جۇڭگودا ئەخلاق پارچىلىنىشىنىڭ تۈپ مەنبەسى

جۇڭگودا ئەخلاق پارچىلىنىشىنىڭ تۈپ مەنبەسى J0vCi}L  
,!RbFME&H  
Uxq9H  
جۇڭگو جەمئىيتىدە ئەخلاق پارچىلىنىش ئىچدە تۇرىۋاتىدۇ، ئۇنى قايتا قۇرۇش كېرەك.بۇنىڭ ئۈچۈن ئەخلاق پارچىلىنىشىنىڭ تۈپ مەنبەسىنى ئېنىقلاشقا توغرا كېلىدۇ.ئىجتىمائى كەيپىياتتا ئاغرىنىشلا بولۇپ،ئەقلىيلىك بولمىسا، قايتا قۇرۇشنىڭ مۇۋاپىق يولىنى تاللاش تولىمۇ قىيىنغا چۈشىدۇ. =A,6KY=E  
)NwIEk>Tf  
ئۇنداقتا،جۇڭگو جامائەتچىلىكى بۇگۈنكى جۇڭگو جەمئىيتىدىكى ئەخلاق بۇزۇلۇشىنىڭ تۈپ مەنبەسىگە قانداق قاراۋاتىدۇ؟ |\OG9{q  
ئاددىي قىلىپ ئېيتساق، سولچىللار بۇنى بازار ئىگىلىكىدىن كۆرۈۋاتىدۇ(بازار ئىگىلىكى ئەخلاق بۇزۇلۇشىنىڭ تۈپ سەۋەبى دەپ قاراۋاتىدۇ)،ئەركىن ئېقىم تەرەپدارلىرى(ئوڭچىللار) بولسا ئەخلاق بۇزۇلۇشىنىڭ سەۋەبىنى ھوقۇققا باغلاپ،سىياسى ھوقۇقنىڭ ئەخلاق كىرىزىسىنى كەلتۈرۈپ چىقىرىشقا سەۋەب بولغانلىقىغا ئىشىنىۋاتىدۇ.گەرچە باشقا خىل ئوخشىمىغان كۆزقاراشلار مەۋجۇت بولسىمۇ،مۇشۇ ئىككى خىل كۆزقاراش ئاساسى سالماقنى ئېگىلەۋاتىدۇ.بۇلارنىڭ مۇنازىرە بوشلۇقىدا ئوڭ-سول ئىككى تەرەپكە بۆلۈنۈشلا بار بولۇپ،قىلچە ئورتاق پىكىر يوق. ئۇلارنىڭ ئارىسىدىكى تالاش-تارتىشنى كونكېرت ئىجتىمائى مۇھىت ۋە سىياسەت ئۈستىدىكى تالاش-تارتىش دېگەندىن كۆرە، ھەرقايسىسى ئۆزلىرىنىڭ ئاڭ شەكلىدىكى ئۆزلىرى توغرا دەپ قارىغان ئېتىقادىنى قوغداۋاتىدۇ،دېگەن تۈزۈك.تەبىئىيكى،بۇنداق تالاش-تارتىشلارنىڭ ئىجتىمائى ئەخلاقنى قايتا قۇرۇشقا ئانچە ئەمەلىي پايدىسى يوق. Z~VS
Wrw3  
od7 [h5r  
سولچىللار مۇنداق ئىككى مەسلىگە يولۇقىدۇ. بىرى،قانداق ھەل قىلىش مەسلىسى. ماركىس كاپىتالنىڭ ماھىيتىدىن چىقىش قىلىپ تۇرۇپ،ئەخلاق پارچىلىنىشىنى تەھلىل قىلغان.ئەمما،ھەل قىلىش ئۇسۇلىنى تاپالمىغان ئىدى.ماركىسىزىمنىڭ بۇ مەسلىنى ھەل قىلىش ئۇسۇلى بويىچە بولغاندا،كاپىتالىستلارنى ۋە بازارنى يوقىتىش كېرەك.شۇڭا،بارلىق سوتسىيالىستىك دۆلەتلەر نۆۋەتتە كاپىتالىستلارنى يوقىتىشنى ئۆزلىرىنىڭ سىياسى نىشانى قىلىۋاتىدۇ.رۆشەنكى،ئىنسانىيەت تارىخىدىكى بۇ چوڭ تەجرىبە ئاللىقاچان ئۆز مەغلۇبىيەت نەتىجىسىنى جاكارلاپ بولغانىدى.مەيلى سىتالىن دەۋرىدىكى سوۋېتلەرنىڭ شەرقىي ياۋرۇپا سوتسىيالىزىمى بولسۇن،ياكى ماۋزېدوڭ دەۋرىدىكى جۇڭگونىڭ سوتسىيالىزىمى بولسۇن،كاپىتالىستلارنى يوقىتىش ئەڭ ئاخىرىدا نامرات سوتسىيالىزىمغا ئېلىپ بارغانىدى. zd+_BPT  
g$\Z-!(  
بازارغا كەلسەك، بازار بولمىسا بايلىق يارىتىدىغان ئۈنۈملۈك مېخانىزىم بولمايدۇ،ھاللىق جەمئىيەتمۇ بولمايدۇ. مەيلى غەرب ئەللىرىدە ياكى ئاسىيادا بولسۇن،بازار ئىگىلىكى زوركۆلەملىك ئوتتۇرا قاتلام كىشىلىرى (بۇرژىئازىيە) نى،يەنى جۇڭگو جەمئىيتىدە دېيىلىۋاتقان ھاللىق جەمئىيەتنى بارلىققا كەلتۈرىدۇ.ئەگەر بازار بولمايدىكەن، دۆلەتنىڭ يېتەكلىشىدە ئېلىپ بېرىلغان ئىقتسادىي پائالىيەتتە تېخىمۇ ئېغىر ئادالەتسىزلىكلەريۈز بېرىپ،سابىق شەرقىي ياۋرۇپا ئالىملىرى ئېيتقىنىدەك،«يېڭى سىنىپ» مەيدانغا كېلىدۇ.سىياسى ھۆكۈمرانلاردىن تەشكىل تاپقان بۇ يېڭى سىنىپ بىيۇكرالىرى،دۆلەت ئۇمۇمىي بايلىقىنىڭ مۇتلەق كۆپ قىسمىنى مونۇپۇل قىلغان بولىدۇ. d5zF9;[  
|uT&`0T'e`  
ئۇنداق بولسا،ئوڭچىلارنىڭ دېگىنى بويىچەبولسىچۇ؟ سولچىللارنىڭ ئەكسىچە،ئوڭچىلار ھوقۇقنى جۇڭگو جەمئىيتىنىڭ ئەخلاق پارچىلىنىشىدىكى تۈپ مەنبە دەپ قارايدۇ. ئوڭچىلارنىڭ قارىشىچە،سىياسى تۈزۈم—ئەخلاق كىرىزىسىنى كەلتۈرۈپ چىقارغان ھالقىلىق سەۋەب.ئۇلار جۇڭگودىكى نۇرغۇن ئىجتىمائى مەسلىلەرنى ھوقۇق-ئىمتىياز كەلتۈرۈپ چىقاردى،دەپ قارايدۇ.شۇڭا ئۇلار دىموكراتىيلەشتۈرۈش ۋە بازارلاشتۇرۇش ئارقىلىق ئەخلاق مەسلىسىنى ھەل قىلىپ ،ئەخلاقنى قايتا قۇرۇشنى تەشەببۇس قىلىدۇ. بازارلاشتۇرۇشنىڭ نىشانى— ھۆكۈمەت بىلەن ئىقتىسادنىڭ مۇناسىۋىتىنى ئايرىۋېتىش، دېموكراتىيلەشتۈرۈشنىڭ نىشانى بولسا سىياسى ھوقۇققا چەك قويۇش. سولچىللار ئەندازىنى ماۋزېدوڭ دەۋرىدىكى جۇڭگو دېسەك،ئوڭچىللار ئەندازىنى بازار ئىگىلىكى ۋە دېموكراتىك سىياسى ئاساسىدىكى غەرب دۆلىتى،دېيىشكەبولىدۇ. jrMY]Ea2`  

6]%79?'A  
ئەمما،ئوڭچىللار يەنە نۇرغۇن مەسلىلەرنى ھەل قىلىپ بولالمايدۇ. جۇڭگودىكى نۇرغۇن ئەخلاق مەسلىلىرىنى دەرۋەقە سىياسى ھوقۇق بىلەن مۇناسىۋەتلىك بولسىمۇ، بازارنى ئەخلاق مەسلىلىرىنى ھەل قىلىشنىڭ يولى دەپ تاللىۋالساق بولمايدۇ.بازارلاشتۇرۇش — سىياسى ھوقۇقنى چەكلەپ،بىرقىسىم ئەخلاق مەسلىلىرىنى ھەل قىلىش HeagT(rN'  
بىلەن بىرۋاقىتتا يەنە تالاي مەسلىلەرنى بىللە سۆرەپ چىقىدۇ. GUJaeFe  
I<q=lK  
جۇڭگونىڭ ۋەزىيتىگە قايتىىپ كەلسەك،سولچىللار ئوڭچىللار ئوتتۇرىغا قويغان نۇرغۇن مەسلىلەرگە جاۋاب بېرىشتە قىينىلىدۇ. يەنى،بازارلاشتۇرۇشنىڭ ئەخلاققا بولغان سەلبىي تەسىرى نۇقتىسىدىن چىقىش قىلغاندا، ئوتتۇرىغا قويۇلغان سىياسىي ھوقۇقسىزلاشتۇرۇش(سىياسى ھوقۇقنىڭ تەسىرىنى چىقىرىۋېتىش) كۆزقارىشى رېئال تۇرمۇشقا ئۇيغۇن كەلمەيدىغان بولۇپ،بۇ بىر ئۆتكۈنچە ئىدىئاللاشتۇرۇشلا خالاس.جۇڭگودا بازاردىن قالايمىقان پايدىلىنىش ياكى ھوقۇقتىن قالايمىقان پايدىلىنىش بولسۇن،ھەممىسىلا سىياسى ھوقۇق بىلەن مۇناسىۋىتى بار ئىشلار.ئالدى بىلەن،سىياسى ھوقۇق بازاردىن قالايمىقان پايدىلىنىشنى كەلتۈرۈپ چىقاردى.جۇڭگونىڭ دەسلەپكى ۋاقىتلاردىكى ئىسلاھاتچىلىرى ئىقتىسادىي ساھە بىلەن ئىجتىمائىي ساھەنى ئايرىمىغاچقا،ئىقتىسادىي سىياسەتلەر ئىجتىمائى ساھەدە قوللىنىلىپ،ئىجتىمائى ساھەنىڭ مەزگىللىك بازارلىشىشى ۋە پۇل بىلەن ئۆلچىنىشىنى كەلتۈرۈپ چىقاردى. vV.TK_y  
6B)3SC  
يەنە،ھوقۇقتىن قالايمىقان پايدىلىنىش ئىجتىمائى ئەخلاقنىڭ پارچىلىنىشىنى كەلتۈرۈپ چىقىرىۋاتىدۇ.ئوڭچىللارنىڭ«ھوقۇققا چەك قويۇلمىدى»دېگىنى پەقەت بىرلا سەۋەب.تېخىمۇ ئېغىر بولغىنى ،ھوقۇق بىلەن پۇلنىڭ بىرلىشىشى.ئىككىسى بىرلىشىۋالغاندىن كېيىن، ئىجتىمائى توپتا ھېچقانداق ھوقۇق قالمايدۇ.سىياسى ھوقۇقنىڭ ھەمكارلىقى بولمىسا،يېڭى دېموكراتىيە جۇڭگونىڭ ئىجتىمائى ساھەسىدە بۇنچە تېز يامرىمايتتى.جۇڭگو جەمئىيتى بۇ ئەھۋاللارغا قارشى تۇرۇش ئىقتىدارىنى يوقاتقىنى يوق.جەمئىيەت ئىزچىل تۈردە بازارلىشىش ۋە پۇللىشىشنى چەكلەپ كېلىۋاتىدۇ.ئەگەر ھۆكۈمەت كاپىتالنىڭ ئالدىدا تۇرىۋالسا،جەمئىيەتنىڭ ھېچقانداق قارشىلىق كۆرسىتىش ئىقتىدارى قالمايدۇ. 8*nl Wl9qo  
yv:8=.r}M  
مەيلى كاپىتال ياكى ھوقۇق بولسۇن،ئوخشاشلاGDPزىمدىن ئىبارەت بۇ مېخانىزىم ئارقىلىق،جۇڭگو جەمئىيتىنىڭ ئىجتىمائى ئەخلاقىنى نابۇت قىلىۋاتىدۇ. GDPزىم— جەمئىيەتنىڭ ئىقتىسادى سانلىق مەلۇماتلىشىشى.سىياسى ئەربابلار،كارخانىچىلار،ئىقتىسادشۇناسلىق،ئادۋوكاتلار،پروففىسورلار،...قاتارلىق ئىجتىمائى قاتلامدىكىلەر،ھەتتا جەمئىيەتنىڭ ئادەتتىكى بىر ئەزاسىمۇ GDPغا ئېھتىياجلىق. &+?JY|u  
|sN>/89=/  
پۇلنى ئاساس قىلغان جەمئىيەتتە،تەشكىلات ياكى شەخىس بولسۇن،ئىقتىسادى سانلىق مەلۇمات كېمەيسىلا ھېچقانداق قىممىتى قالمايدىغان ئەھۋالغا چۈشۈپ قالدى. $]4>;gTL'  
~429sT(  
شۇنداق دەپ خۇلاسىلاشقا بولىدۇكى،جۇڭگودىكى ئىجتىمائى ئەخلاقنىڭ پارچىلىنىشىنى ئىقتىساد،جەمئىيەت ۋە سىياسى ئۈچىنىڭ GDPزىمنى يادرو قىلىش پىرىنسىپى ئاستىدىكى ئۆز-ئارا تەسىرى كەلتۈرۈپ چىقاردى. GDPزىم بولسا بۇنىڭدىكى يادرولۇق ئامىل. ئەگەر بۇ ئۈچىنىڭ ئارىسىدىكى بارلىق ئۆز-ئارا ئۆتۈشۈشلەرنىڭ يادروسى @add'>)  
GDPبولىدىكەن، ئۇنداقتا ئەخلاقنىڭ پارچىلىنىشى مۇقەررەردۇر. يېڭىچە ئەخلاقنى تىكلەيمىز ياكى ئەخلاق تۈزۈلمىسىگە قايتا قۇرۇش ئېلىپ بارىمىز دەيدىكەنمىز، ئىقتىساد،جەمئىيەت ۋە سىياسىي ئوتتۇرىسىدىكى ئۆتۈشۈشنى ئىسلاھ قىلىپ،GDPنى چىقىرىۋېتىپ ئورنىغا يېڭى ئەخلاقنى پەرۋىش قىلالىغۇدەك باشقا پىرىنسىپنى دەسسىتىشكە توغرا كېلىدۇ. بۇ نۇقتىدىن قارىغاندا، نۆۋەتتىكى ئوڭچىللار ۋە سولچىللارنىڭ يۇقىرى دەرىجىدىكى ئۆز ئاڭ فورماتىسىسىنى قوغداش تالاش-تارتىشلىرى جۇڭگو جەمئىيتىنىڭ ئەخلاقىنى ياخشىلاشقا ھېچقانداق ياردەم قىلالمايدۇ. ئىسلاھاتتىن بۇرۇنقى ۋە ئىسلاھات ئېلىپ بارغاندىن كېينىكى تەجرىبىلەر شۇنى ئىسپاتلايدۇكى،مەيلى ئوڭچىللار ياكى سولچىللار بولسۇن،قايسىبىرى ئۈستۈنلۈكنى ئىگىلەپ قالسا، ئەخلاق كىرىزىسىنى بويسۇندۇرۇش بىلەن بىرگە ئۇنىڭدىنمۇ ئېغىر بولغان باشقا خىل كىرىزىسلەرنى ئېلىپ كېلىدۇ.شۇڭا،ئەخلاق تۈزۈلمىسىنى قايتا قۇرۇش ئۈچۈن،كىشىلەرنىڭ باشقا يوللار ئۈستىدە ئىزدىنىشىگە توغرا كېلىدۇ. Q:I2\E  
adG=L9"n  
(«بىرلەشمە ئەتىگەنلىك گېزىت»—«سۇمۇرغ ھەپتىلىك ژۇرنىلى»2011-يىللىق35-سانىدىن) ?@U7tNI  
/5^"n4/M  
ماقالە ئاپتۇرى: جېڭ يوڭ نىيەن(جۇڭگو مەسىلىلىرى مۇتەخەسسىسى-ت) :3k&[W*  
*={`%  
تىرىشچان تەرجىمىسى __p\`3(,'  
s#,~Zb=