ئالدىنقى تېماكىيىنكى تېما
مەزكۇر يازما 4175 قېتىم كۆرۈلدى
تېما: ئۇيغۇرلار دۆت ئەمەس، ئەقىللىق!
دوستلىشىش
ئىنتىزار61
ئوۋچىنىڭ ئوقياسى بولسا ،كىيىكنىڭ «اللا»سى يوقما!
دەرىجە: يېڭى ئەزا
ئەزا ئۇچۇرى ئەزا نومۇرى: 171
جىنسى : يوشۇرۇن
نادىر تېمىسى: 2
ئومۇمىي يازما: 46
ئۇنۋان:رەسمىي ھازىرغىچە46دانە
تۆھپىسى: 37
پۇلى: 220 ياۋرۇ
شۆھرىتى: 65
ياخشى باھا: 110
توردا: 24(سائەت)
ھازىر:
تىزىملاش: 2011-03-11
ئاخىرقى: 2011-12-22
0- قەۋەت  يوللانغان ۋاقت: 2011-04-05 16:21

ئۇيغۇرلار دۆت ئەمەس، ئەقىللىق!

ئەسكەرتىش: بۇ يازما bozqir تەرىپىدىن نادىرلاندى(2011-04-15)
ئۇيغۇرلار دۆت ئەمەس، ئەقىللىق

ئەركىن سىدىق
2008-يىلى 11-ئاينىڭ 1-كۈنى
مەن 2006- ۋە 2007-يىللىرى يۇرتقا بېرىپ، ھەر خىل كىشىلەر بىلەن ئۇچرىشىش جەريانىدا، "ئۇيغۇرلار ئۇلاردىن جىق ھۇرۇن"، "ئۇلار ئۇيغۇرلاردىن جىق ئەقىللىق"، "نۇرغۇن ئىشلاردا ئۇيغۇرلار دۆت"، دېگەندەك گەپلەرنى كۆپ قېتىم ئاڭلىدىم.
بۇ ئايرىم كىشىلەرنىڭ كۆز قارىشىمۇ، ياكى ھازىر ئۇيغۇر جەمئىيىتىدە ئومۇميۈزلۈك قوبۇل قىلىنىشقا باشلىغان بىر ئىدىيىمۇ، بۇنىسى ماڭا ئېنىق ئەمەس. ئەگەر بۇنداق كۆزقاراش ئايرىم كىشىلەرگىلا تەۋە بولماستىن، ئۇ خەلق ئىچىگە خېلى كەڭ دائىرىدە سىڭىپ كىرىۋاتقان بىر ئىدىيە بولسا، ئۇنى ئۇزۇن مۇددەتلىك سەلبىي تەشۋىقاتنىڭ نەتىجىسى، دەپ قاراشقا بولىدۇ. قارىماققا بۇ مەسىلە بىر ئاددىي ئىشتەك كۆرۈنسىمۇ، ئۇ مىللىي روھنى ئەسلىگە كەلتۈرۈش، ساقلاپ قېلىش ۋە ئۆستۈرۈش بىلەن بىۋاسىتە مۇناسىۋەتلىك مۇھىم مەسىلە بولۇپ، ئۇ سەگەك كىشىلەرنىڭ دىققىتىنى قوزغىشى كېرەك. مەن ھەر قېتىم يۇقىرىقى سۆزلەرنى ئويلىغىنىمدا، ناھايىتى راھەتسىزلىنىپ كەلدىم.
بۈگۈن ئاخىر بۇ مەسىلە توغرىسىدا ئويلىغانلىرىمنى يېزىپ چىقىش قارارىغا كەلدىم. مەن بۇ يازمامدا «ئۇيغۇرلارنىڭ ھۇرۇنلۇقى» مەسىلىسى ئۈستىدە كۆپ توختالمايمەن.
نەچچە ئەسىرنىڭ مابەينىدە، ئۆز ئەتراپىدا ياشىغان باشقا مىللەتلەر بىلەن سېلىشتۇرغاندا، ئۇيغۇرلار باشقىلاردەك قاتتىق ئىشلىمىسىمۇ، باشقىلار تارتقان جاپا-مۇشەققەتلەرنى تارتمىسىمۇ، باشقىلارنى بېسىۋالمىسىمۇ ۋە تالان-تاراج قىلمىسىمۇ، ئۆزى قانائەتلەنگۈدەك دەرىجىدىكى راھەت تۇرمۇش سەۋىيىسىدە ياشاپ كەلگەن ئىدى. ئادەم قاتتىق ئىشلىمەي تۇرۇپمۇ ئۆزى رازى بولغۇدەك دەرىجىدە راھەت ياشىيالىسا، ئاشۇنداق ياشاۋەرسە بولۇۋېرەتتى. ئۇنىڭ ھېچ بىر يامان يېرى، ئەيىبلىگۈچىلىكى يوق ئىدى. لېكىن، ھازىر جاھان ئۆزگىرىپ، ئۇيغۇرلارنىڭ بۇرۇنقىدەك ئەمگەكچانلىق دەرىجىسى ھازىر ئۇلارنى «ھۇرۇن» قىلىپ كۆرسىتىپ قويۇۋاتىدۇ. لېكىن بۇ ئەھۋالمۇ ئۆزگىرىدۇ. ئادەممۇ ئۆزگىرىدۇ. ئەمەلىيەتتىمۇ يۇقىرىقىدەك "ھۇرۇنلۇق" ئەھۋالى ۋە ئۇيغۇرلارنىڭ روھىي ھالىتى ناھايىتى تېز ئۆزگىرىۋاتىدۇ. بۇ ئۆزگىرىشنىڭ تولۇق ئەمەلگە ئېشىشىغا يەنە بىر مەزگىل ۋاقىت كېتىدۇ. شۇڭا بۇ جەھەتتە ئۇيغۇرلارنى كەلسە-كەلمەس ۋە داۋاملىق ئەيىبلاۋەرمىگەن ياخشى.
ئەمدى بۇ يازمىنىڭ قالغان قىسمى ئۇيغۇرلار «دۆت» مۇ ياكى ئەقىللىقمۇ، دېگەن مەسىلە ئۈستىدە بولىدۇ. ھەر كىمنىڭ ھەر قانداق بىر شەيئى ئۈستىدە ھۆكۈم چىقىرىش ئەركىنلىكى بار. لېكىن، ئۇنداق ھۆكۈم ئىلمىي ئاساستا چىقىرىلىشى، ئەمەلىيەتكە ئاساسلانغان بولۇشى كېرەك. ئۇنداق بولمايدىكەن، ئۇنىڭ ھېچ قانداق قىممىتى بولمايدۇ.
ئۇنىڭدىن باشقا، ئۇزۇن مۇددەت تەكرار دېيىلگەن سۆز بىر ئادەمنىڭ روھىي دۇنياسى بىلەن ئۇنىڭ ھەرىكىتىنى ئۆزگەرتىۋېتەلەيدۇ. ئۇزۇن مۇددەت، بىر سىزىقنى بويلاپ ئۈزۈلمەي داۋاملاشقان تەشۋىقات بىر خەلقنىڭ روھىي دۇنياسى بىلەن ھەرىكىتىنى ئۆزگەرتىۋېتەلەيدۇ. مەن بۇ يازمامدا ئاشۇنداق ھادىسىلەرنىڭ ئىلمىي ئاساسىنى قىسقىچە تونۇشتۇرۇپ ئۆتىمەن. ھەمدە ئوقۇرمەنلەرگە بەزى پاكىتلارنى سۆزلەپ بېرىمەن. مەن قىسقىچە تەسۋىرلەپ بېرىدىغان پسىخولوگىيە ئىلمىگە ئائىت ئۇقۇملار بىر غەربلىك مۇتەخەسسىس ئىنتېرنېتتا يېزىپ ئېلان قىلغان ئۇقۇملار ئاساسىدا بولىدىغان بولۇپ، مەن ئىنتېرنېتتىن ئۇ مۇتەخەسسىسنىڭ ئىسمىنى تاپالمىدىم.

1.
كۆڭۈلنى پروگراممىلاش
تارىختا ھىندىستاننىڭ ئۇدائىپۇر دېگەن يېرىدە مۇنداق بىر ۋەقە بولغان. دۈشمەنلەر بۇ جايغا ھۇجۇم قىلىپ، ئۇ يەرنىڭ پادىشاھىنى ئۆلتۈرۈۋەتكەندىن كېيىن، بۇ پادىشاھنىڭ پاننا دھاي ئىسىملىك بىر خىزمەتچىسى پادىشاھنىڭ ئوغلىنى قۇتقۇزۇپ قالغان. بۇ بالا مۆكۈنۈپ يۈرۈپ چوڭ بولۇپ، ئەڭ ئاخىرى ئاشۇ جايغا پادىشاھ بولغان. ئۇنىڭ نېمىشقا پادىشاھ بولالىغانلىقىنى بىلەمسىز؟
سىزچە ئاشۇ بالىنىڭ قېنىدا پادىشاھلىق بارمىدۇ؟ ياق، ھەرگىز ئۇنداق ئەمەس. ئۇنىڭ بىر پادىشاھ بولۇپ تەربىيىلىنىپ چىقىشىدىكى سەۋەب، ھېلىقى خىزمەتچى ۋە ئۇنىڭ ئەتراپىدىكى ھەممە كىشىلەر ئۇ بالىغا: "سەن دېگەن بىر شاھزادە. سەن چوقۇم پادىشاھ بولۇشۇڭ كېرەك. دۈشمەنلەر بىزنىڭ پادىشاھلىقىمىزنى تارتىۋالدى. سەن چوڭ بولغاندا ئۇلاردىن چوقۇم ئىنتىقام ئېلىشىڭ ھەمدە ئۇلارنى يېڭىشىڭ كېرەك" دەپ تۇرغان.
ئىنگلىزچىدا «كۆڭۈلنى پروگراممىلاش» دېگەن بىر ئۇقۇم بار. ئۇنى ئىنگلىز تىلىدا «mind programming» دەپ ئاتايدۇ. «mind» نىڭ مەنىسى كۆڭۈل، ئاڭ، نىيەت، ھوش، ئەقىل ۋە خىيال دېگەن سۆزلەرگە يېقىن بولۇپ، «program» دېگەن سۆز پېئىل قىلىپ ئىشلىتىلگەندە، «بىر ئادەمدە بىر خىل خىيالنى تۇرغۇزۇپ، ئۇ ئادەمنىڭ خىيالىنى تۈزلەپ ياكى ئۆزگەرتىپ، ئۆزىگە كەلگەن ئۇچۇرغا نىسبەتەن بىر خىل ئالاھىدە ئىنكاس قايتۇرىدىغان ياكى بىر خىل ئالاھىدە ئىش تۇتىدىغان قىلىش» دېگەن مەنانى بىلدۈرىدۇ. دېمەك، يۇقىرىقى ھېكايىدىكى بالا «سەن پادىشاھ بولىسەن» دېگەن گەپنى داۋاملىق ئاڭلاۋېرىپ، ئۇنىڭ كۆڭلى ئاشۇ تەرىقىدە پروگراممىلانغان. نەتىجىدە، ئۇ بالا بىر باشلىق ياكى ھەربىي قوماندان بولۇشنى خالىماي، پەقەتلا بىر پادىشاھ بولۇشنى ئىستىگەن. ھەمدە ئاشۇنداق غايىنى ئەمەلگە ئاشۇرۇش ئۈچۈن ئۆز جېنىنى قۇربان قىلىشقىمۇ تەييار تۇرغان. ئوقۇرمەنلەرنىڭ ئىچىدە بۇنداق مىساللارنى بىلىدىغانلار ناھايىتى كۆپ بولۇشى مۇمكىن. مەسىلەن، بۇنىڭ يەنە بىر مىسالى، ئامېرىكىدىكى چوڭ بۇشنىڭ ئوغلى كىچىك بۇشنىڭمۇ پرېزىدېنت بولۇشىدۇر. ئۇيغۇرلار ئىچىدە «باشلىقنىڭ بالىسى باشلىق بولىدۇ»، دېگەن سۆز كەڭ تارقالغان بولۇپ، ئاشۇنداق بىر ئەمەلىيەتنىڭ بارلىققا كېلىشىدىكى تۈپ سەۋەبلەرنىڭ بەرسىمۇ ئاشۇ «كۆڭۈلنى پروگراممىلاش» تىن ئىبارەتتۇر (ئۇيغۇر جەمئىيىتىدە «ئارقا ئىشىك» 1-ئورۇندا تۇرامدۇ ياكى «كۆڭۈلنى پروگراممىلاش»مۇ؟ بۇ سوئالغا ئۆزىڭىز جاۋاب بېرىپ بېقىڭ.(
ئادەمنىڭ ئەس-ھوشى ئىككى خىل بولىدۇ: ئاساسلىق ھوش ۋە قوشۇمچە ھوش. ئىنگلىزچىدا بۇلار «conscious and sub-conscious» دەپ ئاتىلىدۇ. ئادەمنىڭ قوشۇمچە ھوشى ئۇنىڭ ئاساسلىق ھوشىنىڭ كونتروللۇقى ئاستىدا بولمايدۇ. ئادەمنىڭ قوشۇمچە ھوشى ئۇنىڭغا قاچىلانغان ئۇچۇرلار ئاساسىدا مۇستەقىل ھالدا ئىش ئېلىپ بارىدۇ. مانا بۇ كۆڭۈلنى پروگراممىلاشنىڭ ئاساسىدۇر. يەنى، «كۆڭۈلنى پروگراممىلاش» دېگىنىمىز، بىر ئادەمنىڭ قوشۇمچە ئەس-ھوشىغا مەلۇم ئۇچۇرلارنى قاچىلاپ، شۇ ئارقىلىق ئاشۇ ئادەمنىڭ ئىش-ھەرىكىتىنى ئۆزگەرتىش ۋە كونترول قىلىش، دېگەنلىكتىن ئىبارەتتۇر.
ئادەمنىڭ ئاساسلىق ئەس-ھوشى بىر «ئىسكىلات باققۇچى» ياكى «ئىسكىلاتچى» غا، قوشۇمچە ئەس-ھوشى بولسا بىر ئىسكىلاتقا ئوخشايدۇ. ئىسكىلاتچىنىڭ ئۆز ئالدىغا ئايرىم ئەقلى بولمايدۇ. ئۇ ئىسكىلاتقا قاچىلانغان ئۇچۇر ئاساسىدا ئىش ئېلىپ بارىدۇ. «كۆڭۈلنى پروگراممىلاش» دېگەنلىك، ئىسكىلاتچىغا ئۇقتۇرماي تۇرۇپ، ئۇچۇرنى ئىسكىلاتقا كىرگۈزۈپ قويۇش دېگەنلىكتىن ئىبارەتتۇر.
سىز ئۆز-ئۆزىڭىزگە «مەن ئۆگىنىشتە ناھايىتى ياخشى» دېدىڭىز، ئەمما ئىسكىلاتتا باشقا ئادەملەرنىڭ «سەن دۆت، سەن ھېچ ئىشنى باشقا ئېلىپ چىقالمايسەن.» دېگەن سۆزلىرى ساقلانغان، دەپ پەرەز قىلايلى. ئىسكىلاتچى سىزنىڭ سۆزىڭىزنى ئاڭلاپ، ئۇنى ئىسكىلاتتا ساقلانغان يۇقىرىقى سۆزلەر بىلەن سېلىشتۇرۇپ، «بۇ ئۇچۇر خاتا ئىكەن»، دېگەن خۇلاسىگە كېلىدۇ. شۇنىڭ بىلەن ئۇ بۇ يېڭى، ئىجابىي ئۇچۇرنى ئىسكىلاتقا ئەكىرىپ قويماي، ئۇنى تاشلىۋېتىدۇ. مانا بۇ بىر ئادەمنىڭ ئىدىيىسىنى ۋە ئىش-ھەرىكىتىنى ئۆزگەرتىشتىكى ئەڭ تۈپ قىيىنچىلىقتىن ئىبارەتتۇر.
يۇقىرىقى ۋە شۇنىڭغا ئوخشاش تارىخىي ھېكايىلەر شۇنى كۆرسىتىدۇكى، كىشىلەر ۋە بىر جەمئىيەت سىزنىڭ كۆڭلىڭىزنى پروگراممىلىيالايدۇ. يۇقىرىقى شاھزادە بىلەن قارمۇ-قارشى ھالدا، بىز ئۇزۇن ۋاقىتتىن بۇيان "ئۇنداق قىلما، تەۋەككۈلچىلىك قىلما، ساراڭلىق قىلما ،سەن دۆت. سېنىڭ قولۇڭدىن ھېچ ئىش كەلمەيدۇ." دېگەندەك خاتا ئۇچۇرلار بىلەن پروگراممىلىنىپ كەلدۇق. بۇ خىل ئەھۋالنىڭ بىر ئادەم ۋە بىر مىللەتكە ئېلىپ كۈلىدىغان يامان ئاقىۋىتىنى بىر تەسەۋۋۇر قىلىپ بېقىڭ.
ھازىر ئىنسانلار تارىخىدا تۇنجى قېتىم سىزنىڭ ئۆز كۆڭلىڭىزنى توغرا يۆنىلىشتە پروگراممىلىشىڭىزنى ئىمكانىيەتكە ئىگە قىلىدىغان كۈچلۈك تېخنىكىلار ۋۇجۇدقا كەلدى، بۇ تېخنىكىلارنىڭ ھەممىسى سىزنىڭ قوشۇمچە ئەس-ھوشىڭىزغا بۆسۈپ كىرىپ، ئۇنىڭ ئىچىگە ئاساسلىق ئەس-ھۇشقا ئۇقتۇرماي تۇرۇپ ئۇچۇر قاچىلىۋالىدۇ. سىزنڭنە قوشۇمچە ئەس-ھوشىڭىزدىن ئىبارەت بۇ " ئىسكىلاتىڭىز" غا ھەر كۈنى نۇرغۇن ئۇچۇرلار كىرگۈزۈلۈۋاتىدۇ .ئۇلار قانداق ئۇچۇرلار؟ ئۇلار سىزنىڭ كۆڭلىڭىزنى قايسى يۆلىنىشتە پروگراممىلايدۇ . بىر دەم كۆزىڭىزنى يۇمۇپ جىم ئولتۇرۇپ ، مۇشۇ سوئاللار ئۈستىدە ئەستايىدىل ئويلىنىپ بېقىڭ.

2.
ئۇيغۇرلار دۆت ئەمەس، ئەقىللىقتۇر

ئۇيغۇرلار ئادىللىق ۋە ئادالەتنى ئەڭ ياقلايدىغان، ئۇنى ناھايىتى قەدىرلەيدىغان، ناھەقچىلىككە قىلچە چىدىمايدىغان مىللەتلەرنىڭ بىرسى. شۇنداق بولغاچقا، بىز باشقىلارنىڭ ئۆزىمىزگە ئادالەتسىزلىك قىلىشىنى، ناھەقچىلىك قىلىشىنى خالىمايمىز. شۇنداق بولغانىكەن، بىز ئۆز-ئۆزىمىزگە ئادالەتسىزلىك قىلىشتىن قەتئىي ساقلىنىشىمىز كېرەك.
ئەگەر سىز ئۇيغۇرنى باشقىلار بىلەن سېلىشتۇرماقچى بولسىڭىز، نوپۇسىنىڭ ئاز-كۆپلۈكى بىر-بىرسىگە يېقىن كېلىدىغان، ياشاۋاتقان سىياسىي، ئىقتىسادىي ۋە ئىجتىمائىي شارائىتى بىر-بىرىنىڭكىگە يېقىن كېلىدىغان، ئۆتمۈشتىكى ۋە ھازىرقى مەدەنىيىتى ھەمدە تارىخى بىر ئاز ئوخشاپ كېتىدىغان بىرى بىلەن سېلىشتۇرۇڭ. ھەرگىز نوپۇسى ئۇيغۇر نوپۇسىدىن 100 ھەسسە ئارتۇق بىرى بىلەن سېلىشتۇرماڭ. ئۇنداق قىلسىڭىز ئۇيغۇرلار ئۈچۈن ئادالەتسىزلىك قىلغان، ناھەقچىلىك قىلغان بولىسىز. ئىلمىي ئىش كۆرمىگەن بولىسىز. بولۇپمۇ ئىچكىرى ئۆلكىلەردە ئوقۇۋاتقان ئۇيغۇر ياشلىرىنىڭ كاللىسىدا بۇ ئىش ناھايىتى ئېنىق بولۇشى كېرەك. ئەگەر سىز ئىچكىرىدىكى ئوقۇشقا 100 ئۇيغۇر ئوقۇغۇچىنىڭ ئىچىدىكى بىرى بولۇپ تاللانغان بولسىڭىز، سىزنىڭ خەنزۇ ساۋاقداشلىرىڭىز 10,000 ئوقۇغۇچىنىڭ بىرسى بولۇپ تاللانغان. سىز ھەرگىزمۇ ئەقىل جەھەتتە تۆۋەن ئورۇندا تۇرمايسىز. باشقىلار سان جەھەتتە سىزدىن جىق يۇقىرى ئورۇندا تۇرىدۇ. ئۇنىڭ ئۈستىگە باشقىلار ئۆز تىلىدا ئوقۇيدۇ. سىز باشقىلارنىڭ تىلىدا ئوقۇيسىز. بۇنىڭ ئوقۇش ئۈنۈمىگە كۆرسىتىغان تەسىرى ناھايىتى چوڭ. شۇڭلاشقا، باشقىلار بىلەن ئوخشاش دەرىجىدە ئوقۇش ئۈچۈن، سىزنىڭ ھەسسىلەپ تىرىشچانلىق كۆرسىتىشىڭىزگە توغرا كېلىدۇ.
مۇشۇنداق ئەھۋال ئاستىدىمۇ ئىچكىرىدىكى مەكتەپلەردە سىنىپ بويىچە ئەڭ ئالدىنقى ئورۇننى تۇتۇپ ئوقۇۋاتقان ئۇيغۇر ئوقۇغۇچىلاردىن مەن 10 دەك كىشىنى بىلىمەن. ئۇلاردىن ناھايىتى پەخىرلىنىمەن.
شۇنى كېسىپ ئېيتىش مۇمكىنكى، ئۆزى بىلەن باراۋەر كېلىدىغان مىللەتلەر بىلەن سېلىشتۇرغاندا، ئۇيغۇرلار ھازىر مەدەنىيەت، ئۆرپ-ئادەت، تارىخ، ئىلىم-پەن ۋە ئىنسانلار تەرەققىياتىغا قوشقان تۆھپىسى قاتارلىق جەھەتلەردە دۇنيادا خېلى يۇقىرى ئورۇننى ئىگىلىيەلەيدۇ. ئۇيغۇرلارنىڭ ئىنسانىيەتكە قوشقان تارىخىي تۆھپىلىرى، تارىختا تۇتقان مىللىي ئورنى، تارىختا بەھرىمەن بولغان شان-شۆھرىتى جەھەتلەردە ئۇيغۇر دىيارىدا ھازىرغىچە نۇرغۇن كىتاب-ماقالىلار يېزىلىپ بولدى. شۇڭا مەن بۇ يەردە ئۇ تارىخىي ئەھۋاللار ئۈستىدە توختالمايمەن. تۆۋەندە مەن چەت ئەلدە تۇرۇپ، ئوقۇش، ئىلمىي تەتقىقات ۋە ھەر خىل كەسپىي ساھەلەردە دۇنيادىكى باشقا ئىلغار مىللەتلەر بىلەن رىقابەتلىشىپ، ئالدىنقى قاتاردا ئورۇن تۇتۇۋاتقان، «ئۇيغۇرلار دۆت ئەمەس، ئەقىللىق» دېگەن بىر ھەقىقەتكە مىسال بولالايدىغان بىر قىسىم شەخسلەرنى تىلغا ئېلىپ ئۆتىمەن.
ئۇيغۇرلارنىڭ ياپونىيىگە چىقىش ئىشى 1985-يىلى باشلانغان بولۇپ، ھازىرغىچە 130 دىن كۆپرەك ئۇيغۇر ياشلىرى ئۇ يەردە دوكتورلۇق ئۇنۋانىغا ئېرىشتى.
ئۇلارنىڭ تىزىملىكىنى http://www.xjmua.com/doctor_all.html دىن كۆرەلەيسىز.
ياپونىيىدىكى دىلشات ئابلا دوكتورلۇق ئۇنۋانىنى ئالغاندىن باشلاپ، ياپونىيىنىڭ Riken Meghe تەتقىقات مەركىزىدە ئىلمىي تەتقىقات بىلەن شۇغۇللىنىپ، ياخشى نەتىجىلەرنى يارىتىۋاتىدۇ.
ياپونىيىدىكى قۇتلۇق سابىت بىلەن شەمشىدىن شەيخىدىن نىسسان شىركىتىدە، دىلشات ئابدۇرېھىم بىلەن تالىپ ئاتاجان NEC شىركىتىدە، جۈرئەت غوجا بولسا فۇجىتسۇ شىركىتىدە كەسپىي خادىم بولۇپ ئىشلەۋاتىدۇ. دوكتور ئۆمەرجان ساۋۇت بىلەن دوكتور ئەنۋەر ياسىن ياپونىيىدىكى ئىككى يۇقىرى تېخنىكا شىركەتلىرىدە بۆلۈم مەسئۇلى بولۇپ ئىشلەۋاتىدۇ.
ياپونىيىدىكى دوكتور پەرھات ئەخمەت توكيو تېخنولوگىيە ئىنستىتۇتىدا ۋە دوكتور مۇختار ماخسۇت ناگويا ئۇنىۋېرسىتېتىدا ھەر خىل دەرىجىدىكى پروفېسسور بولۇپ ئىشلەۋاتىدۇ.
 ئەنگىلىيىدىكى دىلشات ھېۋىزۇللا لوندوندىكى بىر ئالىي مەكتەپتە دوكتورلۇق ئۇنۋانىغا ئېرىشىپ، ھازىر ئەنگلىيەنىڭ دۇنياغا داڭلىق تېلېۋىزىيە شىركىتى BBC دە يېڭى يۇمشاق دېتاللارنى راۋاجلاندۇرۇپ ئىشلەپ چىقىرىش ئىشلىرى بىلەن شۇغۇللىنىپ، ياخشى نەتىجىلەر يارىتىۋاتىدۇ.
ئايشەم ئەلى ئاۋسترالىيىدە دوكتورلۇق ئۇنۋانىغا ئېرىشىپ، ھازىر گېرمانىيىدىكى «Max Planck Institute for Social Anthropology» دە دوكتور دەرىجىلىك تەتقىقاتچى بولۇپ ئىشلەۋاتىدۇ.
مېنىڭ ئالىي مەكتەپتىكى ساۋاقدىشىم دولقۇن يۇنۇس ياپونىيىدە ماگىستىرلىق ئۇنۋاىغا ئېرىشكەندىن تارتىپ، ياپونىيە NEC شىركىتىنىنىڭ مىكرو دولقۇن خەۋەرلىشىش ئۈسكۈنىلىرى بويىچە تۈركىيە بىلەن ئافرىقا قاتارلىق بىر قىسىم دۆلەتلەرنىڭ تۈركىيىدە تۇرۇشلۇق تېخنىكىلىق ياردەم مۇلازىمىتىنىڭ مەسئۇلى بولۇپ ئىشلەۋاتىدۇ.
 ئامېرىكىدىكى مۇھەممەد ئابدۇللا، فرانسىيىدىكى ۋارىس ئابدۇكېرىم جانباز ۋە ياپونىيىدىكى غەيرەت كەنجى قاتارلىق ياشلىرىمىز يالغۇز كومپيۇتېر كەسپىدە ئەلا نەتىجە بىلەن دوكتورلۇقتا ئوقۇپلا قالماي، ئوقۇشتىن سىرتقى ۋاقىتلىرىدىن پايدىلىنىپ، ئۇيغۇر يۇمشاق دېتاللىرى بىلەن ئۇيغۇرچە-چەت ئەل تىلىچە ئېلېكترونلۇق لۇغەتلەرنى ياساپ چىقىش ۋە تەرەققىي قىلدۇرۇش جەھەتتىمۇ كىشىنى قايىل قىلارلىق دەرىجىدىكى نەتىجىلەرنى يارىتىۋاتىدۇ. ئامېرىكىدىكى «بۈركۈت» بىلەن «جەك» ئەپەندىلەر ئامېرىكىدا فىزىكا كەسپى بويىچە دوكتورلۇقتا ئوقۇۋاتقان بولۇپ، ئۆز تۇرمۇشىنىڭ دەرىجىدىن تاشقىرى ئالدىراشلىقىغا قارىماي، بىر تەرەپتىن ياخشى ئوقۇپ، يەنە بىر تەرەپتىن ئۆزلىرىنىڭ بارلىق بوش ۋاقىتلىرىدىن پايدىلىنىپ، ۋەتەندىكى چەت ئەلدە ئوقۇش يولىدا ئىزدىنىۋاتقان ئۇيغۇر ياشلىرىنى نۇرغۇن قىممەتلىك ئۇچۇر بىلەن تەمىنلەۋاتىدۇ.
مەن ئامېرىكىنىڭ كالىفورنىيە شتاتىدىكى ئۇيغۇرلارنىڭ خېلى كۆپلىرىنىڭ ئۆيىدە تامغا چاپلاغلىق تۇرغان، بالىلىرى ئېرىشكەن، «ھەممە دەرسلەردە "ئا" ئالغان ئوقۇغۇچى مۇكاپاتى» دەپ ئاتالغان تەقدىرنامىلارنى كۆردۈم (ئامېرىكىدىكى مەكتەپلەر ئوقۇغۇچى دەرس نەتىجىسىگە ئا، ب، ك، د، ف دېگەندەك ھەرپلەرنى ئىشلىتىدىغان بولۇپ، بۇ يەردىكى "ئا" ھەرپى "ئەلا" دېگەن مەنانى بىلدۈرىدۇ).
 ئامېرىكىدىكى دۇنياغا داڭلىق ھارۋارد ئۇنىۋېرسىتېتىدا قاھار بارات، قەيسەر مىجىت، ئەلنىگار ئىلتەبىر ۋە قۇدرەت ياقۇپ قاتارلىق 4 ئۇيغۇر ئوقۇشقا كىرگەن بولۇپ، بەزىلىرى ئوقۇش پۈتتۈرۈپ بولدى. بەزىلىرى ھازىرمۇ ئوقۇۋاتىدۇ.
 ھاۋاردتىن سەل كېيىن تۇرسىمۇ، دۇنيا ۋە ئامېرىكا بويىچە خېلى ئالدىنقى قاتاردا تۇرىدىغان كالىفورنىيە ئۇنىۋېرسىتېتىنىڭ ھەرقايسى شۆبىلىرىدە تۆۋەندىكى 2-ئەۋلاد ئۇيغۇر پەرزەنتلىرى ئوقۇۋاتىدۇ: ئارافات ئادىل لوس ئانژېلىس شۆبىسىدە، دىلشات ئەركىن بېركېلىي شۆبىسىدە، فرۇزە تاشپولاتلار ئىرۋىنە شۆبىسىدە، ئىلىكنۇر ئامان لوس ئانژېلىس شۆبىسىدە ۋە مەرھابا مەھمۇت داۋىس شۆبىسىدە. ئامېرىكىنىڭ باشقا شتاتلىرىدىمۇ مۇشۇنىڭغا ئوخشاش داڭلىق مەكتەپلەرگە كىرگەن 2-ئەۋلاد ئۇيغۇر ئۆسمۈرلىرىدىن خېلى كۆپلىرى بار.
 ياپونىيىدىن باشقا، ھازىر ئامېرىكا، ئاۋسترالىيە، كانادا، ياۋروپا ۋە تۈركىيە قاتارلىق تەرەققىي تاپقان دۆلەتلەردىكى داڭلىق ئالىي مەكتەپلەردە ماگىستىرلىق ۋە دوكتورلۇق ئۇنۋانى ئۈچۈن ئوقۇۋاتقان يەنە نۇرغۇن ئۇيغۇر ياشلىرى بار.
بۇنىڭ بىر مىسالى سۈپىتىدە http://www.meripet.com/Bio/FransiyedikiDokturlar.htm نى كۆرۈپ بېقىڭ
ئىنتىزار61
دوستلىشىش
مېھرىگىياھ
ئىنسانلار ئۇرۇق-تۇغقان، ئۇيغۇرلار بىر تۇغقان.
دەرىجە: ئالىي ئەزا
ئەزا ئۇچۇرى ئەزا نومۇرى: 19
جىنسى : يوشۇرۇن
نادىر تېمىسى: 4
ئومۇمىي يازما: 300
ئۇنۋان:ياراملىق ھازىرغىچە300دانە
تۆھپىسى: 56
پۇلى: 566 ياۋرۇ
شۆھرىتى: 72
ياخشى باھا: 376
توردا: 98(سائەت)
ھازىر:
تىزىملاش: 2011-02-18
ئاخىرقى: 2013-05-25
1- قەۋەت  يوللانغان ۋاقت: 2011-04-05 21:08

«ئۇيغۇرلار دۆت ئەمەس»  دېگەن بۇ سۆز، ئوتتۇرىغا چىقىپ قېلىش سەۋەبىدىن قارىغاندا، «ئۇيغۇرلار باشقىلارغا قارىغاندا دۆت مىللەت» دېگەندەك رادىكال باھالارغا قارىتا ئېيتىلغان سۆز بولۇپ، ئاپتورنىڭ « ئۇيغۇرلار ئەقىللىق» دېگەن ھۆكۈمىمۇ «ئۇيغۇرلاردىن باشقا مىللەتلەر دۆت» دېگەن مەنىنى بىلدۈرمەيدۇ. شۇڭا، «بىز باشقىلاردىن ئەقىللىق مىللەتكەنمىز» دەپ كوچىغا چىقىشمۇ توغرا ئەمەس. ئەركىن ئاكا نۇرغۇن پاكىتلار ئارقىلىق، بىر مىللەت ئۆزىنى ھەممىدىن دۆت دەپ قاراپ قالغاندا، ئۇنىڭ ئەقلىي كۈچى ئۆز رولىنى جارى قىلدۇرالمايدۇ دېگىنىدەك، بىر مىللەت ئۆزىنى ھەممىدىن قالتىس دەپ قاراپ قالسىمۇ، ئوخشاشلا غاپىللىشىپ ھەم ھاماقەتلىشىپ كېتىدۇ.
يەنە كىلىپ، ئەركىن ئاكا بىر ئالىم، ياراملىق زىيالى ۋە تەتقىقاتچى بولۇش سۈپىتى بىلەن ھەمىشە ئىللەت ھەققىدە گەپ قېلىپ، ئۇيغۇرلارنىڭ ھېسىياتىنى ئاغرىتىپ قويۇشتىن ساقلىنىشنى ئوبدان بىلىدۇ.  ئەگەر ئۇيغۇرلار ئۆزىگە بېرىلگەن توغرا باھالارنى- گەرچە ئۇ باھالار ئۇيغۇرنىڭ كۆڭلىگە ياقمىسىمۇ - قوبۇل قىلالايدىغان، ھەم ئاكتىپلىق بىلەن ئۆزىدىكى يىتەرسىزلىكنى ئۆزگەرتىشكە جۈرئەت قىلالايدىغان سۈپەتنى ھازىرلىغان بولسا،  بىزدىكى ئىللەتنى ئەركىن ئاكا قاتارلىقلارنىڭ شۇ قەدەر ئېنىق ھەم كەسكىن ئوتتۇرىغا قويىدىغانلىقىغا شۈبھىسىز ئىشىنىمەن. بىراق، ئىللەتنى سۆزلەپ قويۇش بىلەن مىللەتنى ئۆزگەرتىش قېيىن بولۇپلا قالماي، ئەكس ئۈنۈم بېرىشىمۇ مۇمكىن.
ئەركىن ئاكىنىڭ يازمىلىرى شۇنچە چۈشىنىشلىك ھەم ئەتراپلىق تۇرسىمۇ،ئۆز خىيالىچە چۈشىنىپ، تەبىرلەپ يۈرىۋاتقانلارنىڭ بولۇشى ئادەمنى ئويلاندۇرىدۇ. بۇمۇ بىزدىكى ساپا قەھەتچىلىكىنىڭ قانچىلىك دەرىجىدە ئېغىرلىقىنى سۈرەتلەپ بېرىدۇ. 
[ مېھرىگىياھتەرىپىدىن2011-04-05 21:18قايتا تەھرىرلەن ]
دوستلىشىش
ئىنتىزار61
ئوۋچىنىڭ ئوقياسى بولسا ،كىيىكنىڭ «اللا»سى يوقما!
دەرىجە: يېڭى ئەزا
ئەزا ئۇچۇرى ئەزا نومۇرى: 171
جىنسى : يوشۇرۇن
نادىر تېمىسى: 2
ئومۇمىي يازما: 46
ئۇنۋان:رەسمىي ھازىرغىچە46دانە
تۆھپىسى: 37
پۇلى: 220 ياۋرۇ
شۆھرىتى: 65
ياخشى باھا: 110
توردا: 24(سائەت)
ھازىر:
تىزىملاش: 2011-03-11
ئاخىرقى: 2011-12-22
2- قەۋەت  يوللانغان ۋاقت: 2011-04-05 23:07

‹‹ئەركىن ئاكىنىڭ يازمىلىرى شۇنچە چۈشىنىشلىك ھەم ئەتراپلىق تۇرسىمۇ،ئۆز خىيالىچە چۈشىنىپ، تەبىرلەپ يۈرىۋاتقانلارنىڭ بولۇشى ئادەمنى ئويلاندۇرىدۇ. بۇمۇ بىزدىكى ساپا قەھەتچىلىكىنىڭ قانچىلىك دەرىجىدە ئېغىرلىقىنى سۈرەتلەپ بېرىدۇ.››
بۇنى نېمە دەپ چۈشەنسەك بۇلىدۇ؟ئەركىن سىدىق ئەپەدىنىڭ بۇ يازمىسىنى يەنە باشقىچە ئۆزىنىڭ چۈشەنچىسى بۇيچە تەبىرلەپ يۈرۋاتقانلارمۇ بارمىكەن؟
ئىنتىزار61
دوستلىشىش
ئىنتىزار61
ئوۋچىنىڭ ئوقياسى بولسا ،كىيىكنىڭ «اللا»سى يوقما!
دەرىجە: يېڭى ئەزا
ئەزا ئۇچۇرى ئەزا نومۇرى: 171
جىنسى : يوشۇرۇن
نادىر تېمىسى: 2
ئومۇمىي يازما: 46
ئۇنۋان:رەسمىي ھازىرغىچە46دانە
تۆھپىسى: 37
پۇلى: 220 ياۋرۇ
شۆھرىتى: 65
ياخشى باھا: 110
توردا: 24(سائەت)
ھازىر:
تىزىملاش: 2011-03-11
ئاخىرقى: 2011-12-22
3- قەۋەت  يوللانغان ۋاقت: 2011-04-05 23:10

يەنە كىلىپ ساپاسىزلارچە تەبىر لەپ يۈرۋاتقانلارمۇ بارمىكەن؟
ئىنتىزار61
دوستلىشىش
قۇمبۇلاق
دەرىجە: باشقۇرغۇچى
ئەزا ئۇچۇرى ئەزا نومۇرى: 6
جىنسى : ئەر (ئوغۇل)
نادىر تېمىسى: 0
ئومۇمىي يازما: 123
ئۇنۋان:دائىملىق ھازىرغىچە123دانە
تۆھپىسى: 8
پۇلى: 150 ياۋرۇ
شۆھرىتى: 33
ياخشى باھا: 140
توردا: 35(سائەت)
ھازىر:
تىزىملاش: 2011-02-17
ئاخىرقى: 2011-10-05
4- قەۋەت  يوللانغان ۋاقت: 2011-04-06 21:19

ئۇنداقلار نۇرغۇن بولماي .........
دوستلىشىش
قوناخون
گۆركار قوناخۇن !
دەرىجە: يېڭى ئەزا
ئەزا ئۇچۇرى ئەزا نومۇرى: 326
جىنسى : ئەر (ئوغۇل)
نادىر تېمىسى: 0
ئومۇمىي يازما: 8
ئۇنۋان:يېڭى ھازىرغىچە8دانە
تۆھپىسى: 0
پۇلى: 8 ياۋرۇ
شۆھرىتى: 0
ياخشى باھا: 8
توردا: 0(سائەت)
ھازىر:
تىزىملاش: 2011-04-07
ئاخىرقى: 2011-06-16
5- قەۋەت  يوللانغان ۋاقت: 2011-04-07 17:44

دۆت مىللەت يوق ، تەپەككۇرى ۋە ئەركىن تەسسەۋۇرى بۇغۇلغان مىللەت مەۋجۇت.
گۆرلۈك لازىممۇ ؟
دەرىجە: يېڭى ئەزا
ئەزا ئۇچۇرى ئەزا نومۇرى: 178
جىنسى : يوشۇرۇن
نادىر تېمىسى: 1
ئومۇمىي يازما: 72
ئۇنۋان:رەسمىي ھازىرغىچە72دانە
تۆھپىسى: 19
پۇلى: 110 ياۋرۇ
شۆھرىتى: 28
ياخشى باھا: 105
توردا: 8(سائەت)
ھازىر:
تىزىملاش: 2011-03-11
ئاخىرقى: 2011-11-26
6- قەۋەت  يوللانغان ۋاقت: 2011-04-08 19:29

ئەركىنكامنىڭ يازمىلىرىنى كۆرۈپ مەندە يەنە بىر ھەسسە ئويغنىش بولدى ،راست ،بىز ھەگىزمۇ «دۈت» مىللەت ئەمەس ،لىكىن ھازىر بىرقىسىم سىتۇدىنىتلار بەكلا ھورۇنلىشىپ ،تەييار تاپ بوپ كىتىۋاتىدۇ ، كۈن بويى ئۇيۇن -تاماشانىڭ ئارقىغا كىرىپ ،ئۆز ياشلىقىنقىنى تۈگەشتۈرۋىلىۋاتىدۇ ....
تىرىش يىگىت
دەرىجە: يېڭى ئەزا
ئەزا ئۇچۇرى ئەزا نومۇرى: 372
جىنسى : ئەر (ئوغۇل)
نادىر تېمىسى: 0
ئومۇمىي يازما: 5
ئۇنۋان:يېڭى ھازىرغىچە5دانە
تۆھپىسى: 0
پۇلى: 5 ياۋرۇ
شۆھرىتى: 0
ياخشى باھا: 5
توردا: 4(سائەت)
ھازىر:
تىزىملاش: 2011-04-15
ئاخىرقى: 2011-09-05
7- قەۋەت  يوللانغان ۋاقت: 2011-05-11 21:45

پەخرىمىز ئەركىن سىدىق ئەپەندىنىڭ ۋاقىت ئچىدىن ۋاقىت چىقىرىپ قېرىنداشلىرى بىلەن ھەمسۆھبەت بۇلۇشى، يول كۆرستىشى جەمئىيتىمىزدىكى ياشلارغا روھى ئۇزۇق بۇلىدۇ، مەن ھەر قېتىم ئەركىن سىدىق ئەپەندىمنىڭ يازمىلىرىنى كۆرگەندە قاتتىق خوش بۇلۇپ كىتىمەن. رەھمەت سىزگە!!!!!
ئۆرەش
دوستلىشىش
بىلگمەن
دەرىجە: يېڭى ئەزا
ئەزا ئۇچۇرى ئەزا نومۇرى: 532
جىنسى : ئەر (ئوغۇل)
نادىر تېمىسى: 0
ئومۇمىي يازما: 15
ئۇنۋان:رەسمىي ھازىرغىچە15دانە
تۆھپىسى: 0
پۇلى: 15 ياۋرۇ
شۆھرىتى: 0
ياخشى باھا: 15
توردا: 2(سائەت)
ھازىر:
تىزىملاش: 2011-05-16
ئاخىرقى: 2011-06-05
8- قەۋەت  يوللانغان ۋاقت: 2011-05-17 14:33

  ئۇيغۇر مىللىتنى ئەينى ۋاقىتتا بىر گىنىرال يەھۇدىيلارغا ئوخشىتىپ قىرىۋىتىش كىرەك دەپ ئىيتقان ئىكەن .
   بىز دۆت ئەمەس ، بىزدە تەبئىي نۇرغۇن تالانت بار ، بىزدە پەقەت تىرىشش كەمچىل ، ئىزدىنىش كەمچىل ، تەپەككۇر يۇرگۇزۇش كىرەكلىكىنى بىلمەسلىك ئىغىر.
assalamu aleykum
دەرىجە: يېڭى ئەزا
ئەزا ئۇچۇرى ئەزا نومۇرى: 718
جىنسى : يوشۇرۇن
نادىر تېمىسى: 0
ئومۇمىي يازما: 13
ئۇنۋان:رەسمىي ھازىرغىچە13دانە
تۆھپىسى: 0
پۇلى: 13 ياۋرۇ
شۆھرىتى: 0
ياخشى باھا: 13
توردا: 7(سائەت)
ھازىر:
تىزىملاش: 2011-06-25
ئاخىرقى: 2011-07-02
9- قەۋەت  يوللانغان ۋاقت: 2011-06-25 01:37

assalamu aleykum  tordaxlar    ,tas kaptiman dotlik kilip  salam kilmayla kirgili,  uluh allah  alimlirmizga tehimu nusrat  ilim maripat ata kilsun  dotlikmu  ilim bilan  wa saglam akiyda bilan tugaydu