كۈنسىرى ئاۋاتلىشۋاتقان قىمارخانا ۋە چۆلدەرەۋاتقان كىتاپخانا

مۇزات ئوغلى

	تورداشلارغا مەلۇم، ئىلىكتىرۇنلۇق ئويۇنچۇقخانا [ئەمەلىيەتتە پۇل تىكىپ ئوينايدىغان-قىمارخانا] ھازىر كۈندىن-كۈنگە كۆپىيىپ ،شەھەر – ناھىيىلەردىن تارتىپ ،ئايىغى تەگمىگەن يېزا-بازار قالمىدى. قارىسىڭىز يانچۇقى پۇلغا لىق تۇشۇپ ،گىدىيىپ يۈرگەن خۇجايىنلارنى ،مىڭ بىر جاپادا تاپقان پۇلىنى كۆزنى يۇمۇپ ئاچقۇچە ئۇتتۇرۇپ تۈگىتىپ،چىرايلىرىنى سارغايتىپ يۈرۈۋاتقان دىھقانلىرىمىزنى، داشقازان تامىقى يەيدىغان كادىرلىرىمىزنى،ھەتتا ساقىلى مەيدىسىگە كەلگەن ياشانغانلار،ياشلار، كىچىك بالىلارنىمۇ كۆرىسىز.سىز يەنە سەل دىققەت قىلسىڭىز،قىمار ئويناشقا پۇل تاپالماي ئۇغۇرلۇق،بۇلاڭچىلىق قىلىۋاتقانلارنى،ئالغان قەرزلەرنى قايتۇرالماي باشقىلاردىن تاياق يەۋاتقانلارنى،ھەتتا نەسىھەت قىلسا ئاڭلىماي ،خوتۇن-بالا،ئاتا-ئانىلىرىنى تىللاپ ئۇرۇۋاتقان،قېيىداپ ئۆيىدىن يامانلاپ چىقىپ كېتىۋاتقانلارنى كۆرىسىز، شۇنداقلا ئىلىم-مەرىپەتنىڭ بۈشۈكى سانالغان كىتاپخانىلارنىڭ چۆلدەرەپ قالغانلىقىنى،نى ئېسىل كىتاپلارنى توپا بېسىپ ،كىم ئۇقاركىن دەپ بوينىنى قىسىپ تۇرغانلىقىنى كۆرىسىز. مەن بۇ تېمىنى يېزىش ئۈچۈن ناھىيە بازىرىدىكى بارلىق ئىلىكتىرۇنلۇق ئويۇنچۇقخانا ۋەكىتاپخانىلارنى بىر قانچە قېتىم ئارىلاپ چىقتىم.ئىگىلىشىمچە ناھىيە بازىرىدا كىتاپخانىدىن ئاران 2سى،ئەمما قىمار خاراكتىرىدىكى ئويۇنچۇقخانىدىن 7-8 ئورۇندا بار ئىكەن. مەن كەڭ تورداشلارغا بۇ ئويۇنچۇقخانىلارنىڭ ھەقىقى ئەھۋالىنى تۇنۇشتۇرۇش مەقسىتىدە ،بۈگۈن ئەتىگەن شىنجاڭ ۋاقتى سائەت 9 دا ،ناھىيىمىزنىڭ ئاۋات كوچا دوقىسىغا جايلاشقان [---] ئىلىكتىرۇنلۇق ئويۇنچۇقخانىسغا كىردىم. مەن كىرگەندە تېخى ئەتىگەن بولۇشىغا قارىماي،80 گە يېقىن ئويۇنچۇقنىڭ ھەممىسى ئاللىقاچان ئىشقا كىرىشىپ كەتكەن بولۇپ،بىرسىمۇ بوش ئەمەس ئىدى. يەنە تېخى 100گە يېقىن ئادەم ئۇلارنىڭ قېشىغا ئولىشىۋالغان بولۇپ قىيا-چىيا ،ۋاراڭ-چۇرۇڭ دەستىدىن كىمنىڭ نېمە دەۋاتقانلىقىنى پەرق ئەتكىلى بولمايىتتى.خەنزۇ خۇجايىن بولسا بوينىغا ئاسقان سومكىسىنى پومپايىتقىنىچە، ھەدەپ ئۇيۇنچۇققا پۇل قاچىلاش بىلەن ئاۋارە ئىدى.زالنىڭ ئىچى لىق تاماكا ئىسى بىلەن تولغان بولۇپ، ئادەمنىڭ كۆپلۈكىدىن چىققان ئاچچىق تەر پۇرىقى بىلەن قۇشۇلۇپ ،كىشىنىڭ كۆڭلىنى ئېلىشتۇرۇپ قۇسقىسىنى كەلتۈرەتتى. مېنى ئەڭ ھەيران قالدۇرغان يېرى شۇكى ،ئۇلارنىڭ ئارىسىدا 30-35 ياشلار چامىسىدىكى ئۈچ نەپەر ئايالمۇ ئويناۋاتقانىكەن،توۋا دەپ قالدىم،بۇ جاھان نېمە بوپ كەتتى-ھە؟!!! مەن يانچۇقۇمدىن سىپىرلىق ئاپپاراتىمنى چىقىرىپ سۈرەت تارتىشقا تەمشىلىۋىدىم،قاياقتىن پەيدا بولدىكىن،سىمىز خەنزۇ خۇجايىن مېنىڭ سۈرەت تارتىشىمنى توستى.مەن ئامالسىز تېلىفۇندا پاراڭلاشقان بولۇپ ،تۇيدۇرماستىن تېلېفون ئارقىلىق بىر تال سۈرەتنى ئاران تارتىۋالالىدىم ۋە كۆڭلۈم ئېلىشىپ سىرىتقا يېنىپ چقتىم. ئۆيگە قايتىشقا يەنە بىر ئاز ۋاقتىم بولغاچقا بىردەم كىتاب كۆرمەكچى بولۇپ،ناھىيىلىك شىنخۇا كىتاپخانىسىغا كىردىم،كىتاپخانىدا كىچىك 2 بالىنى قوشقاندا جەمئىي 7ئادەم بار بولۇپ،بايىقى ئويۇنچۇقخانىدىكى مەنزىرە بىلەن سېلىشتۇرۇپ ئىچىم تۇلىمۇ ئاچچىق بولدى،كەچكىچە چىۋىن يەۋالغان ئادەمدەك پەرىشان يۈردۈم. ھەي؟!!!. ئويلاپ قالىمەن؛ئاشۇلارنىڭ ئۆيىدە قىلىدىغان ئىشى يوقمىدۇ؟ ياكى پۇلى شۇنچە ئېشىپ-تېشىپ تۇرامدىغاندۇ؟شۇ قىممەتلىك ۋاقتىنى زايە قىلغۇچە،مىڭ جاپادا قىينىلىپ تاپقان پۇللىرىنى بىكاردىن-بىكار سورۇپ تۈگەتكىچە ، بىرەر ئەھمىيەتلىك ئىشلارغا ئىشلەتسە بولمامدىغاندۇ؟!!! ھەي بۇرادەرلەر،توغرا يولدا مېڭىڭلار،ئۆزەڭلارغا ئىچىڭلار ئاغرىسۇن!.ئۆزەڭلارنى ئۆزەڭلار ئۇنچە خار قىلماڭلار! بىكار بولساڭلار كىتاب كۆرۈڭلار،ئۆزەڭلار ئوقۇمىساڭلار،ھېچ بولمىغاندا، بالىلىرىڭلارغا ئېلىپ بىرىڭلار،ۋاقتىڭلار چىقسا بالىلىرىڭلارنى يىتىلەپ كىتاپخانىلارنى ئارىلاپ قويۇڭلار،كىتاپخانىلار چۆلدەرەپ قالمىسۇن،كىتاپلارنى توپا بېسىپ كەتمىسۇن،كىيىنكى ئەۋلادلارنىڭ مەنىۋىيىتى سىلەرگە ئوخشاش قۇرۇق قالمىسۇن!!!!.. كۈنسېرى ئاۋاتلىشىۋاتقان قىمارخانا ۋە چۆلدەرەۋاتقان كىتاپخانا تورداشلارغا مەلۇم، ئىلىكتىرۇنلۇق ئويۇنچۇقخانا [ئەمەلىيەتتە پۇل تىكىپ ئوينايدىغان-قىمارخانا] ھازىر كۈندىن-كۈنگە كۆپىيىپ ،شەھەر – ناھىيىلەردىن تارتىپ ،ئايىغى تەگمىگەن يېزا-بازار قالمىدى. قارىسىڭىز يانچۇقى پۇلغا لىق تۇشۇپ ،گىدىيىپ يۈرگەن خۇجايىنلارنى ،مىڭ بىر جاپادا تاپقان پۇلىنى كۆزنى يۇمۇپ ئاچقۇچە ئۇتتۇرۇپ تۈگىتىپ،چىرايلىرىنى سارغايتىپ يۈرۈۋاتقان دىھقانلىرىمىزنى، داشقازان تامىقى يەيدىغان كادىرلىرىمىزنى،ھەتتا ساقىلى مەيدىسىگە كەلگەن ياشانغانلار،ياشلار، كىچىك بالىلارنىمۇ كۆرىسىز.سىز يەنە سەل دىققەت قىلسىڭىز،قىمار ئويناشقا پۇل تاپالماي ئۇغۇرلۇق،بۇلاڭچىلىق قىلىۋاتقانلارنى،ئالغان قەرزلەرنى قايتۇرالماي باشقىلاردىن تاياق يەۋاتقانلارنى،ھەتتا نەسىھەت قىلسا ئاڭلىماي ،خوتۇن-بالا،ئاتا-ئانىلىرىنى تىللاپ ئۇرۇۋاتقان،قېيىداپ ئۆيىدىن يامانلاپ چىقىپ كېتىۋاتقانلارنى كۆرىسىز، شۇنداقلا ئىلىم-مەرىپەتنىڭ بۈشۈكى سانالغان كىتاپخانىلارنىڭ چۆلدەرەپ قالغانلىقىنى،نى ئېسىل كىتاپلارنى توپا بېسىپ ،كىم ئۇقاركىن دەپ بوينىنى قىسىپ تۇرغانلىقىنى كۆرىسىز. مەن بۇ تېمىنى يېزىش ئۈچۈن ناھىيە بازىرىدىكى بارلىق ئىلىكتىرۇنلۇق ئويۇنچۇقخانا ۋەكىتاپخانىلارنى بىر قانچە قېتىم ئارىلاپ چىقتىم.ئىگىلىشىمچە ناھىيە بازىرىدا كىتاپخانىدىن ئاران 2سى،ئەمما قىمار خاراكتىرىدىكى ئويۇنچۇقخانىدىن 7-8 ئورۇندا بار ئىكەن. مەن كەڭ تورداشلارغا بۇ ئويۇنچۇقخانىلارنىڭ ھەقىقى ئەھۋالىنى تۇنۇشتۇرۇش مەقسىتىدە ،بۈگۈن ئەتىگەن شىنجاڭ ۋاقتى سائەت 9 دا ،ناھىيىمىزنىڭ ئاۋات كوچا دوقىسىغا جايلاشقان [---] ئىلىكتىرۇنلۇق ئويۇنچۇقخانىسغا كىردىم. مەن كىرگەندە تېخى ئەتىگەن بولۇشىغا قارىماي،80 گە يېقىن ئويۇنچۇقنىڭ ھەممىسى ئاللىقاچان ئىشقا كىرىشىپ كەتكەن بولۇپ،بىرسىمۇ بوش ئەمەس ئىدى. يەنە تېخى 100گە يېقىن ئادەم ئۇلارنىڭ قېشىغا ئولىشىۋالغان بولۇپ قىيا-چىيا ،ۋاراڭ-چۇرۇڭ دەستىدىن كىمنىڭ نېمە دەۋاتقانلىقىنى پەرق ئەتكىلى بولمايىتتى.خەنزۇ خۇجايىن بولسا بوينىغا ئاسقان سومكىسىنى پومپايىتقىنىچە، ھەدەپ ئۇيۇنچۇققا پۇل قاچىلاش بىلەن ئاۋارە ئىدى.زالنىڭ ئىچى لىق تاماكا ئىسى بىلەن تولغان بولۇپ، ئادەمنىڭ كۆپلۈكىدىن چىققان ئاچچىق تەر پۇرىقى بىلەن قۇشۇلۇپ ،كىشىنىڭ كۆڭلىنى ئېلىشتۇرۇپ قۇسقىسىنى كەلتۈرەتتى. مېنى ئەڭ ھەيران قالدۇرغان يېرى شۇكى ،ئۇلارنىڭ ئارىسىدا 30-35 ياشلار چامىسىدىكى ئۈچ نەپەر ئايالمۇ ئويناۋاتقانىكەن،توۋا دەپ قالدىم،بۇ جاھان نېمە بوپ كەتتى-ھە؟!!! مەن يانچۇقۇمدىن سىپىرلىق ئاپپاراتىمنى چىقىرىپ سۈرەت تارتىشقا تەمشىلىۋىدىم،قاياقتىن پەيدا بولدىكىن،سىمىز خەنزۇ خۇجايىن مېنىڭ سۈرەت تارتىشىمنى توستى.مەن ئامالسىز تېلىفۇندا پاراڭلاشقان بولۇپ ،تۇيدۇرماستىن تېلېفون ئارقىلىق بىر تال سۈرەتنى ئاران تارتىۋالالىدىم ۋە كۆڭلۈم ئېلىشىپ سىرىتقا يېنىپ چقتىم. ئۆيگە قايتىشقا يەنە بىر ئاز ۋاقتىم بولغاچقا بىردەم كىتاب كۆرمەكچى بولۇپ،ناھىيىلىك شىنخۇا كىتاپخانىسىغا كىردىم،كىتاپخانىدا كىچىك 2 بالىنى قوشقاندا جەمئىي 7ئادەم بار بولۇپ،بايىقى ئويۇنچۇقخانىدىكى مەنزىرە بىلەن سېلىشتۇرۇپ ئىچىم تۇلىمۇ ئاچچىق بولدى،كەچكىچە چىۋىن يەۋالغان ئادەمدەك پەرىشان يۈردۈم. ھەي؟!!!.. ئويلاپ قالىمەن؛ئاشۇلارنىڭ ئۆيىدە قىلىدىغان ئىشى يوقمىدۇ؟ ياكى پۇلى شۇنچە ئېشىپ-تېشىپ تۇرامدىغاندۇ؟ شۇ قىممەتلىك ۋاقتىنى زايە قىلغۇچە،مىڭ جاپادا قىينىلىپ تاپقان پۇللىرىنى بىكاردىن-بىكار سورۇپ تۈگەتكىچە ، بىرەر ئەھمىيەتلىك ئىشلارغا ئىشلەتسە بولمامدىغاندۇ؟!!! ھەي بۇرادەرلەر،توغرا يولدا مېڭىڭلار،ئۆزەڭلارغا ئىچىڭلار ئاغرىسۇن!.ئۆزەڭلارنى ئۆزەڭلار ئۇنچە خار قىلماڭلار! بىكار بولساڭلار كىتاب كۆرۈڭلار،ئۆزەڭلار ئوقۇمىساڭلار،ھېچ بولمىغاندا، بالىلىرىڭلارغا ئېلىپ بىرىڭلار،ۋاقتىڭلار چىقسا بالىلىرىڭلارنى يىتىلەپ كىتاپخانىلارنى ئارىلاپ قويۇڭلار،كىتاپخانىلار چۆلدەرەپ قالمىسۇن،كىتاپلارنى توپا بېسىپ كەتمىسۇن،كىيىنكى ئەۋلادلارنىڭ مەنىۋىيىتى سىلەرگە ئوخشاش قۇرۇق قالمىسۇن

تۇرسۇن نىياز

	راس دەيسىز قېرىندىشىم ahsuogli ،بۇنداق سورۇنلارغا قورامىغا يەتمىگەنلەرنىڭ كىرىشى چەكلەنگەن بولسىمۇ،خوجايىنلار ئوقۇغۇچىلارنىڭ كىرىشىنى چەكلىمەيدۇ، بىلمەسكە سېلىپ ياش ئۆسمۈرلەرنى قايمۇقتۇرۇپ پۇل تاپماقتا،بۇ سۇرۇنلارغا كىرىدىغانلار ئەرلەردىن ئېشىپ ، سىز دىگەندەك ئاياللارغا قاراپ يۈزلەنمەكتە قاچانلىققا ئەقلىمىزنى تاپارمىز...بۇ تېمىنى ياخشى يوللاپسىز،تىرىشچانلىغىڭىزغا ئاپىرىن!

رۇستەم

	دىمىسمۇ سىز دەپ ئۆتكەن يۇقارقى ئىشلار بىزنىڭ يېزدىمۇ ئەۋج ئالغىلى تۇردى.توۋا-؟ئاشۇ نىجىس ئويۇنچۇقخانىلارغا كىرگەنلەر پۇلنى خەجلەيدىغان ئورۇنلارنى تاپالمايۋاتقانمىدۇ-؟بەزەنلەرنىڭغۇ ئاڭ-سەۋيىسى تۆۋەن دەپ قارايلى.لىكىن ھەر ھۆكىمەت خادىمىلىرىمۇ ئاخشاملىرى شۇ يەرلەردە تۈنەپ چىقۋاتمامدۇ-؟بۇلارغا نىمە دىگۈلۈك ئەمدى.ئاشۇ قىمار سورۇنلىرىغا ئىجازەت بەرگەن قانۇن ئورگانلىرى زادى قايسىسىغا ئىجازەت بېرىش،قايسىسىغا بەرمەسلىكنى بىلمەيۋاتامدىغاندۇ-؟ خوش.تورداش.يوللىغان تېمىڭىز ھەقىقەتەن ئادەمنى چوڭقۇر ئويغا سالدىكەن.رەھمەت سىزگە!!

سايرام-ئوغلى

	زامان ساڭا باقمىسا سەن زامانغا  باق دەيدىغان گەپ بار. مەيلى ئۇيۇنچۇقخانا بولسۇن ياكى تورخانا بولسۇن ياشلىرىمزنىڭ بىردىنبىرئايرىلماس ئوردىسى بۇلۇپ قالدى. ھازىرقى جەمىيتىمىزدىكى ئۇقۇۋاتقان ياشلىرمىزمۇ مەكتەپكە ماڭدىم دەپ ئۇدۇللا ئۇيۇنچۇقخانىغا ۋە تورخانىغا قاتىرايدىغان ئىشلار ئەۋج ئېلىشقا باشلىدى، بىز ئۇلارنى بۇ يولدىن تۇسۇيالايمىزمۇ،بۇ مۇمكىن ئەمەس. كىتاپخانىلارغا قارايدىغان بولساق ياشلار ۋە ئۇقۇغۇچىلار ئەمەس بەلكى ياشانغانلارنى كۆپ ئۇچۇرتىمىز چۇنكى بۇلار ھەقىقى بىلىم ئىگىلىرى خالاس.بۇ ئىللەت قاچانمۇ تۈزلەر. قىزلىرمىزنى دىمەيلا قۇياي.

ئەتىرگۈل

	سايرام ئوغلى ئەپەندىم، تورغا ا چىقىشمۇ يامان ئىللەت ئەمەستۇ ئەمدى؟ ئۇيۇنچۇقخانا بىلەن تورخانىنى ئوخشاتقىنىڭىز نېمىسى؟

ئەتىرگۈل

	«قىزلىرىمىزنى دىمەيلا قۇياي»......يەنە شۇ ئېغىزىڭلار كۈنۈپ كەتكەن ئاتالمىش بىچارە قىزلار

سايرام-ئوغلى

	ئەتىرگۈل خانىم تورخانغا كىرىش يامان ئىللەت ئەمەس بىراق كىرگەن ئىكەنمىز ۋاقتىمىزنى ئىسىراپ قىلماي ئەھمىيەتلىك ئىشلارنى دەپ كىرىشمىز، ھىچقانداق باش-ئاخىرى چىقمايدىغان ئاشۇ پاراڭلىشىشلار ۋە ئوينىغان ئۇيۇنچۇقلاردىن بىزگە نىمە پايدىسى تىگەتتى.

گۈزەل

	ھەي...ھەممىسى ياشلىق....قىز-ئوغۇل بولسۇن ھەممىسى ھامان بىركۈنى ئەقلىنى تاپىدۇ..كىچىكەن بولسىمۇپۇشايمان قىلدۇ......شۇڭا ھەممە قىرىنداشلىرىمىزنىڭ كۆڭلىگە ئىنساپ تىلەيمەن......

ئەتىرگۈل

	sayram~ogli يوللىغان ۋاقتى  2011-8-23 04:57 ئەتىرگۈل خانىم تورخانغا كىرىش يامان ئىللەت ئەمەس بىرا ... ئۇغۇ شۇ، توردا ئۇيۇن ئويناش، چچ دا قۇرۇق پاراڭ سېلىش ھەقىقەتەن ۋاقىت ئىسراپچىىقى.

قارا كۆلەڭگە

	راست دەيسلەر ئىشقلىپ مەيلى كىم بولسۇن چۇقۇم بىر كۈمى ئىسىت دەپ قالدۇ....