ئۇيغۇرلارنىڭ تارىختا قوللانغان يېزىقلىرى توغرسىدا

يۈسۈپجان

	ئۇيغۇرلار ۋە شىنجاڭدىكى قەدىمكى بىر قىسىم خەلىقلەر تارىختا بىر مۇنچە يېزىقلارنى قوللانغان . ئۇيغۇرلار بىۋاستە قوللانغان يېزىقلار تۈرك يېزىقى ،سوغدى يېزىقى ،مانى يېزىقى ،ئۇيغۇر يېزىقى ،بىراھمى يېزىقى ،سۈرىيە يېزىقى ،قەدىمكى تۈبۈت يېزىقى ،خەنزۇ يېزىقى ،خاقانىيە يېزىقى ،چاغاتاي يېزىقى قاتارلىقلاردىن ئىبارەت . ئۇيغۇر مىللىتىنىڭ كېلىپ چىقىشىدىكى ئىككى مەنبەنىڭ بىرى بولغان تارىم بوستانلىقىدىكى يەرلىك قوۋملارمۇ بىر مۇنچە يېزىقنى ئىشلەتكەن . بۇ خىل يېزىقنىڭ بەزىلىرى قارۇشتى يېزىقى ،گىرېك يېزىقى ،فارابىل يېزىقى ،ئەرەب يېزىقى قاتارلىقلار .           تۈۋەندە بىز قەدىمكى ئۇيغۇر يېزىقى ئۈستىدە قىسقىچە توختىلىمىز : ئۇيغۇر يېزىقى __ئۇيغۇرلار ۋە بەز تۈركى تىللىق قوۋملار ئۇيغۇر خانلىقى ،قۇچۇ ئۇيغۇر خانلىقى ،قارخانىيلار خانلىقى ،گەنجۇ ئۇيغۇر خانلىقى ،چىڭگىزخان زامانىسى ،چاغاتاي خانلىقى ،ئالتۇن ئوردا خانلىقى ،تۆمىرىيلەر پادىشاھلىقى دەۋىرى قاتارلىق دەۋىرلەردە قوللىنىلغان  بىر خىل يېزىق . يېزىقشۇناسلىق ساھەسىدە ئۇيغۇر يېزىقى ئارامى يېزىقىدىن تەرەققىي قىلىپ كەلگەن سوغدى يېزىقى ئاساسىدا شەكىللىنگەن دىيىلىدۇ . قەدىمكى ئۇيغۇر يېزىقى ئېلپبەلىك يېزىق .ئۇنىڭدا 18 دىن 22 گىچە ھەرىپ بار .ئاساسلىق بەلگىلەر ئون ئەتراپىدا بۇلۇپ ،قالغان بەلگىلەر بۇ ئونچە ئاساسلىق بەلگىلەر ئاساسىدا شەكىللىنگەن .دەسلەپتە ئوڭدىن سولغا توغىرسىغا يېزىلغان ،كىيىنكى چاغلاردا سولدىن ئوڭغا تىك يېزىلدىغان بولغان .