روزىدار ھالەتتە سالقىنداپ يۇيۇنۇش توغرىسىدا

           روزىدار ھالەتتە سالقىنداپ يۇيۇنۇش توغرىسىدا n\BV*AH  
T#I}w\XlhP  
*Utx0Me  
سوئال: ئەسسالامۇ ئەلەيكۇم! روزىدار يۇيۇنسا روزىسى سۇنامدۇ؟ يەنى تومۇز ئىسسىقتا راھەتنى دەپ دېمەكچى، بەزىلەر: روزىدار ھالەتتە سالقىنداپ يۇيۇنسا روزىسى بۇزۇلۇپ كېتىدۇ، دەپ قارايدىكەن. l0ZK)  
W(-son~I  
جاۋاب: I1
K%n'D  
PTXS8e4  
z-sq9Qp&x  
ۋە ئەلەيكۇم ئەسسالام ۋە رەھمەتۇللاھى ۋە بەرەكاتۇھۇ: بىسمىللەھىرراھمانىرراھيم بارلىق ھەمدۇ-سانا جانابى ئاللاھقا بولسۇن، پەيغەمبىرىمىزگە، ئائىلە-تاۋابىئاتىغا ۋە ئۇنىڭغا تاكى قىيامەتكە قەدەر ياخشى ئەگەشكەنلەرگە دۇرۇت-سالاملار بولسۇن. روزىدار ھالەتتە كۈندۈزى جانابەتتىن يۇيۇنۇش ياكى مۇستەھەب بولغان غۇسلى تاھارەت قىلىش ياكى تازىلىق قىلىپ يۇيۇنۇش ياكى ئىسسىقلاپ كەتكەنلىكتىن سالقىنداپ يۇيۇنۇش قاتارلىق بارلىق يۇيۇنۇشلار ئوخشاش. يۇقىرىقى ئەھۋاللاردا گېلىدىن سۇ ئۆتۈپ كەتمىسىلا سۇغا چۆمۈلۈش ياكى يۇيۇنۇش بىلەن روزا سۇنمايدۇ . سەھىھ ھەدىسلەردە كېلىشىچە رەسۇلۇللاھ ساللەللاھۇ ئەلەيھى ۋەسەللەم روزا تۇتقان ھالدا بېشىغا سۇ تۆككەن ۋە يۇيۇنغان، سەلەپلىرىمىزمۇ يۇيۇنغان ۋە كىيىملىرىنى نەمدەپ سالقىندىغان . ئۇرۋە بىلەن ئەبۇ بەكىر ئىككىيلەن رىۋايەت قىلىدۇكى، ئائىشە رەزىيەللاھۇ ئەنھا مۇنداق دېگەن: رەسۇلۇللاھ ساللەللاھۇ ئەلەيھى ۋەسەللەم رامىزاندا ئېھتىلام بولغانلىقىدىن ئەمەس، بەلكى جىمادىن جۇنۇب بولغان ھالدا تاڭ ئاتتۇرۇپ غۇسلى قىلىپ روزا تۇتىۋېرەتتى.(سەھىھەين: بۇخارى 1930-ھەدىس. مۇسلىم 1109-ھەدىس) ساھابىلاردىن بىرى رىۋايەت قىلىدۇكى، مەن رەسۇلۇللاھ ساللەللاھۇ ئەلەيھى ۋەسەللەمنى ئەرج دېگەن جايدا ئىسسىقتا روزىدار ھالەتتە ئۇسسۇزلىقتىن ياكى ئىسسىقتىن بېشىغا سۇ قۇيۇۋاتقان ھالەتتە كۆرگەن. ['iEw!  
(b"q(:5oX  
(سۈنەنى ئەبۇ داۋۇد 2365 ئىمام نەۋەۋىي (ئەلمەجمۇئ 6/361) مۇنداق دېگەن: بۇ ھەدىس سەھىھ بولۇپ، بۇنى مالىك مۇۋەتتادا، ئەھمەد ئىبنى ھەنبەل مۇسنەدىدە، ئەبۇ داۋۇد بىلەن نەسەئى سۈنەنلىرىدە رىۋايەت قىلغان.) ئىمام بۇخارى سەھىھىدە روزا تۇتقۇچىنىڭ غۇسلى قىلىشى توغرىسىدا دېگەن بابتا مۇنداق رىۋايەت قىلغان : ئىبنى ئۆمەر رەزىيەللاھۇ ئەنھۇما روزىدار ھالىتىدە بىر كىيىمنى ھۆل قىلىپ، ئۇچىسىغا ئارتىۋالغان. شەئبىي روزىدار ھالىتىدە مۇنچىغا كىرگەن. ئىبنى ئابباس رەزىيەللاھۇ ئەنھۇما: قازاندىن ياكى باشقا نەرسىلەردىن تاماقلارنىڭ تەمىنى تېتىپ باقسا كېرەك يوق، دېگەن. ھەسەن بەسرىي: روزا تۇتقان ئادەم ئاغزىنى چايقىسا، سالقىنداش ئۈچۈن ئەزالىرىنى يۇيسا كېرەك يوق، دېگەن. ئىبنى مەسئۇد رەزىيەللاھۇ ئەنھۇ: ئەگەر بىرىڭلار روزا تۇتقان كۈن بولسا، مايلىنىپ، چاچلىرىنى تاراپ تاڭ ئاتتۇرسۇن، دېگەن. ئەنەس رەزىيەللاھۇ ئەنھۇ: مېنىڭ بىر ۋاننام بار ئىدى، مەن روزا تۇتقان ھالىتىمدە ئۇنىڭغا چۈشەتتىم، دېگەن.(سەھىھۇل بۇخارى-روزا تۇتۇش بۆلۈمى) ئەبۇ بەك ئەلئەسرام رىۋايەت قىلىشىچە ئىبنى ئابباس رەزىيەللاھۇ ئەنھۇما روزىدار ھالەتتە رامىزان ئېيىدا ھەمراھلىرى بىلەن مۇنچىغا كىرگەن.(ئەلمۇغنى 3/18) j*GS')Cm  
+-5YmN'  
ئىبنى سىيرىين روزىدار ھالەتتە كىيىمنى ھۆل قىلىپ يۈزىگە يېپىۋېلىشنى مەيلى دەپ قارايتتى. ئوسمان ئىبنى ئەبىل ئاس ئەراپات كۈنى چۈشتىن كېيىن بەدىنىگە سۇ قۇيۇپ راھەتلىنەتتى. ئابدۇرراھمان ئىبنى ئەسۋەد روزىدار ھالەتتە ئىككى پۇتىنى سۇغا چىلىغان.(بۇلارنى ئىبنى ئەبى شەيبە مۇساننىفىدە رىۋايەت قىلغان. 2/299-بەت. 9214-9218-نومۇر) CqU^bVs  
  
بەزى كىتابلاردا روزىدارنىڭ يۇيۇنۇشىنى مەكروھ دېگەن قاراشلار كېلىدۇ. مەسىلەن: ھەنەپىي مەزھەب كىتابلىرىدا بايان قىلىنىشىچە ئىمام ئەبۇ ھەنىيفە رەھمەتۇللاھى ئەلەيھىدىن ئىككى رىۋايەت كەلگەن بولۇپ، بىرىدە روزىدارنىڭ سۇغا كىرىۋېلىشى، ھۆل كىيىم بىلەن يۆگىنىۋېلىشى مەكروھ دەپ قارىغان. لېكىن ھەنەپىي مەزھەب ئىماملىرى سەھىھ ھەدسىلەرگە ئاساسەن بۇ قاراشنى سەل ئاجىز دەپ قاراپ مەكروھ بولمايدۇ، دېگەن ئىمام ئەبۇ ھەنىيفە رەھمەتۇللاھى ئەلەيھىدىن كەلگەن يەنە بىر رىۋايەتنى تەرجىھ قىلىپ تاللىغان. ئەمەلىيەتتە ئەبۇ ھەنىيفە رەھمەتۇللاھى ئەلەيھى يۇقىرىقى بىر رىۋايەتتە كەلگەن قارىشىدا يۇيۇنۇش، سۇغا چۆمۈلۈش ۋە ھۆل كىيىمنى كىيىۋېلىشنى روزىنى بۇزۇۋېتىدۇ، دەپ ئەمەس، ئىبادەتنى قىلىشتا سىقىلىش ئىزھار قىلغانلىق بولىدۇ، دەپ مەكروھ دېگەن.(فەتھۇل قادىير 2/330) .O&YdUo  
axN\ZXU  
ئىمام ئەينى مۇنداق دەيدۇ: "روزىدارنىڭ يۇيۇنىشى مەكروھ دېگەن ئەبۇ ھەنىيفەدىن كەلگەن رىۋايەت ھەنەپىي مەزھەبتا ھېسابقا ئېلىنمايدىغان رىۋايەتتۇر، مەزھەبتىكى تاللانغان قاراش مەكروھ بولمايدۇ، دېگەن قاراش بولۇپ، بۇنى ھەسەن ئەبۇ ھەنىيفەدىن رىۋايەت قىلغاندۇر. بۇنى ئەلۋاقىئات مۇئەللىپى تەنبىھ بەرگەن. يەنە رەۋزە بىلەن جاۋامىئۇل فىقھى دېگەن كىتابلاردا: ئىسسىقتىن يۇيۇنۇش، كىيىمنى ھۆلدەش ۋە بېشىغا سۇ قۇيۇش مەكروھ بولمايدۇ، دەپ كەلگەن".(ئۇمدەتۇل قارىي 11/11) ئىمام ئىبنى ئابىدىين مۇنداق دەيدۇ: يۇيۇنۇش مەكروھ بولمايدۇ، دېگەن قاراش بويىچە پەتىۋا بېرىلىدۇ، چۈنكى رەسۇلۇللاھ ساللەللاھۇ ئەلەيھى ۋەسەللەم روزىدار ھالەتتە ئۇسسۇزلىقتىن ياكى ئىسسىقتىن بېشىغا سۇ قۇيغان. بۇنى ئەبۇ داۋۇد رىۋايەت قىلغان. ئىبنى ئۆمەر رەزىيەللاھۇ ئەنھۇما روزىدار ھالىتىدە كىيىمنى ھۆل قىلىپ، يۆگىنىۋاللاتتى. يەنە بۇنداق ئىشلارنى قىلىشنتا ئىبادەتكە ياردەم ۋە تەبىئى سىقىلىشتىن قۇتۇلۇش بولىدۇ. ئەبۇ ھەنىيفە رەھمەتۇللاھى ئەلەيھى يۇقىرىقى بىر رىۋايەتتە كەلگەن قارىشىدا بۇنى ئىبادەتنى قىلىشتا سىقىلىش ئىزھار قىلغانلىق بولىدۇ، دەپ مەكروھ دېگەن.(راددۇل مۇھتار 2/419). دېمەك ھەنەپىي مەزھەب قارىشىدىمۇ يۇيۇنۇش روزىنى سۇندۇرمايدۇ. مەكروھمۇ بولمايدۇ. باشقا مەزھەبلەردىمۇ مەكروھ دەپ قارىغان ئالىملار تۇيماي قېلىپ گېلىدىن سۇ ئۆتۈپ كەتمىسۇن دەپ ئېھتىيات جەھەتتىن مەكروھ دېگەن. دېمەك روزىدار ھالەتتە يۇيۇنۇش ياكى سۇغا چۆمۈلۈش ياكى سۇ ئۈزۈش ئارقىلىق روزا سۇنمايدۇ. سالقىنداش، راھەتلىنىش ئۈچۈن قىلغان بولسىمۇ شۇنداق. بۇ ئىسلامنىڭ كەڭچىلىكى، رەسۇلۇللاھ ساللەللاھۇ ئەلەيھى ۋەسەللەمنىڭ قىلغان ئىشى، ساھابە ۋە تابىئىيلاردىن نۇرغۇن زاتلارنىڭ قىلغىنىدۇر. ئەبۇ ھۇرەيرە رەزىيەللاھۇ ئەنھۇ رىۋايەت قىلىدۇكى، رەسۇلۇللاھ ساللەللاھۇ ئەلەيھى ۋەسەللەم مۇنداق دېگەن: «ھەقىقەتەن ئىسلام دىينى قولايلىقتۇر، قانداق بىر ئادەم دىنى ئەمەللەرنى قىلىشتا ئاشۇرۇپ قىلىشقا كۈچەيدىكەن، ئۇ ئادەم چوقۇم مەغلۇپ بولىدۇ. شۇڭا ئوتتۇرھال بولۇڭلار ۋە شۇنىڭغا يۈزلىنىڭلار. ئاز بولسىمۇ داۋاملاشقان ئەمەلگە خۇش بىشارەت ئېلىڭلار، ئەتىگەن، كەچ ۋە كېچىنىڭ مەلۇم ۋاقىتلىرىدىن ئىبادەتنى داۋاملاشتۇرۇشقا پايدىلىنىڭلار».(سەھىھۇل بۇخارى 39-ھەدىس) ۋەللاھۇ ئەئلەم. پەتىۋادا: دوكتور ئابدۇل n5tsaU;  
ئەزىز رەھمەتۇللاھ Qj|tD+<  
-q?
,  
L{&Yh|}  
مەنبە  تەقۋا بىلوگى Z4gn7'V  

ناھايتىمۇ كۈچلۈك دەلىل پاكىتلار بىلەن تەپسىلى چۈشەندۈرۈپسىز. ئاللاھ  سىزدىن رازى بولسۇن قېرىندىشىم!!!1   بارلىق روزىدار قېرىنداشلارغا ئاللاھتىن  كۈچ  قۇۋۋەت، چىدام غەيرەت سەبىر تاقەت    تىللەيمەن .   ئامىين!

رەھمەت سېزگە . بېلېۋالدېم

سۇئال ،ئەسسالامۇ ئەلەيكۇم ئەگەر ئايالكىشى ھامۇلدار بۇلۇپ تىنى ئاجىز بۇلسا  يەنە ئاي كۇنى يېقنلشىپ  قالسا  بۇخېل ئەھۋال ئاستىدا قانداق قىلدۇ كۇندە چۇشتىن كىيىن ماغدۇر سېز لىنىپ كېتىدىكەن  بۇنۇڭ توغرا جاۋابنى بىلۋالساق تۇلمۇ ياخشى بۇلاتتى ئەقىدە ئىتىقادىمىزنى تۇغرىلاپ مېڭىش ئۇچۇن چۇڭ ياردىمى تىگەتتى  بۇنڭغا تۇغرا جاۋابنى بىرشڭلارنى تۇۋەنچلىك سۇرايمەن

بۇنىڭغا پەقەت ئامال بولماي تۇتالمايدىغان ھالەتتە بولسا تۇغۇپ بولۇپ ئاندىن كىيىن ۋاقىت چىقىرىپ تۇتىۋالسا بولىدۇ ئەمما چىدىيالايتىم دەپ تۇتۇپ سۇندۇرۋىتىپ قالسا بۇنىڭ ئۈچۈن ھەر بىر كۈنلۈكىگە 60كۈن تۇتۇشى كىرەك . \\35}9  
ئەگەر تۇتۇش ئىمكانىيىتى بولماي قالسا كىيىن تۇتىۋالسا بولىدۇ بۇ مىنىڭ بىلىدىغانلىرىم.

ئەسسالامۇ ئەلەيكۇم zZV9`cqZ{  
بۇتۇغرىسىدا مەن مۇنداق  قارايمەن،رامزاندا  تۇغۇپ كېلىش ئھتىمالى  ياكى  كىيىنكى ئايدىلا تۇغۇش ئھتىمالى بولسا تۇتماي رەجەپ ئېيىدا تۇتسا بۇلىدۇ دەپ قارايمەن .ئىسلام دىنىدا بالا  ئمتىۋاتقان ئاياللا كىيىن تۇلۇقلاپ تۇتىۋالسا بۇلىدۇ دەپ بارمىكىن دەيمەن  .دىنىمىز كەڭرى دىن

كۆپ  رەخمەت  .      

بىلىۋالدىم . رەھمەت سىزگە.

رامېزان دېگەن ئاللا رازللقې تۈتىدغان تۇرساق  ئازراق جاپاسى بولدۈ، لكىن ئاللا ئەجىرنې بىردۈ،خە...دىسىللام ئۆزمزگە پايدللىق يىرنىنلا ئىزداپ يۇرىدىكەن مىز

assalamualaykum,warahmatulla  wabarakatuhu ramizan alla ning ummiti muhammad yaga kilgan inam ay li riden biridur buayneng aallaneng rah mete wa pazli en ami bolginiga yare xa ozega tuxluk riyaziti bolidu maselan subhi sadektin tartep  kun oltur guqa bolgan wakitta eqex yiyix wa uneng den baxka alla qakligan exlarden ozenesaklax qunki alla ramizan togruluk musulmanni qenekturup akiwatta katta enam berede gan liki ni wada kilgan ,xunglaxka bu ramizan tutkan kixinengf suga quxu xe eger xub hi lik mase la bune astayidillik bilan sese timilik dini tarbiya algan nopuzluk alimlarneng patewase ga murajiat kilixka togra kelidu alderap hukum qekex ka boilmaydu sez neng kalturga patiwa lire ngez mu sa udede ki olimalarneng patewase ekan amma dunya mikyaseda omumiylik ne ozeqega aqlalmaydu sez bak hapa bolmay kayta oy lunup elmi hades elmi usul elmi pikhi den atraplik tonuxkan alimlarden sorap anden torda patewa barse ngez kerendexem =VkbymIZ4y