ئۇيغۇر تىبابىتى خام دورلىرى ھەققىدە چۇشەنچە

ئەھكام

ئۇيغۇر تىبابىتى خامدورلىرى ئۇيغۇر تېبابىتى ئاساسى نەزەرىيەلىرى ئىلمىنىڭ يىتەكچىلىكىدەكېسەللىكلەرنىڭ ئالدىنى ئېلىش ،دىئاگنوز قويۇش ،داۋالاش ئۈچۈن ئىشلىتىلىدىغانئۆسۈملۈك ،ھايۋانات ۋە مەدەنلەرنى ئۆز ئىچىگەئالغان ،تەبىئەتتىن كەلگەن ،بەلگىلىكتازلىق ئۆلچىمىدىن ئۆتۈپ ساپلاشتۇرۇلغان ماددىلاردىن ئىبارەت.

1.ئۇيغۇر تېبابىتى خام دورلىرىنىڭ كىلىش مەنبەسى

  ئۇيغۇر تېبابىتى خام دورلىرى ئۆسۈملۈك،ھايۋانات ۋە مەدەنلەردىنكېلىدۇ.بۇنىڭ ئىچىدە ئۆسۇملۈكلەر تۈردىكى دورلارنىڭ تۈرى بىر قەدەر كۆپ بولۇپ،ئۆسۇملۇكنىڭ پۇتۇن چۆپى،قوۋزىقى،يوپۇرمىقى ،شاخلىرى،يىلتىزى،يىلتىز پوستى،گۈلچىچىكى ،مېۋىسى ئۇرۇقى ،ئۆسۇملۇك مايلىرى ،يىلىمى،سۇتى،سىقىپ ئىلىنغانئۇسارىسى ،قاينىتىپ ئېلىنغان روببىسى قاتارلىق قىسىمىرى دورا سۈپىتىدەئىشلىتىلىدۇ..ئۇندىن كىيىن قالسا ھايۋانات تۇردىكى دورلار بولۇپ ، ئاساسلىقىقۇشلار ،قۇرۇت قوڭغۇزلار ،دىڭىز مەھسۇلاتلىرى ۋە باشقا ھايۋانلارنىڭ ھەرخل ھەرخىلئەزالىرى،ئاجىراتمىلىرى،ھەتتا پۈتكۈل تېنى دورا سۈپىتىدە ئىشلىتىلىدۇ .ئۇندىنقالسا مەدەن دورلار ئاساسلىقى تەبىئىي كان مەھسۇلاتلىرى ،تەبئىي تۇپراق تەكىبلىكماددىلار ۋە بىر قىسىم ئېلېمېنىت رودلىرىنى كۆرسىتىدۇ.

2.  ئۇيغۇر تىېبابىتى خام دورلىرىنىڭ خۇسۇ سىىيتىگە ئاساسەن تۈرلەرگەبۆلۇنىشى

ئۇيغۇر تېبابىتى خام دورىلىرى خام دورلىرى خۇسۇسىيتىگە ئاساسەن توۋەندىكىدەك تۇرلەرگە ئايرىلغان .يەنى:

خىلىتسىز غەيرى تەبئىي كەيپىياتنى تەڭشىگۈچى دورىلار،غەيرى تەبىئي خىلىتلارنى تەڭشىگۈچى دورىلار ،غەيرى تەبىئىي خلىتلارنى پىشىۇرغۇچى دورىلار ،غەيرى تەبى خلىتلارنى سۈرگۈچى دورىلار ،قان تازلىۈۇچى دورلار ،توسالغۇلارنى ئاچكۇچى دورىلار.ياللۇغ قايتۇرغۇچى دورىلار،ئىششىقياندۇرغۇچى دورىلار،قىززىتما قايتۇرغۇچى دورىلار ،سۈيدۇك ھەيدىگۈچى دورىلار ، تاشپارچىلىغۇچى دورىلار،چوڭ تەرەتنى راۋانلاشتۇرغۇچى دورىلار ، يەل ھەيدىگۇچىدورىلار،مەددە قۇرۇت ئۆلتۇرگۇچى دورلار،ھەيىزنى راۋان قىلغۇچى دورىلار،قەيقىلدۇرغۇچى دورىلار،تەرلەتكۇچى دورلار،ئاغرىق پەسەيتكۇچى دورىلار ،تىنىچلاندۇرغۇچىدورىلار،مەس قىلغۇچى دورلار،قابىزدورىلار.جاراھەت پۇتتۇرگۇچى دورىلار،زەھەرقايتۇرغۇچى دورىلار،«تەبىئەت »نى قۇۋەتلىگۇچى دورىلار،مىڭىنى قۇۋەتلىگۇچىدورىلار،يۈرەكنى قۇۋەتلىگۇچى دورىلار،ئاشقازان-ئۈچەينى قۇۋەتلىگۇچى دورىلار،ئۆتنىقۇۋەتلىگۇچى دورىلار،تالنى قۇۋەتلىگۇچى دورىلار،بۆرەك دوۋساقنى قۇۋەتلىگۇچىدورىلار،باھنى قۇۋەتلگۈچى دورىلار،بالياتقۇ ۋە تۇخۇمداننى قۇۋەتلىگۈچىدورلار،سۈتۋە مەنى كۆپەيىتكۈچى دورىلار،كۆزنى قۇۋەتلىگۇچى دورىلار،ئېغىزبوشلۇقىدىكى ئەزالارنى قۇۋەتلىگۈچى دورىلار،پەي-مۇسكۇل ۋە نىرۋىلارنى قۇۋەتلىگۈچىدورىلار،تەشەننۇجنى بوشاشتۇرغۇچى دورلار،تىرنى قۇۋەتلىگۇچى دورىلار،داغ ۋە سەپكۈنچۇشۇرگۇچى دورىلار،چاچنى قۇۋەتلىگۇچى دورىلار،چۈشكۈرۈتكۈچى دورىلار، ئۆسمىگە قارشىتۇرغۇچى دورىلار،قاتارلىقلاردىن ئىبارەت.