يەكەن خانلىقىنىڭ يىمىرىلگەن يىل دەۋرى توغرىسىدا (1)

ئاقسۇ

سەئىدىيە خانلىقى 1680-يىلى جۇڭغار تاجاۋۇزچىلىرىنىڭ ھۇجۇمى بىلەن ئىسمائىلخان ئەسىر ئېلىنىپ نىلقىدىكى ئىرەن قابۇرغەگە جايلاشقان
جۇڭغارلارنىڭ پايتەختىگە ئېلىپ كېتىلىپ ئابدۇرەشىد خان قىلىپ تىكلىنىپ ئۇزۇن ئۆتمەي ئاپاق خوجا تەرىپىدىن زەھەرلىنىپ ئۆلتۈرۈلىدۇ كېيىن
مۇھەممەد ئەمىن باھادىرخان يەركەننى ئىگىلەپ ئۆزىنى خان دەپ جاكارلايدۇ. ئاپاق خوجا بىلەن شېرىك پادىشاھلىق قىلىدۇ. مۇھەممەد ئىمىن خان
ۋاپات بولغاندىن كېيىن ئاپاق خوجا خان بولىدۇ ئاپق خوجا 1694-يىلى يەكەن شەھرىدە ئىساقىيە سۈلۈكى تەرەپدارلىرى تەرىپىدىن زەھەرلىنىپ
ئۆلتۈرۈلىدۇ. ئۇنىڭدىن كېيىن سەئىدىيە خانلىق تەختىگە ئاپاق خوجىنىڭ ئايالى مەلىكە مۆھتىرەم خېنىم (جاللات خېنىم) تەخىتكە چىقىدۇ. ۋە 6 ئاي ئىچىدە سوپى ئىشانلارنى يوقتىش سەۋەبى بىلەن 20 مىڭدىن كۆپرەك كىشىنى ئۆلتۈرگەچكە جاللات خېنىم دەپ ئاتالغان. ۋە دولانلىق سوپىلار
تەرىپىدىن پىچاقلاپ ئۆلتۈرۈلگەن. ئۇنىڭدىن كېيىن مۇھەممەد ئەمىن باھادىرخاننىڭ ئوغلى مۇھەممەد مۆمىن خان تەخىتكە چىقىپ 1695-يىلىدىن
1705-يىلىغىچە 10 يىل ھۆكۈم سۈرۈپ يەنە جۇڭغارلارنىڭ قاتتىق ھۇجۇمى بىلەن يوقۇتۇلغان. دېمەك سەئىدىيە خانلىقى 1514-يىلىدىن
1705-يىلىغىچە 191يىل ھۆكۈم سۈرۈپ تارىخ سەھنىسىدىن يوقىغان دېيىشكە بولىدۇ.
سەئىدىيە خانلىقىنىڭ ئاخىرلاشقان يىل دەۋرى 1705-يىلى.  بۇ  توغرسىدا خەلقئارالىق نوپۇزلۇق قامۇستا ئېنىق قىلىنىپ ئېلىنىپتۇ.
مانا بۇ ۋىكىپېدىيەدىكى مەنبەسى:
https://en.wikipedia.org/wiki/Yarkent_Khanate

padiqi2

ئىسمائىلخان ئەسىرگە ئىلىنغاندىن  كىين ئۇ قانداق بۇلدى.ئۇلۇمگە بۇيرۇلدىمۇ يا قانداق بولدى.مۇشۇ توغۇرلۇق مەلىمات بار مۇ؟

Weliyop

1984-يىلى ئاپپاق خۇجا مازىرىنى كۈرۈپ باقايلى دەپ بارساق ئۇ يوغۇن بىر گۈمبەزنىڭ ئىچىگە سىلىنغان قەۋرىلەركەن قەۋرىلەرگە دىخاۋا يۇپۇقلار يىپىلغان ، ماۋۇ ‹‹تۇدى گۇڭ ››نىڭ قەۋرىسى دەيدۇ يەنە بىرسىنى بىرنىمى خىنىمنىڭ قەۋرىسى دەيدۇ ئىنىق ئىسمدقالماپتۇ، ئاپپاق خۇجا مازىرىنىڭ ئالدىدا شىكەر كۆل دەپ ئاتىلىدىغان ئەتراپىغا تىرەك تىكىلگەن كىچىك بىر كۆل بارئىكەن. كۆلدە لىق سۇ لۆجە قاپلاپكەتكەن ، پاقىلار كۇكۇرشۇپ ئۈزۈپ يۈرگەنكەن ،ئۇ ھازىرمۇ - بامۇ يوق بىلمەيمىز. شۇچاغدا ئاپپاق خۇجاگۈمبەز مازىرىنىڭ ئىچىگە بىرقانچەدىھقان سۈپەت  ئادەم كىرىپ قوللىرىنى ئىگىز كۈتۈرۈشىپ دۇئا قىلىشىپ  ھۆڭگىرشىپ يىغلاشقىلى تۇرۇپتى ئاشۇجاينى باشقۇردىغان ‹‹مەخسۇم›› ئۇلارنى تىىللاپ يىغلىغىدەك ئادەم ئەمەس بۇ، نىمىگە يىغلايسىلەر قايتىڭلار-قايتىڭلار !  دەپ ھەيدەپ چىقارغانتى.

kanjebatur

بېشى بۇيەردىكەنغۇ، نېمىشقا ئىككى پارچە قىلىپ يوللىغانسىز ئادەم قايمۇقتۇرۇپ.
ئىسمايىلخان ئىلىغا ئېلىپ كېتىلگەندىن كېيىن ئابدۇرىشىتخان2 تەختتە ئولتۇردى دەيلى، بىراق 16يىل تەختتە ئولتۇرغان پادىشاھنىڭ باشقا كىتابلاردا تىلغا ئېلىنمىغىنى قىزىق.16 يىل تەختتە ئولتۇرغىنى راستمۇ؟ئۇنداقتا مۇھەممەت ئىمىنخان قاچان تەختتە ئولتۇرغان؟ئاپپاق خوجىمۇ تەختتە قىسقا مۇددەت ئولتۇرغاندەك قىلغان،ئۇ قاچان ئولتۇرغان؟

ehsan11

padiqi2 يوللىغان ۋاقتى  2015-6-4 12:19
ئىسمائىلخان ئەسىرگە ئىلىنغاندىن  كىين ئۇ قانداق بۇلدى. ...

ئىسمائىلخان ئەسىرگە ئېلىنغاندىن كيىيىن جۇڭغارلارنىڭ پايتەختى ئېرەن قابۇرغىگە ئېلىپ بېرىلدى .ئۆلۈمگە ھۆكۈم قىلىنمىغان ، شۇ يەردە قۇللاردىنمۇ بەتتەر مۇئامىلىگە ئۇچرىدى ،يەنى جۇڭغارلارنىڭ كالا سېغىش دىگەندەك ئشلىرىنى قلىدىغان تۆۋەن تەبىقىدىكى چاكار بولۇپ ئىشلىدى ئۆلۈمىنىڭ  قانداق بولغانلىقى ئېسىمدىن چىقىپ قاپتۇ .
شۇ توغرىسىدىكى تەپسىلاتلار ئابدۇۋەلى ئەلى نىڭ « تۇرغاق خوجىلار »دىگەن تارىخى رومانىدا بارغۇ دەيمەن  ،ئۇ روماندا بولمىسا «  ئاپپاق خوجا  » دىگەن رومانىدا بار مىكىن

ehsan11

مۇھەممەت ئىمىن باھادىرخاننىمۇ ئاپاق خوجا قەسىتلەپ ئۆلتۈرگەن