ئالۋاستى قەلئەسىگە سەپەر

قۇربان

	( راست ئىشلار خاتىرىسى ) قۇربان موللىنىياز                                                     مۇقەددىمە      كەچكى قۇياش غەربكە ئاستا – ئاستا پاتتى . قىپقىزىل كەچكى شەپەق نۇرى تەڭرىتېغىنىڭ تارماق تىزمىسى قاراتاغ ئېتىكىنىڭ باي ناھىيىسىدىكى قىزىل «ئالۋاستى قەلئەسى» نى تېخىمۇ گۈزەل تۈسكە پۈركىدى. ئەگرى – بۈگرى كەتكەن چوڭ – كىچىك جىلغىلار، قاتمۇقات ، ئاق ، سېرىق ، قىزىل ، كۈلرەڭ دۆڭلۈكلەر كۆرۈنۈپ تۇراتتى.      خۇددى تاشلىۋېتىلگەن قەدىمىي رىم قەلئەسى قىزىل رەڭ بىلەن سېرىق رەڭ ئارىلىشىپ كەتكەن ئېگىز دۆڭلۈكلەر ئارىسىدا تۇرغاندەك كۆرۈنەتتى . نەزەر سېلىپ قارىغاندا شىپاڭ ، پەشتاق ، راۋاق ، بالىخانا قاتارلىقلار بىلىنەر – بىلىنمەس كۆرۈنۈپ قالاتتى .      ئىمارەتلەردىكى نەقىش ئويمىلار خۇددى راستتەكلا تويۇلاتتى . بەزىلىرى قانات قېقىپ ئېگىز ئۆرلەۋاتقان بۈركۈتكە ، بەزىلىرى ھۆركىرەۋاتقان يولۋاسقا ، يەنە بەزىلىرى يۈكۈنۈپ ياتقان تۆگىگە ئوخشايتتى . ئالۋاستى قەلئەسىگە كىرىش قۇياش نەيزە بويى ئۆرلىگەن چاغ . بىز بەشىمىز ماشىنىغا ئولتۇرۇپ ، ئۇزۇندىن بۇيان تەلپۈنگەن باي ناھىيىسىنىڭ قىزىل يېزىسىدىكى «ئالۋاستى قەلئەسى» گە قاراپ يولغا چىقتۇق . بىز يېرىم سائەتتىن ئارتۇق يول يۈرۈپ ، قىزىل يېزىسىدىن ئۆتكەندىن كېيىن چەكسىز كەتكەن چۆل – جەزىرە كۆزىمىزگە تاشلاندى . يىراققا نەزەر تاشلىغاندا ئەگرى – بۈگرى ، ئېگىز – پەس تاغ قاپتاللىرى بىر – بىرىگە تۇتاشقاندەك كۆرۈنەتتى . _قاراڭلار، رەڭلىك تاغ ، نېمىدېگەن گۈزەل – ھە! «ئالۋاستى قەلئەسى» نى ئىزدەشكە بىرلىكتە ماڭغان قەھرىمان ۋارقىراپ كەتتى . ئۇ قولى بىلەن كۆرسەتكەن تەرەپكە قارىساق ، بۇلۇت ۋە تۇمان لەيلەپ تۇرغان قارا تاغ ئېتىكىدىكى بىر دۆڭلۈكتە ، يۇقىرىدىن تۆۋەنگە ئاق ، سېرىق ، كۆك ، قىزىل ، قوڭۇردىن ئىبارەت بەش خىل رەڭ ئېنىق كۆرۈندى . ئۇ ئەتراپتىكى قوڭۇر رەڭلىك تاغ تىزمىلىرىدىن روشەن پەرقلىنىپ تۇراتتى . - «ئالۋاستى قەلئەسى» ئەنە شۇ رەڭلىك تاغ ئىچىدە ، - دېدى باي ناھىيىلىك سودا – سانائەتنى مەمۇرىي باشقۇرۇش ئدارىسىنىڭ كادىرى قۇربان ئېلى كۈلۈپ تۇرۇپ ، - «ئالۋاستى قەلئەسى» جايلاشقان يەر شەكلى شامال يالاش يەر شەكلى ياكى يارداڭ يەر شەكلى دەپ ئاتىلىدۇ . بۇ خىل يەر شەكلىدە نەچچە مىڭ يىللاردىن بۇيان يامغۇر ۋە شامالنىڭ يالىشى ئارقىسىدا كۈنلەرنىڭ ئۆتۈشى بىلەن مۇنداق كۆزنى قاماشتۇرىدىغان قىياپىتى بىلەن ھەرخىل رەڭدىكى تەبىئىي كۆرۈنۈش شەكىللەنگەن . «ئالۋاستى قەلئەسى» گە يېتىپ بېرىشىمىزغىلا ، تەبىئەت ئۆزىنىڭ ئاجايىپ گۈزەللىكى بىلەن بىزنى ھۇزۇرلاندۇردى . بىز بەكمۇ ھاياجانلاندۇق . بىز ماشىنىدا تۇيماستىنلا ئىككى دوقمۇشتىن ئايلىنىپ ئۆتكەندىن كېيىن ، چۆل – جەزىرىلەرنى ئارقىمىزغا قالدۇرۇپ ، ئېدىرلىقلارغا كىرىپ كەتتۇق . بىردە ئۆرلەپ – بىردە پەسىيىپ ، بىردە چوڭىيىپ – بىردە كىچىكلەپ چوقچىيىپ تۇرغان تاغ قاپتاللىرى بىر – بىرلەپ كۆزىمىزگە تاشلىنىپ تۇراتتى . بىزنى ھەيران قالدۇرغىنى تاغ تىزمىلىرىدا شەكلى بىر – بىرىگە ئوخشىمايدىغان خۇددى نەقش چەككەن ھۈنەر – سەنئەت بۇيۇمىغا ئوخشاش نۇرغۇن دۆڭلۈكلەر كۆرۈنۈپ تۇرىدۇ . تەخمىنەن 10 مىنۇتتىن ئارتۇق يول ماڭغاندىن كېيىن تۆت ئەتراپىمىز ئىپتىدائىي ، تەبىئىي گۈزەل رەڭگارەڭ خۇسۇسىيەتنى ئەكس ئەتتۈرگەن نەقىشلىك تاغ تىزمىلىرى بىلەن تولۇپ كەتتى . ئۆزىمىزنى خۇددى تاشلىنىپ كەتكىلى ئۇزۇن بولغان قەدىمىي قەلئەگە كىرىپ قالغاندەك ھېس قىلدۇق . كۆك ئاسمىنى تىپتىنچ دېڭىزغا ئوخشايتتى . خىرە بۇلۇت يۇمشاق رومالغا ئوخشاش لەپىلدەيتتى . يۈرىكىمىز توختىماي سېلىپ كەتتى . بىز ماشىنىدىن چۈشۈپ ھاياجىنىمىزنى بېسىۋالغاندىن كېيىن ، «ئالۋاستى قەلئەسى» نىڭ سىرىنى قانداق ئىزدەش توغرىسىدا مەسلىھەتلەشتۇق . كۆز ئالدىمىزدىكى بارلىق شەيئىلەر چەكسىز جەلپ قىلىش كۈچىگە تولغان ، قايسى نىشاندىن باشلاش كېرەك ؟ دېگەن مەسىلە كۆپچىلىكنىڭ تالاش – تارتىش قىلىدىغان مەسىلىسى بولۇپ قالدى . «غەرب تەرەپكە ماڭايلى» دېدى قەھرىمان روزى ، «بۇ يولدىن ئاسان ئېزىپ قالىمىز ، بەك ئىچكىرىلەپ ماڭمايلى» دەپ سەمىمىزگە سالدى غەيرەتجان . باي ناھىيىلىك تەشۋىقات بۆلۈمىنىڭ مۇئاۋىن باشلىقى تۇنىياز تۇراپ ، سودا – سانائەتنى مەمۇرىي باشقۇرۇش ئىدارىسىنىڭ كادىرى قۇربان ئېلى ، ناھىيىلىك رادىئو – تېلېۋىزىيە تەشۋىقات مەركىزىنىڭ مۇخبىرى قەھرىمان روزى قاتارلىق تۆتەيلەن سىرلىق ئورىدەك تاغ جىلغىسىغا قاراپ يول ئالدۇق بىز مەپتۇن بولغان «ئالۋاستى قەلئەسى» قېيىر يېزىسىغا ماڭىدىغان تاشيولدىن ئايرىلىپ ، قۇم – شېغىللارنى دەسسەپ خىلۋەت ، جىمجىت ، چوڭقۇر تاغ جىلغىسىغا كىرىپ كەتتۇق . بىر ئەگمىدىن ئۆتكەندىن كېيىن ، بېشىمىزنى كۆتۈرۈپ قاراپ ھەيران قالدۇق . پارلاپ تۇرغان قۇياش نۇرى ئاستىدا ھەيۋەتلىك قەدىمىي شەھەر كۆز ئالدىمىزدا پەيدا بولدى . بۇددالار سارىيى ، قاتمۇقات ئىبادەتخانىلار تاغ قاپتىلىدا قەد كۆتۈرۈپ تۇراتتى ... كۆزۈمنى يۇمۇپ يەنە قانداق كارامەتلەرنىڭ بارلىقىغا ھەيران بولۇپ تۇرسام ، بىر خىل ئاۋازنىڭ يېقىنلاپ كېلىۋاتقانلىقىنى سەزدىم . بىر خىل ئەندىشە ئىچىدە يۈرىكىمنىڭ سوقۇشى تېزلىشىپ كەتتى . مانا ! دۇبۇلغا ، ساۋۇت كىيىۋالغان ، قولىدا يالمان ، ئايپالتا تۇتقان ، قوش كىشىلىك سەپ تۈزگەن يىراق قەدىمىي زاماندىكى لەشكەرلەر ئاستا – ئاستا يېقىنلاپ كېلىۋاتىدۇ . قىلىچ – خەنجەرلەر كۈن نۇرىدا پارقىراپ تۇرىدۇ . تۇيۇقسىزلا بىر مەيدان جەڭ باشلىنىپ كەتتى – دە ، ھەش – پەش دېگۈچە جەڭ بۇرغىسى چېلىنغان ، جەڭچىلەرنىڭ چۇقان – سۈرەن كۆتۈرۈشكەن ، جەڭ ئاتلىرىنىڭ كىشنىگەن ، ھەربىي قوراللارنىڭ سوقۇلغان ، ئىسسىق قانلارنىڭ ئېتىلىپ چىققان ، لەشكەرلەرنىڭ ھۆڭگىرەپ يىغلىغان ئاۋازلىرى ئاڭلانغىلى تۇردى . جەڭ شىددەتلىك ئېلىپ بېرىلماقتا . كۆك قەھرىدىن شىددەتلىك مۇدھىش بوران – چاپقۇن كېلىپ ھەشەمەتلىك قەدىمىي شەھەر ۋەيران بولۇپ كەتتى . يىغلاپ داد – پەرياد قىلىشقان ئاۋاز ئاستا – ئاستا پەسىيىپ ، يىراقلاپ ، ئۈن – تىنسىز يوقاپ كەتتى . ئەتراپ قايتا جىمجىتلىققا چۆمدى . شۇ پەيتتە مەن خۇددى قورقۇنچلۇق شۇم چۈش كۆرگەندەك بولدۇم. كۆزۈمنى ئېچىپ قارىسام كۈن نۇرىدا چاقناپ تۇرغان قەلئە گاھى كۆرۈنۈپ ، گاھى يوقىلىپ ، ئېزىتقۇدەك ھەيۋەتلىك كۆرۈندى . ئەمما تەنلىرىم شۈركىنىپ كەتتى . «ماڭايلى ، شىمال تەرەپكە بېرىپ قاراپ باقايلى» دەپ تەكلىپ بەردى قۇربان ئېلى . بىز ئۇ كۆرسەتكەن تەرەپنى بويلاپ مېڭىپ ، ئېگىزلىكى 50 مېتىرغا يېقىن بىر ئېدىردىن تەسلىكتە يامىشىپ ئۆتۈپ ، قۇرۇپ كەتكەن بىر كىچىك ئېقىن ئارقىلىق تاغ جىلغىسىغا قاراپ ماڭدۇق . بىز ماڭغاچ ئەتراپقا نەزەر سېلىپ ، ياۋايى ھايۋانلارنىڭ نۇرغۇنلىغان ئىزلىرىنى بايقىدۇق . ئەمما بۇ جايغا ئادەملەر ئاياغ باسمىغاندەك قىلاتتى . بۇ جاي قاقاسلىق بولۇپ ، يېپىنچا ئۆسۈملۈكلەر شالاڭ ئۆسىدۇ ، ئازدۇر – كۆپتۇر سۆكسۆك ، چاكاندىلارنى كۆرگىلى بولاتتى . ئۇنىڭ ئۈستىگە «ئالۋاستى قەلئەسى» دېگەن ۋەھىمىلىك نامدىن چارۋىچىلار ۋە باشقىلارنىڭ تېنى شۈركىنىپ ، بۇ جايغا ئاياغ باسمىسا كېرەك . يەنە 20 مىنۇت ئۆتكەندىن كېيىن ، بىز ئىلگىرى كۆرگەن مەنزىرىلەرگە ئوخشىمايدىغان بىر يارداڭلىق ئۈستىگە چىقتۇق . بۇ جاينى «ھايۋانات پادىشاھلىقى» دېسەك ئاشۇرۇۋەتكەنلىك بولمايتتى . دىققەت – ئېتىبارىمىزنى قوزغايدىغىنى بېشىنى ئېگىز كۆتۈرگەن ، ئېغىزىنى يوغان ئاچقان بىر ئەجدىھانىڭ قورقۇنچلۇق ئەلپازى ، ئۇنىڭ ئۇدۇلىدا بېشى يان تەرەپكە بۇرالغان ، يىراقلارغا نەزەر سېلىۋاتقان بىر ئەركەك شىر يېنىچە ياتاتتى . ئۇ خۇددى چۈشىدە كۆرگەن ياپيېشىل ئوتلاقلارنى ئەسلەۋاتقاندەك قىلاتتى . ئۇنىڭدىن باشقا تاشپاقىنىڭ بېشىنى چىقىرىشى ، مايمۇننىڭ ئاينى تەكشۈرۈشى، تۇلپارنىڭ چېپىشى ، ئەجدىھانىڭ ھۆركىرىشى ، تۆگىنىڭ يۈكۈنۈپ يېتىشى ... قاتارلىق كۆرۈنۈشلەر خۇددى راستتەكلا كۆرۈنەتتى . بۇ كۆرۈنۈشلەر بىزنى تېخىمۇ جەلپ قىلدى . بىز يەنە مېڭىۋېتىپ كىشىنى ھەيران قالدۇرىدىغان بىر كۆرۈنۈشنى بايقىدۇق . 30 مېتىر ئېگىزلىكتىكى تىك ياردا «غەربكە ساياھەت خاتىرىسى» دا تەسۋىرلەنگەن ، بېشىغا ئالتۇن تاج ، ئۇچىسىغا كاسايا كىيىۋالغان تاڭ راھىبى تاڭسېڭغا ئوپمۇ ئوخشايدىغان بىر ھەيكەل دىققەت – ئېتىبارىمىزنى قوزغىدى . بولۇپمۇ ھەيكەل ئۇچىسىدىكى كاسايانىڭ پېشى ئالدىغا تومپىيىپ چىقىپ، خۇددى شامالدا لەپىلدەۋاتقاندەك كۆرۈنەتتى . ئۇدۇلدىكى چوقچىيىپ تۇرغان تىك ياردا بەتبەشىرە بىر نەچچە ئون جىن – ئالۋاستىلار ئېچىنىشلىق چىرقىراۋاتقاندەك ، سۇن ۋۇكۇڭدىن ئىبارەت ئۈچ شاگىرتنىڭ ھېمايىسى بولمىغاندا «جىن – ئالۋاستىلار» تەپ تارتماستىن تاڭسىڭنىڭ گۆشىنى يېيىشكە ئالدىراۋاتقاندەك قىلاتتى . كۆز ئالدىمىزدىكى بۇ مەنزىرىدىن ھەيران قالدۇق ھەم بۇ مەنزىرىگە مەپتۇن بولدۇق . بىز تېلېكامېرانى ۋە فوتو ئاپپاراتنى توغرىلاپ، بۇ ئاجايىپ مەنزىرىلەرنى بىر – بىرلەپ سۈرەتكە ئېلىۋالدۇق . بىز ھەيران بولغان «ئالۋاستى قەلئەسى» بىز بىر ئېدىرلىقتىن ئاشقاندىن كېيىن يەنە بىر ئېدىرغا كەلدۇق . ماڭغانسېرى ئىچكىرىلەپ كىرىپ كەتتۇق . غەيرەتجاننىڭ ماشىنىدىن چۈشكەن چاغدا ئەسكەرتكەن سۆزلىرى يادىمىزدىن كۆتۈرۈلۈپ كەتتى . ۋاقىت بىلىنمەيلا كەچ سائەت 6 بولۇپ قالدى . بىز ھېرىپ – چارچاپ ، قورسىقىمىزنىڭ غولدۇرلاپ ئېچىپ كەتكەنلىكىنى سەزدۇق . بىز تىك يار بېشىدا چۆرىدەپ ئولتۇرۇشۇپ ، نان يېگەچ ، ئەتراپىمىزدىكى ئاجايىپ – غارايىپ مەنزىرىلەرگە نەزەر سېلىپ ، مەستخۇش بولدۇق . قانداقلا بولمىسۇن بىز ئادەمزات ئاياغ باسمىغان (ئادەتتە كىشىلەر بۇ يەرگە كېلىشكە جۈرئەت قىلالمايدۇ) ئالۋاستى قەلئەسىدە زىيارەتتە بولدۇق . ھەممىمىز بىر قېتىملىق دالىدا ئېكسپېدىتسىيە – تەكشۈرۈشتە بولغانلىقىمىزدىن سۆيۈندۇق . قورسىقىمىزنى توقلاپ بىردەم ئارام ئالغاندىن كېيىن ، قايتىپ كېتىشنى قارار قىلدۇق . بىز بىرئاز ماڭغاندىن كېيىن ھاۋا تۇتۇلۇپ ، شامال چىققىلى تۇردى ھەمدە بارغانسېرى كۈچىيىپ كەتتى . قۇلىقىمىزغا شامالنىڭ غۇيۇلدىغان يېقىمسىز ئاۋازى ئاڭلىناتتى . بىزدە باشقىچە بىر خىل تۇيغۇ پەيدا بولدى . ئۆزىمىزنى خۇددى بىر سىرلىق ئوردىغا كىرىپ قالغاندەك ھېس قىلدۇق . بىز قول تۇتۇشۇپ ئېدىر – جىلغىلاردىن ئېشىپ ئۆتتۇق . بىز بىر سائەتچە ماڭغان بولساقمۇ ، ئەمما قېيىرغا ماڭىدىغان تاشيولنى تېخىچە تاپالمىدۇق . بىز يولدىن ئادىشىپ قالغانلىقىمىزنى ھېس قىلدۇق . شامال تېخىمۇ كۈچىيىۋاتىدۇ . ئەتراپنى چاڭ – توزان قاپلىدى . بىز قارىغۇلارچە مېڭىشنى توختاتتۇق . پىل ھەيكىلىسىمان بىر دۆڭلۈكتە ئۆزىمىزنى شامالدىن دالدىغا ئالدۇق . شامالنىڭ گاھى ئاجىز ، گاھى كۈچلۈك قۇلاققا خۇشياقمايدىغان ئەنسىز غۇيۇلدىغان ئاۋازى خۇددى داد – پەرياد كۆتۈرگەن ئالۋاستىلارنىڭ ئاۋازىدەك بىلىنەتتى . ئەتراپقا قارىساق ، قاتمۇقات سېھرىي سايىلار كۆرۈنۈپ تۇراتتى . ھاۋا بىردىنلا ئېچىلىپ كەتتى . چوڭ – كىچىك ھەيكەللەر خۇددى يىرتقۇچ ئالۋاستىلارغا ئايلانغاندەك ، «ئالۋاستى قەلئەسى» سۈرلۈك ، ئېچىنىشلىق ، ئىسمى – جىسمىغا لايىق ئالۋاستى قورغىنىغا ئايلانغاندەك بولدى . رىۋايەت قىلىنىشىچە ، «ئالۋاستى قەلئەسى» گە كىرگەنلەر قايتىپ چىقالمايدۇ . بۈگۈن بىز رىۋايەتتە دېيىلگەندەك قايتىپ چىقالمايمىزمۇ نېمە ؟ تېنىمىز شۈركىنىپ كەتتى . بىز بىر – بىرىمىزگە تېخىمۇ يېقىنلاشتۇق . بىز قانداق قىلىشنى بىلەلمەي گاڭگىراپ قالغان پەيتتە ، بىر قارا كۆلەڭگە يېنىمىزدىن ئۆتۈپ كەتكەندەك بىلىندى . ئالتۇن قۇياش نۇرى «ئالۋاتى قەلئەسى» نىڭ جىلغىلىرىغا چېچىلدى . جىن – ئالۋاستىلاردەك ھەرخىل ھەيكەللەر بىردىنلا جانلىنىپ كەتتى . كەچكى قۇياش غەربكە ئاستا – ئاستا پاتتى . قىپقىزىل كەچكى شەپەق نۇرى ئالۋاستى قەلئەسىنى باشقىچە گۈزەللىككە پۈركىدى . ئەگرى – بۈگرى ، چوڭ – كىچىك جىلغىلاردا قاتمۇقات سېرىق ، قىزىل ، كۈلرەڭ دۆڭلۈكلەر كۆرۈنۈپ تۇراتتى . خۇددى تاشلاندۇق قەدىمىي رىم قەلئەسى قىزىل رەڭ بىلەن سېرىق رەڭ ئارىلىشىپ كەتكەن دۆڭلۈكلەر ئارىسىدا تۇرغاندەك كۆرۈنەتتى . نەزەر سېلىپ قارايدىغان بولساق شىپاڭ ، پەشتاق ، راۋاق ، بالىخانا بىلىنەر – بىلىنمەس كۆرۈنۈپ تۇراتتى . ئىمارەتلەردىكى ئويما نەقىشلەر خۇددى راستتەكلا تۇيۇلاتتى . بەزىلىرى قانات قېقىپ كۆككە كۆتۈرۈلۈۋاتقان بۈركۈتكە ، يەنە بەزىلىرى ھۆركىرەۋاتقان يولۋاسقا ئوخشايتتى . «ئالۋاستى قەلئەسى» گە نەزەر «ئالۋاستى قەلئەسى» دىن قايتىش نىشانىنى تېپىش ئۈچۈن ، بىز خېلىلا ئېگىز بىر دۆڭلۈككە چىقىپ قاراپ ، قايتىش يولىمىزنىڭ بىزدىن ئانچە يىراق قالمىغانلىقىنى بايقىدۇق . بىردىنلا ھەممىمىز خۇشال بولۇپ ، يولغا قاراپ يۈگۈرۈپ كەتتۇق . بىز بىر كىلومېتىردىن ئارتۇق يول يۈرگەندىن كېيىن ، ماشىنىغا چىقتۇق . ناھىيىگە قايتىش سەپىرىدە بىز «ئالۋاستى قەلئەسى» نىڭ سىرىنى ئىزدەش سەرگۈزەشتلىرىمىزنى ۋە ئالغان تەسىراتىمىزنى ئۆزئارا سۆزلىشىپ ماڭدۇق . تۇنياز تۇراپ مۇنداق دېدى : «ئالۋاستى قەلئەسى» دە ئالۋاستى يوق . بۇلارنىڭ ھەممىسى ئۇلۇغ تەبىئەتنىڭ نادىر ئەسىرى . بۇ ئالاھىدە يەر شەكلى ئەپت – بەشىرىسى يىرگىنچلىك ئالۋاستىغا ئوخشايدۇ . شامال چىققاندا چىققان ئاۋازدىن كىشىلەر قورقۇپ تېنى شۈركىنىپ كېتىدۇ . شۇ سەۋەبتىن بۇ جايغا «ئالۋاستى قەلئەسى» دەپ نام بېرىلىپ قالغان . ئەمەلىيەتتە بۇ خىل يەر شەكلى يارداڭ يەر شەكلى دەپ ئاتىلىدۇ . ئاپتونوم رايونىمىزدا يەنە گۇچۇڭ «ئالۋاستى قەلئەسى» ، ئورقۇ «ئالۋاستى قەلئەسى» ، قۇمۇل «ئالۋاستى قەلئەسى» قاتارلىقلار بار . يەنە بۇ خىل يەر شەكلىگە ئوخشايدىغان نۇرغۇن جايلار بار . تۇنياز تۇراپ ئەسكەرتىپ يەنە مۇنداق دېدى : «ئالۋاستى قەلئەسى» چۆل – جەزىرىگە جايلاشقان بولۇپ ، قاتنىشى قولايسىز ، ھاۋا كىلىماتى ، شەرت – شارائىتى ناچار ، كىشىلەر بۇ جاينى سەيلە – ساياھەت قىلىش جەريانىدا تەرەپنى پەرق ئېتىشى تەسكە توختايدۇ ، ھەتتا كەڭرى كەتكەن يارداڭلىققا كىرگەندە ، ئاسانلا نىشاندىن ئادىشىپ قالىدۇ . شۇڭا بۇنداق جايغا بېرىشتا ياخشى تەجرىبىگە باي يەرلىك يول باشلىغۇچى تېپىشى كېرەك . تۇنياز تۇراپ باي قىزىل «ئالۋاستى قەلئەسى» نى ئېچىش ۋە ئۇنىڭدىن پايدىلىنىش ئۈستىدە توختىلىپ مۇنداق دېدى : قىزىل «ئالۋاستى قەلئەسى» باي ناھىيىسىدىكى مۇھىم ساياھەت نۇقتىلىرىنىڭ بىرى . بۇ جاي «غەربنىڭ گازىنى شەرققە يەتكۈزۈش» تىكى ئاساسلىق گاز مەنبەسى قارا 2 – گازلىق . قىزىل مىڭئۆي ، قېيىر خەلقئارا ئوۋ مەيدانى ، قىزىل سۇ ئامبىرى بىلەن تۇتىشىپ غايەت زور ئېچىش قىممىتىگە ۋە يوشۇرۇن كۈچكە ئىگە . بۇندىن كېيىنكى بىر قانچە يىلدا باي ناھىيىسى خېرىدار چاقىرىپ ، مەبلەغ كىرگۈزۈش ئارقىلىق ، قىزىل «ئالۋاستى قەلئەسى» نى ئومۇميۈزلۈك ئېچىپ پايدىلىنىدۇ . دەسلەپكى تەسەۋۋۇر پىلانىمىزدا ئىستىراھەت كەنتى قۇرۇپ ، ئېكسپېدىتسىيە قىلىش ، دالا تامىقى ئېتىش ، تاغقا چىقىش ، ئوۋ ئوۋلاش قاتارلىق ساياھەت تۈرلىرىنى ئاچىمىز . يېڭىچە تۈرلەر ئارقىلىق ، باي ناھىيىسىنىڭ ساياھەت ئىشلىرىنىڭ تەرەققىياتىنى ئىلگىرى سۈرۈش كېرەك . ( ئاپتور – باي ناھىيىلىك مالىيە ئىدارىسىدا )

admin

	[img]راستىنلا ياخشىكەن خۇددى مەن ئۇزۇم ھازىر ئالۋاستى جىلغىسغا بارغاندەكلا بۇلۇپ قالدىم... ياخشى يوللاپسىز ..توربىتىمىزنىڭ تەرەققىياتىغا ئۆچمەس تۆھپىلەرنى قۇشىۋاتقىنىڭلارغا تەشەككۈر ئېيتىمەن .. كۈرۇرمەنلەرنىڭ كۈرىشىگە ئاسان بولسۇن ئۇچۇن ھەممىسنى يىغىنچاقلاپ قويدۇم ....

muat ogli

	ياخشى يوللاپسىز قۇلىڭىزغا گۈل ئۈنسۇن.......... ئۈزۈمنىڭ يۇرتىدا بولغان بىلەن ھازىرغىچە چوڭقۇر چۈشەنمەيتىم مول بىلىملەردىن خەۋەردار قىلغىنىڭىزغا رەھمەت..

گۈزەل

	ئالۋاستى جىلغىسغا بارغاندەكلا بۇلۇپ قالدىم.. بولسا ساياھەت رايۇنلىرىنى كۆپلەپ تۇنۇشتۇرساڭلا  مەنمۇ بىلگىنىمنى يوللايمەن

قۇربان

	ئوھوي، راستىنلا نادىر ئەسەركەن. مەنمۇ مۇشۇ جايدىن تۇرۇپ بارماپتىكەنمەن، كۆرۈشكە ئالدىراۋاتىمەن. رەھمەت سىزگە، قولىڭىزدىن گۈل ئۈنسۇن.

قۇربان

	‹‹‹‹‹‹گۈزەل باي تورى›› ئېچىلغانلىقىنى قىزغىن تەبرىكلەيمەن.‹‹گۈزەل باي تورى››دىيارىمىزدىكى قانچىلىغان بىلىمگە تەشنا يۈرەكلەرنىڭ ئۇسسىزلىقىنى قاندۇرۇش ئىستىكىدە ئېچىلغان يېڭى بىر كۆز. شۈبىھىسىزكى ئۇ ئىلىمگە ئىشتىياق باغلىغۇچىلارنىڭ قوللىرىدا تېخىمۇ چوڭقۇر قېزىلىپ، چوڭ-چوڭ بۇلاقلارنى ھاسىل قىلغۇسى، ئاخىرى سۈيى ئەلۋەك ئېقىنلرغا ئايلانغۇسى، ئۆز باغرىنى ئىلىم-ئىرپان تامچىلىرى بىلەن ياشنىتىپ، ئانا دىيارىغا يېڭى ھاياتى كۈچ ئاتا قىلغۇسى. ‹‹‹‹گۈزەل باي تورى›› ئۆزىنىڭ سۈيۈملۈك ھەمدە ئەڭ پەخىرلىك ئوغلانلىرى بولغان موللا مۇسا سايرامى،نىمشىھىت ئارمىيە ئېلى سايرامىلارنىڭ ئۈمۈت-تىلەكلىرىنى روياپقا چىقىرىشنىڭ كۆز تۇمۇرى بولۇشىنى، بۇ بۇلاقلارنىڭ مەڭگۈ قۇرۇپ قالماسلىقىنى، ھەۋزى- كەسەرلىرىنىڭ توختىماي ئېتىلىپ چىقىشىنى تىلەيمەن. قەدىمىڭلارگە كۆز تەگمىسۇن. ‹‹ئالۋاستى قەلئەسىگە سەپەر››دەك نەدىر ئەسەرنى بەرگىنىڭلارگە رەھمەت.

zilala

	ئالۋاستى جىلغىسغا بارغاندەكلا بۇلۇپ قالدىم.. بولسا ساياھەت رايۇنلىرىنى كۆپلەپ تۇنۇشتۇرساڭلا مەنمۇ بىلگىنىمنى يوللايمەن

yakup

	ئالۋاستى جىلغىسغا بارغاندەكلا بۇلۇپ قالدىم.. بولسا ساياھەت رايۇنلىرىنى كۆپلەپ تۇنۇشتۇرساڭلا مەنمۇ بىلگىنىمنى يوللايمەن داۋاملىق بىرگەتىرشايلى'

قۇربان

	ناھىيىمىزدىكى يىتىلىۋاتقان ياش يازغۇچى قۇربان موللىنىيازنىڭ ‹‹ئالۋاستى قەلئەسىگە سەپەر›› ناملىق راست ئىشلار خاتىرسى‹‹ شىنجاڭ يازغۇچىلار تورى››، ‹‹ئاقسۇ ئەدەبىياتى››، ‹‹مۇززات دولقۇنلىرى››قاتارلىق تور ۋە ژورناللاردا ئېلان قىلىنىپ، ئوقۇرمەنلەرنىڭ ياخشى باھاسىغا ئېرىشكەن. مەن تېخىمۇ كۆپ ئوقۇرمەنلەرنىڭ بۇ ئەسەردىن مەنىۋى ئوزۇق ئېلىشى ۋە ناھىيىمىزنى تەشۋىق قىلىپ، تونۇتۇش مەقسىتىدە مەزكۇر تور بېتىگە يوللىغان ئىدىم. ئوقۇرمەنلەرنىڭ ياخشى باھا بەرگىنىگە ئەسەر ئاپتورى دوستۇم قۇربان موللىنىياز نامىدىن ئالاھىيىدە رەھمەت ئېيتىمەن. قۇربان موللىنىيازنىڭ قەلىمىگە بەرىكەت تىلەيمەن.

UYGUR。。。@

	بايلق يازگۇچلار