ئىران مىنىياتور رەسىملىرى(Iranian miniature

                                                  Iranian miniature  

   13-17-ئەسىرلەرگىچە ئىراندا ئەۋجى ئالغان مىنىياتور رەسىملەر ئەسلى كىتاب مۇقاۋىسى،بەت ئارىلىرىغا قولدا سىزىلىدىغان قىستۇرما رەسىملەر ئىدى،قەلەم ئىزلىرى ئىنچىكە رېتىملىق ،رەڭلىرى ئىنتايىن ئوچۇق ۋە جانلىق،رەسىمنىڭ پۈتۈن يۈزى ئىنتايىن شوق ۋە ئىنتايىن تېتىك كۆرىنىدۇ.ئىراننىڭ ھازىرقى زامان سەنئىتىگە زور تەسىر قوزغىغان سەنئەت بۇلۇپ ھىساپلىنىدۇ.

ئۇلارنىڭ ئىچىدە ئەڭ ئۇتۇق قازانغىنى(Ostad Mahmoud Farshchian)بولىشى مومكىن،ئۇ 1930-يىل ئىراندا توغۇلغان سەنئەتكار،ئۇ ئاساسلىق رەسساملىق،بىزەكچىلىك،قۇرلۇش لاھىلىرى بىلەن شوغۇللانغان،ئۇنىڭدا تۇغما تالانتى بار دىسەكمۇ بولىدۇ. ئۇ ئىراننىڭ سەنئەت قۇرلۇشىغا تۆھپە قوشقۇچىلارنىڭ بىرسى.

گەرچە ئۆزەم بۇ خىل ئىپادىلەش ئۇسلوبىنى ئانچە ياقتۇرۇپ كەتمىسەممۇ ،بىراق ئېران خەلقىنىڭ دۇنيا رەسىسامچىلق ،بىمارچىلىق،كۈيچىلىك سەنئىتىگە زور تۆھپىلىرىنى قوشىۋاتقانلىقىغا كۆز يۇمالمايمەن،ئۇلارنىڭ قايناق ھىسىيادىنى دادىلىق بىلەن قوقماي ئىپادىلىشى ھەقىقەتەن مېنى تەسىرلەندۈردى،كىشىلەرگە لېرىكىلىق كۈيلەردەك بېرىدىغان بۇخىل ھىسىيادلىرى ئۇلارنىڭ ھەرخىل سەنئەتىلىرىدىن بايقىۋالغىلى بولىدۇ،بەزىلەر فىرانسىيەنى ئەڭ رومانتىك دۆلەت دەيدىكەن،لېكىن مېنىڭچە ئەڭ رومانتىك خەلىق ئېرانلىقلاردەكلا تۇيۇلىدۇ.

   (ھەقىقەتەن سەنئەت ئازاب بىلەن زىچ مۇناسىۋەتلىككەن. كونىلار يۇرىكىڭدە پىغان بولمىسا ناخشا توۋلىيالمايسەن دەپتىكەن.)
بۇ گىپىڭىز خېلى ئاساسى بار ،سەنئەتچىلەرنىڭ ۋەزىپىسى مىنىڭچە بىر دۆلەت پادىشاھىنىڭ ۋەزىپىسىدىنمۇ ئېغىرمىكىن دەپ ئويلاپ قالىمەن،چۈنكى ئۇلار مەڭگۈ زوراۋانلىققا،ئېرىق كەمسىتىشكە،خاتا بولغان تەرەقىياتقا،كىشىلەرنىڭ ئەخلاق قارىشىنىڭ كەمچىللىكىگە،،،،،،،،،،،،ئېيتاۋۇر بارىلىق ئاڭدىكى خاتالىقنى تۈزەتكۈچىلەردۇر،يەنە پادىشانىڭ ئوڭ قول ياكى سول قول ۋەزىرىدىن باشقا يەنە بىر ۋەزىرى دەپ ئاتىساقمۇ بولىدۇ،مانا بۇ مىنىڭ قەلبىمدىكى ھەقىقى سەنئەتكار دەپ ئاتايمەن. ئېراننىڭ بىمارچىلىق سەنئىتىنى كۆرۈپ،بىرىنچى بولغان ھىسىياد ئېرانغا بېرىپ ئۇ قۇرلۇشلارنى تۇتۇپ بېقىش بولدى.