يا قاينامدىن چىقار ، يا سايرامدىن .
يا بېشىدىن ئال ، يا يانپىشىدىن ئال .
ياتار قورساق -كېتەر قورساق .
ياتتىن تۇغقان چىقتى ، ھالۋىدىن ئۇستىخان ( چىقتى ).
ياتسا قوپالمايدۇ ، ھاڭرىشى بەك قاتتىق .
ياتقا بەر قىزىڭنى ، ياتتىن ئال سۆزۈڭنى .
ياتقانغا يولۇقماس ھېچنېمە ، ماڭغانغا پۇتلىشار ھەر نېمە .
ياتقان قويغا يەم يوق .
ياتقان كېسەل تېز ئۆلەر ، ماڭغان كېسەل تېز كۈلەر .
ياتقان ئۇيغا يەم نەدە .
ياتقان ئېشەكنىڭ پوقى تەيلىك .
ياتقان ئىتقا تاش ئاتما ، ناتونۇش ئايالغا قاش ئاتما .
ياتقان يېرىڭنى قاتتىق دېمە ، ئىچكەن سۈيۈڭنى ئاچچىق ( دېمە ) .
ياتقان يىلاننىڭ بېشىنى تەۋرەتمە .
ياتقان يىلاننى ئويغاتما .
ياتقىنىڭدىن كۆپتۇر ياتمىغىنىڭ ، ياتمىغاندا ياتىسەن پاتمىغىنىڭ .
يات كىشىگە سىر بەرمە ، قىمارۋازغا پۇل ( بەرمە ) .
ياتنى تۇغقان قىلاي دېسەڭ ئارىغا پۇل قوي ، تۇغقاننى يات قىلاي دېسەڭ ئارىغا قىز قوي .
ياتنىڭ تۆرىدە ئولتۇرغۇچە ، تۇغقاننىڭ كۇلىڭىدا ئولتۇر .
ياتنىڭ تۆرىدە ئولتۇرغۇچە ، تۇغقاننىڭ بوسۇغىسىدا ئولتۇر .
ياتنىڭ سۆزى ياندىن ئۆتەر ، تۇغقاننىڭ سۆزى جاندىن ( ئۆتەر ) .
ياتنىڭ شەھرىدە بوينۇڭنى قىس ، ئۆزۈڭنىڭ شەھرىدە قوڭۇڭنى قىس .
ياتنىڭ مېھمانخانىسىدىن ، دوستۇڭنىڭ سامانخانىسى ياخشى .
ياتنىڭ ئوتىنى پۈۋلەپ ساقىلى كۆيۈپتۇ .
ياتنىڭ يېغى يۇقماس .
ياتنىمۇ تۇغقان قىلغان قازاننىڭ ئېشى .
ياتنى ئېشىڭغا تارت ، قېشىڭغا تارتما .
يات ئۈچۈن يىغلىغان ، كۆزىدىن ئايرىلار .
ياتىمەن دەپ ئوتنى ئۆچۈرمە .
يات يۇرتتا تورغايمۇ سايرىماس .
يات يۇرتتا ياقاڭ يىرتىلار .
يات يېگۈچە ، تۇغقان ئۆلگۈچە .
ياخشىلىق تېرىغان ، ياخشىلىق يىغار . يامانلىق تېرىغان ، يامانلىق (يىغار ) .
ياخشى ئاتاق يېقىنغا تارار ، يامان ئاتاق يىراققا (تارار ) .
ياخشى ئەر قانىتى ، ياخشى ئەر ئەل قانىتى .
ياخشى ئاتتا بىر ئەيب . ياخشى ئات غىلتاڭ يەردىمۇ توختىمايدۇ .
ياخشى ئاتقا بىر قامچا، يامان ئاتقا مىڭ قامچا .
ياخشى ئاتقا قامچا كەتمەس ، ياخشى كۆڭۈلگە ئەلچى كەتمەس .
ياخشى ئاتقا ئۆيۈڭنى سات . ياخشى ئات قېرىسىمۇ ، ئۆز يورغىسىنى تاشلىماس .
ياخشى ئات كۆندۈرۈشكە باغلىق ، تاخشى بالا تەربىيلەشكە باغلىق .
ياخشى ئات لەۋلىك كېلۇر ، ياخشى يىگىت پەملىك
مەنبە- « ئۇيغۇر خەلق ماقال-تەمسىللىرى » ناملىق كىتاب |