|
|
Word يېزىق بىر تەرەپ قىلىش يۇمشاق دېتالى كۆپ خىل يېزىقنى قوللايدۇ. جۈملىدىن ئۇيغۇرچە يېزىقنىمۇ قوللايدۇ. بىز بۇ يۇمشاق دېتال ئارقىلىق ئۇيغۇرچە، خەنزۇچە، ئىنگلىزچە قاتارلىق يېزىقلار ئارىلاش كەلگەن ماقالىلەرنى بىمالال تەھرىرلىيەلەيمىز. ئۇيغۇرچە يېزىقنى كىرگۈزۈش ئۈچۈن كومپيۇتېرغا ئۇيغۇرچە يېزىق كىرگۈزۈش يۇمشاق دېتالى قاچىلانغان بولۇشى لازىم. كومپيۇتېرغا ئالدى بىلەن ئۇيغۇرچە خەت كىرگۈزۈش ئۇسۇلىنى قاچىلاپ بولۇپ، ئاندىن Word نى قاچىلىساق، Word نىڭ ئوڭدىن سولغا يېزىش ئىقتىدارلىرى ئاپتوماتىك ھالدا تولۇق قوزغىتىلىدۇ. ئۇيغۇرچە خەت كىرگۈزۈش ئۇسۇلىنى قاچىلاشقا مۇناسىۋەتلىك مەزمۇنلارنى مۇناسىپ يۇمشاق دېتالنىڭ چۈشەندۈرمىسىدىن كۆرۈۋېلىڭ.
1. ئوڭدىن سولغا يېزىش ھالىتى
ئوڭدىن سولغا يېزىش ھالىتى ئەمەلىيەتتە قوش يۆنىلىشلىك يېزىق كىرگۈزۈش شەكلىنى ئاپتوماتىك قوللاش ھالىتىدۇر. بۇ يەردە ئېيتىلغان قوش يۆنىلىشلىك يېزىق دەل ئۇيغۇر يېزىقىغا ئوخشاش يېزىق بولۇپ ھەرپلەر ئوڭدىن سولغا يېزىلىدىغان، رەقەم، بەلگە قاتارلىق بىر قىسىم مەزمۇنلار سولدىن ئوڭغا يېزىلىدىغان يېزىقنى كۆرسىتىدۇ. Word قا ماقالە كىرگۈزۈشتىن بۇرۇن ئالدى بىلەن ماقالىنىڭ ئوڭدىن سولغا يېزىلىدىغان يېزىق ئاساسىي ئورۇندا تۇرىدىغانلىقى ياكى سولدىن ئوڭغا يېزىلىدىغان يېزىق ئاساسىي ئورۇندا تۇرىدىغانلىقىنى بەلگىلىۋېلىشىمىز كېرەك. ئەگەر ئوڭدىن سولغا يېزىلىدىغان يېزىق ئاساسىي ئورۇندا تۇرغان بولسا يېزىق كىرگۈزۈشتىن بۇرۇن Word نىڭ بەت ھالىتىنى ئوڭدىن سولغا ھالىتىگە كەلتۈرۈشكە توغرا كېلىدۇ. بۇ نۇقتا ئىنتايىن مۇھىم. ئەگەر بۇ نۇقتا ئۇنتۇلۇپ قېلىنىپ، سولدىن ئوڭغا يېزىلىدىغان يېزىق ھالىتىدە ئۇيغۇرچە يېزىق كىرگۈزۈلسە، بەت ياساشقا كەلگەندە ئۆلچەملىك بەت ياساشقا بولماي قالىدۇ.
ئۇيغۇرچە يېزىق كىرگۈزۈشتىن بۇرۇن Word قورال ئىستونىدىكى ئوڭدىن سولغا يېزىش كۇنۇپكىسىنى چېكىپ تاللايمىز. بۇ ۋاقىتتا خەت كىرگۈزۈش نۇقتىسى كۆزنەكنىڭ ئوڭ تەرىپىگە ئۆتىدۇ ۋە شەكلىدە بەلگىلىك ئۆزگىرىش بولىدۇ. گورىزونتال شكالىمۇ ئوڭدىن سولغا ھالەتكە ئۆتىدۇ، شۇنىڭ بىلەن بىرگە قورال ئىستونىدىكى يېزىق فورماتلىرىغا مۇناسىۋەتلىك بىر قىسىم قوراللارنىڭ شەكلى ئوڭدىن سولغا ھالەتكە ئۆزگىرىدۇ. خەنزۇچە قاتارلىق سولدىن ئوڭغا يېزىلىدىغان يېزىقلار ئاساس بولغان ماقالىلەرنى تەھرىرلىگەندە سولدىن ئوڭغا يېزىش كۇنۇپكىسى نى چېكىپ تاللايمىز.
ئۇيغۇرچە يېزىق كىرگۈزگەندە تۆۋەندىكى نۇقتىلارغا ئالاھىدە دىققەت قىلىش كېرەك.
1) ھەر بىر سۆزدىن كېيىن بىر بوشلۇق كىرگۈزۈش كېرەك، يەنى سۆزلەر بىر بىرىدىن بوشلۇق ئارقىلىق ئايرىلىپ تۇرۇشى لازىم. يېڭى ئۆگەنگۈچىلەر كۆپىنچە ھالدا بۇ نۇقتىغا دىققەت قىلمايدۇ، بولۇپمۇ «ا، ە، د، ر، ز، ژ، و، ۆ، ۇ، ۈ، ۋ» قاتارلىق ھەرپلەر بىلەن ئاخىرلاشقان سۆزلەر بىلەن كېيىنكى سۆز ئارىسىغا بوشلۇق قويمايدۇ. ئەگەر بوشلۇق قويۇلمىسا ئۇلىنىپ كەتكەن بۇ سۆزلەر بىر سۆز قاتارىدا بىر تەرەپ قىلىنىپ، بەت ياسالغاندا ئۆلچەملىك چىقماي قالىدۇ.
2) تىنىش بەلگىلىرىنى قويۇشتا دىققەت قىلىدىغان نۇقتىلار. چېكىت، پەش، ئۈندەش، سوئال قاتارلىق تىنىش بەلگىلىرى سۆزگە يېقىن قويۇلىدۇ، بۇ تىنىش بەلگىلىرى بىلەن سۆز ئارىسىغا بوشلۇق قويۇلمايدۇ. تىنىش بەلگىسىدىن كېيىن بوشلۇق قويۇلىدۇ. ئەگەر بۇنداق قىلىنمىسا، تىنىش بەلگىلىرى قۇر بېشىدا كېلىپ قالىدىغان، تىنىش بەلگىسى بىلەن كېيىنكى سۆز بىر سۆز قاتارىدا بىر تەرەپ قىلىنىدىغان ئەھۋال يۈز بېرىدۇ.
تىرناق، قوش تىرناق قاتارلىق جۈپى بار تىنىش بەلگىلىرىنى قويغاندا، تىرناق ئېچىلىپ بوشلۇق قويۇلماي بىۋاسىتە سۆز كىرگۈزۈلىدۇ، تىرناق يېپىلغاندا تىرناق بىلەن ئالدىدىكى سۆز ئارىسىغا بوشلۇق قويۇلماي، تىرناق يېپىلغاندىن كېيىن بوشلۇق كىرگۈزۈلىدۇ. ئەگەر بۇنداق بولمىغاندا، ئېچىلغان تىرناق قۇر ئاخىرىدا يالغۇز كېلىپ قالىدىغان، يېپىلغان تىرناق قۇر بېشىدا كېلىپ قالىدىغان ئەھۋال يۈز بېرىدۇ.
يۇقىرىقى ئىككى نۇقتىغا دىققەت قىلغاندا، كىرگۈزگەن ماقالىمىز ئۇيغۇر تىلىنىڭ گرامماتىكىلىق قائىدىسىگە ئۇيغۇن تىزىلىدۇ. ئۆگەنگۈچىلەرنىڭ يۇقىرىقى تەلەپ بويىچە پۇختا مەشىق قىلىشىنى تەۋسىيە قىلىمىز.
ئۇيغۇرچە يېزىق كىرگۈزگەندە بەزىدە سۆزلەرنى سوزۇپ يېزىش ئېھتىياجى تۇغۇلىدۇ، بۇ ۋاقىتتا سوزۇش بەلگىسى «ـ» نى مۇۋاپىق قىستۇرۇشقا توغرا كېلىدۇ.
بۇ بەلگە ھەرقايسى ئۇيغۇرچە كىرگۈزۈش سىستېمىلىرىدىكى كۇنۇپكا ئورنى ئوخشاش ئەمەس، ھەتتا بەزى خەت كىرگۈزۈش ئۇسۇلىدا بۇ نۇقتا نەزەرگە ئېلىنماي تاشلىنىپ قالغان. بۇ بەلگىنىڭ يەنە ھەرپلەرنىڭ ئاخىر شەكلىنى يالغۇز يېزىشتىمۇ ئەھمىيىتى زور. مەسىلەن، «ئە» ھەرپىنىڭ ئاخىر شەكلىنى يازماقچى بولساق، سوزۇش بەلگىسى ۋە «ە» ھەرپىنى كىرگۈزسەك بولىدۇ، يەنى «ـە».
3) قوش يۆنىلىشلىك يېزىقلارنى ئارىلاش كىرگۈزۈش
ئۇيغۇرچە خەت ئارىسىدا خەنزۇچە، ئىنگلىزچە يېزىقلار ئارىلاش كەلگەندە، يېزىق تەرتىپى بىلەن كىرگۈزۈۋەرسە بولىدۇ، سىستېما ئاپتوماتىك ھالدا نۇر بەلگىنىڭ ئورنىنى بەلگىلەيدۇ. بۇ يېزىقلار قۇر ئاخىرىدا كەلگەندە نورمال قۇر ئايرىش قائىدىسى بويىچە قۇر ئايرىيدۇ. شۇڭا خەت تەرتىپى بويىچە كىرگۈزىۋېرىش كېرەك.
|
باھالاش
-
باھا خاتىرىسى
|
دېۋان تالىشىش
بۇ يازمىنى ئاخىرىدا izlirim تەھرىرلىگەن. ۋاقتى 2012-1-8 17:46 
