاساسىي گەۋدىسى . ئېنېرگىيەسى

قا يېتىدىغان بىر دانە بىرلەمچى ئالەم نۇرى زەررىچىسىدىن ھاسىل بولىدىغان زور مىقداردىكى ئىككىلەمچى زەررىچىلەرنىڭ تەقسىملىنىش دائىرسى ناھايىتى كەڭ ( دېئامېترى 1 كېلومېتېر ئەتراپىدا) بولىدۇ . بۇ خىل ئەھۋال « كېڭەيگەن يامغۇر » دېيىلىدۇ . ئىككىلەمچى ئالەم نۇرلىرىنىڭ قاتتىق قىسىمىنىڭ تېشىپ ئۆتۈش ئىقتىدارى ئالاھىدە كۈچلۈك بولۇپ ، « تېشەر يامغۇر » دېيىلىدۇ ؛ يۇمشاق قىسىمىنىڭ تېشىپ ئۆتۈش ئىقتىدارى ناھايىتى ئاجىز بولۇپ « يۇمشاق يامغۇر » دەپ ئاتىلىدۇ . ئىككىلەمچى ئالەم نۇرىدىكى ئېلېكتىرونلار ۋە فوتونلار كۆپۈنچە تېيترال

مېزونلارنىڭ يىمىرىلىشىدىن پەيدا بولغان يۇقىرى ئېنېرگىيىلىك

( گامما ) فوتونلارنىڭ جۈپ ئېلېكتىرونلارنى ھاسىل قىلىش ۋە تورموزلىنىش رادىئاتسىيىسىدىن ئىبارەت ئىككى خىل جەرياننىڭ ئالمىشىشىدىن ھاسىل بولىدۇ . بۇ خىل ئەھۋال « كاسكادلىق يامغۇر » دېيىلىدۇ .

ibrat · ۋاقتى: 2010-10-24 23:03:04

خۇدايىم توۋا؟ نىمدەيدۇ ماۋۇ؟ ئاڭلاپ باقمىغان گەپكەن، نەدىن تاپىدىغانسىز مۇشۇنداق بىر گەپلەرنى.....
بىلىم دىگەن بىلىمدە؟

nurmamatjan · ۋاقتى: 2011-4-11 13:49:34

بۇ دوستۇم فىزكىلق بىر تىمنى يوللاپتىمۇقانداق ھە دوستلار ھەي يەنلا بىلم باشقا بىلملك باشقا دە! رەھمەت سىزگە

ھېسابات		ساقلاش	پارول قايتۇرىۋېلىش
پارول			تىزىملىتىش

مىكروبلوگ[ يېڭى | 24 سائەت | 7 كۈن | 30 كۈن ]

ئالەم نۇرى ۋە ئالەم نۇرى يامغۇرى