ئادەت ھەققىدە مەسلىھەت سورايتىم

ساداقەت

	ئەسسالامۇئەلەيكۇم، ئەلسىھەت مۇنبىرىدىكى جاپاكەش ئۇستازلار، ئالدى بىلەن ھەرقايسىڭلارنىڭ توردىن ئىبارەت مۇشۇ ۋاستە ئارقىلىق بىزلەرنىڭ ساغلاملىقىمىز ئۈچۈن خالىس مەسلىھەتتە ۋە كۆرسەتمىلەردە بولىۋاتقىنىڭلارغا كۆپ رەھمەت ئېيتىمەن، ئاللاھ ئەجرىڭلارنى بەرگەي. ئەمدى مەقسەتكە كەلسەم : مەن بۇ يىل 24 ياش، تېخى توي قىلمىدىم، ئادەت يېڭى باشلانغاندىن باشلاپ شۇنداق ن نورمالسىز، تۇنجى ئادەت كەلگەندىمۇ بىر كېلىپ 4-5 ئاي يوقاپ كېتىپ ئاندىن ئىككىنچى قېتىملىقى كەلگەن، ئىزچىل 2-3 ئايدا بىر كېلەتتى، مىقدارىمۇ كۆپ، ھەپتىدە ياكى 10 كۈندە ساقىياتتىم. ئالىي مەكتەپنى ئىچكىردە ئوقۇدۇم، ئۇيەردە تۇرغان ۋاقتىم ئۇزاقلاشقانچە ئادەتنىڭ كېلىشى ۋاقتىمۇ كۈنسايىن ئۇزىراپ كەتتى. ئۆتكەن يىلى 6-ئايدا ئوقۇش پۈتتۈرۈپ شىنجاڭغا قايتىپ كەلدىم،شۇ ۋاقىتتىن باشلاپ 4 ئايدىن ئوشۇق ۋاقىت پەقەتلا كەلمىدى، دوختۇرخانىغا بارسام،  توي قىلساڭ نورماللىشىپ كېتىدۇ ئەنسىرمە دەپ قويۇپ جوڭيچە ۋە غەرپچە كۇمىلاچ دورىلارنى بەردى، ئىزچىل ئىچكەن بولساممۇ ئۈنىمى كۆرۈلمىدى،دوختۇرخانىغا قايتا باردىم، ئاياللار بۆلىمىنىڭ مۇدىرى، مۇھىت ئۆزگىرىش تۈپەيلى كەپ چىققان ئادەت قالايمىقانلىشىش دەپ ھورمونغا قارىتا ئۆزگەرتىش ئېلىپ باردىغان، خۇاڭتى توڭ دەيدىغان بىر ئوكۇلنى ئۇرغۇزۇشنى ئېيىتتى. ئوكۇلنى 5 كۈن ئۇرغۇزدۇم، ئارىدىن بەش كۈن ئۆتۈپ ئادەت كەلدى، تولىمۇ ئاز مىقدارى، بىر يېرىم كۈندىلا ئوڭشىلىپ كەتتىم. ئىككىنچى ئايدا يەنە كەلمىدى، ئوكۇلنى يەنە ئۇرغۇزۇڭ دېدى،  مەجبۇرلاپ ھورمانلارنى غىدىقلاپ كەلتۈرۈشنىڭ ياخشى بولمايدىغانلىقىنى بىلەتتىم، ئوكۇل ئۇرغان سىستىرا قىزمۇ، بۇ ئوكۇل تۇغماس قىپ قويىدۇ، بالدۇر قېرىتىۋىتىدۇ ئۇرغۇزماڭ دېدى. 2. ئاياللار كېسەللىكلىرى دوختۇرخانىسىغا باردىم، بۆرەك ۋە بالىياتقۇنى ب تىپلىق ئولتىرا دولقۇنلۇق ئاپىراتىدا كۆرۈپ، بالىياتقۇڭ بەك كىچىككەن، چوڭايتىشقا قارىتا داۋالاش ئېلىپ بارىمىز،سەن ئانا بولالمايسەن دېدى، مەن تېخى توي قىلمىغان تۇرسام ئۆز ئالدىمغا ئۆز بېشىمچىلىق بىلەن قىلىدىغان ئىش بولمىسا بۇ دەپ قايتىپ چىقتىم. 3.ئارىدىن يەنە ئىككى ئاي ئۆتۈپ كەتتى، يەنە جىم... بۇ قېتىم جاسارىتىمنى توپلاپ ئۇيغۇر تىبابىتى بويىچە مەسلىھەت ئالاي دەپ تىۋىپنىڭ قېشىغا باردىم. بەلكىم ئۇيغۇر تىبابىتىنى كۆزگە ئىلمىغانمۇ، نېمىشقا بۇرۇنراق كۆرۈنمىگەن دېيىشىڭلار مۇمكىن، تىۋىپ ئۇستازلارنىڭ ھەممىسى دېگۈدەك ئەركىشى بولغاچ، ئادەم بۇ ئەھۋاللارنى ئېيتىشقا خىجىل بولىدىكەن. شۇنداق قىلىپ دوختۇر تومۇرۇمنى تۇتۇپ، بۆرەكتە مەسىلە ئېغىركەن، ئىككى بۆرەك بىر بىرى بىلەن قىسىلىپ، ھەجىم جەھەتتە بىر بىرىگە ئوخشىمايدىغان بوپ قاپتۇ،دېدى، بۇ ئەھۋالىمنى ئېيتسام، بالىياتقۇ يېتىلمەپتۇ،ئۇزۇن مەزگىل گۈرۈچ تامىقى يەپسىز، قان سوۋۇپتۇ، دوختۇرخانىدا يەنە بىر قېتىم بۆرەك ۋە بالىياتقۇغا قارىتا تەكشۈرتۈش ئېلىپ بېرىڭ ئاندىن مەن دورا بېرەي دېدى.بۇ مۇشۇ ئىككى كۈن ئىچىدىكى ئىش تېخى تەكشۈرتكىدەك، تىۋىپ يېنىغا قايتا بارغىدەك بولمىدىم. بەلكىم مۇشۇ ئىچكى ئاجرالمىلارنىڭ ياخشى بولمىغانلىقى سەۋەبىدىن بولسا كېرەك، كەيپىياتىم ياخشى ئەمەس،ئوقۇش پۈتتۈرۈپ، ئۆيدىكىلەر ، تۇققانلار،قۇلۇم قوشنىلار ئىشلىمىدىڭ دەپ بېسىم ئىشلىتىدۇ، مەن ئۆگەنگەن بىلىمىمنى پەرزەنت تەربىيلەشكىلا ئىشلىتىمەن، سىرتقا چىقمايمەن ئىشلىمەيمەن دەپ قارشىلىشىپ، ئۆزۈمنى بەك ھېرىپ قالغاندەك، بەك چارچاپ كەتكەندەك، تىنچ خاتىرجەم مۇھىتقا ئېرىشەلمەيۋاتقاندەك ھېس قىلىمەن. دىللار ئاللاھنى ئەسلەش بىلەن ئارام تاپىدۇ دەپ ئىبادەتلەرنىمۇ قىلىمەن، ئەمما يەنىلا بۇ روھىي چۈشكۈنلۈك ۋە كەيپىيات تۇراقسىزلىقىدىن قۇتۇلالمايۋاتىمەن. ئالدىراش بولسام بۇ ئىشلارنى ئويلايدىغانغا پۇرسەت چىقماس دەپ، دائىملا كىتاب كۆرۈش، بىر نەرسە تەرجىمە قىلىش دېگەندەكلەر بىلەن مەشغۇل بولىمەن، ئەمما يەنىلا بۇ ئىشلاردىنمۇ بىر مۇۋاپىقىيەت ئېڭى، ۋە خۇشاللىق تاپالمايۋاتىمەن. ئېغىر كۆرمەي، قانداق قىلىشىم ھەققىدە مەسلىھەت بەرسەڭلار. كەچۈرۈڭلار، دىئاگىنوز ئېنىق بولارمىكى دەپ بەك تەپسىلىي يېزىۋەتتىم. ئەلسىھەت ئۇستاز، مۇمكىن بولسا  ئېغىر كۆرمەي ئالاقە ئۇسۇلىڭىز ياكى ئىلخەت ئادرىسىڭىزنى قالدۇرۇپ قويسىڭىز، سورايدىغان باشقا ئىشلارمۇ بار ئىدى.

ئەلسىھەت

	ۋەئەلەيكۇم ئەسسالام.  دوختۇرخانىدا دىگەندەك مۇھىت ئالمىشىش سەۋەبىدىن بولغان ئادەت قالايمىقانلىشىش بۇلىشى مۇمكىن. مۇنداقچە ئېيتقاندا ئىچكىر تەرەپ نەم بىز تەرەپ قۇرۇق. نەم مۇھىتتا كۆپ تۇرغان كىشى، قۇرۇق مۇھىتقا كەلگەندە مۇھىتتىن قۇبۇل قىلىنىدىغان نەملىك بەدەن سەرپىياتىدىكى نەملىكتىن ئاز بولغاچقا بەزى نورمالسىزلىقلار (كۆپ ئۇساش، تىرە يېرىلغاندەك ياكى قۇرغاق بۇلۇش، چوڭ، كىچىك تەرەت ئازلاش، ئاياللاردا ئادەت قالايمىقانلىشىش.....) قاتارلىق ئەھۋاللار كۈرۈلىشى مۇمكىن. سىز كۈرۈلگەن تېۋىپنىڭ سۆزلىرىنى سىز چۇشانمىدىڭىزمۇ ياكى مەن ئۇقۇشتا خاتا ئۇقۇپ قالدۇممۇ تازا دىگەندەك قائىل بولمۇدۇم. بۇلۇپمۇ بۆرەكتە مەسىلە ئېغىركەن، ئىككى بۆرەك بىر بىرى بىلەن قىسىلىپ، ھەجىم جەھەتتە بىر بىرىگە ئوخشىمايدىغان بوپ قاپتۇ، دىگەن يەرلىرى. ئىككى بۆرەكنىڭ ئورنى خېلىلا يىراق، بىر بىرىنى قىستاش ئىمكانىيتى يوق. ئەزەلدىنلا چوڭ كىچىكلىكى ئوپمۇ ئوخشاش بولمايدۇ. ئەمدە سىز سۈيدۈك تەكشۈرگەندە بىنورماللىق بولمىسا ئەنسىرەپ كەتمەي مائۇل ئۇسۇل رەھمى دىگەن دورىنى بىر مەزگىل ئىشلىتىڭ.  سوغاق سۇ ۋە سوغاق ئىچىملىك، لەڭپۇڭ، لىياڭپىزى دىگەنلەردەك يەللىك يىمەكلىكتىن يىراق بۇلۇڭ. پەرزەنىتلىك بۇلۇش بولماسلىق ئىنساننىڭ ئىلكىدە ئەمەس.  ئۇنىڭ ئۈستىگە توي قىلماي تۇرۇپ ھۈكۈم چىقارغىلى بولمايدۇ. شۇڭا ئاللاھتىن تىلەپ تۇرسىڭىز بولىدۇ.