ئادىل تۇنىياز
تەننىڭ سايىسى
ئىزدەيدۇ ئىزىنى دولقۇندەك ساھىلدىكى ،
تاشلىدى ئۆزىنى كېچىنىڭ دولقۇنى ،
بۇ دەملەر ئۆلۈمنىڭ سۇدىكى يالقۇنى .
ئۆچمەكتە يامغۇرلار ، كۆيمەكتە ئىسسىق قار ،
شامالسىز لىپىلدار كۆكرەكتە نىلۇپەر .
پاك شەبنەم دومىلار گەجگىدىن دۈمبىگە ،
ئىسسىق قان ئىچىدە يۇلتۇزلۇق ، چوڭقۇر ئەر .
ئۈزۈلدى ئەنجۈرلەر ، تۆكۈلدى ياپراقلار
بىپايان كارىۋاتتا .
ئۇچماقتا بارلىق ، بىر ساز بىز قوش تارلىق ،
مېھرىبان سازەندە چالماقتا ، چالماقتا ...
قۇلاق ۋە قولىمىز يۈگۈرەر ئۆزىدىن چىقىپ
ئۆلۈم بۇ بىر قېتىملىق ، قىسقا ، لەززەتلىك .
ئۈستەل چىرىغى ئاغزىنى يۇمۇپ ، بەك ئاستا
قاراڭغۇدا ئېيىتماقتا ناخشا ،
ئەڭ گۈزەل ناخشا .
2004-يىل 10-ئاينىڭ 24-كۈنى
"دېڭىزدىكى كوچا " دىن ئېلىندى
كىچىككىنە يېزا بازىرى
ئادىل تۇنىياز
بۈگۈن سەھەردە ،
قۇياش سۇنغان ئاق گۈلچەمبىرەك
ياراشقاندا مۇز دېرىزەمگە ؛
تىرىلگەندەك قارلىق دالىغا
دەپىن قىلغان كېپەنلىك باھار ،
ئەسلىمەمنىڭ تاش ئەينىكىگە
ئېقىپ چۈشتى ئۇزۇن بىر سايە .
قەلبىم شۇئان يىرتىپ تۇماننى
ئەرۋاھ كەبى چىقتى ئايلىنىپ ،
كىچىككىنە يېزا بازىرىنى .
كىچىككىنە يېزا بازىرى ،
سالام سېنىڭ چوغدەك تېڭىڭغا .
كۆڭلەپ كىيىپ شايى تۈتۈندىن ،
سەھرادىكى قىزغۇچ تۇماندا ،
ئۇخلاۋاتقان كۆپكۆك ھاۋاغا .
سالام ئېگىز تېرەكلىرىڭگە –
زەر قاناتلىق يىڭناغۇچلاردەك ،
قونۇۋالغان كۈن نۇرلىرىغا .
سالام كېچىدە قۇياشنى چۈشەپ
تام تۈۋىدە سوزۇپ چىللىغان
شاھزادىدەك خورازلىرىڭغا .
سالام ئىشىكنى غىچىرلاپ ئېچىپ
ئىبادەتكە ماڭغان بوۋايغا .
ئەنە ،
تۆت كوچىنىڭ دوقمۇشىدىكى
چاك كەتكەن تام تۈۋىدە ،
ياغلىق سېلىپ رەڭدار بۇلۇتتەك ،
چىنىلەرنى تىزىپ ئۈستىگە ،
ئولتۇرىدۇ قېتىقچى قىزلار .
تورغاي يول ئالماستا يول ئالغان تۇزچى ،
تاش تۇز باسقان ئېشەك ھارۋىنى ،
بازار چېتىگە كېلىدۇ ھەيدەپ .
كىيىملىرى جۇلجۇل قەلەندەر
چاپاق باسقان كۆزىنى ئېچىپ ،
تام تۈۋىدە كۆردى بۈگۈنمۇ ،
تۈنۈگۈنكى سېخىي قۇياشنى .
ئەنە ،
تورۇسى ئىسلاشقان خۇشىۇي چايخانا ،
سالام بېرەر خېرىدار تاڭغا .
تەمبۇرچىدەك مۇڭلۇق ئاۋازدا
ساماۋەردە ناخشا ئېيتار چاي .
كالا سۇغارغىلى بېرىپ گۇگۇمدا ،
كۆل بويىدا يىگىتى بىلەن
ئۇچرىشىپ قالغان سەھرا قىزىدەك –
تونۇردىن چىققان پا – پا گىردىلەر
مەڭزى چوغدەك قىزارغىنىچە
سېۋەتلەردىن باقار ئۇياتچان .
تۇرىدۇ بىر قىز ،
ساتماق بولۇپ دوقمۇشتا ،
سۈبھى پەيتى قوناقلىقىدىن
ئېلىپ كەلگەن بىر تاغار ئوتنى .
قىزىل گۈلدەك خۇشبۇي ھاۋا ھەم
كەڭ دالىنىڭ مەيىن شامىلى
چەمبىرەكتەك ئايلىنار ئۇنى .
سالۋا تەلپەكلىك دېھقان ،
بېدە باسقان كالا ھارۋىغا ،
ئەگەشتۈرۈپ كەلگەن تاڭدىكى
جىگدە چېچەكلىرىنىڭ ئىللىق پۇرىقى
كوچىلارغا چاچار خۇش پۇراق .
يېقىن يېزىنىڭ باغۋىنى ئەنە
شاپتۇل ساتقىلى كىردى سەھەردە ،
شاپتۇل چېچىكىدەك ھالرەڭ سۈبھىنى
سېتىۋەتتى غۇۋا شەھەرگە .
سېتىۋەتتى ئالمىچى يىگىت ،
ئوسما قويغان قاشلىق جۇۋانغا ،
سېۋەتتىكى ئالمىلا ئەمەس ،
ككڭلىدىكى ئالمىلارنىمۇ .
سالام ، ئاشۇ يېزا بازىرىدىكى
كۆكتاتچى مومايلار ، گۈل ساتقۇچىلار ،
كۆكسى لەڭپۇڭدەك لىغىرلاپ تۇرغان
ھېسىپچى ئاياللار ، لەڭپۇڭچى قىزلار .
سالام ، شاۋقۇنلۇق ئاشپۇزۇلدىكى
ئۇسسۇلچى چۆمۈچلەر ، ناخشىچى سەيلەر .
سالام ، كاۋاپداندا پىچىرلاۋاتقان
ئىخلاسمەن كاۋاپلار ، ئەۋلىيا چوغلار .
سالام ، بەك يىراق جاڭگالدىن كەلگەن
ساقىلى بېدىدەك بورا ساتقۇچى .
سالام ، زوڭزىيىپ كۈپ تاللاۋاتقان
قېشى ئاق ، كۆڭلى ئاق ، ئۈستىبېشى ئاق
ئاق ئۇنغا مىلەنگەن نۇرلۇق تۈگمەنچى .
سالام ، تاش تۈۋىدە ئولتۇرغان چوكان ،
سالام ساتالماي قالغان تۇخۇملىرىڭغا .
سالام ماي چاپانلىق جۇۋازچى بوۋاي ،
سالام ، ماي قاپىقىڭغا ، جۇۋاز كالاڭغا .
ئۆمۈچۈك تورلىرى تۆكۈلۈپ تۇرغان
سالام قاراڭغۇ جۇۋازخاناڭغا .
سالام ، ئاپتاپتا قارىداپ كەتكەن
ئاققوناق ساتقۇچى ، بۇغداي ساتقۇچى .
خالتا كۆڭلىكىڭگە ياماقلار چۈشكەن ،
مال بازىرىدا تۆگە يېتىلەپ
كېتىۋاتقان تۆگە باققۇچى .
سالام ، يالاڭئاياغ سەھرا قىزىنىڭ
ئالدىغا تىزىقلىق باغلام ۋە باغلام
قۇرۇتۇپ ئېپكەلگەن ياۋا سۈپۈرگە .
سالام شۇ سۈپۈرگە چېچەكلەپ ئۆسكەن
شاماللىق دالىغا ، ئاق كۆڭۈل كۈنگە .
سالام شۇ يەردىكى قەدىم پوسۇندا
سېلىنغان قەۋەتسىز ئاددىي ئۆيلەرگە .
سالام شۇ ئۆينىڭ تەكچىلىرىگە
باھاردەك-باھاردەك تىزىپ قويۇلغان
سۆگەتگۈل ، ئەتىرگۈل قوناقگۈللەرگە .
سالام سۆيۈملۈك يېزا بازىرىدىكى
پەردازسىز ، گىرىمسىز بوۋاقتەك دۇنيا ،
سالام ، ئۇندىكى ھەممە-ھەممىگە .
كىچىككىنە يېزا بازىرى
1990-يىل 3-ئاي ، ئۈرۈمچى
مەنبە: "دېڭىزدىكى كوچا "
(
سەن باھارنى سېغىنمىدىڭمۇ ( ئادىل تۇنىياز )
زۇمرەت ئاسمان تۇرار كۆز چېقىپ ،
دۆڭدىن ئەگىز ئاقار شىرىلداپ .
ئەجەپ ئوتلۇق خۇمارلىق بېقىپ ،
ھوجرىسىدىن چىقىپ كېلەر كۈن .
بىراق سەندىن يوقتۇر شەپە-ئۈن ،
سەن باھارنى سېغىنمىدىڭمۇ ؟
كىيىكلەرنىڭ سەكرەشلىرىدىن
قامىتىڭنى ئالىمەن ئەسكە .
گۈللەر ئۈزدۈم ئېتىز قىرىدىن ،
لېكىن ساڭا ئوخشىماس بەرى .
ئەي خىلۋەتكە مۆكۈنگەن پەرى ،
سەن باھارنى سېغىنمىدىڭمۇ ؟
كۈمۈش تەڭگە چاچىدۇ بۇلاق
قىياقلاردا يالتىرار شەبنەم .
كۈيلىرىگە سالىمەن قۇلاق ،
يۈرىكىمدە مۇڭلۇق بىر رىتىم .
كۆرگىنىم يوق سېنى بىر قېتىم ،
سەن باھارنى سېغىنمىدىڭمۇ ؟
ئىللىق شامال مەسىت قىلار مېنى ،
قوللىرىدا ئويناپ ئەركىلەپ .
چىمەن ئىچرە ئويلايمەن سېنى
ھىدىڭ كەلمەس ، كەلمىدىڭ بىراق .
كېپىنەكلەر ئۇچقاندا يىراق ،
سەن باھارنى سېغىنمىدىڭمۇ ؟
باغلار گۈزەل ، نازلىنار شۇنچە
يېشىللىققا پۈركەنگەن ئەتراپ .
گۈزەللەشتى تەبىئەت شۇنچە
لېكىن شادلىق بېرەلمەس ماڭا .
باھار قۇچاق ئاچماقتا ساڭا ،
سەن باھارنى سېغىنمىدىڭمۇ ؟
1988-يىل ، قاغىلىق
مەنبە-"دېڭىزدىكى كوچا "
ياغماقتا يامغۇرئادىل تۇنىياز
توكۇلداپ چۈشمەكتە ياغماقتا يامغۇر ،
بىر گۈزەل ناخشىغا تولۇپ كەتتى يەر .
ئاق تېرەك قەددىنى كۆمەگەندەك ئاق نۇر
كۈمۈش رەڭ ياپراقلار سىلكىمەكتە پەر .
گۈللەرنىڭ قەلبىدە يېقىملىق ناخشا
چىمەنلەر لېۋىدىن تككۈلىدۇ كۈي .
ساھىلى دەريانىڭ شىۋىرلاپ ئاستا
" ئامرىقىم كەل بۇيان ، سۆجيسەڭ مېنى سۆي ".
كۆكسىدە مەرۋايىت يۇيۇنار لالە ،
مەسىت بولغان جىسمىنى قۇچىدۇ شادلىق .
قىز ۋىسال كېچىسى قىلغاندەك نالە
ئەتراپقا سادالار تارار بىر تاتلىق .
تەبىئەت نازلىنىپ كۆرسەتتى جامال
چاچرىدى قەترىلەر چاچرىدى ئاق نۇر
ئەركىلەپ ئۆتكەندەك راھەتلىك شامال
شىلدىرلاپ تۆكۈلەر ، تۆكۈلەر يامغۇر
1988--يىل قاغىلىق
"دېڭىزدىكى كوچا " دىن ئېلىندى
كەيىپلىك
ئادىل تۇنىياز
ئۇچۇپ كەتكەن ئەيسا پەيغەمبەر
قايتىپ كەلگەن بولۇشى مۇمكىن ،
قالغاندۇرمىز تونۇماي بەلكىم .
كۆزلىرى قىزارغان ھاراقكەش بوۋاي
كوتۇلدايىتتى ئاغزى بېسىلماي ،
بولۇپ كەتكەن ئۇ بەك خۇشچىراي .
بۇ شۇمۇ ئەمەسمۇ تۈنۈگۈنكى كۈن ؟
قاچاندىن باشلاپ ئۇ چىقتى شەرقتىن ؟
بېرى كەلگىن ، ئەي ئوماق بالا ،
مەنمۇ ھازىر ئوپمۇ ئوخشاش ساڭا ،
مەن ئۆزۈمگە مەنسۇپ مەس چاغدا ؛
يېشىلگەندە ئەگەشمە ماڭا .
قەلەندەرنىڭ ئۆيىدە قۇياش ،
ياندۇرۇلار چىراغقا ئوخشاش .
دېرىزىسى قىڭغىر ئۆيلەرگە ،
ئاي شولىسى چۈشىدۇ قىيپاش
گۇگۇم چۈشسە يۇلتۇزلار چىقار
ئاياللارغا ئوخشايدۇ باھار .
تىترىمەستىن بېخىل مەيپۇرۇش ،
قۇيۇۋەتكىن يوغان بىر چىنە ،
تېتىمايدۇ رومكىدىكى مەي !
قۇياشسەن ، ئەي سېخىي مەيپۇرۇرش ،
ئەپكېلىۋەر كوزىدا ،ئەي-ھەي ،
ئۆز قەلبىنى ئىنكار قىلغانلار ،
پەرىشتىدەك ئىچەلمەيدۇ مەي .
ئۇچۇپ كەتكەن ئەيسا پەيغەمبەر
قايتىپ كەلگەن بولۇشى مۇمكىن ،
قالغاندۇرمىز تونۇماي بەلكىم .
"دېڭىزدىكى كوچا " دىن ئېلىندى | 
قىزغىنلىق
تىللا
تۆھپە
شۆھرەت
يوللىغان ۋاقتى 2012-8-30 22:18:48