«ماڭا ئەركىنلىك بەر، بولمىسا جېنىمنى ئال!»-دەپتۇ، ئايال مۇئەللىم دەرس ئۆتىۋېتىپ،-ئېيتىڭلارچۇ؟ بۇ مەشھۇر سۆز كىمنىڭ ئاغزىدىن چىققان؟ بىلىدىغانلار قول كۆتۈرۈڭلار!
ئارىدىن خېلى ئۆتكەندىن كىيىن ،ياپۇنىيەلىك ئوقۇغۇچى ياماتو قول كۆتىرىپ ئورنىدىن تۇرۇپتۇ، ئاندىن راۋان ئېنگىلىز تىلىدا جاۋاپ بېرىپتۇ:
_ پاترىك ھىنرى بۇ سۆزنى 1775-يىلى قىلغان.
_ ناھايىتى توغرا. ئۇنداقتا «خەلق ئېگىدارچىلىق قىلىشى،خەلق باشقۇرىشى،خەلق بەھىرلىنىشى كېرەك» دىگەن بۇ سۆزنى كىم قىلغان؟
_ 1863-يىلى ئابراھام لىنكولىن شۇنداق دىگەن.
_ تامامەن توغرا !دەپتۇ-مۇئەللىم،- بۇ سۇئاللارنىڭ جاۋابىنى ياپۇنىيەلىك ئوقۇغۇچى بەردى، ئامېرىكىدا توغۇلۇپ،ئامرىكىدا چوڭ بولغان ئوقۇغۇچىلاردىن جاۋاپ بېرىدىغانلار چىقمىدى، بۇ تولىمۇ ئەپسۇسلىنىدىغان ئىشتە!
بۇ ياپۇنىيەلىكنى كۆزدىن يوقىتايلى!-دەپتۇ،كىمدۇر بىرى.
_ كىم،بۇ گەپنى قىلغان زادى كىم؟-دەپ سوراپتۇ مۇئەللىم.
_ 1945-يىلى زوڭتۇڭ ترومېن شۇنداق بىر سۆزنى قىلغان،-دەپتۇ ياماتو.
_ بۇ ئادەمنى غەزەپلەندۈردىغان ئىش بولدىدە،-دەپتۇ يەنە بىرى.
_بولىدۇ،ئەمدى بۇ گەپنى كىم قىلدى؟-دەپ سوراپتۇ مۇئەللىم ئاچچىقلاپ.
_1991-يىلى جورجى بوش ياپۇنىيەنىڭ باش ۋەزىرى بىلەن كۆرۈشكەندە ،شۇنداق بىر ئېغىز گەپ قىلغاندەك قىلغان،-دىدى ياماتۇ جاۋاپ بېرىپ.
پاھ، تازا بولىدىكەنسەن جومۇ!- دىدى يەنە بىر ئوقۇغۇچى ئۈستەلنى شاپىلاقلاپ.
1997 -يىلى بىل كىلىنتون لىۋىنىسكىغا شۇنداق دىگەن،-دىدى ياماتو.
بۇ سۆزلەرنى ئاڭلىغان ئايال ئوقۇتقۇچى غەزەپتىن ھوشىدىن كېتىپتۇ، ساۋاغداشلار ئۇنىڭ ئەتىراپىغا ئولىشىپتۇ.
_ئۆلگۈر بىز تۈگەشتۇق!-دەپتۇ يەنە بىر ئوقۇغۇچى.
_ بۇ سۆزنى گىتلىر قىلغان،- دىدى ياماتو جاۋاپ بېرىپ ...