بۇ دۇنيا يىغا بىلەن كۈلكە تەڭلا مەۋجۇت بولۇپ تۇرىدىغان دۇنيا، جىدەل-ماجراغا، ئۇرۇش، جەڭلەرگە، ۋاپا، مېھىرى-مۇھەببەت، كۈلكە شادلىقلارغا، رىقابەت، دەرد ئەلەم، قايغۇ-ئازاپلارغا، تەڭسىزلىككە، زورلۇق-زۇمبۇلۇققا تولغان دۇنيا. XOU-8;d  
J%[N-  
بۇ دۇنيا ئۆلۈم بىلەن تۇخۇمدىن ئىبارەت مەڭگۈلۈك تەكرالىنىش ئىچىدە مەۋجۇت بولۇپ تۇرىدۇ. ئۆلۈم بىلەن تۇخۇمدىن ئىبارەت مەڭگۈلۈك تەكرارلىنىشىنى داۋاملاشتۇرۇپ تۇرىۋاتقانلىقى ئۈچۈنلا ئۆز قۇدىرىتىنى نامايەن قىلالايدۇ. K~ /V  
&lfF!  
پاكار-پاكار رەتسىز ئۆيلىرى، ئوڭغۇل-دوڭغۇل، كاتاڭ يوللىرى بىلەن ئۆزىنىڭ قانچىلىك دەرىجىدە نامرات ئىكەنلىكىنى يوشۇرۇپ قېلىشقا ئامالسىز قالغان بۇ زېمىننىڭ بىر بۇرجىكىدە ئەۋلاتمۇ-ئەۋلات ياشاپ كېلىۋاتقان دېھقانلار ئۇزاقتىن بۇيان ھەممىگە چىداپ بىر-بىرىنى ئۈمىد بىلەن ياشاشقا ئىلھاملاندۇرۇشۇپ كىلىۋاتقان، نامراتلىق، خورلاش-خورلىنىش ھەر قانچە كۆرڭەلەپ كەتسىمۇ بۇ يەردىكى ھەر بىر ئادەمنىڭ چىرايدىا بىر خىل ئەركەك نۇر جۇللاپ، ئۈمىد، ئۆملۈك ئۇلارنى ھەر قاندا مۇشكۇللەر بىلەن ئېلىشىپ ياشاشقا چاقىرىپ، ئىلھاملاندۇرۇپ تۇرىدۇ. ئۇلارنىڭ گەپ-سۆزلىرىنى، ئارزۇ-ئارمانلىرىنى، ئۇلارنى بېقىپ كېلىۋاتقان ئانا زېمىن- بەزىدە خۇيلىنىپ، بەزىدە يۇۋاشلاپ قالىدىغان ئانا دەريانىڭ ئەركەك سۇلىرى، دەل-دەرەخلىرى، ئوت-چۆپلىرى، يوقالماس تارىخنى قۇچاقلاپ ياتقان، جەڭ ئاتلىرىنىڭ كىشنەشلىرى، نەيزە قىلىچ، خەنجەرلەرنىڭ جاراڭ-جۇرۇڭلىرى، خۇرازلارنىڭ چىللاشلىرى، تۆگىلەرنىڭ پۇشقۇرتشلىرى، گۇلدۇرماما ئاۋازى ئاڭلىنىپ تۇرىدىغان سىرلىق قۇملۇق سايىلىرى، مۇقەددەس تاغلىرى چۈشۈنىدۇ... a
5~C:EU0  
MLIQ 8=  
***                                 ***                          ***                         *** |b;M5w?  
leYmVFE  
كەنت باشلىقى دېگەن خوتۇنى مېڭ تالاق گۇينى قوي، ئازغىنا نەپنى، قۇرۇق نام-ئاتاقنى دەپ ھەممىدىن كىچىدۇ. قېرىنداشلىرىنى ساتىدۇ، ئىپلاس يۈندە تەشتىكى! ئايالىغا- ئۈچ ئوغۇل، ئۈچ قىزىنىڭ ئانىسىغا ئىككى يۈەنگە بىر ياغلىق ئېلىپ بىرىشكە چىدىمايدىغان نائەھلى كوچىدىكى شاللاق ئاياللارغا پۇلنى شاراقشىتىپ خەجلەۋىرىدۇ. ھوقۇقىنى پەش قىلىپ كۆرەڭلەپ، ئەلنىڭ يىلىگىدە سۇ ئىچىدۇ، پارازىت قۇرت! ئۇنى، يۈرىكى قان-يىرىڭغا توشۇپ كەتكەن دېھقانلار «ھالىمىزغا يىتەرمىكىن، دەردىمىزگە دەرمان بولارمىكىن» دەپ سايلىغان ئەمەسمىدى. مەيدانى يوق، پەس، ۋىجدانسىز گۇيلاردىن دېھقانلارغا قانچىلىك ۋاپا كىلىدۇ دەيسەن. كۆڭلى قارا، دەردىدە بىچارە دېھقانلارنىڭ يىل بويى ئىشلەپ-ھالال تەر تۈكۈپ تاپقىنى ئېھتىياجنى قامدىيالماي كەلمەكتە. شۇڭا قورساق تۇيغۇزۇش ئۇلارنىڭ ئەڭ ئالى كۈرەش نىشانى. قورسىقى تويمىغان ئادەم قانداقمۇ باشقىنى ئويلىسۇن؟ .6/p4OR|  
;WAu]C|  
ئاۋۇ بىر جۈپ ئۆكۈز بوقىسى سۆرىگىنىچە ئېغىر-ئېغىر قەدەم يۆتكەيتى. بويۇنتۇرۇق بوينىنى قىپقىزىل قان قىلىۋەتكەنتى. رەھىمسىز تاياق پات-پات تىگىپ تۇراتتى.... wkpVX*DfRE  
~u`! Gi  
قۇياش ئاستا-ئاستا كۆتىرلىۋاتاتتى. چىچەكلىگەن قىزىل يولغۇن ئەتتىگەننىڭ سالقىن شامىلىدا يىنىك تەۋرىنەتتى.  سۇپى دېھقان كەتمىننى دولىغا سېلىپ، ھارۋىغا قوشۇلغان ئىشكنى يىلىگىنىچە ھويلىدىن چىقتى. ئۇنىڭ قارامتۇل چىرايىدىن ئېغىر ھارغىنلىق تۆكۈلۈپ تۇراتتى. ئۇ، سۇ ئاققاندەك پۇرپاڭ توپا ئاقىدىغان كاتاڭلىق، يىلانباغرى ئەگرى-بۈگرى يول بىلەن بىللە مەھەللىنىڭ يۇقىرىسىغا قاراپ يۈرۈپ كەتتى. بۇ يول مىڭ يىللىق قەدىمى يول ئىدى. بۇ يولدا سوپى دېھقانننىڭ بوۋىسىنىڭ بوۋىسى ئۇنىڭمۇ بوۋىسىنىڭ بوۋىسى ماڭغان يول ئىدى. سويى دېھقان ئەمدىلا 50 كە ئۇلاشقان بولسىمۇ قېرىپ، ھالسىزلىنىپ كەتكەندەك غېرىپ بىچارە كۆرىنەتتى. سوپى دېھقان كىتىۋاتقاچ ئۇنتۇلغۇسىز تارىخى قىسمەتلەر ئۆز قوينىغا مۇجەسسەملەنگەن قۇم بارخانلىرىغا تويماي-تويماي قاراپ قۇياتتى.... نىمىدۇر بىر نەرسە ئۇنىڭ يۈرىكىنى ئارامسىزلاندۇراتتى. كۆڭلىنى غەش قىلاتتى. ئۇ بىردىنلا دىلى ئازار يىگەن كىچىك بالىدەك مىشىلداشقا باشلىدى. « خەلق بەرگەن ھوقۇقىنى جايىدا ئىشلەتمەي، خەلقنى زار-زار قاخشىتىپ، قان-قان يىغلىتىپ يۈرگەن ئىمانغا ئىت سىيگەن، ۋىجدانى بولغانغا باشقىلار يوقۇردىمۇ بار، تۆەندىمۇ بار، بۇنداقلار باشقىلارنىڭ قايغۇسىدىن ئۆزىگە خۇشالىق تاپىدۇ، ئۆزگىلەرنىڭ كۆز يېشى ئۈچۈن قاقاقلاپ كۇلىدۇ» ئويلىغانسىرى ئۇنىڭ مڭېىسى چىڭقىلىپ ھېلىلا پارتىلاپ كېتىدىغاندەك بولۇپ كېتىۋاتاتتى. «يۇقىرىدىن بىرەر باشلىق تەكشۈرۈشكە كەلدىمۇ بولدى، يەرلىك خاقانلارغا بايرام بولىدۇ، ئۇلار ئاغىزىدىن يانغۇچە يەپ ئىچىدۇ، بولارمۇ يەتمىگەندەك ئۆيلىرىگە سومكىلاپ-سومىكلاپ گۆش- قەن گىزەك، يەل – يىمىشلەرنى توشىۋالىدۇ. مېھمانلارنى كۈتۈۋېلىش ئۈچۈن بىر پۇل ئىشلەتكەن بولسا دېھقانلارغا مىڭ پۇل قىلىپ چېچىپ ئۆزلىرىنىڭ چۆنتەكلىرىنى توشقۇزۇشۇپ، سامان تىققان سوبودەك كېلەڭسىز قورساقلىرىنى چىقىرىشىپ، گېدىيشىپ يۈرىشىدۇ گۇيلا. ئۇلارنى شۇنچە سەمرتكەن يوغانچى، مەنمەنچى، ھاكاۋۇر قىلغان بىز دېھقانلار ئىدىققۇ، ئۇلارنىمىشىغا بىزنىڭ دەردىمىزگە ئازىراق بولسىمۇ يىتىپ قويمايدىغاندۇ؟ ئۆز خەلقىگە ئاسلىق قىلغانلارنى خۇدا ھامان جازالايدۇ. مۇناپىقلارنىڭ جەستىنى يەرمۇ قوينىغا ئالمايدۇ. كۆڭلى قارىلار ھامانقان قۇسىدۇ. ھەقىقەت رەزىللىك ئۈستىدىن غالىپ كىلىدۇ» سوپى دېھقان ئاغرىۋاتقان بېشىنى مۇجۇپ تۇرۇپ ئېغىر بىر ئۇ تارتتى-دە، ھورۇنلۇق بىلەن كېتىۋاتقان ئېشەكنىڭ سۆڭگۈچىگە ئۇچلۇق تاياقنى سانجىدى. تويۇقسىز تەگكەن زەربىدىن چۈچۈپ كەتكەن ئىشەك توپىلىق يولىدا سوكىلداپ مېڭىشقا باشلىدى. ~t3?er& R  
S_-mmzC(  
«كەنت باشلىقى دېگەن گۇينىڭ ئۆتكەنلىكى ئىشلىرىنى دىمەيسەن تېخى، ئۇلۇغ جۈمە كۈنى بولىشچە ئىچىپ مەست بولۇپ قاپتۇ- دە، كەنتنىڭ مەركىزى يولىغا چىقىۋېلىپ ئۆتكەن كەچكەنلەرنى ئاغزىغا كەلگەن تىللار بىلەن تىللاپتۇ، بۇمۇ يەتمىگەندەك ئىشتىنىنى سېلىۋىتىپ تويدىن يانغان بىر توپ ئاياللارنى كۆرۈپ ئۇلارغا قاراپ ھاڭدىغىنچە يۈگۈرۈپتۇ-ئاياللار چۇقۇراشقىنىچە تەرەپ-تەرپەك قېچىشىپتۇ. ئۇ «ھەي شاپاقچىلار نېمە قېپشسەن ھەممىڭنى بىر نېمە قىلىۋىتىشكە تېتىيمەن كېلىشمەمسەن. ئىشەنمىسەڭ سىناپ بېقىش دەپ ۋاقىرغىنچە قوغلاپتۇ. ئاياللارنىڭ ئىچىدە ئۇنىڭ ئاچىسى، سىڭلىسى، قىزى بار ئىكەن. بۇ ئادەمنىڭ قىلىقى ئەمەستە...» k
5r*?Os  
>)Z2bCe  
ئىشەك بىر خىل رىتىمدا ئالغا ئىلگىرلەيتى. سۇپى دېھقان ئەتىراپىغا پۈتۈن دېققىتى بىلەن زەك سېلىپ ماڭاتتى. خۇددى بۇ يەرگە يېڭىدىن كەلگەن ئادەمدەك بۇ يەرنى پەقەت كۆرۈپ باقمىغاندەك « كەچ قويغان خۇدايىم ئاچ قويمايدۇ ››دېگەندەك ھەر ھالدا ئاچ قالمايۋاتىمىز بۇ ئاي كۈنلەردە ئەركەكلەر ئىتقاد، ئىمانىنى، ۋىجدان، غورۇرنى، ئىچىملىك، چىكىملىكىنىڭ دەستىدىن ئەرلىكىنى يوقاتتى، ئاياللار بولسا ھەددىدىن ئاشتى. بۇمۇ يەتمەيدىغاندەك بىر قېسىم ئەرلەر ئۆيدىن چىماس، بىر قىسىم ئاياللار سىرتتىن كىرمەس بولۇپ كەتتى. شەھەرلەردىغۇ ئىشنى بۇنىڭدىن ئېغىر دەپ ئاڭلايمەن. نېمە بولۇپ كەتتى بۇ جاھان؟ بىز ئۇيغۇرلارغا نېمە بولغاندۇ ئەمدى؟ ئۇيۇشقاق قىلىقىمىز نەگە كەتكەندۇ؟...... ئەجەپ چېچىلاڭغۇلىشىپ كەتتۇق. ئۆز-ئارا مۇش ئېتىشىپ، قان تۆكىشىپ، بىر – بىرىمىزنىڭ كۈتنى كولىشىپ ئۆتمىسەك كۈنىمىز كۈن بولمايدىغان بولۇپ قالدى. خۇدا ئۆزى ساقلىسۇ، مۇشۇنداق كېتىۋىرىدىغان بولساق تېخىمۇ خارابلىشىپ كىتىمىز. پۇرسەتنى غەنىمەت بىلگەن يېڭى كەلگەن قوشنللىرىمىز بېشمىزدا ياڭاق چاقىدۇ.....» سوپى دېھقان ئويلاپ شۇ يەرگە كەلگەندە ئۆپكىسى تەتۈر ئۆرۈلگەندەك بولۇپ، بۇرۇن تۆشۈكچىللىرى ئېچىشىپ كەتتى. KQZRzX>0  
k#+^=F^)I  
قادىر خۇدا ھامان بىر كۈنى ھېساۋىنى ئالىدۇ. قاتلىقىدىن ئاچچىقى شادلىقىدىن قايغۇسى تولا دۇنيا بۇ. دەردى يول ئادەم يوق بۇ جاھاندا ھەممە ئادەمنىڭ ئۆزىگە تۇشلۇق دەردى، ھەسىرىتى ئارمىنى، ئارزۇسى، قايغۇسى، ئازابى بار بۇ دۇنيادا. بۇ دۇنيا ئۈچۈن ھەممە يتىم، سەھرا، توپىلىق يول، بولغانغان سۇ، قۇناق زاغرىسى، چامغۇر توغراپ ئەتكەن يوبدان ئاش، سىقماق، ئۇماچ، ساپالتاۋاق، چىن چىراغ كىرسىن...... شەھەرلىكلەرنى ھەر خىل كۆكتات، ئوتياش، گۈرۈچ، ئۇن، قوغۇن-تاۋۇز، ئۆرۈك، شاپتۇل، ئەنجۈر، ئانار.....لار بىلەن بېقىپ كىلىۋاتقان تومپاي، قاسماق دېھقانلار، دېھقان يىگىتلىرى سەھرا زېمىنى نېمە تېرىسا ئۇنىڭدەك قارا چىلان تۇپراق، ئەتگەننىڭ ساپ-سالقىن ھاۋاسى، كالا، ساپان، قوي، قۇشخانا، ۋىجدان ئاۋازىدىن تۈكلىۋاتقان ياشلار. قانغا ئايلانغان كۆز ياشلار، ساختا تەبەسسۇ، يالغان، مەسخىرلىك، كىنايىلىك، ئاچچىق كۈلكىلەر، ئەركەكتەك ياشايمەن دەپ ئېغىر كۈنلەرگە قالغان ئەركەكلەر كۆڭلنىڭ كەينىگە كىرىپ ئېرىنى يەرگە قاراتقان، باللىرىنى يەر بىلەن يەكسان قىلغان ئاياللار، شەينان ئازدۇرغان، شەيتاننى ئازدۇرغان چوكانلار، قانغا بۇيالغان جەسەت، پىچاق، ئارا، توقماق، قەبرستانلىق مەھبۇس، تۈرمە گۈندىپاي، ئازاب، شادلىق، قايغۇ-ئەلەم، يىپەك يولى، تەڭرىتېغى، مىڭ ئۆيلەر، چەكسىز كەتكەن قۇملۇق، كىرورەن تارىم دەرياسى، ئىلى دەرياسى، قارقاش، تۈمەن دەريالىرى، يەتتە سۇ ۋەقەسى، قاراخانلار خاندانلىقى، دائىم قىيا-چىيا، ھوردا سادالىرى ئاڭلىنىپ تۇرىدىغان سىرلىق قەلئەلەر، قەبرىلەر، چۆلنى دوست تۇتقان يۇلغۇن، توغراقلار، پالتا، كەكە، كۈسەي، خەنجەر، ئادەمنىڭ تاشقا ئايلاغان باش سۆڭىكى، تاشلىق زېمىن-ئاتۇش ئادىمى، ئەنجۈر دەرىخى «تۈگىمەس ئالۋاڭ ياساق، ئاھ ئازاپ، ئاھ دېھقان ئايغى چىماس جەرىمانە، يېغىن پۈتۈن تۇرىقىدىن نامىراتلىق تۆكۈلۈپ تۇرىدىغان ئادەملەر». VzM@DM]=~  
iw;Alav"x  
چوقچىلاپ بېسىلغان 2 يەر باغدىنى سۆرەپ مىڭىۋاتقان ئىشەككە ھەمدەپ بولۇپ كىلىۋاتقان سوپى دېھقان پىشانىسىدىن شورۇلداپ تۈكىلىۋاتقان تەرلەرنى يېڭىنىڭ ئۇچى بىلەن سۈرتىۋىتىپ، قۇلاقلىرىنىڭ كەينىدىن قارا تەر قۇيىلىۋاتقان ئشىكىگە قاراپ شىۋىرلىدى: F7Yuky  
'u%;6'y  
مېىنى كەچۈر جانۋار، يۈكۈڭ ئېغىر بولۇپ قالدى. سەن بەك قېينىلىپ كېتىۋاتسەن. ئۆيگە ئاز قالدۇق بېرىلاپ ئاقىدىكى قۇملۇققا قويۇپ بىرىمەن. ئىككى ئۈچ قېتىم ئىغىنىۋالساڭ ھاردۇقۇڭ چىقىپ قالىدۇ. ئاندىن كېيىن گۇرۈچتەك ئاق قۇناقتىن بىر تاۋاق بىرىمەن. كۆرسىتىلىپ چايناپ، مەزە قىلغاچ يەنە يانتاققا ماڭغىچە ئارام ئالىسەن. _r)nbQm&  

=|zLr"  
ئىشەك ئېگىسىنىڭ گەپلىرىنى چۈشگەندەك قەدەملىرىنى سەل ئىتتەكلەتتى. كۈز بولۇپ قالغانلىقىغا قارىماي ھاۋا خېلىلا ئىسسىق ئىدى. بۇ يەرنىڭ تۆتىلا ئەتراپى قوم بىلەن قاپلانغان بولغاچقىمىكىن ھاۋا خېلىلا تەستە سوۋۇيتى (ياناتتى) سوپى دېھقان مەھەللىگە كىرىپ كەلدى. /!8:/7r+W  
WW@"75t  
-سۇپاخۇنىكا يانتاق ئەكىلىۋاتاملا؟ -;.fU44O[#  
t$D[,$G9  
- خۇدا بۇيرىسا ئۇكام o|.me G  
w8Vzx8  
-جاڭگالدا بۇ يىل يانتاق كۆپمىكەن؟ NPq2C8:  
2uB26SEIl  
- گىپىنى قىلماڭ ئۇكام، توشۇغانغا تۈگەيدىغان قىلمايدۇ، بۇمۇ خۇدانىىڭ بىزگە بەرگەن بايلىقى، ئۇلاق-قارىلارغا بەرەن رىسقى دېڭە- ئۇ شۇنداق دىگىنچە ئېشىگىنى بىقىنلىدى. <"9Z7">  
ECfY~qK  
«كارامەت ئىشچان، تىنقسىز ئادەم-دە، بۇ بىردەم جىم تۇرمايدۇ. پۈتۈن ۋۇجۇدى بىلەن يەرگە ئىشلەيدۇ. ئوغۇت توپلايدۇ. خۇدانىڭمۇ كۆزى كۆرمىكىن دەيمەن. بۇ ئادەم مەن ئەقلىمەە كەلگەندىن بىرى مۇشۇنداق تىنىمسىز ئىشلەپ يەرگە تەر تۆكۈپ كېلىۋتىدۇ. يەنىلا تۇرمۇشى ئۇدۇللۇق، سېرىقتال ھالەتتە ئۆتىدۇ. ئاۋۇ ئاۋۇت بەڭگە دېگەن گۇي يىل بويى چىكىپ يۈرسىمۇ تۇرمۇشى باياشان، يېزا، كەنت مەسئۇللىرىنى ھەپتىدە دېگۈدەك مېھمانغا چاقىرىپ تۇرىدۇ. خوتۇنىمۇ تازا ئۇچىغا چىققان غىلىجىڭ بىر نېمە. سۇپاخۇنىكامغا بەك ئىچىم ئاغريدۇ. ئالتە بالىنىڭ تېخى بىرىسىلا ئۆي ئۇچاقلىق بولدى. قالغانلىرى تەييارلا....بىچارە ئادەم ھەي ي ي ..... بۇ يەردە دېھقانلارنىڭ كۈنى بەك تەس جۇمۇ. ئوغۇت، سۇ، سۇلياۋ-يۇپۇ، تاغار، تۈگمەن، چىن چىراق..... ھەممىسىلا پۇل. پۇل، پۇل دەيدۇ. پۇل قېنى؟ پۇل نەدە؟ دېھقانلارنىڭ غېمى ئۈستىگە غەم، يۇقىرىدىن « دېھقانلار باي بولسۇن؟» دەپ چۇقان سالسىمۇ، يەرلىك بەگ، خاقانلار قۇلىقىنى يوپۇرۋېىلىپ،، ھوقۇقىنى قالايمىقان ئىشلىتىپ « يەپ تويماس پارازىت قۇرۇت» لارغا ئوخشاش دېھقانلارنىڭ ھەر قانچە قىلىپمۇ تولدۇرالمايۋاتقان يىلىگىنى شۇراپ كەلمەكتە« ئۈچ قالايمىقان» ھەددىدىن ئاشماقتا.... RdzIb-  
j}Mpc;XOc  
بەزىلەر دېھقاننى ساغار كالىدەك، :9>nY  
Q'LU?>N)/  
ساغقانچە بىلىنەر سۈتى چالىدەك. PSvRO%&  
xk<0QYv  
ئۆزىلا «ئاق» ئۇنىڭ كۆڭلى ئالىدەك. DvKMb-*S  
5PySCGv  
مۇڭلانسا تۇيلار تۆھمەت- يالىدەك، {GY$J<5=  
Cq'r'cBZ  
رىسقىغا چاڭ سالار ئۆگەي بالىدەك، A-5%_M3\G  
ijT^gsLL  
جاھاندا ھەممىدىن دېھقان بولماق تەس. 8A=(,)`}9  
oWT0WS  
دەر ھەقىقەتەن دۇنيادا دېھقان بولماق ھەقىقەتنمىۇ تەس، ئەل-يۇرتنى بېقىۋاتقان دېھقاننىڭ دەردى تولا، ئارمىنى چەكسىز، دېھقانلار ئىشەنگەن ئۈمىد كۈتكەن بىر قىسىملا ئەمەلنىڭ بېشىنى تۇتۇپلا ئۆزگىرىپ ئۇلارنىڭ بەختىگە ئولتۇرۇشقا باشلايدۇ، كۆزىگە توپا چاچىدۇ. ئاش بەرگەن تاۋاقنى چاقىدۇ. ئۇلارنىڭ بىر جاپادا بىنا قىلغان باغلىرىدا باغلاپ پىشقان مىۋىلەرنى يەپ شېخىنى بىرىدۇ. شالارغا پالتا-كەكە چاپىدۇ. كۈندىن-كۈنىگە تىلى شىكەر، دىلى زەھەرلەر كۆپىيىپ كېتىۋاتىدۇ. `8*$$JC  
Y"U&3e,  
ۋاھ، شۇلار كەتتىغۇ ئەجەپ «سۇل»لىشىپ، r,\(Y@I  
o!N@W  
ھىيىلىسى يىلسىرى باردى موللىشىپ، Z7/lFS'~N  
q1j[eru  
سەھنىدە تۈزۈشۈپ «توختام» قوللىشىپ،  #Ki@=*  
#=c%:{O{4R  
«قاتلىنىپ ئاشتى» دەپ دوكلات يوللىشىپ، 1F-L(\oKm  
Nsy.!,!c  
مۇكاپات ئېلىشتى«تۆر» نى گۆللىشىپ، j(hC't-  
KA7nncg;,  
جاھاندا ھەممىدىن دېھقان بولماق تەس. ]cK@
nq)  
q^)(p'X  
بەدنىيەتلەر ھامان جاجىسىنى يەيدۇ، قىلغان ئەتكەنلىرىنىڭ جاۋابىنى بىرىدۇ...» سەلمىجان ئەپەندى شۇلارنى ئۆيلىغىنىچە مەكتەپكە كېلىپ قالدى. v}U;@3W8U  
iW)Ou?aS  
سوپى دېھقانننىڭ ئىسمى سوپاخۇن بولۇپ، تولىمۇ مۆھمىن، ئىتقادلىق، ئىنساپلىق، لەۋزى ھالال يۇۋاش ئادەم بولغاچقا بىرەرسىنىڭ كۆڭلىگە ئازار بىرىدىغان ئىشلارنى قەتئىي قىلمايتى. تىنمتاپماي ئىشلەيتى. شۇڭا مەھەلىدىكىلەر ئۇنى سوپى دېھقان دەپ ئاتىۋېلىشقانتى. سوپى دېھقان ئېرىق-بويلىرىدا، دەرۋازىلارنىڭ ئالدىغان چېقىۋېلىپ قارات ئويناۋاتقانلارغا، تاپتۇپاڭ تايىنى پاراڭلارنى سېلىپ ئولتۇرغانلارغا قاراپ باش چايقاپ قوياتتى، ئېغىرتىناتتى. باشلىرىغا باغلىق ئارتماي ئۇيان-بۇيان ئۆتۈپ تۇرغان بويىغا يەتكەن قىزلارغا قاراپ، بىلەن چاققاندەك تولغۇنۇپ كېتەتى. «ھەي-ھەي، گۇناھ-گۇناھ ئېغىر گۇناھ دۇنيا گۇناھكارلار- بىلەن توشۇپ كېتىۋاتىدۇ.ئادەملەرنىڭ ئىساپ، ئىتقاد بوقۇلۇپ، ئىمان ئاجىزلاپ، ئەركەلىك يوقۇلۇپ كېتىۋاتىدۇ. مۇشۇنداقلا بولىۋىرىدىغان بولسا ئەلىكى ھالىمىز نېمە بولاركىن؟ سەلىمىجان ئەپەندى توغرا ئېيتىدۇ «ناچار، چاكىنا كەيىپىياتىنى يۇقتۇرۇىۋالغانلار ھامان يېتىم قالىدۇ. مىللەتنىڭ روھىيىتىدە ساقلانغان مەسىلىلەرنى دەل ۋاقتىدا ھەل قىلمىساق، تۇرمۇشىمىزدىكى بولىغۇر ئىشلارنى يىلتىزىدىن يوقاتمىساق خەلقىمىز كۈندىن كۈنىگە ناندانلىشىپ، مىللىتىمىز خاراپلىشىپ كىتىدۇ» بىزنى يوقلۇقتىن بارلىققا كەلتۈرۈپ پايدىلانسۇن دەپ تۇپراقنى، سۇنى، ھاۋانى، ئوتنى، ئاينى، قۇياشنى، تاغنى، دەريانى، ئورماننى، يايلاقنى، كاننى......يارىتىپ بىزگە بويسۇندۇرۇپ بەرگەن خۇدا بىزنى ئۇنتۇپ قالمايدۇ. يامانلارغا جازالاپ، ياخشىلارنى مۇكاپاتلايدۇ» دېگەنلەرنى ئويلىدى-دە « ھەممىگە قۇدىرەتلىك ئاللا مېنى گۇناھىمدىن مەخپىرەت قىلغىن مىڭ توۋا قىلدىم، قىلغان گۇناھلىرىمغا سەن ھەممىنى كۆرۈپ ھەم بىلىپ تۇرغۇچى سەن، مېنى كەچۈرگىن قېرىنداشلىرىمىنى ئەپۇ قىلغىن، ئۇلارنى يامان يولدىن توسۇپ، ھىدايەت يولىغا باشلىغىن!» دەپ نىدا قىلد. ئۇنىڭ كۆز چاناقلىرىدا ياش تامچىللىرى پەيدا بولدى. >jm9x1+C  
7Udr~0_)  
- بۇ ئادەم بەك ئىشچان، تىنىمسىز ئادەم جۇمۇ. TOs|f8ay  
Cq=c'(cX  
- يانتاقنى توشىۋرىىپ ئىپى- چۆرىسىدە تاغ ياسىۋتىپتۇ تاغ. d4U_Wu&  
@,hvXl-G*  
- بۇغداي تېرىيىدىغان ھەممە يىرىگە يانتاق يېيتىپ بولۇپتۇ. -ydT%x  
G!uxpZ   
- بىر ئۆمۈر ئىشلىسىمۇ بىرى شۇ بۇنىڭ يەنە. !nVuvsbv  
xK f+.6 wz  
- مېنىڭ بىلىشىمچە ھال-ئەھۋال ھازىرقىدەك ئىدى. بىزلەر مانا جېنىمىزنى ئۇپراتماي بىر ئۆينى گۈلدەك چۆرىۋاتمامدۇق. V_:/#G]jeG  
RN;Tqq):  
- قانچە ئىشلىسىمۇ ئىشتىن تىزىدىن ئاشمايدۇ بۇ قەلەندەرنىڭ. (,
k=mF  
%%#zOZ  
مەھەلە ئوتتۇرىسىغا جايلاشقان كۆل بويىدىكى سۆگەت ئاستىدا ئولتۇرۇشقان بىر توپ كىشى سوپى دېھقان سالام بىرىپ ئۆتۈپ كەتكەندىن كېيىن ئەنە شۇنداق سۆزلەپ كېتىشتى . #Uo 9BM  
Lgy}Gm8u5  
- مانا مەن يەر تېرىمايمۇ بەگدەك ياشاۋاتىمەن، تىجارەت دېگەن كارامەت بەركەنلىك نېمە جۇمۇ بىر ئوڭ كەلسە خېلى ئاتىقى بار دېھقاننىڭ بىر يىل ئىشلەپ تاپقىننى بىر كۈندە – بىردەمنىڭ ئىچىدە تېپپىپ قويىدىغان گەپ- دېدى. YRl2e`&jt  
i4l?q#X  
قارامتۇل كەلگەن بىرى ئۆزىنى ماختاپ ئۇچۇرۇپ، بۇ دىگىنىڭمۇ بىر ھېساپتا توغرا لېكىن تىجارەتتە بىر چۈشۈپ كەتسە ئادەمنىڭ ھوشىغا كەلمىكى تەس، يەر دېگەن ئىشلىگەننى بىلىدۇ، ئادەمنى تاشلىمايدۇ، شۇڭا كونىلار يەر ئالتۇن قۇزۇق دەپ بىكار ئېيتمىغان- دىدى ئەتىگەننىڭياقى گەپكە ئارلاشماي ئولتۇرغان شاپ بۇرۇتلۇق بىرى نىمىگىدۇر. نارارى بولغاندەك ئاھاڭدا. 8AK#bna~-  
*ZRQ
4i[+  
قۇبە ئۇنداق گەپلىرىڭنى يەرگە ئىشلىگەن سوپى دېھقاننىڭ ھالىغا قارا بۇ مەھەلىدە ئۇنداقلار كۆپقۇ يىل بويى ھەيۋەندەك ئىشلىسىمۇ قۇرسىقىنى تۇيغۇزالماي، ئۇچىسىنى يېڭىلانماي كېلىۋاتقانلار. سىلەرمۇ بىلىسىلەر بەزى ئۆتكۈزۈۋىتىپ تېرىكچىلىك قىلىپ يۈرگىنىمەە بولا-بولمايلا بەش سېفىن كالىنىڭ ئىگىسى بولۇپ، قالدىم. ئايالىم قېتىق-قايماق سېتىپ پۇل تاپىدۇ. مەن تىرە ئۈچەي سېتىپ، مانا ھازىر بۇ مەھەلىدە تۆتنىڭ بىرى بولۇپ قالدىم. گېپىم گەپ، شۇڭا «پۇلى بارنىڭ گېپى ئوڭ، پۇلى يوقنىڭ گېپى توڭ»، « گاچا بولسىمۇ باينىڭ بالىسى سۆزلىسۇن»، « پۇلۇڭ بولسا جاڭگالدا شورپا»، « پۇلۇڭ بولسا لاتا قۇزۇقمۇ يەرگە كىرىدۇ» دېگەندەك كونىلار – ئاغزى – ئاغزىغا تەگمەي سۆزلەپ، ئاغزىدىن شالا چاچرىتىپ ئۆزىنى ماختاپ سۆزلەۋاتقان تۇرسۇن تاقتاقنىڭ ئاغزىغا قاراپ بىردىنلا ئىچى تارلىقى قوزغالغان ئىمىرەم قانچۇق. giv cq'L  
:jA~zHO  
- ھەي تۇرسۇن قېتىق- قايماق ساتسىمۇ پۇل ئاۋۇدىكە؟ دېدى ئۇنىڭ گېپىنىڭ بىلىگە تېپىپ. 8ARpjYZP  
:)&_
 
- ئاۋۇمامدىغان ئىمىرەم، ئايالىم ھازىرغىچە قېتىق- قايماق سېتىپ 3000 يۈەندىن ئارتۇق پۇل تاپتىغۇ دەيمەن. ماڭاۋا ئاداش، نېمە دەيدىغانسەن، ئايالىڭ قېتىپ ساتمىسا قېتىق-قايماقنىڭ پۇلىمۇ شۇنداق ئانامدۇ-دىدى ئىمىرەم. ئەتراپتا ئولتۇرغانلار يوتىلىرىغا ئۇرغۇنىچە كۈلۈشۈپ كەتتى. [b`k\~N4r  
{ Uh/ ~zu  
-ئاغزىڭغا بېقىپ سۆزلە جۇماۋاخۇمىسى، ھىلى بىكار ئوتتۇز ئىككى چىشىڭنى قويماي تۈكىۋىتىپ، ئاغزىڭنى بىر نېمە ئىتىپ، بىر نېمە قىلىمەن! [/I4Pe1Yj%  
,+f'%)s_x  
- نېمە دېدىم سەن شۇنچىۋالا سەكلەپ كەتكۈكدەك. نېمە، يېغىرىغا تۇز سالغان مادا ئىشەكتەك چىچاڭشىيسەن؟ 1L3L!@  
y'{0|Xj  
- يەنە بىر دېگىنە؟ R/iXO~/"J  
A@GyKx%x$  
- بولدى تاقلاپ كەتمەڭلار ئاداش، چاقچاق قىلىپ قويدۇم. |]V0sgpoZ  
7 'N&jI   
- ھە كاسكىلاشتىڭغۇ ئەمدى.  rZ<@MV|d  
tONx
V`  
ئەتراپتىكىلەر ئۇلارنىڭ بىر-بىرىنى يەۋىتىدىغاندەك ئەلپازدا گۈلۈيۈشلىرىگە گەپلىرىنىڭ بىرىدىن سېسىقلىقىغا قاراپ كۈلشەتتى. JPRl/P$  
ZPHB$]ri  
- ياق دەيمىنا ماۋۇ گوينىڭ دەۋاتقان گېپىنى، ھېلى جۇما يەر بىلەن يەكسان قىلىۋتىمەن بىكار! JpN+'/  
cl[rgj  
-ئاغىزىم ئىچىلمىسۇن، ئېچىلدىمۇ بولدى. بۇ يۇرۇتتا تۇرالمايسناۋا خۇمسى! ئادەمنى گۇي دىمە 41 ھېجىقىز بىرلەشكەندە ئاران بىر گۈي پۇتىدۇ جۇماۋا گوي. kLK}N>
v}X  
A\YP}sG1  
- بولدى، بولدى قىلىڭلار چاقچاق چاقچاققا ئايلىنىپ كەتمىسۇن، كېڭىلار قارتىمىزنى ئوينايلى- دىدى داۋۇت بەڭگە ئارىغا كىرىپ. (k4>I"x)  
w!7Hl9BW  
ئاھ، دۇنيا....... ئاھ، ئادەملەر..... چۆلنى بوستان قىلغان دېھقانلار.... ماي باغلاپ پىشقان مىۋىلەر.......يىرىلغان، قايرىلغان شاخلار يۈرىكى لەختە – لەختە بولۇپ كەتكەن باغۋەنلەر، قورۇق تاغار، ئارىنى ئىڭىكىگە تىرەپ ئېغىرتىنىپ تۇرغان كۈتۈرۈشلۈك دېھقان ئاھ ..... كۈندىن- كۈنەە قىستاپ كلىلىۋاتقان قۇم بارغانلىرى.....يوقىلىۋاتقان بوستانلىق.... خاتىرجەم خورەك تارتىپ ئۇخلاۋاتقان مۈشۈك ....بىر-بىرى بىلەن تانسىغا چۈشكەن تويماس ئوغرى چاشقانلار..... سۈيى قۇرۇپ كەتكەن كۆل ..... بۇزىلىۋاتقان ئىكىلوگىيىلىك مۇھىت..... كۈندىن-كۈنىەە خارابلىشىۋاتقان مىللىي ئىتقاد.... ئاھ، قۇياشنىڭ ئاخىرقى نۇرى..... سوپى دېھقان ھارۋىدىكى يانتاقنى ئارقىغا ئۆرىۋىتپ يىتىلەپ ھويلىغا كىردى. كىر يۇيىۋاتقان ھېمىدىغان ئېرىنى كۆرۈپ ئىتتىك ئورنىدىن تۇردى-دە، ئۇنىڭ ئالدىغا باردى. En
yx+]9  
_O{3bIay3!  
-ھارماي – ئاچماي كەلدىلىمۇ دادىسى – دېدى كۆيۈمچانلىق تەلەپپۇزىدا قول باغلاپ تۇرۇپ خۇداغا شۇكۇر ئانىسى، سالامەت كەلدىم. !;>j(xc  
"{Lp'+wNw  
-ئىشەكنى باغلاپ قويۇپ چاي ئىچىۋالسىلا. sk6C/ '0:  
Dm2&}{&K  
-ئاۋال بۇ جانىۋارغا بىر نەرسە بەر بۈگۈن بەك قىينىلىپ كەتتى. ]hRCB=G  
_NA[g:DZ&O  
سوپى دېھقان ئايالى چاللاپ ئەككىلىپ بەرگەن چاپنى ئىشتىھابىلەن ئىچىشكە باشلىدى. UU~S{!*+L  
e'Njl?>3  
دادىسى باياتىن كەنت باشلىقى كىرىپتىكەن، ئۆتكەنكى جەرىماننىڭ پۇلنى سۈيلەپ «ئەگەر ئەتىگىچە تەييار قىلمىساڭلار سوتقا ئەرز قىلىپ ئالىمىز» دەيدۇ ئادەمنىڭ يۈرىكىگە تەشۋش سېلىپ، قانداق قىلىمىز؟.... ):-\TVz~  
1ayL*
tr  
- قانداق قىلاتتۇق ئانىسى، دۆۋلەپ قويغان پاختىنى ئاپپىرىپ سېتىپ بىرىۋىتەيلى. نېمە بولۇپ كەتتى. بۇ جاھان « كېپەزنىڭ ئۇچىنى ئۈزمەپسەن» دەپ جەرىمانە ئېلىۋاتقان «سۇنى جىق سېلىۋىتىپسەن» دەپ جەرىمانە ئېلىۋاتقان «قىغنى ئېتىز بېشىغا دۆۋلە دىسەم. ئېتىزلارغا تارقتىۋىتىپسەن» دەپ جەرىمانە ئېلىۋاتقان، « ھەر خىل سېلىقنى ۋاقتىدا تاپشۇرالمىدىڭ» دەپ جەرىمانە ئېلىۋاتقان نېمە دىگەن ئايىغى چىماس، نېمە دېىگەن تۈگىمەس جەرىمانىلەر بۇ سۇپى دېھقاننىڭ بىردىنلا ئىشتىھايى تۇتۇلۇپ ئىچىۋاتقان مېيىنى داستىخاندا قويدى. Xy0*1$IS]  
iEjUo,Y[  
- قانداق قىلىمىز ئەمدى دادىسى، بۇ كۈنلەرمۇ ئۆتۈپ كىتەر چاينى ئىچىۋەتسىلە. EbXWCD  
GI']&{  
- ھەي ئانىسى، نامراتقلىقنى بىز بىلەن كېتەمىدىكىن دىسەك، باللىرىمىزغا مىراس بولۇپ قالدىغان ئوخشىمامدۇ. تۇرمۇشىمىز ياخشىلنامدىكىن دېسەك يىلدىن-يلغا روۋۇكشىپ كىتىۋاتىمىز يا. @M=xdZNyJ  
;tg9$P<85  
-نېمە بولدىكىن تاڭ دادىسى، تىنىم تاپماي ئىشلەۋاتىمىز بولمىسا، لېكىن ئىشلىگەنەە جاپا چىكىپ تەر ئاققۇزغانغا چۈشلۈك ھالاۋەت كۆرمەيۋاتىمىزغۇ تاڭ، خۇدا  ئۆزى بىر يولغا سالار دادىسى، پىشانىمىزگە پۈتۈلگىنى باردۇر، كۆڭلۈللىرىنى يېرىم قىلماي چايلىرىنى قىززىقىدا ئىچىۋەتسىلە. بىزنى ياراتقان خۇدا ئاچ يالىڭاچ قويماي رېسقىمىزنى بىرەر. ,%Sf,h?"^  
w\SfzJN  
- يەر ھوسۇل بەرمەۋاتامدىكىن دېسەك ھوسۇلنى ئوبدان بىرىۋاتىدۇ. لېكىن ئايغى چىقماس سېلىق، جەرىمانلىلار تاپقىنىمىزنىڭ بەركىتىنى قويمايۋاتىدۇ. J7a_a>Y  
m}`!FaB #  
سۇپى دېھقان شۇنداق دەپ ئېغىرتىنىۋەتكەندىن كېيىن چېيىنى ئىچىشكە باشلىدى. دۇنيادا ئادەم ئۈچۈن نامراتلىقتىنمۇ ئېغىر يۈك ئاچلىقتىنمۇ ئارتۇق ئازاپ يوق. بىزنىڭ كۈنىمىز بىلىق دەريادا تۇرۇپمۇ سوغا قانمىغاندەك  بىر ئىشى بولىۋاتىدۇ- دە، خۇدا ياراتقان ئاسماندا ھەممە قۇشلار تەڭ ئۇچقاندەك، خۇدا ياراتقان بۇ زېمىندا ھەممىمىز تەڭ ياشىساق بولاتتى. لېكىن.... بۇ ئاي بۇ كۈنلەردە ئېلىنمىغان ھەقلەردىن كۈن نۇرى ھەققى، ھاۋا ھەققى قالدىغۇ دېھقانلاردىن ئېلىنىۋاتقان، نېمە كەپتۇ بىزگە جىدەللىشىپ، تالىشىپ، بىزدىكى مېھرىبانلىق، كۈيۈمچانلىق نەگە كەتتى ئەمدى؟ يەرلىك بەك، خاقانلار يۇقىرىغا ھەر خىل سان-سىفىرلارنى يالغان دوكلات قىلىپ نام ئابرۇي تاپسىلا بولدى. ئۇلارغا كىرىكى مەنسەپ، قورۇق نام-ئابروي، دېھقانلارغا كىركى ئۆزىنىڭ ھالال ئەجىرىگە يارىشا نەپ، دېھقانلار قان تەر تۆكۈپ ئىشلەيدۇ، كەنت، مەھەلە باشلىقلىرى يەرلىك زومىگەر بولىۋېلىپ، يۇقىرىنىڭ ئەمىر پەرمانلىرىنى بىر ياققا قايرىپ قويۇپ، دېھقانلارنى خالىغانچە قاقتى-سوقتى قىلىدۇ. بولايدۇ، تاللايدۇ بۇ دۇنيا ئەنە شۇنداق تەتۈر ئەمىلىيلەتلەرگە تولۇپ كەتكەن دۇنيا، دېھقانلار جاپانى چېكىپ ياشاۋىرىدۇ. بۇ يەردىكى باشلىقلار راھەت-پاراغەت ئىچىدە يايراۋىرىدۇ. ئۇلارغا ھۆرۆ- پۆرۈ دەيدىغانلار بولسا بىر ئۆمۈر كۆتۈرۈپ قوپقۇسىز ئازاپقا مۇتىپلا بولىدۇ، قەرزەە بوغىلىدۇ. ھاشاردىن قۇتۇلالمايدۇ. بىرىلىدىغان سۇ كىچىكتۈرۈلىدۇ. « جەرىماننىنىڭ پۇلنى ۋاقتىدا بىرىۋىتەي بىكار ئۆزۈمىگە ئىش تېپىۋالماي ماۋۇ تامقوشنام سەمىتاخۇنمۇ كىۋەز ئېتىزلىرىنىڭ جۆرىسىدىكى ئاپتاپپەرەزنى جانىۋەتكىنى ئۇنىماي ئالتە كۈن ساقچىخانىدا يېتىپ 1000 يۈەن جەرىمانە تۆلىگەن ئەمەسمۇ، ئەجەپ ئىشى داۋۇت بەڭگىنىڭ ئېتىزلىرىنىڭ قىرلىرىدا كەندىر جىگىدىلەردەك ئۆسۈپ كىتىپتۇ، ئۆتكەندەك دۇتتار  چىلىپ، ناخشا ئوقۇپ ئولتۇرغانلارنى بىر نەچچە كۈن سولاپ قويۇپ، بىرمۇنچىلەردىن جەرىمانە ئالغان ساقچىلار يولنىڭ بويىدىكى شۇ كەندىرلەرنى كۆرمىگەندىما؟ بۇلىدىرۋەتمىدىيا؟ سالىم ساغلىقنىڭ مەھەلىنىڭ ئەڭ چىتىدىكى ئېتىزنىڭ قىرى بويىدىكى 30 تۈپ كەندىرىنى يولدۇرىۋىتىپ 3000 يۈەن جەرىمانە ئالغان ساقچىلار 300 تۈپتىن ئارتۇق كەندىرنى كۆرمەۋاتامدىغاندۇ؟ توۋا بۇ جاھان نېمە بولۇپ كىتىۋاتقاندۇ؟ كادىرىمۇ ئوخشاش، دېھقانمۇ ئوخشاش، ساراڭمۇ ئوخشاش، ئوڭمۇ ئوخشاش بىز ئىنسان تۇرۈپ ھەرىلەر چىلىكمۇ بولالماۋاتىمىزىيا، ئۇلار بىر-بىرىنى چېقىشمايدىكەن بىز بولساق بىر-بىرىمىزنىڭ ئۆيلىرى ئايرىم-ئايرىم تۇرسىمۇ يوقىلاڭ ئىشلارنى بانا قىلىپ ئىتتەك تالىشىمىز. ھېساۋىنى بىرىمىزغۇ ھامان بىر كۈنى قىلغان ئەتكەنلىرمىزنىڭ......» *e/8
uFX  
'Sk-L5  
دادىسى پاختا سېتىپ جەرىمانىنى تۇلىۋىتەيلى دىدىلىغۇ بايا-د دېدى ھىمىدىخان چاينى ئېچىپ دۇئا قىلىپ بولۇپلا ئادەمنى زەردە گۆش قىلىدىغان ئىشلار توغرىسىدا خىياللار قاينىمىغا غەرق بولغان يولدىشىغا قاراپ. `YL)[t? V  
zw,( kv  
- نېمە دېدىڭلار ئانىسى- دېدى سوپى دېھقان ئىتتىك بېشىنى كۆتۈرۈپ ئايالىغا قاراپ. |6/ # H*  
C[c^zn  
-پاختا سېتىپ جەرىمانە تۆلىسەك، پاختا سېتىپ بىرىشىپ ۋەزىپىمىز ئورۇنلانمىسا يەنە جەرىمانە تۆلەيمىز. دادىسى، ئەڭ ياخشىسى ئالاپاچاقنى ساتايلى، ئاشقىنىغا ئازىراق ئاشلىق ئېلىۋالايلى. >/J!:Htk+K  
5,vw%F-m  
-بۇ دىگىنىڭلارمۇ ئورۇنلۇق ئانىسى، ئالا پاچاقنى ساتساق ساتايلى. kz{_H`5.  
(?y
(0%q  
سوپى دېھقان بامدات نامىزىنى ئوقۇپ بولۇپلا ئالا پاچاقنى ھارۋىغا بېسىپ يولغا چىقتى. بۈگۈن قۇمقۇنانلىقلارنىڭ بازار كۈنى ئىدى. ئۇ چارۋا-مال بازىرىغا كىرگەندە بىرمۇ ئادەم يوق ئىدى. قوزا چۈشكە يېقىن قوي كالىلارنىڭ تولىلىغىدىن پۇت سىققۇدەك جاي قالمىدى. بازار تازا قىزشقا باشلىدى. كالا، قوي ساتىدىغانلار ئۆز ماللىرىنى ماختاپ، تەرەپ-تەرەپتىن ۋاقىراپ خېرىدار چاقىرىشاتتى. 'jnR<>N  
]'q"Kw/10  
ھەي بۈگۈن بازاردا قوي نېمە دېگەن كۆپ؟ ئۇنىڭ ئۈستىگە ناھىيە، شەھەرلەردىن كېلىدىغان تىجارەتچىلەر  ئاز ئىدى. ئۇنىڭ كۆڭلىگە گۇمنا چۈشتى. » ئەگەر قوينى ساتالمىسا ئاژناپلار جەرىمانىنى سۈيلەپ كىرىدۇ، تاپشۇرالمىسام يەنە جەرىمانە بۇنىڭ بىلەن بولدى قىلسىلا مەيلىتىمۇ؟ ھەي جاھان..... ما ياشىماقنىڭ تەسلىكىنى....» yUY* l@v]  
J!+)
v  
- ھوي ئاكا قويلىرىنى ساتاملا؟ T>P[0`*)  
vHmsS\\~9  
- ساتىمەن ئۇكام، ساتىمەن، - چۇچۇپ ئېسىگە كەلگەن سوپى دېھقان قوينىڭ ئۇ يەر بۇ يەرلىرىنى تۇتۇپ كۆرىۋاتقان ئېگىز بوي خېرىدارغا قارىدى. (Vz\02,K  
Lnk(l2~U  
- قانچە پۇل؟ CO5>Q o  
hf('4^  
-ئۆزلىرى بىر نېمە دېمەملا؟ F4X0DRC,G  
\A%s" O/  
- ئىگىسى سىز بولغاندىكىن ئۆزىڭىز بىر نېمە دەڭ. Q |1-j  
6R=dg2tKT  
- 470 كوي بەرسىلە ئۇكام. hO?RsYJ.F  
31*0b|Z  
خېرىدار يەنە قويىنىڭ ئۇ يەر بۇ يەرلىرىنى تۇتۇپ كۆرگەندىن كېيىن: %pd-{KR  
y/9aI/O'
  
ئاكا ۋۇي، بازارغا قاراپ بىر نېمە دىمەملا، بۈگۈن قويلار تۆكمە بولۇپ  كېتىپتۇ. ئۆزلىرىمۇ كۆرىۋاتىدىلا. r5wy]z^  
{vf4l4J(  
- قالغنىنى ئۆزلىرى بىر نېمە دېسىلە ئۇكام، بۇ دېگەن بازار. tqYwPSr  
Ho!dtEs  
-پاچاقلىغاننىڭ پايدىسى يوق ئاكا، 330 كويغا بىرەملا ؟ |A/)b78'u  
|XV@/ZGl~  
- كەم بولا...... &ZR}Z7E*=  
~k[mowz0  
-350 كوي چۇ؟ خېرىدار سوپى دېھقاننىڭ قولىنى چىڭ سىقىپ سلىكىشكە باشلدى. u|eV'-R)s  
<n|ayxA)  
- يەنە كەم ئۇكام ;D>*Pzj  
%j4AX  
-نېمە تۈگمەيدىغان كەم ئاكاۋوي، بازارنىڭ ئەھۋالىغا قارىماملا كەم كەم دەۋەرمەي، 370 بېرەملا . ]hHL[hoFC  
@4FG&>kQ  
- ئۇكام 400 كويغا ئالالىسىڭىز ساتىمەن بولىمسا تۇتۇپ تۇراي. =_)yV0  
'2=$pw  
بەش يۈەن تۇتىۋالاي بىرەمسىز؟ @)<3Z  
7,BULs\g  
- ئېلىڭە بىرىسى مىڭ بولسۇ، - سوپى دېھقان ئالاپاچاقنى ساتقان پۇلنى ساناپ قويۇن يانچۇقىغا سالدى دە، ئۇلاغ بازىرىدىن چىقىپ كەتتى. « ئاز دېگەندە 25 يۈەن ئەرزان سېتىۋەتتىم- دە. m6 VL  
j8[RDiJ
  
كۈز ئايلىرىنىڭ دەسلەپكى كۈنلىرى، ئەلمىساقتىن تارتىپ پۇخرانىڭمۇ، باشلىقنىڭمۇ، باينىڭمۇ، نامىراتنىڭمۇ، ياخشىنىڭمۇ، ياماننىڭمۇ بېشىغا نۇرلىرىنى ئايىماي چېچىپ كېلىۋاتقان قوياشنىڭ كۈندىن-كۈنگە ئاجىزلاپ كېتىۋاتقان نۇرلىرى ئاپپاق ئېچىلغان پاختىلاردا، دەرەخلەرنىڭ يوپۇرماقلىرىدا جىلۋە قىللاتى. دېھقانلارنىڭ ئېتىزلاردا پاختا تىرىۋاتاتتى.  HCIS4}lQ  
+5xVgIk#  
كەنت مەھەللە باشلىقلىرى تۈرلۈك سېلىق، جەرىمانلەرنى يېىغىۋېلىشى تەييارلىق خىزمەتلەرنى ئىشلەش بىلەن ئالدىراش ئىدى. ھەر قايسى مەھەللەرنىڭ نوقتىلىق جايلىرىغا ئورنىتىلغان يۇقىرى بېسملىق رادىئو كانايلىرىدا دېھقانلارنىڭ يىللىق سېلىق، جەرىمانىلەرنى ۋاقتىدا تاپشۇرۇشى توغرىسىدا پات- پات جىددىي ئۇختۇرۇشلار ئاڭلىتىلىپ تۇراتتى. ئەگەر دېگەن مۇددەتتە تاپشۇرمىسا جەرىمانە تۆلەيدىغانلىقلىرى ئالاھىدە ئۇرغۇ بىلەن ئېيتىلاتتى. تاپشۇرۇشقا قاراشلىق قىلغانلارنى مۇقۇملۇققا تەسىر يەتكۈزۈگەنلەر قاتارىدا بىر تەرەپ قىلىدىغانلىقلىرى قايتا-قايتا تەكرارلىناتتى. Z^_-LX:%  
d:&=|k
Kw  
«توۋا بۇ ئاي بۇ كۈنلەردەر ئادەملەرنى چۈشەنمەك تولىمۇ مۇشكۇل، ئىتقاد، ئەقىدە سۇلاشقاندا ئادەملەر ۋاپاسىز، رەھىمسىز، كۆيۈمسىز، تاش يۈرەك بولۇپ كېتىېدىغان ئوخشايدۇ. ئېشەك ئىشەكنى يىمەيدۇ، قوي قوينى، بۆرە- بۆرىنى، لېكىن ئادەملەر ئادەملەرنى يەديۇ، ھەر ھەرىنى، يىلان يىلاننى، چاپان چاپاننى چاقمايدۇ. ئەمما ئادەملەر بىر-بىرىنى چاقىدۇ. رەھىمسىزلەرچە قېنى شورىشىدۇ. كۆرىۋاتقانسەن بۇ قىسمەتنى ئىھ ھەممىگە قادىر خۇدايىم. ھابدىرىھىم نوچى توغرا ئېيتىدۇ ھەممىنىڭ ئىگىسى بار.... kh5VuXpe  
'OjsV

$_  
ھازىر ئەمەلدارلارنىڭ ئىستىلى بۇزۇلدى. ھالالىغا ھارام ئارلاشتى....» DGrk}   
>Y8\I  
بۇ دۇنيا كەلگەندىن بۇيان ئارزۇ قىلغانلىرىنىڭ بىرىگىمۇ ئېرشەلمىگەن سوپى دېھقان ئاچچىق، ھەسىرەتلىك خىياللار ئىچىدە ئوتقا چۈشكەن قىلدەك تولغۇناتتى. ئۇنىڭ قەلبىدە ئاجايىپ بىر قاراڭغۇ بوشلۇق-ھوۋلاپ تۇراتى. كۈندىن كۈنىگە ھەددىدىن ئېشىۋاتقان نامراتلىق قاراڭغۇ بوشلۇقنى پەيدىن-پەي كېڭەيتىپ بېرىۋاتاتتى. U,7O{YM  
glI4Jb_[  
-ھوي سۇپاخۇن !U[/P6+0  
zNRR('B?  
- مانا مانا باشلىق ئۇكام. W^"C|4G}  
'fS&WVR?  
- قۇلىقىڭغا ماز تىقىۋالدىڭمۇ، ئۈنۈمنى ئاڭلاپلا لەببەي دەپ چىقمايسىنا. n~Qo@%J
r  
fMluVND  
- كۆزۈم ئويقۇغا كىتىپتىكەن، سىلەرنى ساقلىتىپ قويۇپتىمەن. ئەيىپ مەندە.... kPvR ,  
J2avt  
- بولداى، بولدى، سۇپاخۇن، كاسكا خوتۇندەك كاپشىۋەرمەي پۇلنى ئېلىپ  چىققىن. 0hv}*NY
d  
f3oGB*5>  
- بىرەر كۈن تەخىر قىلىپ تۈز ساڭلار پاختىنى سېتىپ چىقىپ.... 7M,(!*b  
b2Oj 1dP1  
- بولدى، بولدى تېز بول پۇلنى ئېلىپ چىق. \6L,jSoBl  
EE^lw61  
- پۇل بولسىلا بىرىۋەتتىم ئەمما.... 7 <<`9,  
<1eD*sC?g  
- ماڭا ۋاگەدەنكەش، تېز بول! ئېتىزىڭغا كىرگەن سۇنىڭ ھەققىنى بەرمەي ئاكاڭ قارغاي بىلەن كۇللاشماقچىمۇ سەن؟ Boj#r ,x  
vlVHoF;&  
سوغۇق مۇئامىلە، مۇزدەك گەپتىن سوپى دېھقان قاتتىق خورلۇق ھېس قىلدى. ئازابلاندى. قاغجىراپ كەتكەن قەلبى قارا بوران قۇتىرىغان چۆلدەك ھوۋلاپ كەتتى. ئۆيىنىڭ قارا سوۋاق تاملىرىدىن نامراتلىقنىڭ تۈكىلىۋاتقانلىقىنى، تامدىكى كىچىك- كىچىك تۆشۈكچىلەردىن بوران ھوۋلاپ تۇرغانلىقىنى ھېس قىلغاندەك بولدى-دە نەچچە ئون يىللىق ئەقىدىسىگە ئېچىنىپ ئىچ- ئىچىدىن ئۆرتىنىپ كەتى. ھاياتىدا پەيدا بولمىغان بىر خىل غەزەپ- نەپرەت قەلبىدە قايناشقا باشلىدى. سىمىزلىكتىن كۆزلىرى قىسىلىپ كەتكەن كەنت باشلىقىغا تۈنجى قېتىم دېدىل تىكىلىپ قارىدى. q#_<J1)z  
(U([T-H  
- بەزمارىغان مۈشۈكتەك قاريسەنغۇ، تېز بولماي! 8{DW$ZtR  
lEXI<b'2  
- ئاكاڭ قارغاينىڭ تۇرىۋىرىشكە تاقتى- يوق. *6/OLAkyF  
BK)3
b6L=%  
- كەنت باشلىقى گەپنىڭ سېسىقىنى قىلماي، چىرايلىقچە دىسىڭىزمۇ ئاڭلايمەن، ئەتە پۇلنى ئۆزۈم ئېلىپ باراي. ھازىر پۇل بولسا بىرىۋەتتىم مەنمۇ سىزنى كاپىشىتماي. 34:Y_*  
apwA  
- تېز بول، ئاكاڭنىڭ گېپىنىڭ بىلىگە تەپمەي! يالاڭتۆش! سوپى ئىچ-ئىچىدىن قايناپ چىقىۋاتقان غەزىپنى زورىغا بېسىپ تۇرۇپ: RXw }Tb/D8  
7RCVqc
"  
- مەن دادامنىڭ چوڭ ئوغلى، دادام ئاكامنىڭ بارلىقنى ئېيتىمغان، ئۆزلىرىنىڭ ئاكام ئىكەنلىكىنى ئەمدىلا بىلدىم باشلىق ئاكا، ئەتىغىچە تەخىر قىلىپ تۇرۇڭ ئىككىمىز قېرىنداش بولغاندىكەن، - دېدى كەنت باشلىقىغا ھۆمىيىپ. THy{r_dx  
 N~vK8j@  
- خەپ- كەنت باشلىقى كۈتۈلمىگەن بۇ زەربىدىن نېمە دىيىشىنى بىلەلمىدى. بىر پەس تىڭرقاپ قالغاندىن كېيىن چالۋاقىغىنچە سوپى دېھقاننىڭ نامراتلىق تۆكۈلۈپ تۇرىدىغان ھويلىسىدىن چىقىپ كەتتى. ;MH_pE/m  
fRK=y+gl@  
« چىرايلىق قىز ئۆمۈرگە ئىكەك، كاساپەتنىڭ قىزى زىۋىدە كارامەت چىرايلىق، مەپتۇنكار بالا بولدى-دە، كۆزىنىڭ يېغىنى يەدىغان، يۈرەككە ئوت ياقىدىغان، ئۇنىڭ ئىشقىدا كۆيۈپ يۈرگىنمگە خېلى بولۇپ قالدى شۇنچە پەمىلەىچۇ قولغا كەلتۈرەلمەۋاتىمەن. يۇقىرىقى مەھەلىدىكى ياچىۋەكنىڭ قىزدىن كۆڭلۈم سوۋىدى. سەلەينىڭ كېلىنىڭمۇ رەپتاسى قالمدى. زايىدەنىڭمۇ شالاقشىپ كەتتى. مۇشۇ زىۋىدەمنى بىر.... » كەنت باشلىقى شۇلارنى ئويلىمىغىچە ھوشۇقىغىچە توپا كېچىپ كەنت ئىشخانىسىغا قاراپ كىتىپۋاتاتتى.... 4Ul*`/d  
=;{8)m  
كۆردۈڭلار ھالىمىز شۇ قەدەر ناچار، r1a/'+  
cpu|tK.t  
ئاش تۆككەن قازناقتىن چاشقانمۇ قاچار، m2v'zJd}g  
@r]1;KG  
يەي دېسەڭ تۈگىدى، يىمىسەڭ ئاچار، WQBpU?O  
U"OA m
}  
بىز نىچۈن بوپقالدۇق بۇ ھالغا دۇچار. Sh(XF
UJ  
R_gON*9  
كەتسەڭلار «چاقتىڭ!» دەپ قەھىرىنى چاچار، Xu& v3Y~k  
'tY y_  
جاھاندا ھەممىدىن دېھقان بولماق تەس. rqEP!S^  
Voo_?  
ياندىكى ئېتىزدا يۇقىرقى قۇرلارنى دىكلىماتسىيە قىلغاچ پاختا تىرىۋاتقان 26 ياشلاردىكى يالقۇننى كۆرۈپ كەنت باشلىقىنىڭ يۈرىكى ئېچىشىپ كەتتى.« زىۋىدە ئىشۇ سېرىق تۈكىنىڭ بولۇپ كىتەرمۇ؟ خوتۇنۇمنى ئۈچ بالام بىلەن قۇيىۋىتىپلا ئۇنى ئالاي دىسەم خوتۇننىڭ ئاكىسى يېزا باشلىقى- دە، ھەي ئىت، ھەي ئىتى...» كەنت باشلىقىنىڭ قوشۇمىسى تۇرۇلدى. يۈرىكىنىڭ بىر يەرلىرى تۈز سەپكەندەك ئېچىشىپ كەتتى. قەلبىدە تەسۋىرلەش قېيىن بولغان بىر خىل ياۋۇزلۇق ئاچ قالغان چىلبۆرىدەك ھوۋلاشقا باشلدى. كۆزلىرىدىن قانغا تەشنا جاللاتنىڭ كۆزلىرىدەك سوغۇق نۇر تۆكۈلۈشكە باشلىدى. ئۇ ھەر قېتىم زىۋىدەمنى كۆرگەندە يۈتتۈرۈپ قويغان ئەڭ ئەتىۋارلىق نەرسىنى تىېپىۋالغاندەك بىر تۇيغۇغا كېلەتتى. شۇڭا پات-پات قەرز سۈيلەپ سوپى دېھقاننىڭ ھويلىسىدا پەيدا بولۇپ تۇراتتى. ھويلىغا كىرە-كىرمەيلا ئىشەككە بەز مارىغان مۈشۈكتەك تەلمۈرەتتى. قىز بىلەن ئۆزىنىڭ ئارلىغىدا باش پەرقى زور بولسىمۇ قىزدىن زادىلا ئۈمىدىنى ئۆزلمەيتى. kk ZM
oK  
CA$R  
كەنت باشلىقى ئاياغ مەھەلىدىكى قوناقلارنىڭ ئۈچىنچى سۈيى قويۇلۇپ بولدىمۇ- بولمىدىمۇ كۆرۈپ بېقىشى ئۈچۈن ئىشخانىدىن چىقتى. دەل شۇ چاغدا كاردۇردا كەنت ئاياللار خىزمىتىگە مەسئۇل چوكان زايدە پەيدا بولدى- دە، nmoC(| r  
# 66vkf*  
- كەنت باشلىقى مېنى كۆرۈپ نەگە قاچىسىز، مەن ئادەم يەيدىغان يالماۋۇز ئەمەسقۇ- دىدى قاش –كىرىپكلىرىنى ئوينۇتۇپ، بۇ يەردە ئۆزى بىلەن كەنت باشلىقىدىن باشقا ھىچ كىشىنىڭ يوقلۇقنى پەمىلەپ ئىلگۈرگەن چوكان بىردىنلا تويۇقسىز تۇرغان ئەمەتنىڭ بوينىغا ئېسىلىپ، T
;#:Y  
;fB!/u  
- ساراڭ بولدىڭمۇ، نىرى تۇر بىرى كىرىپ قالىدۇ. B+lnxr0t  
[cT7Iqip  
- كۈندە ئۇنداق دىمەي ئۆزىڭىز ئېسلاتتىڭىزغۇ، كىرىپ قالسا نېمە چاتىقىم- زايىدە شۇنداق دەپلا ئۇنى ئەسەبىلەرچە سۆيۈپ كەتتى. uZ+vYF^  
N[wyi&m4  
- نېرى تۇر دەيمەن- كەنت باشلىقى ئۇنى ئتتىرىۋىتىپ سىرتقا چىقاقچى بولدى. -9yWf8;  
79Q>t%rD[  
مىرادىم ھاسىل بولمىسا سىزنى قويۇپ بەرمەيمەن. كەنت باشلقىنىڭ پۈتۈن ۋۇجۇدىنى بىر ھاياجان ئەكىلەشكە باشلىدى. ئۇنىڭ نەپەس ئېلىشى تىزلەتتى.ئۇلار باشلىنىپ ئىشخانىغا كىردى. چوكان بولاق كۆكسىنى ئۇنىڭ كۆكسىگە سوۋاشقا باشلىدى. ھەر ئىككى تەرەپنىڭ شەھۋانى نەپسى تاقىلداشقا باشلىدى.... Z(hRwIOF  
{oRR]>  
كەنت باشلىقى ئۇنى يالىڭاچلاپ ئىشقا چۈشۈپ كەتتى. \<x{U3q5  
J"U!j  
- ۋايجان ئاستراق، بەك ئاغرىپ كەتتى چوقچام... GtkZ%<KF9  
v,Yz\onB^  
سوپى دېھقان ئىشىك تۈۋىدە قاققان قوزۇقتەكلا تۇرۇپ قالدى. ئانىسىدىن توغما بولىۋالغان كەنت باشلىقى چوكاننىڭ ئاپپاق ئىككى پاقالچىكى ئارىسىدا ھەركەت قىلاتتى. پاقالچاقلار ئۇنىڭ ھەركىتىگە ماس ھالدا پۇلاڭلايتى. زايىدە ئىچ-ئىچىدىن قىستاپ كىلىۋاتقان بىر تاتلىق سىزىم ئىچىدە نازلىق ئىڭرايتى. نالە قىلاتتى، ئۇنى سۆيەتتى. قولتۇقىدىن قولنى ئۆتكۈزۈپ دۇمبىللىرىنى سىلايتى... \g:Bg%43h  
kx07Ium  
سوپى دېھقان ئارقىسىغا ئۆرۈلۈپ چىقىپ كەتمەكچى بولدى. بۇنى سىزىپ قالغان كەنت باشلىقى ئالمان-تالمان كىيىنگەن چوكان دەرھال كۆزدىن غايىپ بولدى. سوپى دېھقان بۇ پاسكىنچىلىققا تولغان جايدىن تىزىراق چىقىپ كەتمەكچى بولدى- دە، سىرتقا قاراپ ماڭدى. no8FSqLUS~  
bf
$4Z: Y  
-سۇپاخۇن توختا! نېمىشقا كەلگەنتىڭ؟- ئۇلارنىڭ كۆزلىرى ئۇچراشتى. بىر جۈپ كۆزدىن تەشۋىش، ئەندىشە يەنە بىر جۈپ كۆزدە غەزەپ، نەپرەت لاۋۇلداپ تۇراتتى. RaAvPIJa |  
6adXE  
- قەرزمنى ئېلىپ كەلگەنتىم. *+>Q
KR7  
){"-J&@?  
- ھە بۇنداق دېگىن. بولدى، سېىنىڭ بارلىق قەرزلىرىڭنى كۆتىرىۋىتەي، بۈگۈنكى ئىشنى كۆرمىگەن بول، سېنى ھاشارغا ھەيدىمەيمەن، ھازىردىن باشلاپ قۇملۇق مەھەلىسىنىڭ باشلىقى، بىر مەزگىل ئۆتكەندىن كېيىن مۇئاۋىن كەنت باشلىقى بولىسەن- قانداق دىدى كەنت باشلىقى يېلىنىش ئاھاڭىدا. @H|3e@5([  
sU;aA0kz  
بۇنىڭدىن قاتتىق خورلۇق ھىس قىلغان سوپى دېھقان يانچۇقىدىن 375 يۈەننى ئېلىپ كەنت باشلىقىنى يۈزىگە ئاتتى- دە، R2dCp|6A  
CYN")J8V  
- ھۇ مۇناپىق سەن مېىنى كۆرىۋاتىسەن ئالە بۇ پۇلالرنى سەن نۇرغۇن ئائىلىنى ۋايران قىلدىڭ، نۇرغۇن قىزلارنى چوكانلارغا ئايلاندۇرۇپ قويدۇڭ، سەن ئەمدى قانۇننىڭ جازاسىنى تارتىسىەن سېىنىڭ پەيمانىڭ تۆشتى. H(ds  
P{o//M  
- ئۆتۈنۈپ قالاي سوپى دېھقان بۇ ئىشنى ھېچىكىم ئۇقمىسۇن، سەن نېمە دېسەڭ قىلىپ بىرەي، خىزمىتىمدىن ئايرىلىپ قالماي. K)TMr"j\  
ZqJyuTPv  
-بولدى كاپشىما بۇ پەسكەشلىكىڭنى خەلق ئالەمەە جاكارلايمەن، ساقچىغا ئېيتىمەن. (
-esUOB.  
nVv=smVOt  
- نېيتىڭدىن يانساڭ كەتن قالدۇق يېرىدىن 7 مو يەرنى ئاجىرىتىپ بىرىپ، سېلىقىن قانچە يىل دېسەڭ شۇنچە يىل كۈتىرىۋىتىمەن. قۇۋانغا ھۆددىگە بەرگەن باغدىن ساڭ 5 مو يەرنى 10 يىللى ھەقسىز ئېلىپ بىرىمەن. قاندان؟ HbQ+:B]  
S'%!KGVe  
- سەن مېنى نېمە كۆرىۋاتىسەن قىزىل كۆز بويۇم بىلەن تەڭ ئالتۇن بەرسەڭمۇ نېيتىمدىن يانمايمەن! ^.(i!BG'  
=Vi>?fWpn=  
شۇنچە يالۋۇرۇپ سوپى دېھقاننى ماقۇلغا كەلتۈرەلمىەەن كەنت باشلىقى بىردىنلا بۆرە تېرىسىنى كەيدى- دە، قوللىىرنى ئۇنىڭ كۆزلىرىگە تەڭلەپ تۇرۇپ. pXq5|,aC  
>e9xM Gv  
-شۇنچە يالۋۇرسام ئۇنىمىدڭ، قولىڭدىن كەلگەننى قىل ياخشىلىق ياراشمايدىغان ئەبگا! ئۆپكىسى چىقىپ قالغان گاداي، دېگىنىمە كەينىگىمۇ قارىماي يۈرۈپ كەتتى. qn#f:xltu  
(}&O)3)  
بۇ ھالدىن ھەيرانە بولغان سوپى دېھقان ئۇدۇل ساقچىخانىغا قاراپ يول  ئالدى « نەچچە ۋاقتتىن بېرى خەلقنى قاخشىتىپ، كۆڭلۈڭنى خۇش ئېتىپ كەلگەنتىڭ ئەمدە قانداق قىلسەنكىن قېنى؟ جاجاڭنى يەيسەن. قانۇن ئەدىۋىڭنى بىرىدۇ. سېنىڭ دەردىڭدە خۇن، زەرداپ بولغانلارنىڭ پوغاننى چىقىدىغان ۋاقتى يېتىپ كەلدى. تۈن ھەر قانچە ئۇزۇن بولسىمۇ تاڭ ئاتماي قالمايدۇ. قۇياش ھامان پارلايدۇ. ھەقىقەتەن بار ئەلدە ئادالەت بار» سوپى دېھقان شۇلارنى ئويلىغىنچە ساقچىخانىنىڭ ئىشىكى ئالدىغا يېتىپ كەلدى. w[?EoFI$Y  
zua
=E2  
-ماقۇل ئەمسە ئىش مەن دېگەندەك بولسۇن. q5u"v  
3Fl!pq]  
- خاتىرجەم بولۇڭ بىز دېگەن ئۇزۇن مەزگىللىك قەدىناس ئەمەسمۇ. Qr$Ay3#k  
!i*bb
~  
ئىشىكنى ئېچىپ كىرەي دەپ تۇرغان سوپى دېھقان كەنت باشلىقى بىلەن ساقىچىخانا باشلىقىنىڭ سۆزلىرىنى ئاڭلاپ تۇرۇپلا قالدى. پۇتلىرى تاش باغلاپ قويغاندەك ئېغىرلىشىپ، مىدىرلىتىشقۇمۇ ماجالى يەتمىدى. پۈتۈن ۋۇجۇدىنى سوغۇق بىر تىتىرەك ئوت يۈرۈپ كېلىۋاتقان» زېۋىدەمنى كۆرۈپ يۈرىكى يۈرىكىگە ئوت تۇتاشقاندەك بولغان كەنت باشلىقىنىڭ ئاغىزىغا سېرىق سۇ يىغىلىپ، تاماقلىرىنى چىكىلداتتى- دە، <R@w
0b>  
Pq)C(Z  
ئۇنىڭغا قاراپ قەدەملىرىنى ئىتتىك يۆتكىدى. j SXVLyz  
oJbMUEQQq  
-       ئوت ئەكىلىۋاتامسەن، زىۋىدەم؟ *:hHlH* t1  
PcQqdU^!  
-ھە – سوغلا جاۋاپ بەردى قىز ئۇنىڭغا قاراپمۇ قويماي. sqP (1|9  
>{huaN B  
- سەن بەك بەلەن بالا بولدۇڭ جۇمۇ، كۆزنىڭ يېغىنى يەپ، يۈرەككە ئوت سېلىپ. E4dN,^_ F!  
95^A !  
ئىڭىكىڭىزنى سېلىۋىتىپ گەپ قىلىڭ، ھۆرمىتڭىزنى ساقلاڭ. KG8Km  
MH=;[| N  
- ھېچقىسى يوق كۆڭۈل دېگەن شۇنداق نېمە، چوڭ كىچىك دېمەيدىكەن. )Me$BK>  
o9#8q_D9  
- ئىت سىيسۇن ئۇنداق يۈندە توشۇپ كەتكەن كۆڭۈلگە. qKLmL2O  

MeXGE  
« گىپىنىڭ زەھەرلىكىنى سېرىق تۈكىنىڭ» كەنت باشلىقى شۇنداق ھويلىدىن- دە، دەرھال باشقىچە يول تۇتمىسا بولمايدىغانلىقىنى يەمىلەپ يەتتى. RNB ha&  
`X ;2lgL  
راستىنى ئېيتىسام، ساڭا كۆڭلۈم چۈشۈپ قالدى. تەلىپىگە قوشۇلساڭ دېگىنىمگە كۆنسەك سېنى ئاياللار جۆرىنى قىلمەن . نېمە دېسەڭ شۇنى ئېلىپ بىرىمەن. 6o!Y^^/U  
!w}cKm  
- تولا پەسلەشمەڭ ، يولىڭىزغا مېڭىڭ كۆزۈمگە ئۇزۇن قۇلاق كۆرۈنۈپ كەتتىڭىز- زىۋىدەم شۇنداق دەپلا ماڭماقچى بولدى. كەنت باشلىقى تېخىمۇ پەسلىشىپ ئۇنىڭ ئالدىغا ئۆتۈپ: a-<&(jV  
Wz]ny3K[.  
- ماڭا ئۇنىساڭ داداڭنى ساقچىخانىدىن ئەپچىقىپ بىرىمەن. بۇ قولۇمدىن كېلىدۇ- دىدى. سوپى دېھقاننىڭ كەنت باشلىقىغا تۆھمەت چاپلىدى. دېگەن گۇناھ بىلەن سولاپ قويۇلغىنىغا بىر ھەپتە بولۇپ قالغانتى. 8)1+j>OQ  
heN?lmC  
- كۆزۈمدىن يوقال ئەۋرەز پاقىسى، يۈندە كۆلچىكى، غالچا، ئىتنىڭ پۇقى، مەھەلىدىن چىققان مۇناپىق- قىز شۇنداق دەپ تىللىغىچنە يۈرۈپ كەتتى. >GV= %  
>^5UXQr  
سوپى دېھقان ساقچىخانىنىڭ تار-قاراڭغۇ ئۆيدە تىت-تىت بولۇپ ئۆزگۈرۈشنى ئۆز يىگۈدەك بولۇپ كەتتى. بۇ ناھەقچىلىق بىلەن تولغان دۇنياغا، رەزىل، قارا كۆڭۈل ئادەملەرگە بولغان غەزەپ-نەپرىتى قايناپ تاشى. ھاقارەتلەر، سېسىق تىللار ئۇنىڭ يۈرىكىگە خوخا تىكەندەك سانجىلىپ كەتكەن بولۇپ، ئۇنىڭ ئارامسىزلاندۇرراتتى. +#a_Y  
TCI%Ox|a  
ئۇنىڭ ئېيتقانلىرى ھېكىمنىڭ دېققىتىنى تارتىيالمىدى. ئەكسىچە ئۇنىڭغا تىل ھاقارەت، خورلۇق ئېلىپ كەلدى. "g=g' W#  
1FfSqd  
بۈگۈن قۇم قوتان كەنتىدىكى بارلىق ئەمگەك كۈچلىرى، مەيلى ئەر، مەيلى ئايال بولسۇن ھاشارغا ھەيدەلدى. كەنت باشلىقىنىڭ كۈتكەن كۈنلىرى ئاخىرى يېتىپ كەلدى. زىۋىدەم ئۆيدە ئۆزى يالغۇز قالغانتى. بۇ قېتىمقى ھاشار ئاز دېگەندە 10 كۈندە ئاخىرلىشاتتى. دېھقانلار ئىش ئورنى مەھەلىدىن يىراق بولغاچقا يېتىپ قويۇپ ئىشلەيتى. +M^+qt;]V  
?f\ ~:Gm/  
- راستىڭنى ئېيىت كەنت باشلىقىدا نېمە ئۆچەڭ بار ئىدى؟ { *&Wc Os  
'l7ey3B%  
- مەن راستىمنى ئېيتتىم، ئۆز كۆزۈم بىلەن كۆرگەنلىرىممۇ يالغانما؟ lk?@ =U~  
8pZGu8  
-سەن بىلەن يەن بىر بارمىدى؟ :,'yHVG\  
,6iXlch  
- يو ئىدى. ZS\~GQbG  
<bbC&O\  
-سەن كەنت باشلىقىغا تۆھمەت قىلىۋاتىسەن. o$%I{}9x  
e"@Ag:r@a  
- ئەز بىرايى خۇدا تۆھمەت قىلمىدىم ئۇنىڭ پەسكەشلىكىنى ئۆز كۆزۈم بىلەن كۆردۈم. e*?
@6E  
6hX[5?}  
- بولدى بەس! – دېدى ساقچىخانا باشلىقى دېۋىنىڭكىدەك قوپال ئاۋازى بىلەن- بىزگە سېنىڭ يالغان گەپلىرىڭ كىرەك ئەمەس قاچان كەنت باشلىقىغا تۆھمەت قىلغانلىقىڭنى ئىقرا قىلساڭ شۇ چاغدا سېنى قويپ بىرىمىز. بولمىسا بۇ يەردە ياتقىنىڭ ياتقان! دەپ ھەيۋە قىلدى. Qf:
#{~/  
zY^QZceq"  
- مەن كۆرگىنىمنى دېدىم. گۆش بىلەن ياغ بىر تۇققان پىيازنىڭ كۆيگىنى كۆيگەن، دېگەندەك ئىشى بولىۋاتىدىغۇ- دەپ سۆزىنى داۋام قىلدى سوپى دېھقان- ماڭا ئۇۋال بولدى، راستىنلا ئۇۋال بولدى. ئۇلارنىڭ رەسۋالىقىنى كۆرۈپ قالغانلىقىم گۇناھمۇ؟ كەنت باشلىقى دېگەن خۇمسى قىغۇلۇقنى قىلسا دەردىنى مەن تارتامدىم؟ ھەقىقەت، ئادالەت دېگەن نەگە كەتتى زادى؟...... قانۇن مېنى بۇ خورلۇۇق، ئۇۋالچىلىقتىن قۇتۇلدۇرىۋال ساقچىخانا باشلىقى سىز ھەممىنى بىلىسز، مەن يالغان ئېيتتىم. RP1sQ6$
 
![l`@NH[U  
سۇپى دېھقان شۇ تاپتا ئۈگەي ئانا ئالدىدىكى يېتىم بالىدەك پات-پات ئېغىر تىناتتى، ئۇھ تارتاتتى. ئۇنىڭ ئاۋازى تىتىرەپ كەتتى. يۈرىكى ئاغزىغا تىقىلىپ قالغاندەك بولۇپ گېپىنىڭ ئاخىرىنى داۋاملاشتۇرالمىدى. كۆزلىرىدىن تاراملاپ ئېقىشغىا باشلىدى. ئۇ كۆز يېشمىدۇ ياكى سوپى دېھقاننىڭ كۆز چاناقلىرىدىن چىقىۋاتقان قانمىدۇ؟! شۇ تاپتا ئۇنىڭ بېشىغا بىر-بىرىدىن ئېغىر كۈنلەر كىلىۋاتاتتى. بۇ ئاي بۇ كۈنلەردە « كوزا كۆتۈرگەن خار، كوزا سۇندۇرغان ئېزىز» بولىۋاتاتتى. qwomc28O  
u>y/<9]q8  
تۈن قاراڭغۇسى ئەتراپنى يالمىغانتى. كېچە قوينىدا ئەرۋاھتەك تىمسىقلاپ كىلىۋاتقان كەنت باشلىقىنىڭ سوپى دېھقانننىڭ ئۆيىگە يېقىنلاشقانسىرى ۋۇجىدىنى تاتلىق بىر سىسىم چىرماي بەدىگە ئوت تۇتاشقاندەك بولۇپ كېتىۋاتاتتى. I #8TY/XP  
,}jey72/k  
تالىق ئۇخلاۋاتقان زىۋىدەم كۆكسىنىڭ يىنىك ئۇۋلىنىشى بىلەن تەڭ چاچراپ ئورنىدىن تۇرۇپ كەتتى- دە لامپۇچىكىنى ياندۇردى. ئۇنىڭ ئچى كۆينەك ئىچىدىكى بەدىنى تتىرەۋاتاتتى. يېنىدا قوشنىسىنىڭ 7- 8 ياشلاردىكى بىر بالىسى ئۇخلاۋاتاتتى. قىز ئۆزىگە قاراپ تۇرغان كەنت باشلىقىنى كۆرۈپ قاتتىق چىقىرىۋەتمەكچى بولغانتى. كۈچلۈك ئالقانلار ئاغزىنى مەھكەم ئېتىۋالدى. ?Tr\r1s]  
kx.8VUoMV  
- مېنىڭ تەلىپىمگە كۆن، دادام ئامان قالسۇن دېسەڭ- كەنت باشلىقى شۇنداق دېگىنىچە قىزىنىڭ ئاغىزىدىن قولىنى ئالدى دەسلەپلا قورقۇنچ ئىچىدە نېمە قىلارنى بىلەلمەي تېڭىرقاپ قالغان زىۋىدەم ئەنسىزلەنگەن يۈرىكىنى كۈچ بىلەن بېسىپ تۇرۇپ- كەنت باشلىقىنىڭ كۆزىگە غەزەپ- نەپرەت بىلەن قاتالدى- دە. fUV;3du  
 aWTvowA  
- نېمە قىلماقچى سەن- دە، ۋاقىردى. ["7]EW\!:  
I/`\>Hk  
- پەيزى سۈرمەكچى بولىۋاتىمەن. r0L'
mf$  
Q@aDa8Z  
- ئىشكنى قانداق ئاچتىڭ. 3@8Zy:[8<  
`\Ye:$q  
- ئىشىك ئېچىشقا تەجىرىبلىك مەن. }h=}!R'm   
l`(pV ;{W  
- كۆڭلۈمنى خوش قىلارمىكىنمەن دېمە. بۇ سىنىڭ ئۇخلاپ چۈشۈڭ . ئۆلسەم ئۆلىمەنكى سەن چوشقىنى مۇرادىڭغا يەتكۈزمەيمەن! >'g>CD!  
D wtvtglqV  
- بۇنچە جاھىللىق قىلما، داداڭنى ئويلا.... 5JggU  
v~`'!N8  
قىزىس گەپ بىلەن كۆندۈرۈشكە كۆزى يەتمىەەن كەنت باشلىقى ھىچ ئىشى بولمىغاندەك ئورنىدىن تۇردى- دە، بىردىنلا زىۋىدەمگە تاشلاندى. ئۇنى چىڭ قۇچاقلاپ ئەسەبىلەرچە سۆيۈشكە، تېننى، كۆكسىنى ئاچ كۆزلەرچە سىلاشقا، ئۇۋىلاشقا باشلىدى.« ئالتۇن تاۋىقىڭنى پارە-پارە قىلمايدىغان بولسام....» m$!Ex}2  
>yr1wVS  
ساقچىخانىنىڭ تار ئۆيىدە چاپىنىنى بېشىغا قويۇپ ئۇخلاۋاتقان سوپى دېھقان بىردىنلا چۇچۇپ ئويغۇنۇپ كەتتى. ئۇنىڭ قەلبى ئېيتىپ تۈگەتكۈسىز بىر ۋەھىمە چىرمىۋالغانتى. ئۇ ئاجايىپ بىر غەلىتە چۈش كۆرگەن ئىدى. چۈشىدە ئۇنىڭ بىغىدا بىر ياۋا توڭگۇز پەيدا بولۇپ، ھۆپپىدە ئېچىلغان بىر تال قىزىل گۈلگە قاراپ بوينىنى سۈزۈپ كېلىۋاتاتتى. توڭگۇز گۈلنى يالماپ يىمەكچى بولۇپ بوينىنى سۇزىشىغىلا قوشنىسىنىڭ ئايالى پەيدا بولۇپ ياۋا توڭگۇزغا قارىتىپ تاش چالما ئېتىپ قوغلىۋەتمەكچى بولىۋاتتى..... ?e<D +  
RM6*c.  
-       ئادەم بارمۇ؟ K1_#Jhz  
7AuzGA0y  
- ئۇنىڭنى ئۇچۇر، مانا، مانا ئاز قالدى، قورقىما ھىچ ئىش بولمايدۇ.....- قاتتى ئېلىشىش داۋاملاشماقتا، كەنت باشلىقىنىڭ ياۋۇزلۇقى بارغانچە ئەۋجىگە چىماقتا، بۇ چاغدا ئۆيدىكى تاراق- تۇرۇق گۈلدۈر-گۈپتىن ئويغۇنۇپ كەتكەن بالا « ئاان!» دەپ ۋاقىرىغىنچە سىرتقا قاراپ قاچتى. كەنت باشلىقى ھېچ ئىش بولمىغاندەك زىۋىدەم بىلەن ھەپىلەشىۋاتاتتى. قىزنىڭ ئىچ كۆينىكى يىرتىلىپ تىما-تالاڭ بولۇپ كەتكەنتى. بىر قولى بىلەن كۇسىرىنى چىڭ تۇتىۋېلىپ، يەنە بىر قولى بىلەن پۇرسەت تاپسىلار كەنت باشلىقىنىڭ يۈز كۆزىنى تاتىلايتى. n1r'Y;G  
F|!ib5  
- توۋا بۇ نېمە قىلغانلىرى كەنت باشلىقى ئۆزلىرىنىڭ قىزلىرىدەك بىر قىزغا زورلۇق قىلماقچۇمۇ سىز؟ كۈتۈلمىگەن بۇ ئاۋازدىن مەڭدەپ قالغان كەنت باشلىقى ھوشۇرخانغا قاراپ ئالايدى- دە، - يوقال قانجۇق ئىش پۈتەيلا دېگەن- دەپ ۋاقىرىدى. "Kc1@EX=  
.X;DI<K  
- نومۇسنى بىلمەيدىغان ھايۋان! سەن بىز ئاياللارنى نېمە كۆرسەن! سەن ئادەممۇ ياكى ھايۋانمۇ؟ ئىماندىن چىققان ئىنساپسىز نا ئەھلى! pZV=Co3!I  
kS1?%E,)q  
- ھوشۇرخان نېمە دېسەڭ قىلىپ بىرەي بۇ يەردىن چىقىپ كەتكىن. G-Dc(QhU&  
MR}h}JEx0  
- ھو كەشتىلەك، ئىشەك ئۆپكىسى، توڭگۇزنىڭ پۇقى، يۇقال؟ ھوشۇرخان نوغۇچنى ئېلىپ، ئېتىلىپ بىرىپ، كەتن باشلىقىنىڭ غولئوتىرىغا بىرنى قويدى. ئىشنىڭ چاتاقلىقىنى پەمىلىگەن كەنت باشلىقى بىردىنلا ئۆيدىن غايىىپ بولدى. pWOK~=t  
AEE&{_[S  
- ھوشۇرخان ئانا مېنى چوڭ بولايى ئاپەتتىن قۇتقۇزۇپ قالدىڭىز بىردەم كىرمىگەن بولسىڭىز. TS49{^d$  
^j *H  
يىغلىما قىزىم، ھېلىمۇ ياخشى گۈزەل يىغلىغىنچە ئۆيىەە چىقىپ مېنى ئويغاتتى.- دېدى ھوشۇرخان زىۋىدە مېنىڭ چۇۋۇلغان چاچلىرىنى تۈزەشتۈرۈپ، تاراملاپ تۈكىلىۋاتقان ياشلىرىنى سۈرتۈپ تۇرۇپ، ھېمىدىخان ئوغلى ئۇسۇپ بەرگەن قاپتىكى توپىنى يۈرۈپ ئۆستەڭنىڭ قېشىغا ئەپچىقىۋاتاتتى. ئۇلار ۋەزىپىنى بالدۇراق ئورۇنداپ قايتىشقا ئالدىرايتى. ئانا ئاخشام غەلىتە بىر چۈش كۆرگەنتى. چۈشىدە قىزى زىۋىدە چىرايلىق بىر چىنىنى كۆتۈرۈپ كېتىپ بارغىدەك، بىردىنلا يولدا بىر دېۋە پەيدە بولۇپ قالمىش، بۇنىڭدىن قۇرقۇپ كەتكەن زىۋىدەمنىڭ قولىدىكى چىنە چۈشۈپ كېتىمىش، دەل شۇ چاغدا قوشنىسى ھوشۇرخانا پەيدا بولۇپ چىنە يەرگە چۈشۈپ كەتكىچە ئۇنى تۇتىۋالىمىش.... -a`PW  
{2T;^+KE  
«خۇدا ئۆزەڭ ساقلىغايسەن» ئانا شىۋىرلاپ دورت ئوقىدى. قىزىغا ئامان – ئېسەنلىك ئائىلىسىەە خاتىرجەملىك قىلدى. m^'!  
}2.0e5[  
سوپى دېھقان كەنت باشلىقىغا قارا چاپلىغان جىنايتى ئۈچۈن 1500 يۈەن جەرىمانە تۆلەيدىغان بولۇپ 10- كۈنى ساقچىخانىدن چىقىرىۋىتىلدى. بۇ پۇلنى قانداق قىلىپ راسلاش ئۇنىڭ پۈتۈن ئوي- خىيالىنى چىرمىۋالدى. ساقچىلار ئۇنى جەرىمانە پۇلنى بىر ھەپتىگىچە تاپشۇرمىسا بىر ئاي  توختىتىپ قويمىدىغانلىقىنى ئېيتىپ يولغا سالغان ئىدى. ئۇمۇ دېگەن مۇددەت ئىچىدە تاپشۇرىدىغانلىقىغا تىل خەت بەرگەنتى.« قانداق قىلىش كېرەك» 1500 يۈەن ئاز پۇلمۇ؟ ساتاي دېسەم پۇلغا يارىغىدەك بىر نەرسىنىڭ تايىنى يوق. ),5|Ves;t[  
.~7:o.BE`n  
ئۆيۈمنى ساتساممۇ ئۇنچىلىك پۇلغا يارىمايدۇ. بۇ جاھان نېمە بولۇپ كەتتى. پۇلى بارىنىڭ گېپى ئوڭ، پۇلى يوقنىڭ گېپى توڭ، باشلىقنىڭ گېپى گەپ، پۇقارانىڭ گېپى گەپ ئەمەسمىدۇ؟ ياق ئىشلار بۇنداق بولىۋەرمەيدۇ. ھەق بىلەن ناھەق ئايرىلىدىغان كۈن ھامان كىلىدۇ. پارىخور ئەمەلدارلار جاجىسىنى يەپ، بىزنىڭمۇ گېپىمىزنى قىلىدىغان، غېمىمىزنى يەيدىغان ئادىل ئەمەلدارلار چۇقۇم چىقىدۇ. ئەجىرىمىزگە يارشا ھالاۋەت كۆرىمىز. قانۇن ئۆز كۈچىنى كۆرستىپ چىرىگەنلەرنىڭ، مۇشتۇمزۇرلارنىڭ ئەدۋىنى بىرىدۇ. ئەلنى قاخشاتقانلارنى ئاللامۇ كەچۈرمەيدۇ. ئەپسۇس مىڭ ئەپسۇس ھازىر ياخشى نىيەتلىك كىشىلەر كۈنددىن- كۈنىگە ئازلاپ كېتىۋاتىدۇ. ڭۆڭلى قارا، نىيتى ئالىلار، ئاچ كۆز تويماسلار يوق چىۋىندەك كۆپىيىپ كېتىۋاتىدۇ.....» سوپى دېھقان ھەر قانداق قېيىنچىلىقلارنى يېڭىپ، ئۇ ئالەمدە پىلسرات كۆۋرىكىدىن ئۆتمىشىگە ياردەم بىردۇ، دەپ بىر كۆك قاچقارنى قۇربانلىق قىلىپ كېلىۋاتاتتى. كېلەر يىللىق قۇربانلىققا ئاتىغان بىر قوچقىرىنى ئۆتكەندە جەرىمانچىلەر بۇلاپ دېگىدەك ئېلىپ چىقىپ كىتىشتى. بازاردا ساتسا 350 يۈەنگە كىچىك بالىدىن كىرگۈزسىمۇ ئالىدىغا قوينى 200 يۈەن باھالاپ ئېلىپ چىقىپ كەتتى. مانا شۇنىڭدىن بىرى سوپى دېھقاننىڭ كۆڭلى چىۋىن يېۋالغاندەك بىئارام ئىدى. تەلەپ دېگەن ساڭا ئارقىسىنى قىلغاندا ھەممە ئىشىك ئوڭغا تارتمايدىكەن سوپى دېھقاننىڭ تەلىپى تەتۈرلۈك قىلغىنى يېرىم ئەسىردىن ئاشقانتى، چۈنكى ئۇ تۇغۇلغاندىلا ئۇنىڭ تەلىپى كاج كېلىپ ئانىسى بۇ ئالەم بىلەن مەڭگۈلۈك ۋىدالاشقانتى. >eucQ]  
{voxx&UX  
«قانۇنمۇ پۇلنى كۆرگەندە مومدەك ئېرىپ كېتىدىكەن ئەمەسمۇ، ئەگەر ئۇنداق بولمىسا كەنت باشلىقى ساقچىخانىدا ياتماي، جەرىمانە تۆلىمەي مەن ياتامدىم، مەن جەرىمانە تۆلەمدىم؟.....» غەزەپ-نەپرەت، قايغۇ- ئەلەم ئارلىشىپ كەتكەن ئەبجەش تۇيغۇلار سوپى دېھقاننىڭ يۈرىكىنى قاماللىۋالغانتى. پات-پات ئىچى تىتىلداپ، كۆزىەە قىزىللىق تىقىلاتتى. «ئەقلىمەە كەلگەندىن بۇيان ھاياتىم سورۇقچىلىقتا، نامراتلىقتا ئۆتىۋاتىدۇ. بالا-چاقللىرىممۇ بۇ تەتۈر قىسمەتتىن قۇتۇلالمايدىغان ئوخشايدۇ. نېمىلا بولمسۇن بەندە ئىماندىن چىقمىسىلا، ئېتقادىنى يۇقاتمىسىلا ئاللا ئۇنىڭغا مەدەت بىرىدۇ. ئازاپتىن قۇتۇلدۇرىدۇ، بەختكە ئېرىشتۈرۈپ، ھىدايەتكە باشلايدۇ، بەش ۋاخ ناماز ئادەملەرنىڭ روھىنى باكلايدۇ. ئۇلارنىڭ گوناھىنى يۇيىدۇ. ئىنسان ئىماندىن، ھەقتىن چىقىپ كەتمەسلىكى، ئۆز نەسەبىنى ئۇنتۇپ قالماسلىقى كېرەك. يىلتىزنى ئىزدەش، يىلتىزنى يوقاتماسلىق ئەركەك تۈكى بار كىشىلەرنىڭ باش تارتىپ بولمايدىغان بۇرچى، يۇرتنى قوغداش، گۈللەندۈرۈشمۇ ئەركەكلەرنىڭ ئەركەكلىكىەە، ۋىجىدانىغا، غورۇىغا باغلىق. قانۇنسىز سېلىقنى تاپشۇرمايمەن دەپ ئوتتۇرىغا چىقىدىغانلار بۇ يەردە يوق دىيەرلىك، ئۇنداقلا چىقتىمۇ بولدى ھاياتى ھەر قاچان سورۇقچىلىقتا ئۆتىدۇ. شۇڭا بىچارە دېھقانلار قانۇنسىز سېلىق، جەرىمانلارنمۇ غىڭ-پىڭ قىلماي تاپشۇرىدۇ. بۇ يەردە ئايىغى ئۈزۈلمەيدىغان يىغىنلار، ساداقتمەن دېھقانلار تاپشۇرۇشقا تېگىشلىك غەللە-پاراقلار، باج، فوندىلار، ئادا قىلىشقا تىگىشلىك مەجبۇرىيەتلەر، ھاشار توغرىسىدا ئىچىلىدۇ. يېزا باشلىقلىرى كەنت باشلىقلىرىنى قويۇپ تۇرايلى بۇ يەردىكى مەھەللە باشلىقلىرىمۇ ئۆز كارامىتىنى كۆرسىتىپ، ھوقۇقىنى بەش قىلىدۇ. ھەممىگە بەرداشلىق دېھقانلار چىدايدۇ، چىدىمايدۇ نېمە ئامال بۇ يەردىكى كىچىكىنە ئەمىلى بارلارنىڭ دېگىنى قانۇن، ئاغزىدىن چىققىنىلا سىياسەت تۇرسا» سوپى دېھقان يېقىندىن بۇيان تولا ئويلايدىغان بولۇپ قالغانتى. ئويلىغانسىرى ئۇنىڭ قەلبىدە بىر خىل ئىسيانكار تۇيغۇ يانار تاغ ماگمىلىرىدەك دولقۇنلىنشقا باشلايتى. BI:O?!:9)  
]*TW%mY  
سوپى دېھقان شۇنچە ئۇزاق يولنى بېسىپ كۈن تاققا ياماشقاندا پاختا سېتۋېلىشى پونكىتىنىڭ ئالدىغا يېتىپ كەلدى. پاختا بېسىلغان سانجاق-سانجاق ھارۋىلار، چىراينى بىر قەۋەت توپا بېسىپ كەتكەن مىسكىن چىراي پاقنىكار دېھقانلار. تازا كۈزگى بۇغداي تېرىيدىغان ۋاقىت بولغاچقا ئۇلارنىڭ توپا باسقان چىرايلىرىدىن ئالدراشلىقى چىقىپ تۇراتتى. پاختاسېتىۋېلىش پونكىتىنىڭ ئىچى دۆۋە-دۆۋە پاختىلار بىلەن لىق تولغان ئىدى. بەزى دېھقانلار خالىتلاردىكى پاختىللىرىنى تۆكىۋاتاتتى. بەزىللىرى قاچىلاۋاتاتتى. بەزىللىرى ئۆرۈپ-چۆرىۋاتاتتى. بەزىلىرى سورىۋاتاتتى. بەزىلىرى پىريۇم قىلدۇرالماي تىت-تىت بۇلاتتى. ئاھ خۇدا بۇ بىچارىلەرگە بۇ نېمە كۆرگۈلۈك، بۇنىڭسىزمۇ بۇلارنىڭ پاختىنى تېرىپ يېغىۋالغىچە بولغان ئارلىقتا تارتقان جاپا-مۇشەققەتلىرى، تەشۋىشلىرى ئاز ئەمەستىغۇ؟ بۇ دۇنيادا دېقاندىن قورسىقى كەڭلەر بولمىسا كېرەك. بۇ ياققا مېڭىپ يۈرگەن دېھقانلارنى قىلچىمۇ كۆزگە ئىلمايدۇ. پاختا كەندىر شىركىتىنىڭ دىرىكتۇرى ئاۋۇ دوردۈي كالپۇكىنى شۇنچە يوغانچى، مەنمەنچى، ھاكاۋۇر، سۆزىمەن قىلىۋەتكەن دېھقان مىڭ جاپا چىكىپ تېرىپ ئۆزى خالىغان باھانە ساتالماي، سېتىشقا مەجبۇر بولغان پاختىلاردىن ئالغان پايدىغۇ؟ پاختا سېتىۋېلىش ئورنىدىكىلەر ئۆزىنى نېمىشقا شۇنچە چوڭ تۇتىدىغاندۇ؟ چونتىگىنى پۇل بىلەن تولدۇرغان ھەم تولدۇرىۋاتقان دېھقانلارنى كۆزەە ئىلمايدىغاندۇ؟ n#"N"6s  
O*udVE>  
مۇھىم ئىكەنلىكىنى پەقەتلا ئويلاپ ھامان ئەل قىساسى تۇتىدۇ. خانىۋەيران بولىدۇ. ئۆتكەن يىلمۇ پاختا زاۋۇتىغا ئوت كېتىپ ئاز زىيان تارتمىدى قارانىيەتلەر ئۆزلىرىنىڭ ئەپتى- بەشىرىسىنىڭ ئاشكارلىنىپ قېلىشىدىن قۇرقۇپ ئۆزلىرى ئوت قويۇۋىتىپ ھۆكۈمەتنى ئالدايدۇ بۇ خۇمسىلار. 4
gh`>  
5nS}h76mZ  
دېھقانلار ئالدىرايدۇ. پاختا سېتىۋالغۇچىلارنىڭ ئۇلار بىلەن كارى يوق. پاختىكارلارغا ئەلا مۇلازىمەت قىلىمىز، شۇ كۈنى كەلگەن پاختىلارنى شۇ كۈنى سېتىۋالىمىز، دېگىنى قۇرۇق گەپ بۇ قويمىچىلارنىڭ بۇ كۈنلەردە دېھقاننىڭ ئىشىنىڭ بېشىدىكى چېچىدىن توللىقىنى بىلمەيدۇ بۇ تۇز كورلار. X1FKcWv  
6oy[0hj  
سوپى دېھقان 2 – كۈنى ئاران دېگەندە 8 تاغار پاختىنى پىريۇم قىلىش مەيدانىغا ئەككىرىپ تۆكەلىدى. ئادەم مىغ- مىغ، پاختىنىڭ تولىلىقىدىن پۈتىنى قويغۇدەك يەرنى تاپماقمۇ تەس ئىدى. سوپى دېھقان كۆز ئەينەك تاقاپ، قەلەمنى كۆتەرگىنىچە گىدىيىپ يۈرگەن بىر يىگىتننىڭ ئالدىغا بىرىپ ئۇكام مېنىڭ پاختامنى كۆرۈپ بەرسىلە، خوش بولۇپ قالاي. يۈرسىلەر دىدى. ئۆتۈنۈش، يېلىنىش ئاھاڭىدا. Mt\.?V:  
"9O8#i<Nr  
يىگىت ئۇنىڭغا قاراپمۇ قويماي ئەركەك غازدەك غادايغىنىچە كېتىپ قالدى. « قېنى ئۇ ناۋاتتەك تالىق گەپلەر، ئەپچىقىپ كېتىپ تىجارەتچىلەرەە ساتاي دېسە يا ئۇنىمىغان» ئۇ تىت- تىت بولاتتى. سىرتقا چىقاتتى، كىرەتتى، چىقاتتى، كىرەتتى. شۇنداق قىلىپ، يەنە ئىككى كۈن ئۆتۈپ كەتتى. سوپى دېھقان يەنە ھېلىقى يىگىتىنىڭ ئالدىغان باردى. fir#5,*q|  
Rgb&EnVW  
- جېنىم ئۇكام، بۇغداي تېرىيدىغان يەرنىڭ ئوسىسى ئۆتۈپ كەتتى. پاختا ئېلىپ كەلگىنىگىمۇ 4 كۈن بولۇپ قالدى. شۇڭا پاختامنى.... 7Y6b<:4j  
wj 15Og?  
- نېمە ئالدىرايسىز، پاختىڭىزنى ئۆرۈپ- چۆرۈپ قۇرۇتىۋېرىڭ- دېدى. يىگىت سوغۇلۇق بىلەن. t`pbEjE0K  
d5#z\E??  
- ھىلىمۇ قۇرۇتقىنى.... :uB(PeAv*  
*QA
{xvT  
- يانا قۇرۇتۇڭ- يىگىت شۇنداق دېگىنىچە بۇ يېزىدا داڭقى بار پاختا ئېلىپ ساتىدىغان يۇنۇس بىلەن سىرتقا چىقىپ كەتتى. ?yKG\tPhM  
k%?qN,Cl  
« قارنىڭ تېشىلىپ ئۆلسەنغۇ ئاخىر» ئاۋۇ توپلىشىپ تۇرغان 6-5 دېھقان ئۇ يىگىتىنى تىللىشىۋاتاتتى. ,jdTe?[*^  
l`rO)7  
« بىزگە قىلماي ئۆزۈڭگە قىلارسەن ئىلاھىم» سوپى دېھقان كىرگەندە بۇ يەردە بار ئاۋۇ مۇماي پاختىنىڭ ئۈستىدە يېتىپ ئۇخلاپ قالغانتى. بىر دېھقان پاختىنى تومۈر ئارا بىلەن سورىۋاتاتتى. ھىچنەرسىدىن خەۋرى يوق 5-4 ياشلاردىكى ئوغلى «شامال چىق، شامال چىق، بوت-بوت شامال چىق» دەپ ۋاقىرىغىنچە سەكرەپ ئويناۋاتاتتى. }#phNn6  
oQK,#>rv  
بۇ يەردىكى ھەر بىر پاختىكارنىڭ كۆزلىرىدىن غەزەپ-نەپرەت ئۇچقۇنلىرى يېنىپ تۇراتتى. TTD#ovo'  
@`XbM7D 5  
سپى دېھقان پاختىلىرىنى 5 كۈن بولغاندا ئاران سېتىپ بولدى. ئۇنىڭ بىلەن بىللە، بىرلا ۋاقىتتا پاختا ئېلىپ كىرگەن مۇئاۋىن يېزا باشلىقى زەيدىننىڭ ئىنىسى 8 قېتىم پاختا ئەكىرىپ ستىپ بولدى. يەنە كېلىپ ئەڭ يۇقىرى باھادا. سوپى دېھقان بولسا، ھەي ئىت، بۇ گۇيلارنىڭ دەرجىنى خالىغانچە باسمايمىز، خالىغانچە ئۆستۈرمەيمىز. دېگىنى پۈتۈنلەي ئالدامچىلىق، قوۋان، پىريۇمچىنىڭ خوتۇنىنىڭ ئاشنىسى بولمىسا ئۇنىڭ ساغىرىپ كەتكەن پاختىسى 1- دەرىجىگە ئېلىپ، سوپى دېھقاندەك بىچارىلەرنىڭ پاختىسىنى 3- دەرىجىگە ئالىدۇ؟ OlX#1W]  
IAMtM
O^L  
سوپى دېھقان پۇل ئېلىش تۈشىگىدىن قۇرۇق قول قايتتى. پاختا ساتقان پۇلنىڭ ھەممىسى تۈرلۈك سېلىق، جەرىمانلەر ئۈچۈن تۇتۇلۇپ قالغانتى. ئۇنىڭ پۇل بەرگۈچىگە«ئۇكام 10 كوي بولسىمۇ بىرىڭ ئۆيگە قۇرۇق قول بارماي» دەپ يېلىنىپ، يالۋۇرشىمۇ بىكارغا كەتتى. پۇل ئېلىش تۆشكىدىن قۇرۇق قول قايتقان ئارانلا سوپى دېھقان ئەمەستى. پاختا ساتقىلى كەلگەنلەرنىڭ كۆپ قسىمى 4-3 كۈندە ئاران ساتقان پاختىنىڭ سېرىق سىنتىسىنى كۆرمەي ئۆيلىرىگە قايتىشاتتى. uoTc c|Kc  
z[l_<`J$9  
سوپى دېھقان پاختا سېتىۋېلىشى پونكىتىنىڭكەڭ سەيناسىغا چىققاندا قايسىدۇر بىر ھۆپىگەر قويىۋالغان ئۈن ئالغۇدىن ياڭراۋاتقان مۇنۇ قۇرلار ئۇنىڭ دېھقىتىنى ئۆزىگە تارتىۋالدى. TecWv@.  
>OKc\m2%Q  
ئۇ تەرگەن پاختىدىن بىزنىڭ ئۈستىباش، ئۇجەشلەپ يىغقان دان- بىزنىڭ يىگەن ئاش. y(X^wC  
EpK7VW  
ھەم شۇنىڭ لىگەنگە چىققان گۆش، ئوتياش، {v*X}`.h  
.t.4y.97  
ئۇ باققان پىلدىن بىزنىڭ توتقانتاش، m@"p#pt(_  
:PNhX2F  
ئۇ بولغاچ مەردە ھاتەم بىز مۇشۇنداق شاش، nPhREn!  
g ,yB^^%  
جاھاندا ھەممىدىن دېھقان بولماق تەس. _ME?o  
et<@3wyd]  
ئوغۇتمۇ پۇل! دەيدۇ، يالتراقمۇ ھەم، RmQ>.?  
F41gMg  
تۈگمەنمۇ « پۇل! دەيدۇ، جىن چىراقمۇ ھەم. d>wG6Z,|  
^_/gM[H.  
«پۇل!» دەيدۇ تاغارمۇ، تۇ قۇناقمۇ ھەم، Y#FSU#a$<  
-^t&U]g  
«پۇل» دەيدۇ بولدىكى بۇغۇناقمۇ ھەم، X/H2c"!t  
i}@5<&J  
پۇل قېنى؟ پۇل نەدە؟ غەم ئۈستىگە غەم، A:*$rHbzl  
02C;  
جاھاندا ھەممىدىن دېھقان بولماق تەس!... R^rA.7T  
/Q'O]h0a  
«راست، راست» سوپى دېھقان بېشىنى بىر ھازاغىچە لىڭشىتقاندن كېيىن ئېغىر بىر ئۇھ تارتىۋىتىپ، ئاچچىق يۇتقىنچە ھاۋرىسىنى چىقىرىپ قويغان جايغا قاراپ قەدەملىرىنى يۆتكەلدى. ئېيتىپ تۈگەتكىسىز بىر ئازاپ ئۇنىڭ يۈرىكىنى مۇجۇۋاتاتتى. rLcXo%w  
a KIS%M#Y  
سوپى دېھقان ئۇسسىدى. ئاۋۇ ئۈزۈم، تاۋۇز، قوغۇن، نەشىپۇتلەر ئۇنىڭ كۆزىگە ئوت كۆرۈپ كەتتى. ئۇنىڭ قورسىقى ئاچتى ئۆيدىن ئېلىۋالغان 5 قوناق زاغرىسى تۈگىگەنتى. ئۇنىڭ يانچۇقىدا بىر تىيىنمۇ يوق ئىدى. گۆش گىردە، سامسا، مانتا، شورپىلارنىڭ مېزىلىك ھىدى ئۇنىڭ ئاغىزىغا سېرىق سۇ يىغاتتى. قورسىقى كوكىرايتى. ئۇ ئېغىز قەدەملەر بىلەن ئېشەك ھەم ھارۋىسىنىڭ يېنىغا باردى. تۈنۈگۈن كەچتىنبىرى ھېچنەرسە يېمىگەن ئېشەك ئۇنىڭغا تەلمۈرۈپ قارىدى. كەچۈرگىن جانۋار ئەتيازدن بىرى دۈم يېتىپ، دۈم قوپۇپ، جاپا چېكىپ ئىشلەپ جۇلىقىمىز چىققان بولسىمۇ، پاختىنى ساتسام ھېچ بولمىغاندا ساڭا بىر باغ بېدە ئېلىپ بەرگۈدەكمۇ پۇل ئاشمىدى. مەندەك ئېڭەڭنىڭ بولغانلىقى ئۈچۈن ئۆكۈنىۋاتقانسەن ھە قاچان؟ ئاڭلاۋاتامسەن ئىگەڭنىڭمۇ ئاچلىقتىن ئۈچەيلىريى تارتىشىپ، قورسىقى كۆكىراۋاتىدۇ....» ئىشەكنىڭ ئۆزىگە تەلمۈرۈپ تۇرغان كۆزلىرىگە قاراپ ئۇنىڭ بىردىنلا ئىچىنى ئاچچىق بىر تۇيغۇ چىرمىۋالدى. كۆزىدىن ياش چىقىمىغىن بىلەن ئىچىدە، يۈرىكىدە بولدۇقلاپ يىغلاۋاتاتتى. S9 @*g3  
>HRLL\u9  
مانا، دېھقاننىڭ كۈنى مۇشۇ يىل بويى ئىشلەپ، قان تەر تۆكۈپ ئاخىرىدا لىۋىنى چىشلەپ قالىدۇ. كادىرلارغا مىڭ يېلىنسىمۇ بىكار. ئۆيىدە نمىسى بولسا شۇنى قەرزگە ھېسابلاپ ئېلىپ چىقىپ كېتىدۇ. دېھقانلارغا قارتىلغان ھەققانىي سىياسەتلەر يەرلىك بەگە، خاقانلار تەرىپدىن ئاياغ ئاستى قىلىنىدۇ. كۈچنى كۆرسىتەلمەيدۇ. MT<3OKo?:  
u43-\=1$T  
سوپى دېھقان ئىشەكنى ھارۋىغا قاتتى- دە، سېتىىلۋاتقان يەل-يمىش، قۇغۇن-تاۋۇز، كانارىدىكى گۆشلەرگە ئاخىرقى قېتىم تىكىلىپ بىر قارىۋالدى- دە، ئاغىزغا يغىلىپ قالغان سرىق سۇنى غۇرتتىدە يۈتىۋىتىپ، ھارۋىسىغا چىقىپ ئىشكنى بىقىنلىدى. ئائىلىسىدىكىلەر ئۇنىڭ يولىغا ھەر خىل نەرسىلەرنى ئېلىپ كىلىدۇ دەپ قاراپ تۇرۇشقاندۇ، ھەقىچان ئۇنىڭ بىر يىللىق قان تەرى، ئۆزىگە يەنە كىملەرگىدۇر بولغان ئېچىنىش، خورلۇنۇش، ئۆچمەنلىك تۇيغۇسى، 52 يىللىق جاپا-مۇشەققەت ئىچىدە ئازاپ-ئەلەم دەرد قايغۇغا قاتمۇ-قات چىرمىلىپ كەتكەن نىرۋىلىرىنى پۈتۈنلەي چىرمىۋالغانتى. غەم-ئەندىشە، نامراتلىق، غېرىپلىق، بىچارىلىك مىسكىنلىك چىقىپ تۇرغان كۆزلىرى ئۇنىڭ ئارمانلىرىنى، ئارزۇلىرىنى، ئىنتىلىشلىرىنى.... سۆزلەپلا تۇراتتى. بەلكىم بۇ ئۇنىڭ 50 نەچچە يىللىق ئۈن-تۈنسىز تەشنالىقىدۇر، تەلپۇنىشىدۇر. ئىنتىلىشىدۇر. :s|xa u=  
n yNHjn|W  
دېھقان دېگەن شۇنداق بەرداشلىق يارىلىپ قالغان، ئۇلۇغ زات ئىنسانلار توپىنىڭ ئۇلۇغ بىر بۆلۈكى ئۇنىڭ بىلەن ھېچكىمىنىڭ كارى بولمىسىمۇ ئاچ قالمىسىلا، يالىڭاچ قالمىسىلا جاپغا چىداپ ئۈمىد بىلەن ئىشلەۋىرىدۇ. ~AR0,lak  
[}y"rs`!  
پەن-تېخنىكا ئۇچقاندەك تەرەققىي قىلىۋاتقان بۈگۈنكى كۈندە دېھقانلار جۇشقۇن كەيپىيات، مەنىۋى قوزغاش كۈچىگە، يىتەكلەشكە تولىمۇ مۇھتاج ئىدى. لېكىن يىلدىن يىلغا ئېشىۋاتقان مول-ھوشۇل، كىشى بېشى كىرىم چارۋا مال سانى قاتارلىقلار توغرىسىدىى سانلىق مەلۇماتلار دۆۋىسى ئۇلارنىڭ ساپاسىنى ئىقتىسادىنى مەڭگۇ يۇقىرى كۆتۈرەلمەيدۇ. لېكىن باشقىلارنىڭ مەنسىپىنى ئۆستۈرىدۇ. بىچارە دېھقانلار بولسا ئەتراپىدىكى ئۆزگىرىشلەرگە، تەرەققىياتلارغا ھاڭۋاققىنچە قاراپ قويىدۇ. خالاس شۇڭا دېھقان كادىردىن، كادىر دېھقاندىن رازى ئەمەس. پۈتۈن جەمئىيەتنىڭ ئاساسىي گەۋدىسى بولغان دېھقانلار كادىرلارغا ئىشەنمەيدۇ. چۈنكى كادىرلار بىلەن دېھقانلار ئوتتۇرىسىدىكى ئارلىق بارغانچە يىراقلاپ كېتىۋاتىدۇ. Rr>""  
`(8RK  
سوپى دېھقاننىڭ ئۆيگە يېقىنلاشقانسىرى يۈرىكى تېخىمۇ ئاچچىق ئېچىشقا باشلىدى. ئىچ-ئىچىدىن ھەسىرەتلىك بىر يىغا قايناپ چىقىۋاتاتتى. ئەتراپىدىكى ھەممە نەرسە ئۇنىڭغا بىچارە كۆرۈنەتتى. ئۇ قىزىغا بىر كىچىلىك شىپڭدۇخاۋا، ئايالغا بىر چوڭ چاپان ئالغاچ كەلمەكچى ئەمەسمىدى؟ ئۆيىدىكىللىرى قولىغا تەلمۈرسە ئۇنىممۇ بولۇپ كېتەر؟ تويۇقسىز بىر خىل رېتىمدا كېتىپ بارغان ئىشەك گۈلۈپپىدە يىقىلىپ چۈشتى. سوپى دېھقانمۇ گۇپپىدە يىقىلدى. ئۇ بىردەملىك تېڭىرقاشتىن قوپقاندا ئېشەك جان تەسلىم قىلغانتى. بۇ كۈتۈلمىگەن ھادىسىدىن سوپى دېھقان ئەس-ھوشۇنى يوقۇتۇپلا قويدى. كۆزلىرىدىن تاراملاپ ياش تۆكۈلۈشكە باشلىدى. بۇ ئىشەك ئۇنىڭ قولىغا قول،  پۇتىغا پۇت ئەمەسمىدى؟ ئۇ ئەمدى يەرلىرىگە نىمىدىمۇ ئىشلەر؟ ئېتىزلىرىنى نېمىدىمۇ ئاغدۇرار؟ جاڭگالدىن نېمىدە يانتاق توشۇپ كېلىپ قىغ توپىلار؟... بىتەلەي سوغا چىقسا كۆلگە مۇزاي تىزەكلەپتۇ دېگەن شۇ دە؟ r`C t/]c  
rH[Eh8j,  
سوپى دېھقان باش توخۇ چىللىغاندا ھارۋىسىنى سۆرىگىنىچە دەرۋازا بىكىتىلمىگەن ھويلىدا پەيدا بولدى. ئۇنىڭ يۈرىكى بىر ئاچچىقتىن قاتتىق ئۆرتىنىۋاتاتتى. ئۇ ئاشقازاننىڭ ۋىژىلداپ ئاغرىۋاتقانلىقىنى پۈتۈن بەدىنىڭ ماغدۇرسىزلىنىپ كەتكەنلىكىنى، سەللە دېھقان قىلمىسا يىقىلىپ چۈشىدىغانلىقىنى ھې قىلىپ، پۈتۈن ماغدۇرىنى يىغىپ ھارۋىدىكى كىگىزنى ئېلىپ سوپىغا ئاپىرىپ سالدى، ئۈستىگە سۈرۈلدى- دە، ئازاپلىق خىياللار ئىچىدە ئۇخلاپ قالدى. Xa[lX8$zL  
,@t#)HV  
بامدات نامىزى ئوقۇش ئۈچۈن تاھارەت ئالغىلى چىققان ھېمىدىغان سوپىدا سوزۇلۇپ ياتقان يولدىشىنى كۆرۈپلا قولدىكى ئىۋرىق يەركە پۆككىدە چۈشۈپ كەتتى. دەرھال ئېرىنىڭ يېنىغا بىرىپ ئۇنى تارقۇشلىدى. x2+M0 }g  
AI2>{V  
-دادىسى ھوي دادىسى سىللىگە نېمە بولدى؟ IO?6F@(
 
:#UN^"(m}  
-ھېچ.... ھېچنىمە..... ئانىسى.... سوپى دېھقان مىڭ بىر جاپادا بېشىنى كۆتۈردى. ئۇنىڭ پىشانىسىدىن پۈرۈلۈپ تەر قويۇلۇپ كەتتى. V,:~FufM^  
VB{G%!}  
ئېرىدىن بارلىق ئەھۋاللارنى ئۇققان ھېمىدىخاننىڭ ئۇنى ئىچىگە چۈشۈپ كەتتى. ئەمما كۆزلىرىدىن تاراملاپ ياشلار تۆكۈلىشكە باشلىدى. KT8]/T`U  
e6^iakSd.L  
سوپى دېھقان ئايالى چىلاپ ئەككىلىپ بەرگەب بىر تاۋاق چاينى تولىمۇ تەستە ئېچىپ تۈگەتتى. 3<HPZWc  
<(caY37o6)  
سوپى دېھقان ئىشەكسىز قالغان ھارۋىسىغا قاراپ ئەلەملىك خىياللارنى سۈرۈپ ئولتۇراتتى. دەل شۇ چاغدا ھويلىدا بەز مارىغان مۈشۈكتەك كەنت باشلىقى دېگەن يۈزى قېلىن نائىنساپ، قارانىيەت پەيدا بولدى. 8 9f{8B]z  
j~Ubpf  
-سوپاخۇن خىيال سۈرۈپ ئولتۇرۇپسەنغۇ؟ Y ptP_R:2p  
xr-v"-  
- ھە ئۆزۈمچە..... )rv<"  
Le}-F{~`^  
- نامراتلارغا تارقىتىش ئۈچۈن كەنىتىمىزگە 150 خالتا ئۇن كەپتىكەن ساڭا بىر خالتا بىرىپ قويغان شۇنى دەپ قويغان شۇنى دەپ قويغاچ قالدۇرۇق قەرزلەرنى سۈيلىگەچ پاختا سېتىپ بىرىش ۋەزىپەڭ ئورۇنلانماپتىكەن. 225 يۈەن جەرىمانە تۆلەيدىكەنسەن. شۇنىڭغا كىرگەن. Toc="F`SW  
:KJZo,\  
- بۇنىڭغا پەقەتلا ئىلاجىم يوق. پاختا ساتسام قۇلۇمغا بىر تېيىنمۇ ئاشمىدى. C@s;0-qL  
$9O%,
U@  
- سېىنى قۇتقۇزۇش بىرىپ بىز بېقىۋاتىمىز. بىزنى يەرگە قاراتمىساڭ بولارمىكىن. X7&^"|:  
qW:\6aEG  
- ئاشۇرىۋەتتىڭىز بەرسە ھۆكۈمەت بەردى بىزگە. 2:& [r*  
h^"OC$  
- بىلىپ قوي ھۆكۈمەت دېگەن بىز، بىز دېگەن ھۆكۈمەت تېز بول پۇلنى ئېلىپ جىق! =qVD"Z]z  
9dD;Z$x&Xk  
- ئىشەك ئۆلۈپ كەتتى. ئاۋۇ ھارۋىنى ئۆزۈڭگە قېتىپ ئېلىپ كەت. پۇلغا نېمە بىرىسەن؟ | WMq&-$D  
>R}p*=J  
- پۇل بىرىمەن؟ H:M;H=0  
+cnBEv~y  
- قاچان؟ ,BGL|5?3z  
}H<87zH  
- بۇنىڭغا بىر نېمە دىيەلمەيمەن. " tUF,G(<  
ON<X1eU  
- سىنى بىز بېقىپ كىلىۋاتساق، سىز بىلەن قارشىلاشغاقچىمۇ؟ JgY#W1>  
)w++cC4/5  
- كىمنى كىم بېقىۋاتىدۇ پىشانەڭنى سىلىۋىتىپ گەپ قىل. 3A.T_mGCs  
c*#*8R9.y  
- 10 كۈن ئىچىدە پۇلنى تاپشۇرمىساڭ يەرنى تارتىۋالىمەن. 1WW`%  
WMLsKoby  
- چىكەڭگە تاڭ، ساڭا ئاناڭدىن مىراس قالغان يەر ئەمەسمۇ؟ پۇلى بەرمەيمەن دىمىدىمغۇ نىمانچە زورلۇق قىلىسەن؟ "~&d=f0m  
E|fQbkfw  
- گەپنىڭ سېسىقىنى قىلما سوپى ئاكاڭ قارغاينى بىلسەنغۇ؟ &.}Zj*BD  
9c_h+XN?y  
- بىلىمەن، سېنىڭ قانداق پەسكەش بىر نېمە ئىكەنلىگىڭنى بىلىمەن..... ^|1)6P}6  
uY6|LTK&x  
ياۋۇز ئەپتى بەشر سىنىڭ ئاشكارلىنىپ قېلىشىدىن قورققان كەنت باشلىقى سالىكلىرىنى ئەگەشتۈرۈپ چىقىپ كېتىپ ئۇزاق ئۆتمەي سوپى دېھقاننىڭ قوشنىسى ئەسقەرنىڭ ئۆيىدىن ۋاقىراش جاقىراش، قىيا- چىيا چىقىپ كەتتى. $m-rn'Q  
hqKftk)+  
- بۇنچە قىپ كەتمە كەنت باشلىقى ھېلى بىكار i>`!W|=_  
EecV%E  
-نېمە قىلالايتىڭ سەن مېىنى، قەرزگە خوتۇنۇڭنى ھېساۋىلاپ بىرەمتىڭ يا؟..... xi
=\]  

Tp7slKc0p  
ۋايجان. `:I<Jp  
nrpxZA  
- ئەسقەر كەنت باشلىقىغا پىچاق تىقىۋەتتى. eQRY xx{  
WTcrfs)T  
- ئادەم ئۆلدى. *uq}jlD`!  
0cwb^ffN  
- تېز بولۇڭلا ساقچى چاقىرىپ كىلىڭلار. fv",4L  
R}-<ZJe  
كەن باشلىقى ئەسقەرنىڭ ئۆيگە كىرىپ ئۇنى قەرزلەرنى بىرىۋىتىشكە زورلايدۇ. قىستايدۇ، ئەسقەر ھازىر بىرىدىغانغا پۇلنىڭ يوقلىنقىنى ئېيتىپ ئۇنىڭغا يېلىنىپ، يالۋۇرىيدۇ. كەنت باشلىقى پۇل ئالمىسا ھويلىدىن چىقىپ كەتمەيدىغانلىقىنى، نەردىن بولمىسۇن پۇل تېپىشنى بۇيرۇپ، بىگىز بارمىقى بىلەن ئەسقەرنىڭ ئىڭىگىنى كۆتۈرىدۇ، تېخىمۇ ھەددىدىن ئېشىپ ئۇنىڭ كاچتىغا كىلۈشتۈرۈپ بىرنى سالىدۇ. ئايالىنىڭ ئالدىدىلا ئۇچىرىغان خورلۇققا چىداپ تۇرالمىغان ئەسقەر يېنىدىن پىچىقىنى ئېلىپ، كەنت، باشلىقىنىڭ ئۇدۇل كەلگەن تىقىشقا باشلىدى..... 8sG0HI$f+  
8JU9Qb]L'I  
ئۇزاق ئۆتمەي ساقچى ماشىنىسى ئەنسىز چىقىرىغىنچە كىلىپ ئەسقەرنى ئېلىپ كەتتى. z[I3k  
AMhHq/Dw  
تاڭ سەھەر سوپى دېھقان بامدات نامىزىنى ئوقۇپ بولۇپ ئارقىسىدىكى ئېتىزغا چىقىپ، تىزلىنىپ ئولتۇرۇپ قولىنى ئىگىز كۆتۈرۈپ ئىلتىجا قىلىشقا باشلىدى. f;nO$h[Qb  
w)hH8jx{  
- ئاھ، خۇدا ھاكمىيەت دىمەك قان تۆكۈش دىمەكمۇ؟ كەنت باشلىقى زۇلۇم- خورلۇقتىن باغرى لەختە قان بولغان بىچارە خەلقنىڭ يىلىگىنى شوراپ، سۆڭىگىنى نەي قىلىپ چالدىغۇ؟ x
@ZxV*T^  
: ;nvqbd  
- ئاھ خۇدا مانا بۇ دېھقاننىڭ كۈنى، مانا بۇ قوم قۇناقلىقلارنىڭ ھالى، سەن كۆرىۋاتامسەن زېمىن ئانا! دېھقان بولۇش شۇنچە گۇناھمۇ؟ تۈمەنمىڭ ئادەمنى جان جانىۋارلارنى بېقىپ كىلىۋاتقان، دەلدەرەخ، گۈل-گىياھ، ئوت-چۆپ، زىرائەتلەرنى ئۆستۈرۈپ كىلىۋاتقان ئانامدەك مۇقەددەس ئانا؟ ! مېنى بارچە خورلۇقتىن قۇتۇلدۇر ياكى بولمىسا مېنى قوينۇڭغا ئال، مەن سەندىن يارالدىم، يەنە ساڭ قايتاي، ئاڭلاۋاتامسەن ئەي زېمىن، ئانا مەندەك زېمىن، بىر دېھقان بالاڭنىڭ ئالاڭنىڭ ئاھۇ-زارىنى ئاڭلاۋاتماسەن؟ =
wEqI)Td  
E26zw9d  
مەن ساڭا ئىشىنىمەن. سەن مېمى چوقۇم بارچە ئازاپتىن، يوقسۇزلۇقتىن، بويۇنتۇرۇقتىن قۇتۇلدۇرسەن شۇنداقمۇ زېمىن ئانا؟؟!!.... 02lI-xHe  
6Ch[!=p{  
- شۇنداق – شۇنداق توغرا ئېيتتىڭ ئاھ دېھقان بالام؟ - جاراڭلىق، سۈرلۈك بىر ئاۋاز ئەتىگەننىڭ ساپ ھاۋاسىغا قوشۇلۇپ تەرەپ – تەرەپتىن ئەكىس- سادا قايتۇراتتى. بۇ ئاۋازغا  يەنە بىر غەزەپلىك ئاۋاز قوشۇلۇپ پۈتۈن ئەتراپتا جاراڭلاشقا باشلىدى. P@m_tA%  
LB1AjNJ  
بەزىلەر دېھقاننى ساغار كالىدەك، '9+JaB  
{*Ag[HS0u  
ساغقانچە بىلىنەر سۈتى چالىدەك، Lad8C  
fq@r6\TI  
ئۆزىلا «ئاق» بۇنىڭ كۆڭلى ئالىدەك، UC!?.  
a,GOS:?O5  
مۇڭلانسا تويۇقلار تۆھمەت-يالىدەك، DHUK_#!  
J-6l<%962%  
رىسقىغا چاڭ سالار ئۆگەي بالىدەك، 00?_10x)  
ps DY}y\"  
جاھاندا ھەممىدىن دېھقان بولماق تەس.
jf`QoK  
"~1{|lj|)  
  xnuu#@f  
;i)NP X  
كۆردۈڭلار ھالىمىز شۇ قەدەر ناچار، ^V1.Y  
|6cz r  
ئاش تۆككەن قازناقتىن چاشقانمۇ قاچار، E%[2NsOM]  
Y$vobi$  
يەي دىسەڭ تۈگىدى، يىمىسەڭ ئاچار، 9BZyCz  
V0rS^SAF  
بىز نىچۇن بو قالدۇق بۇ ھالغادۇچار، b"DV8fdX  
$s2Y,0>I6  
كەتسەڭلار «چاقتىڭ!» دەپ قەھرىنى چاچار، m-<"`:+  
oMb&a0-7u  
جاھاندا ھەممىدىن دېھقان بولماق تەس. 8|z@"b l)  
8_d>=*(  
- .... ئاھ، دېھققان .... ئا، دېھقان.... دېھقان!...ھالىمغا يەت دۇنيا،ھالىمغا يەت! بۇ مېنىڭلا ئەمەس ھەممە قېرىنداشلىرىمنىڭ نالىسى...ئۇنتۇما دۇنيا،ئۇنتۇما!نامى چىقمىغان ھالال ئىنسانلىرىڭنى ئۇنتۇما!... - سوپى دېھقان يەرگە كۆكسىنى يېقىپ ياتاتتى. قوياش ئاستا- ئاستا كۆتۈرۈلمەكتە ئىدى. ajy+%sXf=  
S'h{["P~0  
ئاۋۇ ئېتىزدا سۆرەم سۆرەۋاتقان بىرى قىزىل بىرى قارا ئۆكۈزنىڭ بويىننى بويۇنتۇرۇق غاجىلاپ قىپقىزىل قان قىلىۋەتكەنتى، سۆرەم ئۈستىدىك دېھقان قولىدىكى چىمچىلاق چوڭلىقىدىكى سېرىق سۆگەتنىڭ تايىقى ئۆكۇزلەرگە پات-پات تىگىپ تۇراتتى. ئۆكۈزلەر تاياق زەربىسىدىن ئاچچىق تولغۇنۇپ پۇشۇلدىغىنىچە سۆرەمنى سۆرەپ ماڭاتتى. )YtdU(^J$  
?2q;`Nb  
قۇياش ئاستا-ئاستا كۆتۈرىلىۋاتاتتى.... {:63% j  

دېھقانلارنىڭ ئەھۋالى ھەقىقى ئۆز ئەينى بىلەن ئەكىس ئەتتۈرۈلگەن ئەسەركەن،لېكىن ئىملا خاتالىقى بەكلا ئېغىر بۇرادىرىمىز يۇلغۇننىڭ دىققەت قىلىشىنى ۋە داۋاملىق ياخشى ئەسەرلەرنى يوللۇشىنى ئۈمۈد قىلىمەن.