ئەركىن ھاشىم: مەزى بېزى، ئانانىزم ھەققىدە ئېيتىلمىغان گەپلەر

romantikbala

توي قىلىش يېشى قىزلار 13 ياش ئوغۇللار 15 ياش قىلىپ بېكىتىلسە قانداق بولا -ھە؟

kuxlan

ئەركىنكام مۇشۇ مەسلىنى تا ھازىرغىچە تىلغا ئالماي تۇرۇپ قانداقمۇ ئەرلىكشۇناسلىقتا نە تىجە قازىنالايدۇ،بۇگەپلەرنى ئەرلەر دوختۇرخانسىنى ئاچقان كۈندىن باشلاپ تىلغا ئالماسلىقى مۇمكىن ئەمەس.بەلكىم  ئىچكىرىگە يىغنلارغا بارغاندا  تازا سۆزلەپ بەرگەندۇ.،ھېلىمۇ ئۇيغۇر تىبابىتى بۇ مەسلىنى  بەكمۇ كېچىكىپ ئوتتۇرغا چىقاردى.ئوتتۇرغا چىقىشدىمۇ ھەرگىز بىر تىببى مەسلىنى  جىددى ھېس قىلىپئەمەس بەلكى   ئانانىزىمچىلار كۆپيىپ ئۇنىڭ ئىقتسادى قىممەت ياراتىدىغان پۇرسىتى پىشىپ يېتىلگەنلىكى ئۈچۈن  بولدى.  ئاندىن ئانانىزىم داۋا مەھسۇلاتلارنى ئىشلەپ  چىقاردى.بۇ ھەقتە تور بىكەتلەر قۇرۇلدى.بۇ يەردە  چوڭقۇر نەپ ھاڭ مەسلىسى شۇنداقلا  تىۋىپتىن ئىبارەت دوكتورلۇق ئۇنۋانى كەتمەيدىغان كەسپ ۋە  ئىدىيە ،ئاڭ جەھەتتىكى ساپاسىزلىقمۇ مەسلىسىمۇ بار.  بۇ دورلارنىڭ بىردىنلا كۆپيىىپ  رىقابەتكە چۈشۈپ كېتشلىرى ،ئاشكارا تەشۋىق قىلىشلىرى ھەممسى يەنىلا پۇل ئۈچۈن بولدى.مەيلى قانداقلا بولمسۇن ئىقتسادى  يەنىلا ھەرىكەتلەندۈرگۈچ كۈچىنى جارى قىلدۇرۇپ بىمارلارغا داۋالىنىش ئىمكانىيتنى بارلىققا كەلتۇردى.
بۇنىڭدىن بۇرۇن بۇ خۇددى ياشلاردا كۆرۇلمگەندەك تىلغا ئېلىنماي نۇرغۇن بىچارىلەر شۇ سەۋەبتىن جسمانى جەھەتتە ئىشەنچىسنى يوقاتقان. دوختۇر دېگەن ئەخلاقشۇناس بولىۋالماسلىقى كېرەك،ئېھتىمال قەدىمكى تىۋىپلار ناھايىتى تەقۋادار كىشلەر بولسا كېرەك.گەرچەدۇنيادا پەندى نەسىھەت بىلەن  بىمار داۋالايدىغان ئىلىم ئوتتۇرغا چىقمىغان بولسمۇئەمما بىزدە بۇرۇنلا ۋارسلىق قىلنغان<كەسپى  بىلىم>گە ئايلانغان.بىزنىڭ جەمئىيتىمىزدەغەرب تىبابىتىدەك كىلنكلىق داۋالاشنى ئاساسى ئورۇنغا قويماي،   ۋەز نەسىھەت ئارقىلىق( مەسلەن:قابۇسنامدەك) ئادەم تۈزۈپ كەلگەچكە  جىنسيەتكە ئالاقىدار بىلىملەرنى ۋە داۋالاش رىتسپلىرنى ئەخلاق بىلىملىرىگە ئىتتىرىپ قويغان  بولغاچقا بۇنداق ئۈنۈملۈك داۋالاش ئىلپ بېرىلمغان.ئەسلىدە ئۇيغۇر تىبابىتىدە بۇ ھەقتە مىڭ يىللار ئاۋۋال رىتسپلىرى ۋە بۇ ھەقتە مەزمۇنلار بار بولسىمۇ خېلى ۋاقتىلارغىچە ئېڭى شۇ دەۋردىكى ئاتا بۇۋىلاردەك ئچىلمغانلىقتىن بولسا كېرەك،ھازىرقى زاماندىكى ياشلار بۇنىڭ داۋاسىنىڭ بار يوقلىقنى بىلەلمىدى. تىۋپقا بارسا لوبوپ كەبىر بىلەن ماددىتۇل ھاياتنى بىرشەتتى. ئەسلىدە دوختۇر دېگەن بىمارنىڭ ھەقىقى ئاز ابىنى چۈشنىپ ئۇنىڭغا قارىتا ھەقىقى داۋالاش ئېلىپ بېرىشى كېرەك.  ئۆزگىپىمىزگە قايتىپ كەلسەك...
  ئەركىن ھاشىمكا ئىلگىرى مۇۋەپپىقيەت  ھەققىدە لىكسيە سۆزلەپ  كەسپتىن چەتنەپ كەتمەي مۇشۇ ئانانىزىم بولامدۇ.سۆزنەك بولامدۇ،ئەيدىز بولامدۇ مۇشۇ تېمدا كاتت بىر لىكيسە سۆزلەپ كەڭ ياشلارغا تەسىر كۆرسەتكە ن بولسا بۇ مۇۋەپپىقيەت ھەققىدە سۆزلگەندىن مىڭ ئەلا بولاتتى.بىز ئۇيغۇرلاردا داڭلىق شەخسلەرنى جەمئىيەتشۇناسلىق لىكسيسدىن بىر قۇر ئۆتكۈزمەي تۇرۇپ كەسپىگە قويۇپ بەرمەيدىغان غەلىتە ئادەت بارمۇ بىلىمدىم.ئىشقىلىپ ھەممە سۆزلىگۈچىلەر غەلبە قازىنىش،ئىگلىك تىكلەشتىن سۆزلىمەي قويمايدۇ.بىر مەكتەپ ئاچقان ئادەم مائارىپ ھەققىددە سۆزلىمەي ،جەمئيەتشۇناسلق ھەققىدە سۆزلەۋاتقان،بىر پەيلاسوپ بولسا ئۇندىدار ھەققىدە سۆزلەپ يۈرگەن،جەمئيەتشۇناس بولسا ئەدەبىيات ھەققىدە سۆزلىگەن.رىياسەتچى بولغان ئادەم پەلسەپە ھەققىدە سۆزلەپ يۈرگەن،ھا ھاھا،نىمانداق قىزىقتۇ بۇلار.مقۇشقاچ بولسمۇ قاسساپ سويسۇن دەپ قويۇپ يەنە قۇشقاچنى تۆمۈرچى سويۇپ يۈرسە،تۆمۈرنى قاسساپ غىداپ يۈرسە قايدابولىدۇ؟ ئەركىنكام  تېلىۋزوغا چىقىشى بىلەنلا ئانانىزىمنى تىلغا ئالغان بولسا مانا بۇ بىر كەسپ ئەھلىگە ماس كېلەتتى. چۈنكى قىلىۋاتقان كەسپى شۇ ئەرلىكشۇناسلىق .ھازىر ئەرلەرنىڭ ساغلاملىق مەھسۇلاتلىرى چىقىۋاتىدۇ،بۇلارنىڭ قانداق ئىستمال قىلش،زادى ئەرلەرنىڭ ساغلاملىقى قانداق مەيدانغا كېلىدۇ بۇلار ھەقتە كۆپرەك سۆزلەپ خەلققە بۇغدا دېگەن دوختۇرخانىنىڭ ئېلانىدىن بەكرەك ئۇنىڭ ئەمەلىيى داۋالاش ئۇسۇللىرنى ،ئۆزگىچە تەرەپلىرنى بىلدۈرسە بولاتتى .بۇ تېما ھەرنىم بولسا مەيدانغا كەپتۇ،يەنىلا رەھمەت ئېيتىمىز.

azharbag

كۇرۇنمىدى

jahandabir

kuxlan يوللىغان ۋاقتى  2016-11-3 12:25
ئەركىنكام مۇشۇ مەسلىنى تا ھازىرغىچە تىلغا ئالماي تۇرۇ ...

ئورۇنلۇق.

jahandabir

ئانانىزم زادى نورمال فىزىئولوگىيەلىك ھادىسىمۇ ياكى تاماكا،ھاراق خۇمارىغا ئوخشاش زىيانلىق ئادەتمۇ؟؟ قانداق تاشلاش كېرەك؟؟ تاشلىغىلى بولامدۇ؟؟ پىسخىكىلىق تەسىرىنى ھېسابقا ئالمىغاندا ئادەمنىڭ جىسمانىي ساغلاملىقىغا قانچىلىك تەسىر كۆرسىتىدۇ؟؟ بۇ مەسىلىلەر ھالقىلىق ئىدى.
  بىر قىسىملار زىيانلىق بىر قىسىملار زىيانسىز دەيدىكەن. بۇ ئادەت ساقلانغىلى ۋە كونترول قىلغىلى بولىدىغان ئىشمۇ؟؟ ئەگەر كونترول قىلغىلى بولمىسا،زىيىنى بەك ئېغىر بولۇپ قالسا قانداق ساقلىنىش كېرەك؟؟
  خۇمار بولۇپ قېلىش ئەھۋالىمۇ كۆرۈلىدىكەن، نېمىشقا خۇمار بولۇپ قالىدۇ؟؟
  مەنچە ھېچكىم بۇ خىل ئادەتكە كىرىشىپ قېلىشنى خالىمايدۇ.
  ئەركىنكام خاتا سۆزلەۋاتامدۇ؟؟ دىنىي زاتلار دوزاخقا چۈشىدۇ دېگەن ئادەتنىڭ نەتىجىسى ئاخىرىدا ھېچقانداق مەسىلە چىقماسلىق بولۇپتۇ،
  ۋەز-نەسىھەت بىلەن تۈزەش ئىمكانىيىتى بارمۇ؟؟
  مەزى-بېزى بولۇپ قېلىشنىڭ،كېسەللىكنىڭ سەۋەبلىرى نېمە؟؟
كۆپىنچىسى بۇ ئادەتنى قەبىھ زىيانلىق،تۈپ يىلتىزىدىن تۈگىتىش كېرەك، دەيدىكەن. بۇ زادى شۇنچىۋالا زىيانلىقمۇ ۋە ياكى ئادەتتىكىچىلا بىر ئىش ھېساب
لىنامدۇ؟؟
ئەمىسە بۇ خىل ئادەت كۆپ سانلىق ئادەملەردە كۆرۈلۈشىنى نېمە دەپ چۈشىنىمىز؟؟
راسىت زىيانلىق بولسا تەبىئىي ھالەتتە ئادەملەردە پەيدا بولۇپ قالىدۇ؟ بەزىدە بۇ ئادەتنىڭ زىيىنىنى چوڭايتىپ،مىللەت،ۋەتەن جەمەتكىچە كۆتۈرۈۋالىدىكەن.
ئۇنىڭدىن باشقا كۈچەپ توسۇش تېخىمۇ ئادەتلىنىشنى پەيدا قىلمامدۇ؟ توپنى قانچە باسقانسېرى شۇنچە ئۆرلەيدۇ،ۋەز-نەسىھەتلەر بەكلا كۆپ ھەم قاتتىق بولۇپ
كەتسە ئەكىس تەسىر بەرمەمدۇ؟؟ئۇنىڭدىن باشقا چەكلەنگەن نەرسە ئادەمنى ئۆزىگە تارتىدۇ،
ناچار ئادەتلەرنى كۈچەپ چەكلەش بىلەن توسۇپ بولغىلى بولامدۇ؟؟
ئادەملەرنى ئاچ قويسا،ئۇلار تاماق يېمەسلىككە كۆنۈپ قالماستىن ئەكسىچە تاماققا بولغان ئىشتىھاسى تېخىمۇ كۈچىيىپ كېتىدۇ، ئادەملەرگە ئەگەر قىلما دېسە ئىشقا
ئاشىدىغان بولسا ئۇلارنى قىلما دەپ تاماق يېمەيدىغان قىلىپ ئۆزگەرتەلىسە بولاتتى.
ۋەز-نەسىھەتنىڭ بارار جايى،ئىستىقبالى قەيەرگىچە؟؟ قارىقويۇق ۋەز-نەسىھەت،قىلما،نېرى تۇر، بىلمە،ئاڭلىما،كۆرمە، سۆزلىمە،ئويلىما دېيىش بىلەن دۇچ كېلىۋاتقان

jahandabir

مەسىلىلەر ھەل بولامدۇ؟؟ ۋەز-نەسىھەتنىڭ دائىرىسى زادى نەدە؟؟ ئۇ بىر ئاگاھلاندۇرغۇچىمۇ؟؟ ئاپەتتىن ئالدىن خەۋەر بەرگۈچى دېسەك،ئۇ چاغدا ئاپەتتىن
قۇتۇلۇشقا ھەسسە قوشالمامدۇ؟؟
سۇغا يېقىن بارما دەپ ۋەز-نەسىھەت قىلدۇق دەيلى، ئەمدى بىرى سۇغا چۈشۈپ كەتتى،
قانداق قىلىمىز؟؟ سۇغا چۈشۈپ تۇنجۇقۇشىنى كۈتەمدۇق؟؟ ياكى بولمىسا باشقىلارغا: كۆردۈڭمۇ، سۇغا چۈشسە ئادەم تۇنجۇقۇپ قالىدۇ، شۇڭا مەن قانچە قېتىم دېدىم سۇ بويىغا بارما دەپ، دېيىش ئارقىلىق يەنە كونا نەسىھەتنى تەكرارلامدۇق؟؟
  تاسادىپى دۇچ كەلگەن ھادىسە ئالدىدا ۋەز-نەسىھەت ھەل قىلىش قۇتقۇزۇش چارىسىنى كۆرسىتەلەمدۇ؟؟

jahandabir

ئادەمنى سۇغا بارما دەپ نەسىھەت قىلدۇق.ھە بارمىسۇن.ئەمما ئادەمگە رىئاللىقتا ئۇشتۇمتۇت ھەم تاسادىپىي سۇغا چۈشۈپ كېتىش يۈز بەردى دەيلى،ۋەز-نەسىھەت
نېمە قىلىپ بېرەلەيدۇ؟؟؟
قىلما،ئاڭلىما،كۆرمە،سۆزلىمە،دەسسىمە تۇتما،بارما دېيىشلەر بىلەن بارلىق رىئال
مەسىلىلەردىن ئۆزىمىزنى قاچۇرۇپ ئۈلگۈرۈپ بولالامدۇق؟؟ بۇنداق قىلىش بىلەن
باشقا كەلگەن مەسىلىلەرنى ھەل قىلالامدۇق؟؟

ۋەياكى، ھە كەلگۈلۈكۈم نەسىھەت ئاڭلىمىغانلىقتىن دەمدۇق؟؟؟ نەسىھەت زادى
رىئاللىقتىن قېچىش،گاس-گاچا،كۆرمەس بولۇۋېلىشمۇ؟؟
ھاراقكەشكە يىقىلىپ قالغىنىغا قاراپ: سىلەر كەلمەڭلار، مانا ھاراق ئىچكەننىڭ
ئاقىۋىتى دەمدۇق؟؟ بۇغۇ شۇ ئادەملەر ئۆزى تېپىۋالغان بالا.
دېمەك، بۇنداق يىقىلىپ قالسا يۆلەپ قوپۇرۇشقا،كېيىن ئىچىشنى توختىتىشقا دورىلارنى
ياسىيالىساق ئۇ ھالدا بۇ نەسىھەتتىن ياخشىراققۇ؟؟

jahandabir

ئادەم سۇغا چۈشۈپ كەتكەنلىكتىن ئەمەس بەلكى سۇدىن چىقىشنى بىلمىگەنلىكتىن تۇنجۇقىدۇ دەپتىكەن. بىزنىڭ سۇ يېنىغا بارما دەپ نەسىھەت قىلىشىمىز پەقەتلا قىسمەن ۋاقىتقىچە ئۈنۈمى بولىدۇ
ئەمما رىئاللىق شەپقەتسىز، سۇغا تاسادىپىي چۈشۈپ كېتىشىمۇ مۇمكىن.ئۇ ھالدا بۇ
نەسىھەتنىڭ رولى قالمىدىغۇ؟؟ نەسىھەت رىئاللىققا يۈزلىنەلىشى، مەسىلە يۈز بەرمىسە
دەپ ئەمەس بەلكى يۈز بەرسە قانداق قىلىش ھەققىدە چارە كۆرسىتەلىسە مانا ھەقىقىي
قىممىتى بولاتتى.
چۈنكى پىلان ھامان رىئاللىقنىڭ ئۆزگىرىشىدىن كېيىن تۇرىدۇ.
بەك ئۇزۇن سۆزلەپتىمەن.يەكۈنۈم: ئۇ خىل كېسەللىكلەرگە قارىتا بولمىسامكەن، دۇچار بولۇپ جاپا تارتمىسامكەن دەپ ئەمەس بەلكى بولۇپ قالسا قانداق ساقىيىش ۋە ئەسلىگە كېلىش ھەققىدىكى نەسىھەتلەر،قاراشلار بەكرەك قۇلاققا ياقاتتى.
چۈنكى ئەرلەر كېسەللىكىگە دۇچار بولمىسا ئۇنداقتا يەنە باشقا قىيىنچىلىق ۋە كۈتۈلمىگەن ھادىسىلەرگە ئۇچرىشى مۇقەررەر. ئەگەر ھېچنىمە بولماي،ھەرقانداق پېشىكەللىكتىن
نېرى تۇراي دېسە ئۇنداقتا بۇ دۇنياغا كەلمىسە بولىدۇ ئادەم.مەسىلىگە يولۇققاندا قېچىش ئەمەس،ھەل قىلىش چارىسىنى ئىزدەش بىر قەدەر ئاقىلانىلىق.
شۇنى بايقىدىمكى،قىلمايمەن دېگىنىم قىلىمەن دېگىنىم، قىلىمەن دېگىنىم قىلمايمەن دېگىنىم ئىكەن. قىل،قىلما،ئەت،ئەتمە دېگەن نەسىھەتلەر كۆپىنچە ئەكسى ئۈنۈمنى بېرىدىكەنغۇ،ئامال قىلالمىدىم. بولمىسا شۇنداق ئەمەل قىلغۇم بارتى. رىئاللىق شۇدە.