بۈگۈنكى ئۆزبىكىستان ۋە مەنزىرلىرى(1)

سىزنىڭ شۇلا بولۇپ ئۆتىشىڭىزنى بەكمۇ ئۇمۇد قىلىمەن  

بەك چىرايلىق ئىكەن.

ئۆزبەكىستان(ئۆزبېكىستان جۇمھۇرىيىتى) ئاسىيا قىتئەسى (ئوتتۇرا ئاسىيا)گە جايلاشقان مەملىكەت.پايتەختى ۋە ئەڭ چوڭ شەھىرى تاشكەنت شەھىرى. دۆلەت تىلى ئۆزبېك تىلى، يەر مەيدانى 448.9 كۋادرات كىلومېتىر. ئاھالىسى (2009) 27،555،440؛ پۇل بىرلىكى: سوم. ھازىرقى رەئىس جۇمھۇرى ئىسلام ئابدۇغەنىيۋىچ كەرىموۋ. ھازىرقى باش ۋەزىر ساۋكات مىرزىيويەۋ. دۆلەت 1991 يىلى 9 ئاينىڭ 1 كۈنى مۇستەقىل بولغان. ئۆزبېكىستان جۇمھۇرىيىتى 12 ۋېلايەت ۋە [[قارا قالپاقىستان جۇمھورىيىتى]]دىن ئىبارەتۇر.ئۆزبېكىستاننىڭ ئۇمۇمىي چىگرا ئۇزۇنلىقى 6،621 كىلۇمېتىرغا، غەرىبتىن شەرىققە ئۇزۇنلۇقى 1،425 كىلومېتىرغا، شىمالدىن جەنۇبقا 925 كىلۇمېتىرغا سوزۇلغان. ئۆزبېكىستان غەرب ۋە شىمالدا قازاقىستان بىلەن، شەرىقتە قىرغىزىستان ۋە تاجىكىستان بىلەن، جەنڭبىدا تۈركمەنىستان ۋە ئافغانىستان بىلەن چىگرىداش.1 مىلىيوندىن ئاشىدىغان مىللەتلەردىن رۇسلار،تاجىكلار،قازاقلار؛ 500 ئەتراپىدىكىلەر، تاتارلار،قىرغىزلار،قارا قالپاقلار دىن باشقا فارسلار (پارىسلار) (200 مىڭ)،كورىئانلار(200 مىڭ) ئۇكرائيانلار (150 مىڭ)، تۈركمەنلەر (105 مىڭ)،ئەرمەنىيلەر 100 مىڭ، ئەرەبلەر ۋە لولىلار (50 مىڭ) ۋە باشقىلار. (ئۇيغۇرلارنىڭ ئايرىم مىللەت سۈپىتىدە سانى بېرىلمىگەن) 0!!z'm3  
(1) ئۆزبېكىستاندىكى ئۇيغۇرلار.(680مىڭ)تارىخىي جەھەتتىن قارىغاندا، ھازىر ئۆزبېكىستاننىڭ پەرغانە ۋادىسىدا 6-7 مىليون ئۇيغۇر نەسىللىك خەلق ياشايدىكەن.1920-يىلى سوۋېت ئىتتىپاقىدىكى ئۇيغۇرلاردىن چىققان ئابدۇللا رۇزىباقىيېۋ ئۆزبېكىستاننىڭ پەرغانە ۋادىسىغا كۆچۈپ كېلىپ ئولتۇراقلاشقان ئۇيغۇر ئاھالىسىنىڭ 600مىڭدىن ئاشقانلىقىنى جاكارلىغان.1930 - يىلى سوۋېت ئىتتىپاقى ئېلان قىلغان نوپۇس ئىستاتىستىكىسىدا بۇ سان بىر ھەسسە كېمىيىپ 300مىڭغا چۈشۈپ قالغان. ()I';o  
1937-يىلى ستالىن قوزغىغان «ئەكسىلئىنقىلاپچىلارغا زەربە بېرىش ھەرىكىتى»دە رۇس ھۆكۈمىتىنىڭ مەركىزىي ئاسىيادىكى ھەرىكىتىنىڭ تىغ ئۇچى ئۇيغۇرلارغا قارىتىلغان بولۇپ، ئۇيغۇرلاردىن يېتىشىپ چىققان يۇرت كاتتىلىرى قىرغىن قىلىنغان، ھايات قالغانلىرىنى بولسا قەيەردە ياشىغان بولسا ئۆزىنىڭ مىللى كىملىكىنى شۇيەردىكى مىللەتلەرنىڭ مىللى كىملىكى بىلەن ئاتاشقا مەجبۇر قىلغان. ئاساسەن ئۆزبېك نامى بىلەن ئاتالغان. 1950يىلى ۋە 1960-يىللىرىغا كەلگەندە ئۇيغۇر دىگەن نامنى قوللىنىش چەكلەنگەن، قوللانغانلار كەمسىتىلگەن ۋە سىياسى يەكلەشلەرگە ئۇچرىغان. 1979-يىلىدىكى سوۋېت ئىتتىپاقىنىڭ بىرقېتىملىق نوپۇس ئىستاتىستىكا مەلۇماتىدىن قارىغاندا، ئەسلىدىمۇ كېمەيتىلىپ ئېيتىلغان 600مىڭ دىگەن سان 29مىڭ 104كە، 1989-يىلى 35مىڭ 700گە چۈشۈرۈپ قويۇلغان. ھازىر ئۆزبېكىستاندا زادى قانچىلىك ئۇيغۇر ياشاۋاتقانلىقىنى ھۆكۈمەت تەرەپ يوشۇرىدۇ ياكى يالغان مەلۇمات بىرىدۇ.   ئۆزبېكىستاندىكى ئۇيغۇر زىيالىلىرىنىڭ قارىشىچە، بىر ئۆزبېكىستاندىلا ئۆزلىرىنى مەخپى ھالدا ئۇيغۇر دەپ ئاتايدىغانلارنىڭ سانى 1مىليون 500مىڭدىن ئاشىدىكەن، ئېنىق ھالدا مىللى كىملىكى بىلەن ياشايدىغانلار 200مىڭدىن ئاشىدىكەن، ئۆزبېكىستان پەنلەر ئاكادىمىيىسىدىكى بىرپروفېسسور ئۇيغۇرنىڭ ئېيتىشىچە، ئۆزبېكىستاندا ئۆزىنىڭ مىللى كىملىكىنى ئۇچۇق ئاشكارا ھالدا قوغداپ قالالىغان ئۇيغۇرلارنىڭ سانى 500مىڭدىن كەم ئەمەسلىكىنى ئاشكارىلىغان. تۆۋەندىكى تور بەتتە كۆرسىتىلگەن ئۇيغۇر مۇھاجىرلىرىنىڭ ئۆزبېكىستاندىكى نوپۇس ئىستاتىستىكىسىدىمۇ 680مىڭ دەپ ئېلىنغان.(بۇ توربەت ئادرىسى ئەسلى مەنبەدە چۈشۈرۈپ قويۇلغان)

بىز لەر قىرىنداش مىللەت بولغاچقىمكىن كۆزۈمگە ئسسىق كۆرۆندى بۇ سۈرەتلەر!

ئۇزبەكلەرغۇ بىزنى قىرىداشتەك كۇرمەيدۇ ،

ئۆزبىك دىگەن نام ئۆزىمىزگە-ئۆزىمىز بەگ دىگەننى بۈلدۈردۇ، ئۆزبىك دىگەن مىللەت ئەزەلدىن مەۋجۈت ئەمەس ئۇلار تارىختىكى   بۇخارلار،  سەمەرقەندلەر !.2tv  
دەپ ئاتىلدىغان ئۇيغۇرلار كېيىن ئۇلار ئۆزىمىزگە ئۆزىمىز بەگ  دەپ ئايرىلىپ چىقان ،شىنجاڭ دىياردىكى ئۇيغۇرلار ئۇلارنى ئۆزىگە-ئۆزى بەگ بولغانلار دەپ ئاتاپ كەلگەن، شۇڭا بۇ ئۆزبېك دىگەن مىللەت كېلىپ چىققان .

ياخشى بىر ماتىريال بىلەن تەمىن ئەتكىنىڭىزگە تەشەككۇر ..

   باشقىلارنى ئىچى تار دىگىنىم ئەمەس، ئەمما ئۇيغۇرنىڭ ئىچى دەريا ياكى دېڭىز دېسىمۇ ئازلىق قىلىدىغان كەڭ قۇساق خەلق جۇما، كۆرۈپ تۇرۇپسىلار تېلىۋۇزۇردىكى "مەيلى كۆڭۈلدىكى سۆز " پىروگراممىسى بولسۇن ۋە ياكى شۇنىڭغا ئوخشاش باشقا تىپتىكى پىروگرامما ھەم سەنئەت كېچىلىكلىرىدە ئۆزىمىزدىن باشقا بىزگە ۋە جەمئىيەتكە تەسىر كۆرسىتىۋاتقان كىشىلەرنى مەيلى ئۇ قايسى مىللەت، ئىرق ياكى قايسى قاتلامدىن بولسۇن مىللەت ئايرىماستىن تېلىۋۇزۇردا سۆھبەت ئۇيۇشتۇرۇپ ھەممىمىزگە تۇنۇشتۇرۇپلا كېتىدۇ.(مەسىلەن: شۇ پىروگراممىدا قۇمۇلدىكى ئۇيغۇرلارنىڭ قارلىق تاغدا قاپسىلىپ قالغان ئالتە خەنزۇنى قۇتقۇزغانلىقى، غۇلجىدىكى مەلۇم خەنزۇ يېزا كادىرىنىڭ ئۇيغۇرلار بىلەن بىر تەن بىر جان بولۇپ كەتكەنلىكى ھەم ئۇنىڭ ئۇيغۇر خەلق ناخشىلىرىنى راۋرۇس ئېيتىدىغانلىقى، خوتەندىكى مەلۇم بىر خەنزۇ كادىرنىڭ يەرلىك ئۇيغۇرلارغا ياخشىلىق قىلغانلىقى ۋە ئۇنىڭ ئۇيغۇر تىلىنى ئانا تىلىدەك سۆزلەيدىغانلىقى، قايسى بىر خەنزۇ يازغۇچىنىڭ ئۇيغۇر تىلىدا ئۇيغۇر يازغۇچىلىرى توغرىسىدا سۆزلىگەن سۆزلىرى يەن بىر قىرغىز يازغۇچى ۋە قازاق يازغۇچىلار توغرىلىقمۇ شۇنداق كۆپ نەرسىلەردىن ئۇچۇر بەرگەنلىكى بۇ سۆزىمنىڭ ئىسپاتى) بىراق باشقىلار بىزنى دۆتكەن دەمدۇ ياكى قوسىقى كەڭكەن دەمدۇ ئۇنىسى ماڭا نامەلۇم ئەمما مىنىڭ بىلىدىغىنىم "ئۇيغۇر" = "مەرت" 6GoQJ  
   ئەمما بىز خەلق ئىچىدە ئاددى ئادەم سۈپىتىدە ياشاۋاتقان ئىسىل ئادەملىرىمىزنىڭ بىرەرسىنىمۇ باشقا مىللەت ياكى رايون تېلىۋىزور قاناللىرىدا كۆرۈپمۇ باقمايمىز ئەمما، "ئەجەپ بىزنى ماختاپ قويمىدا" دەپ ھەيرانمۇ قالمايمىز، يەنىلا بۇرۇنقىدەك دادىل ياشاۋېرىمىز. مانا يۇقۇرىدا بىرسى ئۆزبېكىستاننى چۈشەندۈرۈپ يېزىپتىكەن ئاستىدا بىرسى، ئۇنىڭدىن ئاغرىنىپ ئۇلار بىزنى قېرىنداش قاتارىدا كۆرمەيدۇ دەپ كېتىپتۇ، ھەممىمىز كۆڭلىمىزدىكى ئۇيغۇرغا يات بولغان ئىللەتلەرنى چىقىرىۋېتىپ كەڭ قوساقلىق بىلەن ياشاۋېرەيلى. جاھاننى ۋە ئۆزگىنى چۈشىنىش بولسا چۈشەنمىگەندىن مىڭ ياخشى. 8M,$|\U  
    

karguli   nlkQ'XGAI  
   پۇلۇم بۇلسىمۇ باراتتىم شۇ ئۈزبىكئستاندىگەن شەھەرگە Ee?+IZ H7|  
czv )D\*  
%">Oy&3  
ئۆزبىكىستان دىگەن شەھەر ئىسمى ئەمەس دۆلەت ئىسمى، سىزمۇ ئامىرىكا گۇاڭجۇ دا دىگەندەكلا  گەپ كىلىپسىزغۇ.
O#5ll2?